Alfavita Newsroom Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ο πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις ευρωεκλογές ανέσυρε από τις παρακαταθήκες της ιστορίας μία «ιστορική» ομιλία που είχε εκφωνήσει πριν από εβδομήντα πέντε χρόνια ο Άρης Βελουχιώτης στην πλατεία της Λαμίας. Μιλώντας στον ίδιο χώρο και απευθυνόμενος στο ακροατήριό του, ο πρωθυπουργός ανέγνωσε απόσπασμα από εκείνη την ομιλία, στο οποίο, όπως ο ίδιος υποστήριξε, διείδε μια «ανατριχιαστική επικαιρότητα» σε σύγκριση με τη σημερινή πολιτική συγκυρία.
Η αποστροφή του λόγου του πρωθυπουργού δεν αποτελεί το μοναδικό παράδειγμα που μας πείθει ότι η μελέτη της ιστορίας δεν είναι πια κεκτημένο μόνο της ακαδημαϊκής έρευνας ούτε αφορά στα ενδιαφέροντα μιας περιορισμένης ομάδας (κάστας) ειδικών επιστημόνων, που πιστεύουν ότι έχουν την αποκλειστικότητα και την αυθεντία επί του θέματος.
Αντίθετα, η ιστορία παραμένει ανοιχτή ως πεδίο για διαφορετικές ερμηνείες, προσεγγίσεις και αντιπαραθέσεις μεταξύ των πολιτικών, των δημοσιογράφων, των ανθρώπων της τέχνης και του πνεύματος και των απλών πολιτών. Μπορεί η συζήτηση στο πλαίσιο αυτό να μην επικεντρώνεται στην πιο επίσημη εκδοχή της ιστορίας αλλά είναι υπαρκτή και πηγαία, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις ενεργοποιεί το θυμικό των συμμετεχόντων σε αυτή.
Αρκεί να θυμηθούμε την ένταση που προκάλεσε μερικά χρόνια πριν, ιδιαίτερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η φράση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κ. Βαγγέλη Διαμαντόπουλου «ραντεβού στα γουναράδικα», με την οποία περάτωσε την αγόρευσή του στη Βουλή (στη συνεδρίαση της 16ης Ιουλίου 2013) και την οποία απέδωσε στον αρχικαπετάνιο του ΕΛΑΣ Άρη Βελουχιώτη.
Ομηρικούς, εξάλλου, καυγάδες είχε προκαλέσει το 2007 η έκδοση του «επίμαχου» σχολικού εγχειριδίου ιστορίας της ΣΤ´ τάξης του Δημοτικού Σχολείου όπως και η σειρά ντοκιμαντέρ του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΙ με θέμα την Επανάσταση του 1821, το 2011.
Την ώρα, εξάλλου, που γράφονται αυτές οι γραμμές, μεγάλη επιτυχία γνωρίζει ο θεατρικός μονόλογος της Σοφίας Αδαμίδου με τίτλο «Άρης», που είναι εμπνευσμένος από τη ζωή και τη δράση του Άρη Βελουχιώτη. Η παράσταση παρουσιάστηκε με επιτυχία στον Τεχνοχώρο Cartel για δύο θεατρικές σεζόν, ενώ περιόδευσε αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές σε πολλές πόλεις της Ελλάδας και την Κύπρο.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει αναφορικά με τα γραφόμενα σε αυτό το σημείωμα το γεγονός ότι η φετινή καλοκαιρινή περιοδεία του «Άρη» ξεκίνησε από την Καισαριανή στις 15 Ιουνίου, επέτειο θανάτου του Βελουχιώτη. Επιπλέον, η Καισαριανή αποτελεί τοπόσημο για τη δράση του Βελουχιώτη, καθώς στη «Σύσκεψη της Καισαριανής», στις 15 Μαΐου 1941, ο Άρης (κατά κόσμο Θανάσης Κλάρας) διακήρυξε για πρώτη φορά την αναγκαιότητα ένοπλου αγώνα κατά των κατακτητών.
Επίσης, το τέλος της περιοδείας έχει προγραμματιστεί για τις 23 Σεπτεμβρίου στη Νίκαια, γεγονός που παραπέμπει ευθέως στο γνωστό «μπλόκο της Κοκκινιάς», την ομαδική εκτέλεση δηλαδή εβδομήντα πέντε πατριωτών από τις γερμανικές κατοχικές δυνάμεις στις 17 Αυγούστου 1944, ως αντίποινα για τη μάχη της Κοκκινιάς που είχε προηγηθεί.
Συγκινητική, εξάλλου, στιγμή της παράστασης είναι όταν ακούγεται το τραγούδι «Άρη μου», που μελοποίησε και ερμηνεύει η Ερωφίλη. Πρόκειται για τον σωζόμενο θρήνο που συνέθεσε η μάνα του Άρη Βελουχιώτη, Αγλαΐα Κλάρα, για το χαμό του γιου της. Ο Άρης Βελουχιώτης αναγκάστηκε να αυτοκτονήσει προδομένος από τους συντρόφους του μη μπορώντας να βαστάξει πια το δραματικό αδιέξοδο στο οποίο είχε βρεθεί.
Σημειωτέον, γεγονότα από την ταραγμένη δεκαετία του 1940 έχουν μεταφερθεί επανειλημμένα στη μεγάλη οθόνη από τον Παντελή Βούλγαρη, τον Ηλία Γιαννακάκη και άλλους, ενώ πλήθος ιστορικών μυθιστορημάτων συντέθηκαν με αφόρμηση ιστορικά γεγονότα και προσωπικότητες που κυριάρχησαν σε διάφορες περιόδους της ελληνικής ιστορίας. Τελευταία μάλιστα, ακόμη και δημιουργοί κόμικς αρχίζουν να εμπνέονται από ιστορικά θέματα καθιστώντας την ιστορία περισσότερο εύληπτη και προσιτή στη νεολαία.
Το ερώτημα, βέβαια, που προκύπτει από όλα όσα ειπώθηκαν παραπάνω είναι εάν όσοι ασχολούνται παραπλεύρως με την ιστορία προσεγγίζουν την ιστορική αλήθεια με αντικειμενικότητα ή σε αρκετές περιπτώσεις διαστρεβλώνουν σκόπιμα τα γεγονότα ώστε να φθάνουν να εργαλειοποιούν το ιστορικό παρελθόν. Ασφαλής απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν μπορεί να δοθεί, καθώς αυτή σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από το ενδιαφέρον κάθε ατόμου ξεχωριστά, το χαρακτήρα του και τα κίνητρά του.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, με δεδομένο ότι η ιστορία έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, όπως αποδεικνύεται από τις διάφορες χρήσεις της στη δημόσια σφαίρα, η κατάκτηση της ιστορικής αλήθειας αποτελεί για τους εραστές της μάλλον μια καθαρά βιωματική εμπειρία.
Κάθε συνειδητοποιημένος πολίτης με πραγματικό ιστορικό ενδιαφέρον έχει σήμερα στη διάθεσή του πολλά μέσα για να προσεγγίσει την ιστορική αλήθεια: από τις προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων που συμμετείχαν στα ιστορικά γεγονότα και βρίσκονται στη ζωή έως τη δημοσιευμένη ακαδημαϊκή έρευνα, το διαδίκτυο και τον κυβερνοχώρο.
Ωστόσο, το εύρος και η πολυπλοκότητα των διαθέσιμων πηγών πολλές φορές οδηγούν τους πολίτες σε ασάφεια και σύγχυση αναφορικά με την ερμηνεία των γεγονότων, με αποτέλεσμα ο καθένας να δίνει τη δική του ερμηνεία και να εμμένει πεισματικά σε αυτή. Δυστυχώς, τη σύγχυση επιτείνουν σε κάποιες περιπτώσεις η σκοπιμότητα και η ιδιοτέλεια.
Είναι φανερό ότι η δημόσια ιστορία κερδίζει συνεχώς έδαφος σε σχέση με την επίσημη, η οποία θεραπεύεται στα πανεπιστήμια, γεγονός που θα πρέπει να προβληματίσει τους ακαδημαϊκούς ώστε να την εκλαϊκεύσουν περισσότερο χωρίς να μετριαστεί η επιστημονική αξιοπιστία και εγκυρότητα, δεδομένου ότι αποδέκτης της ιστορίας δεν είναι πια ένα μυημένο και εξοικειωμένο κοινό αλλά όλοι οι πολίτες που προβληματίζονται και επαγρυπνούν.
(Για τη σύνθεση του παρόντος αξιοποιήθηκαν πληροφορίες από τον συλλογικό τόμο Α. Αντρέου-Σπ. Κακουριώτης-Γ. Κόκκινος-Ε. Λεμονίδου-Ζ. Παπανδρέου-Ε. Πασχαλούδη (επιμ.), Η δημόσια ιστορία στην Ελλάδα. Χρήσεις και καταχρήσεις της ιστορίας, Θεσσαλονίκη 2015: Επίκεντρο)
του Βασίλη Πλατή, φιλόλογου-δρος Ιστορίας Α.Π.Θ.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
