Alfavita Newsroom Σήμερα οι άνοιες, με συχνότερη τη νόσο Alzheimer, αποτελούν μείζον ιατρικό, κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα. Ο αριθμός των ασθενών αυξάνεται αλματωδώς: υπάρχουν 150.000 ασθενείς στην Ελλάδα, 5 εκατομμύρια στην Ευρώπη και 40 εκατομμύρια παγκοσμίως. Στο μέλλον, το κόστος της φροντίδας των ατόμων της μεγάλης αυτής πληθυσμιακής ομάδας που πάσχουν από άνοια θα αυξηθεί δραματικά.
Ο όρος «άνοια» αναφέρεται σε μια σειρά συμπτωμάτων που παρουσιάζουν άτομα με νοσήματα που προσβάλλουν τον εγκέφαλο. Τα συμπτώματα αφορούν τις νοητικές λειτουργίες και έχουν ως αποτέλεσμα τη σταδιακή και αργή επιδείνωση της ικανότητας του ατόμου να λειτουργεί ικανοποιητικά στην καθημερινή του ζωή. Ο ασθενής πρέπει να εμφανίζει διαταραχή σε μία ή και περισσότερες νοητικές λειτουργίες όπως προκύπτει από την κλινική εξέταση του ιατρού.
Έτσι μπορεί να υπάρχει διαταραχή μνήμης, στο λόγο, στη γραφή και την ανάγνωση, διαταραχή στον προγραμματισμό, την προσοχή και την κρίση ή και διαταραχή στην οπτικοχωρική ικανότητα : αναγνώριση αντικειμένων (σε τι χρησιμεύουν), του χώρου, δυσκολία στο χειρισμό των αντικειμένων ή στο ντύσιμο. Τέλος μπορεί να υπάρχει γενικότερη διαταραχή στην προσωπικότητα και στην συμπεριφορά.
Η συχνότητα της άνοιας έχει σχέση με την ηλικία. Σε ηλικίες κάτω των 65 ετών αφορά 1-2% του πληθυσμού. Για τις μεγαλύτερες ηλικίες η συχνότητα διπλασιάζεται για κάθε 5ετία. Έτσι στις ηλικίες των 85-90 ετών το 32% εμφανίζει άνοια.
Πορεία της άνοιας
Κάθε πάθηση ξεκινά με διαφορετικά συμπτώματα (πχ. Η νόσος Alzheimer με μνήμη ενώ η μετωποκροταφική με προβλήματα συμπεριφοράς). Με το πέρασμα του χρόνου προστίθενται συμπτώματα που αφορούν τις υπόλοιπες νοητικές λειτουργίες όπως και προβλήματα συμπεριφοράς. Σε πλέον προχωρημένα στάδια, εμφανίζονται τα προβλήματα κίνησης τα οποία και καθηλώνουν τον ασθενή στο κρεβάτι, με τους ασθενείς στα τελικά στάδια να αντιμετωπίζουν τους κινδύνους της καθήλωσης (πνευμονίες από εισρόφηση, ουρολοιμώξεις κλπ).
Συνήθως η πορεία είναι συνεχώς εξελισσόμενη ή με την πρόσκαιρη εμφάνιση περιόδων σχετικής σταθερότητας. Το προσδόκιμο επιβίωσης ανάλογα με τις διάφορες παθήσεις είναι 5-10 χρόνια.
Παθήσεις που οδηγούν στην άνοια
Νόσος Alzheimer: Πρόκειται για τη συνηθέστερη πάθηση που προκαλεί άνοια (50-60%).Τα πρώτα συμπτώματα αφορούν την πρόσφατη μνήμη.
-Άνοια με σωμάτια του Lewy (Lewy body disease): αφορά το 10-15% των ανοιών.
-Μετωποκροταφική εκφύλιση: αφορά περίπου το 7% των ανοιών.
-Αγγειακή άνοια: αφορά μέχρι και 10% των ανοιών.
-Άνοια από νόσο Πάρκινσον: αφορά περίπου το 4-5% του συνόλου των ανοιών.
- Άλλες παθήσεις (πχ. όγκοι, τραυματισμοί, κλπ):αφορά περίπου το 10% των ανοιών.
- Αναστρέψιμες καταστάσεις (πχ. Θυρεοειδική δυσλειτουργία): περίπου 4% των ανοιών
Παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση και πορεία των παθήσεων που οδηγούν σε άνοια:
-Ηλικία (όσο μεγαλύτερη η ηλικία, τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης της νόσου)
-Κτυπήματα κεφαλής (φαίνεται να επιταχύνουν τη διαδικασία εκφύλισης)
-Φύλο: οι γυναίκες εμφανίζουν σε μεγαλύτερη συχνότητα τη νόσο
-Αγγειακοί παράγοντες κινδύνου : υψηλή χοληστερίνη, υπέρταση, διαβήτης, κάπνισμα, παχυσαρκία.
-Κληρονομικότητα
Παράγοντες οι οποίοι δρουν αποτρεπτικά στην εμφάνιση της νόσου Alzheimer:
-Μόρφωση (αυξάνεται ο αριθμός των συνδέσεων των νευρικών κυττάρων και η νόσος χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να εκδηλωθεί)
-Σωματική άσκηση
-Μεσογειακή δίαιτα
Παράγοντες κινδύνου στην αγγειακή άνοια:
-Ηλικία (μεγαλύτερη η ηλικία, μεγαλύτερη κι η πιθανότητα εμφάνισης)
-Αγγειακοί παράγοντες κινδύνου: υψηλή χοληστερίνη, υπέρταση, διαβήτης, κάπνισμα, παχυσαρκία
-Καρδιακή ανεπάρκεια και αρρυθμίες
-Ορθοστατική υπόταση
-Φύλο: συχνότερη στους άνδρες (ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 75 ετών)
Διάγνωση
Η διάγνωση κατά βάση παραμένει κλινική, με βάση το ιστορικό και την εξέταση του γιατρού. Ο ειδικός πρέπει να αξιολογήσει αν ο ασθενής του έχει άνοια ή όχι. Το καλό ιστορικό από τον ασθενή και τον φροντιστή αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στη διαδικασία της διάγνωσης. Ο γιατρός ζητά να μάθει εκτός από την τωρινή κατάσταση του ασθενούς, και την αρχική πορεία και σειρά εμφάνισης των συμπτωμάτων ώστε να οδηγηθεί στην ιδιαίτερη πάθηση από την οποία πάσχει ο ασθενής.
Η τωρινή κατάσταση αφορά την εκτίμηση της νοητικής κατάστασης, της ύπαρξης ψυχιατρικών συμπτωμάτων, διαταραχών συμπεριφοράς και την λειτουργική αποτίμηση του ασθενούς.
Συντομευμένες δοκιμασίες βοηθούν τον κλινικό στην αδρή εκτίμηση των νοητικών λειτουργιών (πχ. δομημένες κλίμακες όπως το Mini Mental State Examination).
Οι απεικονιστικές εξετάσεις (αξονική και μαγνητική τομογραφία) δίνουν σημαντικές πληροφορίες για την εσωτερική δομή του εγκεφάλου και βοηθούν να αποκλειστούν ή να επιβεβαιωθούν κάποιες παθήσεις.
Τέλος, ο εργαστηριακός έλεγχος συμβάλλει στη γενικότερη εκτίμηση της κατάστασης του ασθενούς. Ειδικός εργαστηριακός έλεγχος αφορά νοσήματα που μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν εικόνα άνοιας (πχ έλεγχος λειτουργίας θυρεοειδούς, βιταμίνη Β12 κλπ)
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Γιατί στη Θεσσαλονίκη χρησιμοποιούν τη φράση «με λες» αντί για «μου λες»
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Είσαι άνεργος στο κέντρο της Αθήνας; ΠΑΡΕ ΤΩΡΑ έκτακτο επίδομα 1000 ευρώ
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
