Βόμβα - Κύμα αλλαγών σε συντάξεις - επιδόματα

Κύμα αλλαγών σε συντάξεις - επιδόματα

 

Νέο γύρο ενοποιήσεων των Ταμείων προτείνει ο ΟΟΣΑ, με έκθεση που παρελήφθη από το υπουργείο Εργασίας. Ως φορείς κύριας ασφάλισης διατηρεί μόνο τρεις, το ΙΚΑ, τον ΟΑΕΕ και τον ΟΓΑ. Υγειονομική περίθαλψη θα παρέχεται μόνο από τον ΕΟΠΥΥ. Οι υποδεικνυόμενες συγχωνεύσεις συνοδεύονται από σειρά δραστικών αλλαγών στις συντάξεις και στα επιδόματα που χορηγούνται. Οδηγούν σε κατάργηση των ειδικών ρυθμίσεων, ώστε να επέλθει εξίσωση εισφορών και παροχών.

50-150 € το ενιαίο στεγαστικό επίδομα με εισοδηματικά κριτήρια. Το ποσό θα εξαρτάται μεταξύ άλλων από την οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου

50-150 € το ενιαίο στεγαστικό επίδομα με εισοδηματικά κριτήρια. Το ποσό θα εξαρτάται μεταξύ άλλων από την οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου

 

Δραστικές αλλαγές στα χορηγούμενα επιδόματα και νέο γύρο ενοποιήσεων στα ασφαλιστικά ταμεία προτείνει ο ΟΟΣΑ σε μελέτη η οποία παρουσιάστηκε χθες στο υπουργείο Εργασίας.

 

Ενδεικτικό της έκτασης των αλλαγών είναι πως προτείνεται η αντικατάσταση των παροχών σε 500.000 αναπήρους (συντάξεις και επιδόματα) από ένα νέο επίδομα -ύψους 500 ευρώ- το οποίο θα δίνεται με αυστηρά εισοδηματικά κριτήρια.

 

Ουσιαστικά στη μελέτη προτείνεται όλα τα μη ανταποδοτικά επιδόματα να δίνονται με βάση το εισόδημα, προκειμένου να στηριχθούν οι ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού (κάτι που θα επηρεάσει βέβαια τον τελικό αριθμό των δικαιούχων).

 

Από την πλευρά του το υπουργείο Εργασίας προχωρά την επόμενη χρονιά στην επέκταση του επιδόματος ανεργίας (200 ευρώ τον μήνα σε μακροχρόνια ανέργους) και στην πιλοτική εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

Τα επιδόματα ανεργίας είναι γενικά συνδεδεμένα με τις ασφαλιστικές εισφορές και χαμηλά σε σύγκριση με τα αντίστοιχα διεθνή, τονίζεται στη μελέτη του ΟΟΣΑ

Τα επιδόματα ανεργίας είναι γενικά συνδεδεμένα με τις ασφαλιστικές εισφορές και χαμηλά σε σύγκριση με τα αντίστοιχα διεθνή, τονίζεται στη μελέτη του ΟΟΣΑ

 

Νέο «τοπίο» προτείνεται να δημιουργηθεί στο ασφαλιστικό σύστημα με τη διατήρηση μόνο τριών ταμείων κύριας ασφάλισης (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ και ΟΓΑ) και την υπαγωγή όλων των φορέων υγειονομικής περίθαλψης στον ΕΟΠΥΥ. Απώτερος στόχος είναι η κατάργηση των διαφορετικών ρυθμίσεων στα ταμεία, κάτι που θα οδηγήσει σε «εξίσωση» εισφορών και παροχών (με πρότυπο το ΙΚΑ).

 

Αναλυτικά, οι βασικές προτάσεις που καταγράφονται στη μελέτη του ΟΟΣΑ είναι οι εξής:

 

1. Δημιουργία ενιαίου επιδόματος αναπηρίας -ύψους 500 ευρώ- και κατάργηση όλων των επιμέρους ρυθμίσεων. Αυτό ανοίγει τον δρόμο για αντικατάσταση ακόμα και των αναπηρικών συντάξεων από το νέο επίδομα, το οποίο θα δίνεται με αυστηρά κριτήρια.

 

Δικαιούχοι

Με βάση την εισήγηση, την οικονομική ενίσχυση θα δικαιούνται μόνο άτομα ανίκανα για εργασία που πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια. Οι ανατροπές αγγίζουν 500.000 άτομα, που σήμερα παίρνουν επιδόματα ή συντάξεις αναπηρίας.

 

2. Επέκταση των βοηθημάτων κατά της ανεργίας με εισοδηματικά κριτήρια και ανάλογα με τη διαθεσιμότητα για εργασία. Το υπουργείο θα πάρει πρωτοβουλία για να τρέξει η ρύθμιση από το 2014 και να καλυφθούν άτομα που αναζητούν δουλειά για πάνω από 12 μήνες (για περίπου 11.000 άτομα σε πρώτη φάση).

 

Το επίδομα θα διαμορφώνεται στα 200 ευρώ τον μήνα και θα δίνεται σε άτομα με ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ. Το ποσό του εισοδήματος προσαυξάνεται κατά 586 ευρώ για κάθε ανήλικο τέκνο.

 

3. Καθιέρωση ενιαίου στεγαστικού επιδόματος με εισοδηματικά κριτήρια. Το χορηγούμενο ποσό θα εξαρτάται μεταξύ άλλων από την οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου (τέκνα) και θα κυμαίνεται από 50 έως 150 ευρώ.

 

4. Ενοποίηση οικογενειακών επιδομάτων και χορήγησή τους με εισοδηματικά κριτήρια. Για το θέμα αυτό έχει ήδη υπάρξει πλήρης αναμόρφωση των οικογενειακών επιδομάτων που χορηγεί ο ΟΓΑ (ενώ σειρά θα πάρουν οι παροχές του ΟΑΕΔ).

 

5. Θέσπιση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Το υπουργείο θα θέσει σε εφαρμογή πιλοτικά το μέτρο από το 2014 σε δύο περιοχές της χώρας. Το κονδύλι που θα διατεθεί σε πρώτη φάση θα είναι 20 εκατομμύρια ευρώ και η οικονομική βοήθεια θα δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια (σε άτομα που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας).

 

6. Υπαγωγή του ΕΤΑΑ (γιατροί, μηχανικοί και δικηγόροι) και του ΕΤΑΠ ΜΜΕ στο ΙΚΑ ή στον ΟΑΕΕ.

 

7. Υπαγωγή όλων των ταμείων υγειονομικής περίθαλψης στον ΕΟΠΥΥ.

 

8. Αυστηρό χρονοδιάγραμμα για ενοποίηση παροχών και εισφορών στα ταμεία. Σταδιακή κατάργηση των διαφορετικών ρυθμίσεων στα ταμεία.

 

Από την πλευρά του ο υφυπουργός Εργασίας Β. Κεγκέρογλου σημείωσε πως στόχος των παρεμβάσεων θα είναι να δημιουργηθεί ένα «δίχτυ ασφαλείας» το οποίο με τη σειρά του θα κατοχυρώνει και στη χώρα μας ένα «ελάχιστο επίπεδο διαβίωσης» για κάθε πολίτη.

 

Ενισχύσεις

Τα παράδοξα με τις ευπαθείς ομάδες

 

Την ανάγκη να μπουν εισοδηματικά κριτήρια στα χορηγούμενα επιδόματα, ώστε να στηριχτούν οι ευπαθείς ομάδες, επισημαίνει στη μελέτη του ο ΟΟΣΑ.

 

«Μόνο το 50% των δικαιούχων ανήκει στο πιο φτωχό 30% του πληθυσμού», τονίζεται στη μελέτη, ενώ γίνεται αναφορά στο ισχύον σύστημα κοινωνικής προστασίας, «που έχει περιορισμένο μόνο αντίκτυπο στην αντιμετώπιση της φτώχειας».

 

Στην έκθεση επισημαίνεται πως «από το 2008 και μετά καταγράφηκε μια απότομη αύξηση στους αποδέκτες κοινωνικής προστασίας και το 2011 το ποσοστό φτώχειας ξεπέρασε το 30% με βάση το μέσο εισόδημα προ κρίσης». Το σύστημα κοινωνικής προστασίας έχει αναπτυχθεί εδώ και δεκαετίες «χωρίς σαφή στρατηγική», με αποτέλεσμα «να καταστεί ιδιαιτέρως περίπλοκο, κατακερματισμένο και αναποτελεσματικό».

 

Μεταξύ άλλων τονίζεται πως:

 

    Τα επιδόματα ανεργίας είναι γενικά συνδεδεμένα με τις ασφαλιστικές εισφορές και χαμηλά σε σύγκριση με τα αντίστοιχα διεθνή.

    Η φτώχεια στους ανέργους έχει αυξηθεί, με τους μακροχρόνια άνεργους και τους νέους να εμφανίζονται ιδιαίτερα ευάλωτοι.

    Οι οικογένειες, και ειδικά οι μονογονεϊκές, χρειάζονται πιο αποτελεσματική προστασία. Τα οικογενειακά επιδόματα είναι πολλά, αλλά στην προσπάθεια να καλύπτουν πολλούς αποδέκτες δεν επαρκούν.

 

Για τον σκοπό αυτό προτείνεται «η διασύνδεση του ελληνικού συστήματος κοινωνικής προστασίας με τη θέσπιση εισοδηματικών κριτηρίων και τη διατήρηση ειδικών προγραμμάτων για διαφοροποιημένες κατηγορίες ατόμων». Παράλληλα τονίζεται πως «η παροχή των επιδομάτων, που γίνεται κατά κύριο λόγο σε τοπικό επίπεδο, χαρακτηρίζεται από ελλιπή διαχείριση» και προτείνεται επανεξέταση.

 

ΑΝΑΠΗΡΟΙ

Με εισοδηματικά κριτήρια η παροχή ενιαίου βοηθήματος 500 ευρώ

 

Ενιαίο επίδομα αναπηρίας για 500.000 άτομα -το οποίο θα αντικαταστήσει αναπηρικές συντάξεις και επιδόματα- προτείνει στη μελέτη του ο ΟΟΣΑ. Το επίδομα θα είναι 500 ευρώ και θα δίνεται με αυστηρά εισοδηματικά κριτήρια, κάτι που θα επηρεάσει άμεσα τον τελικό αριθμό των δικαιούχων.

 

Στη μελέτη χαρακτηριστικά τονίζεται πως «τα επιδόματα αναπηρίας είναι ιδιαίτερα περίπλοκα και μη αποδοτικά» και προτείνεται η αντικατάστασή τους από ένα ενιαίο επίδομα, που θα χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια.

 

Ενδεικτικό του κατακερματισμού είναι το ότι «το σύστημα παροχών αναπηρίας αναγνωρίζει 35 κατηγορίες αναπήρων» και μάλιστα υπάρχουν «δέκα διαφορετικά προγράμματα κοινωνικής βοήθειας για τυφλούς».

 

Για τον σκοπό αυτό προτείνεται:

 

Να εξεταστεί η αντικατάσταση των υπαρχόντων επιδομάτων αναπηρίας με ένα επίδομα που θα χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια.

 

Τα επιδόματα αναπηρίας και το επίπεδο των συντάξεων να εξαρτώνται από την ικανότητα προς εργασία. Στόχος πρέπει να είναι ο περιορισμός των εργαζομένων που στρέφονται σε προγράμματα αναπηρίας μέσα από τακτικούς ελέγχους. Χαρακτηριστικά τονίζεται πως στόχος πρέπει να είναι να αποτραπεί «η υποβολή αίτησης χορήγησης του επιδόματος από δικαιούχους που θα μπορούσαν σε τακτική βάση να εργαστούν σε κάποιον βαθμό». Μάλιστα τονίζεται πως θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη ένα επιπλέον κριτήριο εισοδήματος, της τάξης των 300 ευρώ τον μήνα.

 

Μεταξύ άλλων, επισημαίνεται πως θα μπορούσε η στόχευση του νέου προγράμματος να γίνει σε άτομα με αναπηρία τα οποία ανήκουν στο 30% των φτωχότερων νοικοκυριών και των οποίων το προσωπικό επίδομα από εργασία είναι κατώτερο από 3.600 ευρώ.

 

Ολοι οι ασφαλισμένοι στον ΕΟΠΥΥ για περίθαλψη

Σε ΙΚΑ - ΟΑΕΕ τα «ευγενή» Ταμεία

 

Νέο γύρο συγχωνεύσεων στα ασφαλιστικά ταμεία, με στόχο τη σταδιακή ενοποίηση παροχών και εισφορών, προτείνει ο ΟΟΣΑ στην έκθεσή του. Σε περίπτωση που υιοθετηθούν ανάλογες εισηγήσεις, τότε θα εφαρμοστεί «μοντέλο» ΙΚΑ για τη συντριπτική πλειονότητα των μισθωτών, κάτι που θα επηρεάσει άμεσα κυρίως όσους καλύπτονται από τα «ευγενή» Ταμεία.

 

Στο «μέτωπο» των ενοποιήσεων προτείνεται η συγχώνευση του ΕΤΑΑ (γιατροί, μηχανικοί και δικηγόροι) και του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ μαζί με τα περιουσιακά τους στοιχεία στο ΙΚΑ ή στον ΟΑΕΕ. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως θα μείνουν μόνο τρία Ταμεία κύριας ασφάλισης: το ΙΚΑ (μισθωτοί), ο ΟΑΕΕ (ελεύθεροι επαγγελματίες) και ο ΟΓΑ (αγρότες).

 

Παράλληλα γίνεται αναφορά στην υπαγωγή όλων των Ταμείων υγειονομικής περίθαλψης στον ΕΟΠΥΥ, ενώ το σύστημα επικουρικών συντάξεων χαρακτηρίζεται «κατακερματισμένο».

 

Στη μελέτη του ΟΟΣΑ χαρακτηριστικά τονίζεται πως το «σύστημα είναι ιδιαίτερα περίπλοκο» και γίνεται αναφορά σε «σταδιακή κατάργηση των διαφορετικών ρυθμίσεων». Μάλιστα επισημαίνεται πως «πρέπει να προετοιμαστεί και να τηρηθεί ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα για την ενοποίηση των παροχών και των εισφορών».

 

Ελλιπής «μεταφορά»

Σημειώνεται πως οι φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα έχουν «μεταφερθεί» στο ΙΚΑ, αλλά διατηρούν τις καταστατικές τους διατάξεις. Στο γεγονός αυτό γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στη μελέτη του ΟΟΣΑ.

 

Χαρακτηριστικά τονίζεται πως «ακόμα πιο προβληματικό είναι το γεγονός ότι τα Ταμεία που συγχωνεύτηκαν έχουν σε γενικές γραμμές διατηρήσει την οικονομική και λογιστική τους ανεξαρτησία, καθώς και χωριστές διοικητικές δομές και πληροφοριακά συστήματα». Μάλιστα, ειδική αναφορά γίνεται στο ΤΑΠ-ΔΕΗ που «υπάγεται στο ΙΚΑ, αλλά διατηρεί την ανεξαρτησία του σε ό,τι αφορά τις παροχές και τα περιουσιακά στοιχεία».

 

Στη μελέτη γίνεται ακόμα αναφορά στις αδυναμίες του ασφαλιστικού συστήματος, που μεταξύ άλλων είναι το ότι:

 

    Η είσπραξη των εισφορών δεν είναι αποδοτική (για το θέμα αυτό το υπουργείο Εργασίας προχώρησε στη σύσταση Ενιαίου Κέντρου Είσπραξης Ανεξόφλητων Οφειλών).

    Υπάρχουν ελλείψεις στην υποβολή οικονομικών εκθέσεων και οι δημοσιονομικοί έλεγχοι είναι σχεδόν ανύπαρκτοι. Ενδεικτικά αναφέρεται στην έκθεση πως δεν καταρτίζουν όλα τα Ταμεία ετήσιες εκθέσεις.

    Υπάρχει απουσία αναλυτικών στοιχείων για τους δικαιούχους των παροχών.

 

Εδώ πρέπει να τονιστεί πως αποτελεί μνημονιακή μας δέσμευση η μείωση κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών μέχρι το 2016. Η μείωση θα γίνει σταδιακά, ώστε να καλυφθούν οι απώλειες των Ταμείων.

 

Αλλαγές

 

500.000 είναι σήμερα οι δικαιούχοι αναπηρικών συντάξεων και επιδομάτων. Στη μελέτη προτείνεται η καθιέρωση ενός ενιαίου επιδόματος -500 ευρώ-, το οποίο θα δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια. Οι δικαιούχοι θα περνούν από τακτικούς ελέγχους, ώστε να πιστοποιείται πως δεν μπορούν να εργαστούν.

 

200 ευρώ τον μήνα θα είναι το επίδομα που θα δοθεί το 2014 σε μακροχρόνια άνεργους. Στόχος είναι να καλυφθούν άτομα που αναζητούν δουλειά για πάνω από 12 μήνες και πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια. Το επίδομα θα δίνεται σε άτομα με ετήσιο εισόδημα έως 10.000 ευρώ, ποσό που προσαυξάνεται κατά 586 ευρώ για κάθε ανήλικο τέκνο.

 

2 περιοχές της χώρας θα εφαρμόσουν από το 2014 το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Το κονδύλι που θα διατεθεί σε πρώτη φάση θα είναι 20 εκατομμύρια ευρώ και η οικονομική βοήθεια θα δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια (σε άτομα που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας).

 

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ - ΕΘΝΟΣ, 18/9/2013