ΜΚΟ μετέτρεψαν σε σκλαβοπάζαρο τα προγράμματα Κοινωφελούς Εργασίας

 

 

Η αρχή έγινε με τα 5μηνα «προγράμματα κοινωφελούς εργασίας» του 2012 μέσω ενοικίασης ανέργων από ΜΚΟ και σε δήμους, νοσοκομεία, περιφέρειες και δεκάδες άλλους φορείς. Περίπου 57.000 «ωφελούμενοι» χρησιμοποιήθηκαν τότε για τη διαμόρφωση ενός μοντέλου εργαζόμενου χωρίς καθόλου δικαιώματα και μόνο με υποχρεώσεις. Στη συντριπτική τους πλειονότητα πληρώθηκαν με αρκετούς μήνες καθυστέρηση και ύστερα από μαζικές κινητοποιήσεις πήραν μέρος των δεδουλευμένων των 625 ευρώ τον μήνα. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι ΜΚΟ που ανέλαβαν, με το αζημίωτο φυσικά, την ενοικίαση των ανέργων χρωστούν ακόμη στους δικαιούχους σημαντικά ποσά.

 

    Από το σύγχρονο δουλεμπόριο δε θα μπορούσε να μείνει έξω και ο ιδιωτικός τομέας, ο οποίος τροφοδοτήθηκε επίσης με σύγχρονους σκλάβους

 

«Υπογράψαμε μια πεντάμηνη σύμβαση για 780 ευρώ τον μήνα και μετά συνειδητοποιήσαμε ότι θα πληρωνόμασταν μόνο τα 625» λέει η Παναγιώτα Κακίρη, που «νοικιάστηκε» σαν εργαζόμενη από την εταιρεία ΚΕΑΕΠ στο υπουργείο Πολιτισμού. «Δούλεψα για πέντε μήνες σαν σκλάβα σε αρχαιολογικό χώρο της Αθήνας, χωρίς άδεια, χωρίς υπερωρίες, χωρίς καν το δικαίωμα να αρρωστήσω, καθώς δύο μέρες που αναγκάστηκα να μην πάω για δουλειά λόγω ασθένειας μου έκοψαν τα μεροκάματα» είναι τα λόγια της άνεργης γυναίκας που αναγκάσθηκε για λόγους επιβίωσης να υπογράψει μια σύμβαση όπου δεν αναγνωριζόταν κανένα εργασιακό δικαίωμα. «Δουλέψαμε τέσσερις μήνες χωρίς να μας δώσουν ούτε ένα ευρώ, έστω για τις μετακινήσεις μας και όταν πηγαίναμε στα γραφεία της ΚΕΑΕΠ στην Κυψέλη, οι υπεύθυνοι μας αντιμετώπιζαν με απαξίωση, λέγοντάς μας πως δεν σας έφερε κανείς εδώ με το ζόρι» λέει σήμερα η Παναγιώτα, η οποία εξακολουθεί να περιμένει από τη ΜΚΟ την εξόφληση για την «κοινωφελή εργασία» που προσέφερε. Δεν ήταν λίγες οι φορές που οι συλλογικότητες των «ενοικιαζόμενων» εργαζομένων πραγματοποίησαν παραστάσεις διαμαρτυρίας έξω από τα γραφεία της ΚΕΑΕΠ, κατηγορώντας τους ιδιοκτήτες της πως «καρπώνονται το 2,5% του μισθού μας για να καλύπτουν τα λειτουργικά τους έξοδα».

 

Τις έντονες επιφυλάξεις του για την πρόσληψη προσωπικού μέσω ΜΚΟ στους αρχαιολογικούς χώρους είχε εκφράσει από την πρώτη στιγμή ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, τονίζοντας πως θα χρησιμοποιούνταν άνθρωποι ανεκπαίδευτοι σε μια τόσο ευαίσθητη υπηρεσία όπως η φύλαξη αρχαιοτήτων. «Περίεργες ΜΚΟ εμφανίσθηκαν στον χώρο του Πολιτισμού και πήραν προγράμματα εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ από το υπουργείο χωρίς κανένα εχέγγυο» λέει η πρόεδρος του Συλλόγου Αρχαιολόγων Δήμητρα Κουτσούμπα. Τη μερίδα του λέοντος από τα προγράμματα του ΥΠ.ΠΟ. Πήραν τόσο η ΚΕΑΕΠ όσο και η οργάνωση «Όμιλος για την UNESCO Νομού Πειραιώς και Νήσων», μια ΜΚΟ που όπως λέει η κ. Κουτσούμπα, «παρά τον τίτλο της δεν έχει την παραμικρή σχέση με την Unesco και τον παγκόσμιο Πολιτισμό». Και όντως, η ΜΚΟ με τον πηχυαίο τίτλο είναι σύμφωνα με τα στοιχεία μέλος ενός παγκόσμιου δικτύου μη κυβερνητικών οργανώσεων με έδρα όχι τον ΟΗΕ, αλλά το εξωτικό Βιετνάμ.

 

Τους τελευταίους μήνες του 2013 πραγματοποιήθηκαν δεκάδες διαμαρτυρίες εργαζομένων λόγω της μη καταβολής των δεδουλευμένων τους, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις οι υπεύθυνοι των ΜΚΟ είχαν «εξαφανισθεί». Χαρακτηριστική η περίπτωση εργαζομένων που είχαν νοικιαστεί από την ΜΚΟ «Όμορφη Ελλάδα» στον Δήμο Αμαρουσίου και δούλεψαν για ένα τετράμηνο χωρίς να πληρωθούν. Δραματική ήταν η κατάσταση και στην Κομοτηνή, όπου οι εργαζόμενοι που μπήκαν στο πρόγραμμα μέσω της ΜΚΟ με την επωνυμία ΚΜΟΠ χρειάστηκε να δώσουν πραγματική μάχη ώσπου να πάρουν έστω και μια προκαταβολή των δεδουλευμένων τους και χωρίς μέχρι σήμερα να έχουν εξοφληθεί. Ανάλογα προβλήματα είχαν και οι εργαζόμενοι της ΚΜΟΠ στην Πάτρα, με τον πρώην αντιδήμαρχο της αχαϊκής πρωτεύουσας Απόστολο Βανταράκη να κάνει λόγο για «μια οργάνωση που χωρίς να έχει καμία σχέση με την περιοχή μας ήρθε και άνοιξε εικονικά γραφεία στην πόλη για να πάρει το πρόγραμμα και στο τέλος καθυστερεί αδικαιολόγητα να πληρώσει τους ανθρώπους που δούλεψαν».

 

Το φθινόπωρο του 2013 το σκλαβοπάζαρο της «κοινωφελούς εργασίας» συνεχίσθηκε, αυτή τη φορά χωρίς τη διαμεσολάβηση των ΜΚΟ, αλλά με τις μηνιαίες αποδοχές που προβλέπονται για 50.000 άνεργους να έχουν πέσει στα 490 ευρώ τον μήνα και 427 ευρώ για τους κάτω των 25 ετών. Το νέο καθεστώς φθηνής εργασίας που κάλυψε τις πάγιες και διαρκείς ανάγκες των -υποβαθμισμένων λόγω των εφαρμοζόμενων πολιτικών των απολύσεων και της ιδιωτικοποίησης κάθε δημόσιου αγαθού- δημόσιων υπηρεσιών πανελλαδικά θεωρήθηκε τόσο πετυχημένο, ώστε πλέον εξαπλώνεται σε σχολεία, ΚΕΠ, ασφαλιστικά ταμεία, δικαστήρια και στην Εκκλησία της Ελλάδος.

 

Ο Κώστας, μετά από δύο χρόνια ανεργίας, κατάφερε να μπει στα τέλη του 2013 σε ένα από τα περίφημα προγράμματα του ΟΑΕΔ. «Πατέρας τριών παιδιών, με τη γυναίκα μου και αυτή άνεργη αφού η αίτησή μου απορρίφθηκε πρώτα τρεις φορές, με κάλεσαν τελικά στα τέλη Δεκεμβρίου να πάω καθαριστής σε δημοτικό σχολείο του Γαλατσίου» λέει, παραμένει ώς σήμερα απλήρωτος. Με τους λογαριασμούς να τρέχουν, τη ΔΕΗ να απειλεί να κόψει το ρεύμα και την εφορία έτοιμη να του πάρει το σπίτι για το απλήρωτο χαράτσι, αναρωτιέται «πώς μπορεί να ζήσει μια οικογένεια πέντε ατόμων με τα 490 ευρώ του προγράμματος και μάλιστα χωρίς εδώ και δύο μήνες να έχω πάρει ούτε ένα ευρώ». Ιστορίες καθημερινής απόγνωσης απελπισμένων ανθρώπων, που κρύβονται πίσω από τις μεγαλόστομες εξαγγελίες του πρωθυπουργού και των υπουργών του για τη δήθεν καταπολέμηση της ανεργίας. «Τους άκουσα να τα λένε στην τηλεόραση και τους πίστεψα» λέει ο 37χρονος Κώστας, καθώς σκουπίζει το προαύλιο του σχολείου. «Όσες φορές έχω πάει στον ΟΑΕΔ να τους πω ότι πνίγομαι και δεν μπορώ να ζήσω, η απάντηση είναι πως αν δεν μου αρέσει, μπορώ να παραιτηθώ» λέει αγανακτισμένος και προσθέτει πως «κρατιέμαι μονάχα χάρη στην ανθρωπιά των δασκάλων του σχολείου, που μόνο αυτοί βρίσκονται στο πλευρό μου και με στηρίζουν αυτούς τους δύσκολους μήνες».

 

Την ίδια ώρα οι ΜΚΟ που ωφελήθηκαν από την ενοικίαση των 5μηνιτών στον ευρύτερο δημόσιο τομέα έχουν ανοίξει ήδη την επιχειρηματική τους ατζέντα προκειμένου να συμπράξουν με Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε μέσω προγραμμάτων να δημιουργήσουν δομές αλληλεγγύης (κοινωνικά παντοπωλεία, φαρμακεία, υπνωτήρια κ.λπ.) με το ποσοστό αμοιβής τους να κυμαίνεται στο 10% της χρηματοδότησης. Πρόκειται για ακόμα μια προσπάθεια να παραχωρηθούν δημόσιες υπηρεσίες σε ιδιώτες και να δοθεί η ευκαιρία σε ορισμένους να κερδοσκοπήσουν σε βάρος της φτώχειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της διαπλοκής που αναπτύσσεται μέσω αυτών των προγραμμάτων, είναι οι δήμοι και ειδικότερα το πρόγραμμα Δημιουργία Δομών για την Καταπολέμηση της Φτώχειας. Προγράμματα που πίσω από το ανθρωπιστικό τους προσωπείο συχνά κρύβουν ακόμη και «ρουσφετολογικές» προσλήψεις στις υπό δημιουργία κοινωνικές δομές. Πριν έναν μήνα αποκαλύφθηκε πως ο γιος και η κόρη δημοτικών συμβούλων της Κορίνθου είχαν προσληφθεί σε πρόγραμμα «καταπολέμησης της φτώχειας» της ΜΚΟ Όμιλος για την UNESCO Νομού Πειραιώς και Νήσων στην πόλη. Ακόμη και σε δήμους όπου υπήρχαν κοινωνικές δομές αλληλεγγύης με καταγεγραμμένο κοινωνικό έργο, αυτές κυριολεκτικά «χαρίστηκαν» στις ΜΚΟ. Στον Δήμο Νίκαιας-Ρέντη οι κοινωνικές υπηρεσίες «παρ' ότι είχαν καταγράψει και παρακολουθούσαν 470 οικογένειες διαθέτοντας 18 τόνους τρόφιμα και φάρμακα αξίας 30.000 ευρώ, παραχώρησαν όλο αυτό το έτοιμο έργο στον Όμιλο για την UNESCO Νομού Πειραιώς και Νήσων» εξηγεί ο δημοτικός σύμβουλος Κώστας Παπαδόπουλος.

 

Από το σύγχρονο δουλεμπόριο δε θα μπορούσε να μείνει έξω και ο ιδιωτικός τομέας, ο οποίος τροφοδοτήθηκε επίσης με σύγχρονους σκλάβους μέσω της «επιταγής επανένταξης στην αγορά εργασίας» και τα διετή προγράμματα για επιδοτούμενους ανέργους και κυρίως της «επιταγής εισόδου στην αγορά εργασίας» 35.000 άνεργων νέων έως 29 ετών, που εργάζονται με τη μορφή «πρακτικής άσκησης». Στη συντριπτική τους πλειονότητα απλήρωτοι εδώ και μήνες καθώς η πληρωμή προβλέπεται πολλούς μήνες μετά τη λήξη του 5μηνου, ενώ σε πολλούς δεν έχει δοθεί ούτε το ποσό που δικαιούνται από την παρακολούθηση του σεμιναρίου κατάρτισης.

 

Η ΑΥΓΗ