Thumbnail
Κοινωνία

Η Κομμούνα του Παρισιού: Η πρώτη στην ιστορία εργατική εξουσία

Alfavita newsroom Alfavita Newsroom
Σαν σήμερα 18 του Μάρτη 2014 κλείνουν 142 χρόνια.

Στις 18 του Μάρτη 2009 κλείνουν 138 χρόνια από τον ξεσηκωμό του γαλλικού προλεταριάτου και την επιβολή της Κομμούνας του Παρισιού, που «θεωρούσε ότι η σημαία της είναι η σημαία της παγκόσμιας δημοκρατίας...». Όπως θα πολιτογραφηθεί αμέσως μετά από τους Μαρξ - Έγκελς και αργότερα από τον Λένιν, η Παρισινή Κομμούνα ήταν η δικτατορία του προλεταριάτου, η εξουσία των εργατών, “το κράτος, δηλαδή το οργανωμένο σε κυρίαρχη τάξη, προλεταριάτο” Στην Επέτειο της Παρισινής Κομμούνας τα «Μαρξιστικά Βιβλία» χαιρετίζουν –σύμφωνα με την έκφραση του Λαβρόφ– τη χαραυγή, αν και πολύ χλωμή ακόμα, της πρώτης Προλεταριακής Δημοκρατίας στον κόσμο. Με σεβασμό θυμόμαστε την Κομμούνα, πέρα από την υπερβολικά περιορισμένη εμπειρία της, την ανωριμότητα των αγωνιστών της, τη σύγχυση του προγράμματος της, την απουσία ενότητας των ηγετών της, την έλλειψη αποφασιστικότητας στα σχέδιά της, τον απελπιστικό πανικό των εκτελεστικών της οργάνων, και την τρομερή συμφορά που μοιραία έφεραν όλα αυτά». Μα οι εργάτες του Παρισιού δεν δίστασαν –«έκαναν την έφοδό τους ενάντια στον ουρανό» όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο Καρλ Μαρξ.

18 Μαρτιου 1871: η Κομμούνα του Παρισιού γεννιέται μέσα από τις στάχτες του Γαλλο-Πρωσσικού πολέμου (1870-71) και το προλεταριάτο για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας παίρνει έστω για μικρό διάστημα την εξουσία στα χέρια του. Η κόκκινη σημαία ανεμίζει στο δημαρχείο του Παρισιού.

Η Γαλλία βρίσκεται από το 1852 μέχρι το 1870 υπό τη βασιλεία του Ναπολέοντα του Γ’. Το καθεστώς εξυπηρέτησε άριστα τα συμφέροντα της αστικής τάξης, επιφέροντας σημαντική καπιταλιστική ανάπτυξη, συσσώρευση εργατικής δύναμης στις πόλεις και συνεχίζοντας την εκμετάλλευση των εργαζομένων που ζούσαν υπό άθλιες συνθήκες. Ταυτόχρονα, το καθεστώς προώθησε επιθετική παρεμβατική εξωτερική πολιτική για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κεφαλαίου, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη συμμετοχή της Γαλλίας σε μια σειρά πολέμων ενάντια στη Ρωσία, Ιταλία και τέλος τη Γερμανία (πόλεμος ο οποίος ήταν και καθοριστικός για τα γεγονότα της Κομμούνας που ακολούθησαν). Η Γαλλία ηττάται στον πόλεμο με τη Γερμανία και στις 10 Μαΐου 1871 υπογράφεται η συνθήκη της Φρανκφούρτης με κύριο στοιχείο την οικονομική εξάρτηση της Γαλλίας από τη Γερμανία. Ο γαλλικός λαός βρίσκεται έτσι μπροστά στην οικονομική και κοινωνική εξαθλίωση και στην εθνική ταπείνωση.
Με την είδηση της συνθηκολόγησης, το νομοθετικό σώμα του Παρισιού ως αντίδραση αποφασίζει μεταξύ άλλων την εγκαθίδρυσης της Δημοκρατίας και τη σύσταση Εθνοφρουράς για την υπεράσπιση της πόλης. Στις 18 Μαρτίου 1871, γαλλικά κυβερνητικά στρατεύματα εισβάλλουν σε συνοικίες του Παρισιού και απαιτούν την παράδοση των όπλων της Εθνοφρουράς, για να υλοποιηθεί έτσι η προδοτική συμφωνία με τη Γερμανία. Η Εθνοφρουρά με τη στήριξη του λαού αρνείται. Οι στρατιώτες στρέφονται ενάντια στους διοικητές τους και εκτελούν τους στρατηγούς του κυβερνητικού στρατού. Οι εξεγερμένοι καταλαμβάνουν το Δημαρχείο του Παρισιού και υψώνουν την κόκκινη σημαία. Στις 26 Μαρτίου εκλέγεται πανηγυρικά η Παρισινή Κομμούνα, η οποία διήρκησε μόλις 70 ημέρες, αλλά πρόσφερε στο παγκόσμιο προλεταριάτο σημαντικά διδάγματα, που φωτίζουν μέχρι σήμερα τη θεωρία και τη δράση του.
Στο μικρό διάστημα που κράτησε η Κομμούνα, υλοποίησε ένα πλούσιο έργο και πήρε ιστορικές αποφάσεις. Κατάργησε την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία και τον τακτικό στρατό. Αντί αυτού δημιούργησε την Εθνοφρουρά. Θεσμοθετήθηκε ο διαχωρισμός εκκλησίας και κράτους, εθνικοποίησε τα εκκλησιαστικά ακίνητα. Καθιέρωσε τη δημοσιότητα των συνεδριάσεών της, διόρισε επιτροπή για τη δημιουργία Ελεύθερων Πανεπιστημίων, κατάργησε ολοκληρωτικά τη δικαιοδοσία των επιχειρηματιών στους χώρους εργασίας, διόρισε επιτροπή για την αναδιοργάνωση της εκπαίδευσης και καθιέρωσε δωρεάν παιδεία, κατάργησε την αστυνομία και την αντικατέστησε με την Πολιτοφυλακή. Το προλεταριάτο εφάρμοσε τον εκδημοκρατισμό του κοινωνικού καθεστώτος, κατάργησε τη γραφειοκρατία και αποφάσισε την εκλογή των δημοσίων υπαλλήλων από το λαό.
Στις 21 Μαΐου του 1871, οι κυρίαρχες τάξεις κινητοποιούν μια καλά οπλισμένη και εκπαιδευμένη στρατιά 150,000 ανδρών ενάντια σε μονάχα 30,000 άθλια οπλισμένους Κομμουνάριους. Η γη βάφτηκε κόκκινη και στις 28 Μαΐου η Κομμούνα ηττάται.
.
(Άρθρο της «Επίσημης Εφημερίδας» του Παρισιού, 21.3.1871)
“Οι αντιδραστικές εφημερίδες εξακολουθούν να εξαπατούν τη δημοσία γνώμη διαστρέφοντας, προμελετημένα και κακόπιστα, τα πολιτικά γεγονότα που εδώ και τρεις μέρες διαδραματίζονται στην πρωτεύουσα. Οι πιο χονδροειδείς συκοφαντίες, οι πιο ψεύτικες και οι πιο προσβλητικές κατηγορίες δημοσιεύονται εναντίον  των γενναίων και αφιλοκερδών ανδρών που, ανάμεσα στους πιο μεγάλους κινδύνους, ανέλαβαν τη βαριά ευθύνη να σώσουν τη δημοκρατία.
Η αμερόληπτη ιστορία θα τους αποδώσει βέβαια τη δικαιοσύνη της όποιας είναι άξιοι και θα διαπιστώσει ότι η επανάσταση της 18ης Μαρτίου αποτελεί έναν νέο σημαντικό σταθμό στην πορεία για την πρόοδο.
Αφανείς προλετάριοι, που χτες ακόμα είταν άγνωστοι και που γρήγορα όμως τα ονόματά τους θα αντηχήσουν σ’ ολόκληρο τον κόσμο, εμπνεόμενοι από μια βαθιά αγάπη για τη δικαιοσύνη και τα δικαιώματα του λάου και από μια απεριόριστη αφοσίωση στη Γαλλία και στη δημοκρατία, εμπνεόμενοι απ’ αυτά τα γενναία αισθήματα και έτοιμοι με θάρρος για κάθε δοκιμασία, αποφάσισαν να σώσουν και την πατρίδα στην οποίαν έχει εισβάλει ο εχθρός και την ελευθερία που απειλείται. Εδώ βρίσκεται η αξία τους και μπροστά στους σύγχρονους και μπροστά στους μεταγενέστερους.
Οι προλετάριοι της πρωτεύουσας, μπροστά στη δειλία και την προδοσία των κυβερνώντων τάξεων, κατάλαβαν ότι έφτασε η δική τους ώρα για να σώσουν την κατάσταση παίρνοντας οι ίδιοι, στα χέρια τους, τη διεύθυνση των δημοσίων υποθέσεων.
Χρησιμοποίησαν την εξουσία που τους εμπιστεύτηκε ο λαός με μια μετριοπάθεια και με φρόνηση που ό,τι και να πούμε για να τους επαινέσουμε είναι λίγο.
Κράτησαν την ηρεμία τους μπροστά στις προκλήσεις των έχθρων της δημοκρατίας και στάθηκαν συνετοί απέναντι του ξένου. Δείξανε την πιο μεγάλη αφιλοκέρδεια και την πιο απόλυτη αυταπάρνηση. Αμέσως μόλις ανέλαβαν την εξουσία, σπεύσανε να καλέσουν το λαό του Παρισιού σε συνελεύσεις για να εκλέξει άμεσα μια δημοτική αρχή στα χέρια της οποίας θα παρέδιδαν την εξουσία που είχαν για μια μέρα.
Δεν υπάρχει στην ιστορία προηγούμενο μιας προσωρινής κυβέρνησης που να βιάστηκε τόσο να παραδόσει την εξουσία της στα χέρια εκείνων που θα εκλέγονταν με καθολική ψηφοφορία.
Μπροστά σ’ αυτή τη στάση, την τόσο αφιλοκερδή, την τόσο τίμια, την τόσο δημοκρατική, διερωτάται κανείς με κατάπληξη, πως μπορεί να βρίσκεται Τύπος τόσο άδικος, τόσο αισχρός, τόσο αναίσχυντος, που να εξαπολύει τη συκοφαντία, την ύβρη, τη βρομιά, εναντίον αυτών των θαρραλέων πολιτών, που οι πράξεις τους μέχρι σήμερα, αξίζουν μόνον έπαινο και θαυμασμό.
Οι φίλοι της ανθρωπότητας, οι υπερασπιστές των δικαιωμάτων της, νικητές ή ηττημένοι, θα είναι λοιπόν πάντα θύματα της ψευτιάς και της συκοφαντίας;
Οι εργάτες, αυτοί που παράγουν τα πάντα και που δεν απολαμβάνουν τίποτε, αυτοί που ζουν στην αθλιότητα ανάμεσα στα συσσωρευμένα αγαθά που είναι οι καρποί του κόπου τους και του ίδρωτα τους, πρέπει ακατάπαυστα να είναι εκτεθειμένοι στην ύβρη; Δεν θα τους επιτραπεί ποτέ να αγωνιστούν για τη χειραφέτηση τους, δίχως να εξαπολυθεί εναντίον τους μια συναυλία από κατάρες;
Η αστική τάξη, που έχει αποπερατώσει τη χειραφέτησή της πριν από τρία τέταρτα του αιώνα, που έχει προηγηθεί στο δρόμο της επανάστασης, δεν καταλαβαίνει σήμερα ότι είναι τώρα η σειρά του προλεταριάτου για τη χειραφέτηση του;
Οι συμφορές και οι δημόσιες θεομηνίες, μέσα στις όποιες από τη δική της ανικανότητα και την ηθική και πνευματική παρακμή της έχει καταποντίσει τη Γαλλία, έπρεπε όμως να της είχαν δείξει ότι έχει πια φάει το ψωμί της, ότι έχει εκπληρώσει το καθήκον της που της είχε επιβάλει τα 1789 και ότι έπρεπε να παραχωρήσει τη θέση της στους εργάτες, να τους αφήσει να φτάσουν με τη σειρά τους στην κοινωνική τους χειραφέτηση.
Μπροστά στις σημερινές καταστροφές δεν υπάρχει άλλη διέξοδος για να σωθούμε: Γιατί λοιπόν επιμένει με τόση ολέθρια τυφλότητα και με τόση ανήκουστη επιμονή να αρνείται στο προλεταριάτο τη νόμιμη μερίδα της χειραφέτησης του;
Γιατί ακατάπαυστα αμφισβητεί τα δικαιώματα του λαού; Γιατί αντιτάσσεται με όλες της τις δυνάμεις και με όλα τα μέσα στην ελεύθερη ανάπτυξη των εργαζομένων;”
Η Παρισινή Κομμούνα αποτελεί μέχρι και σήμερα φάρο θεωρητικής και πρακτικής διαπαιδαγώγης, διαλόγου και προβληματισμού για το Προοδευτικό Κίνημα ανά το παγκόσμιο. Τα διδάγματα της Κομμούνας δείχνουν το δρόμο στους λαούς του κόσμου για μια ποιοτικά ανώτερη κοινωνία.
 
Επιμέλεια: Νικολαϊδου Κατερίνα
 

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Είσαι άνεργος στο κέντρο της Αθήνας; ΠΑΡΕ ΤΩΡΑ έκτακτο επίδομα 1000 ευρώ 

ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση

Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό

ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 24/12

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

ekpaideytikoi
Διορισμοί εκπαιδευτικών για το επόμενο σχολικό έτος: Πότε αποφασίζεται ο αριθμός τους
Ανάλυση διορισμών των εκπαιδευτικών των ετών 2020-2024 και η απόφαση για το νέο αριθμό διορισμών
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Διορισμοί εκπαιδευτικών για το επόμενο σχολικό έτος: Πότε αποφασίζεται ο αριθμός τους
ταινία μαθητές
Κόρινθος: Ταινία με μαθητές δημοτικού κέρδισε το 1ο βραβείο σε διεθνή μαθητικό διαγωνισμό
«Γενετικά Κατώτεροι»: Μαθητές από τα Εξαμίλια Κορινθίας έφτιαξαν ταινία για τη σκληρή ζωή των παιδιών Ρομά - Δείτε την ταινία
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Κόρινθος: Ταινία με μαθητές δημοτικού κέρδισε το 1ο βραβείο σε διεθνή μαθητικό διαγωνισμό
CLOSE