Thumbnail
Ας μην έχουν αυταπάτες οι συμπολίτες μας.

Έτος 2014 και μετά από μία 5ετεια θολούρας, φόβου και θεωρητικής ανημποριάς πρέπει να κάνουμε μία παρατήρηση που κάποια χρόνια πριν θα φάνταζε παράδοξη : Ο κοινοβουλευτισμός, αυτή η αστική επινόηση αυτός ο εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσών θεσμός αλλά και αυτή η τελευταία επίφαση δημοκρατίας, απειλείται. Η ιστορική επιστήμη έχει έναν αμείλικτο κανόνα που κρέμεται απειλητικά πάνω από τους λαούς της Ευρώπης : Η θεμελίωση του αστικού κοινοβουλευτισμού σηματοδοτεί πάντα τη σύναψη ενός επαχθούς κοινωνικού συμβολαίου για το λαό, και η θεσμική απειλή του ένα βέβαιο βήμα προς τον ολοκληρωτισμό.

Παρόλη την επιμονή διαφόρων δημοσιογραφούντων ιστορικών και ιστορικολογούντων δημοσιογράφων, υπάρχει ένα γεγονός που δεν μπορεί να κρυφτεί : Ο κοινοβουλευτισμός μισήθηκε όσο τίποτα άλλο σε αυτή χώρα. Ο νεαρός κοινοβουλευτισμός της ελληνικής δημοκρατίας του τέλους του πρώτου παγκοσμίου πολέμου αντιμετωπίστηκε ως πρόβλημα από όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα πολύ πριν δοθεί στον Ιωάννη Μεταξά η εντολή να τον καταστρέψει. Η καραμανλική δεξιά έκανε κουρέλι τον ίδιο τον εκλογικό μηχανισμό, για να θεωρηθεί και αυτός άχρηστος το 1967. Η ασθενική και ιδιάζουσα μεταπολιτευτική δημοκρατία της Ελλάδας (όπως την αποκαλεί το statedepartment) όμως δεν είχε δώσει μέχρι σήμερα ξεκάθαρα δείγματα γραφής σχετικά με τον κοινοβουλευτισμό. Παρότι από τις αρχές του 2000 υπήρξαν προτάσεις υιοθέτησης του Γαλλικού μονοεδρικού ή του Γερμανικού συστήματος της λίστας, κανείς δεν είχε αγγίξει την ουσία του κοινοβουλίου. Αυτό το κατάφερε εν έτει 2014 ο Αντώνης Σαμαράς με τις προτάσεις του περί καθολικής ψηφοφορίας του Προέδρου της Δημοκρατίας. Βέβαια όταν η πολιτική ατζέντα της ΝΔ τσουβαλιάζει εθνική αντίσταση και μαυραγοριτισμό, όταν τα « ποτάμια » μιλάνε για περιορισμό των βουλευτών λες και πρόκειται για περικοπές σε μικρομεσαία επιχείρηση, είναι αν μη τι άλλο ανακουφιστικό το ότι υπάρχουν νεοδημοκράτες που πιστεύουν πως « εκλογές να ναι κι ό,τι να ναι ». Δυστυχώς όμως η πρόταση Σαμαρά δεν αποτελεί απλά μία πρωτόγονη αίσθηση της δημοκρατίας.

Δεν χρειάζεται κανείς να είναι ιστορικός ή νομικός για να καταλάβει ότι το ζήτημα της εκλογής του προέδρου δεν έχει την παραμικρή σχέση με την αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Το προσφιλές στους νεοέλληνες παράδειγμα της Γαλλίας το αποδεικνύει. Από την περιοριστική εξουσία του Βασιλιά έναντι της εθνοσυνέλευσης το 1791 μέχρι την αποδυνάμωση και τελικά τη διάλυση κοινοβουλίου και δημοκρατίας από τον εκλεγμένο πρόεδρο την περίοδο 1848 – 1851, και από την προεδρική επιτήρηση του « επικίνδυνου » κοινοβουλευτισμού της αρχής της τρίτης Γαλλικής δημοκρατίας (1871) μέχρι και την εκ νέου αποδυνάμωση του κοινοβουλίου από τον Ντε Γκώλ το 1953, ο πρόεδρος στεκόταν σαν αντίβαρο στις νέες πολιτικές δυνάμεις που είχαν την αναίδεια να απαιτούν με αξιώσεις να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στον αστικό κοινοβουλευτισμό (Ορεινοί το 1791, Ριζοσπάστες το 1848, σοσιαλιστές το 1871, Κομμουνιστικό κόμμα Γαλλίας που παίρνει 28,3% το 1946). Η εκλογή του πρόεδρου της δημοκρατίας με καθολική ψηφοφορία έδειχνε διαχρονικά την επιθυμία διόρθωσης της λαϊκής ψήφου των βουλευτικών και μάλιστα με ερωτήματα που υπονοούσαν πως η νομοθετική εξουσία δεν μπορούσε ή δεν έπρεπε να έχει λόγο για μια σειρά κομβικών ζητημάτων. Ταυτόχρονα οι « ώριμες » δημοκρατίες φρόντιζαν να κατατμήσουν τη νομοθετική εξουσία σε εθνοσυνελεύσεις, τοπικά κοινοβούλια και γερουσίες προς τέρψη των εκάστοτε τοπικών ή εθνικών πολιτικών διαμεσολαβήσεων. Περιέργως όμως η προεδρία παρέμενε αιωνίως ενιαία και ακλόνητη. Το γαλλικό εκλογικό σώμα βρισκόταν μονίμως στη δυσάρεστη θέση να εξηγεί, και κύρια στον εαυτόν του, ποια από τις τρείς δικές του ετυμηγορίες ήταν η αυθεντική

Σχετικά με την ελληνική περίπτωση οι προτάσεις διαφόρων κύκλων τη δεκαετία του 2000 που προέκριναν τη δημιουργία μονοεδρικών περιφερειών για την ενίσχυση του ιστορικού δικομματισμού έφτασαν στο απόγειο τους με την άνευ προηγουμένου αστειότητας πρόταση του ΠΑΣΟΚ για απλή αναλογική. Αντίθετα η πρόταση Σαμαρά είναι πολύ πιο ουσιώδης αφού παρακάμπτει αποφασιστικά το πρόβλημα της δημοκρατίας. Ο πρωθυπουργός αποκάλυψε ότι προκείμενου κόμματα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ να μην χρησιμοποιήσουν ούτε το δώρο των 50 εδρών ούτε ενδεχομένως τις μελλοντικές μονοεδρικές που πια είναι ικανά να κερδίσουν, προτίθεται μέσω της αλλαγής του τρόπου ανάδειξης του προέδρου της δημοκρατίας, να παίξει το χαρτί της ενίσχυσης της εκτελεστικής εξουσίας. Το χαρτί όμως αυτό είναι και το τελευταίο του κάθε πολιτικού που ονομάζεται ακόμα δημοκράτης. Είναι αμφίβολο τι θα συμβεί από εδώ και στο εξής. Είναι όμως βέβαιο πως η κυβέρνηση των πράξεων νομοθετικού περιεχομένου, των παραβιάσεων του κανονισμού της βουλής, της οπαδικής αντίληψης της « δεδηλωμένης » και εσχάτως των σκέψεων για εκλογή του προέδρου με καθολική ψηφοφορία, αντιμετωπίζει με εχθρότητα τον ίδιο τον αστικό κοινοβουλευτισμό ψηλαφώντας τα όριά του. Με άλλα λόγια το παιχνίδι δεν θα παιχθεί στις μέχρι τώρα αλχημείες της σύστασης του αντιπροσωπευτικού σώματος, αλλά στην ίδια την αξιολόγηση του κοινοβουλευτισμού.

Ας μην έχουν αυταπάτες οι συμπολίτες μας. Η πρόταση αυτή του πρωθυπουργού δεν ανοίγει το δρόμο ούτε στον Έλληνα Ντε Γκώλ ούτε στο νέο Καραμανλή, ειρήσθω εν παρόδω ενδιαφέρον θα είχε αν ήταν ευρέως γνωστό το τι τράβηξε το γαλλικό σύνταγμα από τον γάλλο στρατηγό. Ο κύριος Σαμαράς από την άλλη δεν ηγείται της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης ούτε ασπάζεται τις αντιλήψεις για την εθνική κυριαρχία με τον Γάλλο ηγέτη. Αντίθετα ηγείται ενός υπουργικού συμβουλίου όπου προτιμά να κόψει το δάκτυλο του παρά να το κουνήσει στον οποιονδήποτε. Σε περίοδο κρίσης που ακόμα και η επίφαση της δημοκρατίας φαντάζει περιττή, μία τέτοια πολιτειακή αλλαγή δεν πρόκειται να αναδείξει κάποιον σοβαρό αστό πρόεδρο τον οποίο φαντασιώνονται ακόμα και κομμάτια του ΣΥΡΙΖΑ. Η κοινοβουλευτική ζωή της Ελλάδας δεν είναι κοσμοπολίτικο μυθιστόρημα ή ελαφριά νουβέλα της εσπερίας. Όποτε ο κοινοβουλευτισμός λοιδορήθηκε και περιορίστηκε από τα κέντρα εξουσίας, δεν προέκυψαν ούτε Ντε Γκώλ ούτε Κένεντι, αλλά μπαρμπα-γιάννηδες Μεταξάδες και Παπαδόπουλοι.

ΠΗΓΗ: christosandrianopoulos.wordpress.com

 

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση

Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 2/8

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα