Φούσκες made in USA

Στη δεκαετία του 2000, δυο μεγάλες φούσκες έσκασαν στις ΗΠΑ. Η πρώτη φούσκα της πληροφορικής, η λεγόμενη dot-com bubble, επωάστηκε στα 1997-2000. Τότε ο δείκτης NASDAQ εκτοξεύθηκε ώς τις 5.400 μονάδες, υπερδιπλασιαζόμενος την τελευταία χρονιά, για να βυθιστεί στα Τάρταρα το 2001. Εταιρείες όπως η γνωστή Amazon είδαν τις μετοχές τους να πέφτουν από τα 107 στα 7 δολάρια.

Αν και οι απώλειες ξεπέρασαν τα 5 τρισ. δολάρια, εκείνη η κρίση ξεπεράστηκε σε μεγάλο βαθμό με τη δημιουργία μιας νέας φούσκας, στον τομέα της στέγασης. Όταν η τελευταία έσκασε, το 2008, δεν συνέβη όμως το ίδιο. Η κρίση επεκτάθηκε στο πιστωτικό σύστημα και τα δημόσια οικονομικά, αγκαλιάζοντας όλο τον ανεπτυγμένο καπιταλιστικό κόσμο.

Σήμερα είναι διάχυτη η πεποίθηση ότι μια νέα τεράστια φούσκα επωάζεται στις ΗΠΑ. Η φούσκα τώρα δεν αφορά κάποιον επιμέρους κλάδο, αλλά όλη την αμερικανική οικονομία. Η Γουόλ Στριτ σημειώνει ιστορικά υψηλά, με τον δείκτη S&P 500 να βρίσκεται ήδη 30% πάνω από το μέγιστό του πριν σκάσουν οι φούσκες το 2000 και το 2008. Με ρυθμό ανάπτυξης στις ΗΠΑ μόλις 1,8%, στο πρώτο τρίμηνο του 2014 ο S&P κέρδισε πάνω από 20%. Τα μηδενικά επιτόκια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας και η λεηλασία των εισοδημάτων των εργαζομένων πυροδοτούν ένα νέο κύκλο ασύδοτης κερδοσκοπίας της αμερικανικής ελίτ.

Ενώ τα αυξημένα κέρδη προκαλούν μέθη στο κατεστημένο, δεν λείπουν οι ανήσυχες φωνές που προειδοποιούν για ένα νέο 2008. Ακόμη και ένα mainline μέσο όπως το USA Today ρωτά: «Οι επενδυτές και οι αναλυτές δεν έμαθαν τίποτα από την προηγούμενη μιάμιση δεκαετία;», ενώ ένας αναλυτής στους New York Times κάνει λόγο για επωαζόμενη «φούσκα των πάντων». Ένας άλλος ειδικός, διαχειριστής επενδυτικών κεφαλαίων, ο John Hussman, εκτιμά ότι «αυτό είναι μια μετοχική φούσκα, και εξαιρετικά προχωρημένη... είναι άνετα πάνω από το 1972 και το 1987, πάνω από το 1929 και το 2007, και απέχει τώρα περίπου 15% του άκρου του 2000». Και ο ίδιος καταλήγει: «Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα μπορεί σίγουρα να αναβάλει την κατάρρευση της φούσκας, αλλά μόνο κάνοντας το τελικό αποτέλεσμα πολύ χειρότερο».

Δεν μπορεί βέβαια να προβλεφτεί πότε θα σκάσει η νέα αυτή φούσκα. Όταν όμως αυτό συμβεί, οι συνέπειες θα είναι πολύ πιο δραματικές από ό,τι το 2008. Το αμερικανικό όνειρο θα έχει ξεφουσκώσει αμετάκλητα σε εφιάλτη.

 

 

 

* Ο Χρήστος Κεφαλής είναι μέλος της Σ.Ε. της Μαρξιστικής Σκέψης.

Αναδημοσίευση από την ΑΥΓΗ