Alfavita Newsroom «Κανείς δεν μπορεί να βάλει με τον χρόνο. Ο χρόνος είναι ανίκητος». Ή μήπως όχι ; Το αυτί του τον κυρίαρχου σύγχρονου νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού δεν ιδρώνει μπροστά σε τέτοιες αλήθειες, έστω και αν θεωρούνται αυταπόδεικτα αξιώματα.
Ο νεοφιλελευθερισμός προσπαθεί, και μάλιστα αρκετά επιτυχημένα μέχρι στιγμής, να «νικήσει» τον χρόνο και την συνέχεια του.
Επιχειρεί να απαξιώσει, παραμελήσει ή και να πλαστογραφήσει το παρελθόν, να ελέγξει απόλυτα το παρόν, αλλά και να προκαθορίσει, ακόμη και να προ-αγοράσει το μέλλον.
Ειδικότερα το παρελθόν πρέπει να χάσει την «ιστορική» του διάσταση, να μην λειτουργεί ως πηγή συλλογικής μνήμης και να περιοριστεί στην πώληση μιας παράδοσης υπό την μορφή θεάματος σε στυλ τουριστικού φολκλόρ.
Το μέλλον πρέπει να χάσει την παραδοσιακή «προοδευτική» του διάσταση και να ταυτιστεί με τις εξαιρετικά περιορισμένες προσδοκίες, που επιτρέπει η επικρατούσα κατάσταση, που θυμίζει μεσαίωνα.
Το δε παρόν πρέπει να γίνει ένα υπερμέγεθες αποφασιστικό χρονικό πεδίο, στο οποίο πρέπει να επικεντρωθούν ρεαλιστικά, πειθήνια και αδιαμαρτύρητα οι ανθρώπινες κοινωνίες.
Ενδεχομένως να βιώνουμε μια κατάσταση, σαν κι αυτή που ο Francois Hartog περιγράφει ως: «στάσιμο παρόν με μη αναγνωρισμένο παρελθόν και χωρίς αληθινό μέλλον».
Φυσικά ο χρόνος στον οποίο αναφερόμαστε είναι πάντοτε ο χρόνος των «άλλων», δηλαδή ο χρόνος των ανθρώπινων θυμάτων του νεοφιλελευθερισμού. Σε αυτόν τον χρόνο θέλει να επιβληθεί ο νέος αντιδημοκρατικός νεοφιλελευθερισμός.
Κατά την σύγχρονη καπιταλιστική εκδοχή τα του χρόνου, του ελέγχου και της διαχείρισης του, δεν πρέπει δεν ανήκουν στον θεό ούτε στον άνθρωπο, αλλά μόνο στην σφαίρα αρμοδιότητας της καθεστωτικής ιδεολογίας και πρακτικής του ιδίου.
Για τον νέο χρηματοπιστωτικό νεοφιλελευθερισμό δεν ισχύει απλώς το κοινά παραδεκτό ότι ο χρόνος είναι χρήμα. Πρέπει να ισχύσει και το αντίστροφο. Με τον τρόπο αυτό εξυπηρετούνται ακόμη καλύτερα οι σκοποί και τα συμφέροντα του.
Τα εργαλεία υλοποίησης της επιδίωξης αυτής είναι ποικίλα.
Οι κατά τα άλλα καταδικαστέες από τους υποκριτές νεοφιλελεύθερους κρατικές παρεμβάσεις (νομοθετικές, κανονιστικές, διοικητικές και άλλες) αποτελούν ένα βασικό και αποτελεσματικό όπλο, που κατά κόρο χρησιμοποιείται.
Πάνω από όλα όμως το αποτελεσματικότερο όπλο αποτελεί η δημιουργία και η διαιώνιση χρέους, η χρέωση πολιτών, κοινωνιών και κρατών και μετατροπή τους σε οφειλέτες. Με την τεχνική αυτή του χρέους εμφανίζεται το σύστημα που κυβερνά τον κόσμο να θέλει να χαλιναγωγήσει ή και να καθυποτάξει τον χρόνο, αποβλέποντας στην εξυπηρέτηση, προστασία και αύξηση των δικών του πολιτικοοικονομικών κερδών, ωφελειών και συμφερόντων.
Η σύνδεση χρέους και χρόνου είναι στενή και πολύπλευρη. Αρκετοί (με κορυφαίο τον Maurizio Lazzarato) έχουν αναφερθεί αναλυτικά σε αυτήν. Άλλωστε το θέμα της πολιτικής και οικονομικής διακυβέρνησης του χρόνου είχε απασχολήσει ακόμη και τον γνωστό συγγραφέα Philip Dick στα πρώιμα έργα του.
Το χρέος αποτελεί ένα είδος μηχανισμού που αντικειμενικοποιεί την χρονική διάσταση και κυρίως το χρονολογικό μέλλον, ενώ ταυτόχρονα υποκειμενικοποιεί την οικονομική διάσταση, με το να καθιστά τον καθένα αυτοτελή οικονομική μονάδα, που πρέπει να αναλάβει αποκλειστικά μόνος τον κίνδυνο όλων των σύγχρονων δεινών: της ανεργίας, της ανέχειας, της ασθένειας, της έλλειψης παιδείας της έλλειψης στέγης κλπ
Φυσικά η τεχνική του αιωνίου χρέους δεν είναι τυχαία ή αφιλοσόφητη. Αν πιστέψει κανείς στην γνωστή φράση του Martin Amis στο έργο του «London Fields» ότι ο χρόνος έχει ως προαιώνιο έργο το να μας κάνει όλους όχι μόνο να μοιάζουμε, αλλά και να αισθανόμαστε σαν σκατά φαντασθείτε πως θα αισθάνονται, όσο ο χρόνος περνά, αυτοί που χρωστούν διαρκώς.
Εκείνο που στην πραγματικότητα επιδιώκεται από τον νεοφιλελευθερισμό είναι να ελεγχθεί, στο διηνεκές το παρόν και το μέλλον πολιτών και λαών, με ένα απόλυτα καταπιεστικό και καταχρηστικό τρόπο, ο οποίος να επιτρέπει ταυτόχρονα, με κάποια επαρκή ή έστω αυξημένη ασφάλεια, την μείωση της εγγενούς αβεβαιότητας της ανθρώπινης συμπεριφοράς τους. Ο χρόνος αποτελεί ίσως τον βασικότερο μοχλό πίεσης σε μια σχέση οφειλής. Ένα παράδειγμα σε διεθνές επίπεδο είναι τα φοιτητικά δάνεια, που αποτελούν ένα πολύ διαδεδομένο μέσο εξυπηρέτησης του εν λόγω στόχου μιας διαρκούς ομηρίας.
Το χρέος, ως είναι ευνόητο, περιορίζει ή εξαλείφει τις δυνατότητες και επιλογές, που θα βρίσκονταν χρονικά στην διάθεση του ατόμου κατά την πορεία και την εξέλιξη του.
Όμως οι δεσμοί και παράμετροι της σχέσης χρόνου-χρέους είναι πολύπλευροι και συγκροτούν ένα ακόμη πιο εκτεταμένο και πολυσχιδές φαινόμενο.
Το τι συμβαίνει στην Ελλάδα το γνωρίζουμε όλοι. Το κράτος μοιάζει με ένα πλοίο που μπάζει νερό από όλες τις πλευρές. Αλλά ο λαός υποφέρει πολύ περισσότερο.
Εκατομμύρια χρεωμένοι πολίτες και οι οικογένειες τους προσπαθούν να επιβιώσουν έχοντας αδύναμη ή ελάχιστη προοπτική για το παρόν ή το μέλλον. Αλλά και πολλοί από αυτούς που δεν είναι χρεωμένοι, ζώντας σε μια κοινωνία όπου βασιλεύει το χρέος, δεν είναι δυνατό να έχουν καλύτερη τύχη, παρά τις όποιες προσπάθειες τους.
Πέρα όμως από τον γενικό χρονικό ανθρώπινο ορίζοντα τους και ο καθημερινός κοινωνικός ορίζοντας τους είναι χρονικά εξαιρετικά προβληματικός, γεγονός που αποβαίνει αυτόματα σε βάρος της ποιότητας της ζωής τους.
Όσοι είναι άνεργοι έχουν μπει στο «λούκι» της διαρκούς αγωνιώδους αναζήτησης εργασίας ή στο «λούκι» της πλήρους παθητικότητας.
Από όσους έχουν ακόμη δουλειά απαιτείται υπερβολικός χρόνος εργασίας, ενώ περιορίζεται δραματικά ο χρόνος που τους μένει για αφιερώσουν στην οικογένεια, καθώς και ο χρόνος συμμετοχής σε κοινωνικές, πολιτιστικές, ψυχαγωγικές κλπ εκδηλώσεις, σε ανθρώπινες συζητήσεις ή συναθροίσεις, ακόμη και επισκέψεις στις εκκλησίες.
Και φυσικά όταν κάποιος δεν προλαβαίνει να αναπνεύσει πολύ δύσκολα θα συμμετάσχει σε πολιτικές ή άλλες κινητοποιήσεις ή εκδηλώσεις, με αποτέλεσμα τον μοιραίο περιορισμό της μαζικότητας των τελευταίων.
Υπό αυτές τις συνθήκες ελάχιστοι είναι αυτοί που έχουν την πολυτέλεια να διαβάσουν, αφού δεν βρίσκουν χρόνο ούτε καν να σκεφτούν ή να κρίνουν.
Το χρέος και όσα το συνοδεύουν συντρίβει ψυχολογικά τον άνθρωπο και του στερεί την διάθεση να αξιοποιήσει τον χρόνο του. Παρόλα αυτά το σύστημα δεν περιορίζεται μόνο στο να εξαλείψει την έλλειψη διάθεσης για ανθρώπινο αυτόνομο χρόνο. Θέλει να είναι σίγουρο και γι αυτό φροντίζει για μια πιο αντικειμενική και ρεαλιστική στέρηση των δυνατοτήτων εύρεσης αξιοποίησης όχι μόνο του κοινωνικού και οικογενειακού, αλλά ακόμη και του ιδιωτικού χρόνου του ανθρώπου.
Την ίδια ώρα άλλες χρονικές επιδράσεις του χρέους πάνω σε κοινωνίες και λαούς μπορούν να αναζητηθούν στις διάφορες βίαιες πολιτικές επεμβάσεις στους χώρους της εργασίας, υγείας, κοινωνικής ασφάλισης και περίθαλψης και εν γένει του κράτους πρόνοιας, με σοβαρές άμεσες ή έμμεσες επιπτώσεις στον χρόνο του βιολογικού κύκλου των πολιτών. Οι περικοπές που θα κάνουν περισσότερους πολίτες (κυρίως ηλικιωμένους) να αρρωστήσουν και να πεθάνουν, περισσότερους ανθρώπους να αυτοκτονήσουν, περισσότερα άτομα να πέσουν θύματα των εργατικών ατυχημάτων, λιγότερους ανθρώπους να παντρευτούν και να τεκνοποιήσουν κοκ.
Είναι λοιπόν φανερό ότι επίδραση της σχέσης του χρέους-χρόνου είναι καταστρεπτική για τους ανθρώπους, τα δικαιώματα τους και τις κοινωνίες και τις δομές τους.
Όλοι μας βιώνουμε σήμερα τις εμπειρίες της απίστευτης ταχύτητας των εξελίξεων στην πολιτικοοικονομική κατάσταση, τις διαρκείς σχεδόν καθημερινές αδιάκοπες αλλαγές, που επιβάλλονται στην κοινωνία.
Αλλαγές που, κατά τις παραδοχές κυβερνήσεων χωρών της Ε.Ε. (όπως της Βρετανικής) για να συντελεσθούν σε άλλα πιο μεγάλα και προηγμένα από την Ελλάδα κράτη της Ευρώπης απαιτήθηκαν (όπου έχουν γίνει) ή θα απαιτούνταν (όπου δεν έχουν γίνει) 50 χρόνια αξιώνονται να γίνουν μέσα σε λίγους μήνες ή και σε ελάχιστες μέρες !
Το φαινόμενο της χρονικής συρρίκνωσης καλλιεργείται καθημερινά και είναι άδηλο πότε θα φτάσει στο απόγειο του. Βοηθιέται και συντηρείται από το επικοινωνιακό παιχνίδι, που παίζεται από κάθε είδους πηγή ή μέσο.
Για παράδειγμα διαβάζουμε ότι η κυβέρνηση κέρδισε χρόνο στις συζητήσεις της με τους δανειστές και θα παρουσιάσει το τάδε νομοσχέδιο τον Νοέμβρη. Και αυτό συμβαίνει ενώ βρισκόμαστε περίπου στο τέλος του Οκτώβρη (!). Δηλαδή μιλάμε για ένα κέρδος χρόνου ελαχίστων ημερών για συζητήσεις τόσο σοβαρών θεμάτων, που θα σφραγίσουν την μοίρα γενεών. Λες και πρόκειται για μια απλή αναβολή ενός ραντεβού μεταξύ δύο παλιών φίλων που κανονίζουν να τα πουν αύριο αντί για σήμερα !
Τα πάντα συμβαίνουν, κινούνται και επιβάλλονται σε απίθανα σύντομους ρυθμούς και συνοδεύονται από φουτουριστικού χαρακτήρα λέξεις όπως ευκινησία, ευελιξία, ευκαμψία, κινητικότητα κλπ ή αντίστοιχες αγγλικές όπως fast track κλπ.
Την ίδια ώρα ακόμη και οι εμπνευστές των όσων γίνονται δεν έχουν πλήρη εικόνα και επίγνωση των μέτρων που προτείνουν ή επιβάλλουν. Άλλωστε ακόμη και να είχαν το πιθανότερο θα ήταν να αδιαφορούσαν και πάλι.
Ακόμη αξιοσημείωτο είναι πως ενώ αρκετά από αυτά που γίνονται έχουν χρονικά προσωρινό και παροδικό χαρακτήρα, υπό την έννοια ότι συνεχώς μεταβάλλονται, παρόλα αυτά αποβλέπουν σε ένα όσο το δυνατό πιο μακροχρόνιο σκοπό, στην διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης επ’ άπειρο.
Κι όμως την απάντηση στην επιχειρούμενη προκαθορισμένη τιθάσευση του χρόνου θα κληθεί τελικά να την δώσει τελικά ο ίδιος ο χρόνος, έστω και απομακρυσμένος, όταν θα επιτρέψει την ωρίμανση των συνθηκών καταπολέμησης της στρατηγικής του ανακυκλούμενου αιωνίου χρέους και απόρριψης των εμπνευστών και υποστηρικτών της εν λόγω στρατηγικής. Για να αποδείξει πως όντως είναι ανίκητος.
Θεολ. Μιχαηλίδης
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 31/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
