Με το έμπα της νέας χρονιάς, η εφαρμογή του νέου ασφαλιστικού νόμου 4387/16 γνωστότερου ως «νόμος Κατρούγκαλου» που ψηφίστηκε τον προηγούμενο Μάιο, επιφέρει όλες τις αλλαγές που νομοθετήθηκαν.
Ήδη δεν υπάρχουν οργανισμοί και ασφαλιστικά ταμεία όπως μέχρι πριν λίγες μέρες τα γνωρίζαμε. Τέλος λοιπόν για το ΙΚΑ, τον ΟΑΕΕ, το ΤΣΜΕΔΕ, το ΤΣΑΥ, εν μέρει ο ΟΓΑ, και όσα άλλα ασφαλιστικά ταμεία γνωρίζαμε.
Ο ενιαίος φορέας πλέον είναι ο ΕΦΚΑ (Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης), και ο οποίος θα συμπεριλαμβάνει τους πάντες, από μισθωτούς και συνταξιούχους έως αυτοαπασχολούμενους και επιχειρηματίες.
Το σημείωμα αυτό ακριβώς γιατί παρά το ότι έχουν παρέλθει οκτώ μήνες από την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, οι πρώτες διευκρινιστικές εγκύκλιοι του αρμόδιου υπουργείου άρχισαν να δημοσιεύονται την παραμονή (30/12) της Πρωτοχρονιάς, θα σταθεί σε όσα μπορούν με βεβαιότητα να ισχύσουν.
Και αυτό γιατί, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Λαϊκός Δρόμος, υπάρχουν πληθώρα ζητημάτων που ένα πολυδαίδαλο ασφαλιστικό σύστημα που υπήρχε, σε μια διαδικασία μετάβασης σε ένα επόμενο σχετικά απλοποιημένο, αφήνει απολύτως θολά και μη μετρήσιμα.
Ισχύουν ωστόσο δύο βασικές διαπιστώσεις και αυτές τις πλευρές του ζητήματος είναι που θα αναπτύξουμε έστω και περιορισμένα.
Η πρώτη αφορά την προίκα του νέου φορέα της κοινωνικής ασφάλισης που βρίσκεται σε βαρομετρικό χαμηλό και όχι από την τελευταία κακοκαιρία.
Με ελλείματα δις ευρώ ξεκινά το νέο σύστημα προοιωνίζοντας μειώσεις και περικοπές σε ό,τι αφορά τις παροχές, επιβαρύνσεις και χαράτσια σε ό,τι αφορά τις εισφορές των ασφαλισμένων στον φορέα.
Και μάλιστα εκτός των μειώσεων που προέκυψαν σε συντάξεις εκατοντάδων χιλιάδων συνταξιούχων, με τη μείωση των ποσών και των δικαιούχων του ΕΚΑΣ κλπ.
Η δεύτερη και βασικότερη αφορά την αφετηρία του νέου ασφαλιστικού νόμου, που στηρίχτηκε όπως όλα δείχνουν στις μετρήσεις ενός σχεδιασμού σοβαρών μειώσεων και περικοπών στη συνταξιοδοτική δαπάνη και στις δαπάνες για την υγειονομική – νοσοκομειακή δημόσια περίθαλψη και υγεία.
Κουαρτέτο και κυβέρνηση ξεκίνησαν προφανώς ανάποδα λοιπόν, όχι από τις ανάγκες, όχι από τις καταβληθείσες εισφορές και την ανταποδοτικότητά τους, αλλά από το σύνολο της δαπάνης που ορίζουν και όσο δεν το μειώνουν, για ένα σύστημα ασφάλισης στα επίπεδα μια στοιχειώδους ανεπαρκούς και ευτελισμένης διατήρησης και της επακόλουθης διαχείρισής της.
«Αυτοαπασχολούμενοι»
Βασική αρχή για την αρχιτεκτονική του νέου συστήματος είναι ο προσδιορισμός των εισφορών με βάση τα καθαρά εισοδήματα όπως αυτά δηλώνονται ή προκύπτουν από τις ετήσιες φορολογικές δηλώσεις. Για τον κλάδο σύνταξης το ποσοστό προσδιορίζεται στο 20% των καθαρών εισοδημάτων, ενώ οι εισφορές για ασθένεια (υγειονομική περίθαλψη) σε 6,95% κατά κύριο λόγο. Εάν φυσικά σε ειδικότητες (μηχανικοί, δικηγόροι) υπάρχει εισφορά για επικουρικό και για εφάπαξ, το συνολικό ποσοστό εισφορών αντιστοιχεί σε ένα διάστημα ανάμεσα σε 34 έως 38% των δηλούμενων εισοδημάτων.
Σύμφωνα επίσης με τον νόμο δημιουργείται ανώτερο και κατώτερο πλαφόν (μηδενικά εισοδήματα) που αντιστοιχεί στο δεκαπλάσιο της αμοιβής άγαμου μισθωτού δηλαδή 586.08 x 10 = 5860,80 άρα εισφορές σύνταξης 5860,80 x 20% = 1172,16 ευρώ για το ανώτερο πλαφόν, και αντίστοιχα εισφορές σύνταξης 586,08 x 20% = 117,22 ευρώ για το κατώτερο όριο των αρνητικών ή μηδενικών εισοδημάτων. Τα παραπάνω ποσά δεν είναι τελικά καθότι πρέπει να προστεθούν και οι εισφορές για την υγειονομική περίθαλψη (κλάδος υγείας) συν κάποια συνεισπραττόμενα ποσά για ανεργία κλπ, οπότε στα κατώτερα όρια η μηνιαία ασφαλιστική εισφορά βρίσκεται κοντά στα 170 ευρώ.
Οι ελάχιστες εγκύκλιοι για την εφαρμογή του νόμου που μέχρι τώρα εκδόθηκαν δεν διακρίνονται – ως συνήθως – για τη σαφήνειά τους, και αντί να ξεκαθαρίζουν ζητήματα που προκύπτουν, αναμοχλεύουν και νέα θέματα, συσσωρεύοντας ένα νέφος ασάφειας για όσα θα προκύψουν και είναι μέχρι τώρα αδιευκρίνιστα.
Για παράδειγμα. Πώς θα υπολογιστούν οι εισφορές για κάποιους που εκτός από τη μισθωτή εργασία διατηρούν και βιβλία για συμπλήρωση εισοδημάτων; Η σχετική εγκύκλιος αναφέρει πως θα συναθροιστούν τα εισοδήματα από τη μισθωτή εργασία και από την αυτοαπασχόληση για να υπολογιστεί η εισφορά. Όμως για τη μισθωτή εργασία θα έχουν ήδη λογιστεί και ενδεχομένως καταβληθεί εισφορές στην προηγούμενη χρήση που αφορούν. Τι ακριβώς θα αφαιρείται αν θα αφαιρείται, ή θα επιβάλλονται εκ νέου εισφορές για εισοδήματα για τα οποία έχουν ήδη λογιστεί εισφορές ;
Δεν είναι όμως μόνο αυτό στην περίπτωση των αυτοαπασχολούμενων. Όπως συχνά έχουμε διατυπώσει, το ζήτημα απαξίωσης της όποιας αυτοαπασχόλησης υπάρχει ακόμα, προκύπτει από τον συνδυασμό της επιβολής των ασφαλιστικών και των φορολογικών επιβαρύνσεων που καθιστούν τη συνέχισή της, εισιτήριο για τη χρεωκοπία και το λουκέτο.
«Μπλοκάκια»
Υπάρχουν βέβαια ακόμα και πλέον κραυγαλέες περιπτώσεις ασάφειας όπως αυτές με τα λεγόμενα «μπλοκάκια» που υποκρύπτουν μισθωτή – εξαρτημένη εργασία. Φορολογικά αυτές οι περιπτώσεις εξομοιώνονται με τη μισθωτή εργασία εφόσον τα μπλοκάκια αφορούν έως δύο εργοδότες. Στις περιπτώσεις αυτές και για τον κλάδο σύνταξης (20%), η επιβάρυνση των εισφορών θα καλύπτεται κατά τα 2/3 από τον εργοδότη και κατά το 1/3 από τον απασχολούμενο, δηλαδή 13,33% και 6,67% αντίστοιχα. Προφανώς ο κλάδος ασθενείας θα καλύπτεται από τον απασχολούμενο (+6,95%).
Πώς εδώ θα γίνεται η διαχείριση της κατανομής των εισφορών, και αλήθεια ποιος θα είναι ο εργοδότης εκείνος που θα αποδεχτεί να επιβαρυνθεί με εισφορές για τα μπλοκάκια που απασχολεί, όταν έχει ήδη επιβάλει την απασχόληση με αυτούς τους όρους, ακριβώς για να αποφύγει τις εισφορές;
Ολοκάθαρα εδώ τα βάρη θα πέσουν στους κατ' ουσίαν μισθωτούς αυτής της δήθεν αυτοαπασχόλησης, που ενσωματώνουν στις εργασιακές τους σχέσεις τις χειρότερες εκφράσεις των συνθηκών εργασιακής γαλέρας.
Το σημείωμα αυτό δεν μπορεί όπως προαναφέραμε και μέχρι τη στιγμή αυτή, όχι από δική του αδυναμία, να αναφερθεί και να τοποθετηθεί με ένα συνολικό τρόπο στα όσα προδιαγράφουν την εικόνα του νέου ασφαλιστικού τοπίου, λόγω της πληθώρας εκκρεμοτήτων που η εφαρμογή της μνημονιακής πολιτικής έχει αφήσει σε μια νεφελώδη κατάσταση. Από την άποψη αυτή οφείλουμε να επανέλθουμε έστω και μερικά σε ζητήματα που θα τεθούν από την εφαρμογή της μνημονιακής ασφαλιστικής «μεταρρύθμισης».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη