Πέρασαν 95 χρόνια από το θάνατο του Β.Ι. Λένιν, ηγέτη της Ρωσικής σοσιαλιστικής Επανάστασης και του κόμματος των Μπολσεβίκων. Ο μεγάλος Ρώσος μαρξιστής επαναστάτης σβήνει σε ηλικία 54 ετών στην πόλη Γκόρκι, κοντά στη Μόσχα στις 21 Ιανουαρίου του 1924.
Η Αγία Πετρούπολη μετονομάζεται σε Λένινγκραντ προς τιμήν του ενώ τον επικήδειο θα εκφωνήσει ο Ιωσήφ Στάλιν.
Από το θάνατό του και μετά η Σοβιετική Ένωση μπαίνει σε μία περιπέτεια η οποία έχει ως κεντρική ιδέα την αμφισβήτηση του διαδόχου του Λένιν. Το θέμα ανακινήθηκε από τον Λέον Τρότσκι, όντας ο ίδιος στο εξωτερικό και αργότερα από τον Ν. Χρουστσόφ όταν στις 25/2/1956 αποκήρυξε επίσημα τον Στάλιν και του καταλόγισε πως ενώ ο Λένιν δεν τον πρότεινε για διάδοχο, αυτός πήρε την εξουσία[1].
Χωρίς να μπορώ να αποφύγω τις κλισέ φράσεις όπως αυτή του Θουκυδίδη πως "πρώτο καθήκον του ιστορικού είναι να αναζητεί την αλήθεια με πείσμα και επιμονή" αναρωτιέμαι γιατί αυτό το χρονικό διάστημα[2] δεν έτυχε της ενδελεχούς επιστημονικής έρευνας χωρίς ο ερευνητής να είναι κάτω από τη σημαία της CIA ή της MI6, πολλές φορές χωρίς να κάνουν καν τον κόπο να το κρύψουν (σχετικά γνωστή η περίπτωση του ακαδημαϊκού Robert Conquest, καθηγητής του πανεπιστημίου του Stamford). Ο έλεγχος της διαχείρισης της πληροφορίας, η κατασκευή και διάχυση ειδήσεων αποτελούν τη βαριά βιομηχανία για τη διατήρηση στην εξουσία των κυβερνήσεων στις καπιταλιστικές χώρες. Η είδηση είναι παντοδύναμη.
Ανέκαθεν, ο στόχος των καπιταλιστικών κυβερνήσεων ήταν η διάβρωση του σοσιαλιστικού συστήματος τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Δηλαδή επιδίωξη ήταν η διάλυση του οράματος για μια δικαιότερη εφικτή κοινωνία των λαών. Και η διάλυση μπορούσε να γίνει με την παρουσίαση των μπολσεβίκων στης Σοβιετικής Ένωσης αλλά και του Στάλιν ως αιμοβόρων, εκδικητικών και δολοφόνων. Η αίγλη της Σοβιετικής Ένωσης λειτουργούσε ως φάρος και οδηγός και για τις εργατικές τάξεις των καπιταλιστικών χωρών, εμψύχωνε αντιαποικιακά φρονήματα και δυνάμωνε αντιπολεμικά κινήματα. Στους περισσότερους είναι γνωστός ο ψυχρός πόλεμος ίσως και η εποχή του μακαρθισμού. Σε ελάχιστους όμως είναι γνωστή η αρχή, η μεθόδευση αυτού που αποκαλείται, κατασκευή και διασπορά ειδήσεων με απώτερο στόχο να πληγεί το κύρος της Σοβιετικής Ένωσης. Επρόκειτο για συστηματική, μεθοδευμένη επίθεση μυστικών υπηρεσιών κάνοντας χρήση όλων των μέσων που διέθεταν.
Το θέμα, λοιπόν, της «Διαθήκης του Λένιν» ήταν «μασημένη τροφή» για τους πολέμιους του σοσιαλιστικού στρατοπέδου.
Τι ήταν τελικά αυτή η «Διαθήκη»; Πράγματι ο Λένιν έγραψε διαθήκη ορίζοντας τον διάδοχό του και ποια είναι η σχέση του Λένιν, του Στάλιν και του Τρότσκι με αυτήν;
Γιατί άραγε βασίστηκε σε αυτή τη «Διαθήκη» και ο Ν.Χρουστσόφ για την αποσταλινοποίηση της Σοβιετικής Ένωσης;
Οι παρατηρήσεις του Λένιν για τον Στάλιν γράφτηκαν στη "Διαθήκη του Λένιν" όπως ονομάστηκε και από τον ίδιο τον Χρουστσόφ στο 20ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ.
Αδικαιολόγητος τίτλος αφού το "Γράμμα προς το Συνέδριο" ήταν ένα κείμενο με παρατηρήσεις, συμβουλές, παραινέσεις προς το 13ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ. Πρόκειται για ένα γράμμα από τα πολλά παρόμοια που έχει γράψει ο Λένιν. Προφανώς η ονομασία του γράμματος "Διαθήκη του Λένιν" ή «πολιτική διαθήκη του Λένιν» σχετίζεται με τις αναφορές που κάνει σε αυτό για τους Στάλιν, Τρότσκι, Ζηνόβιεφ, Κάμενεφ, Μπουχάριν και Πιατακόφ και τις μετέπειτα πολιτικές εξελίξεις. Το κείμενο αυτό ο Λένιν το συνέταξε τις τελευταίες εβδομάδες του 1922 και την πρώτη εβδομάδα του 1923.
Η ανάγνωση του γράμματος φέρει στο προσκήνιο την αγωνία του Λένιν για μία ενδεχόμενη διάσπαση λόγω της συνύπαρξης του Στάλιν με τον Τρότσκι. Σε αυτή τη βάση και για την αποφυγή περιπετειών ο Λένιν αναλύει και χαρακτηρίζει τις κύριες προσωπικότητες στη Σοβιετική Ρωσία στα τέλη του 1922 και στις αρχές του 1923.
Για τον Στάλιν αναφέρει τα εξής: "Ο σ. Στάλιν, που έγινε γενικός γραμματέας συγκέντρωσε στα χέρια του απεριόριστη εξουσία, και δεν είμαι βέβαιος, αν θα τα καταφέρνει πάντοτε να χρησιμοποιεί αυτή την εξουσία με αρκετή περίσκεψη"[3].
«Ο Στάλιν είναι πολύ σκαιός κι αυτή η αδυναμία, εντελώς ανεκτή στο περιβάλλον μας και στις μεταξύ μας, μεταξύ κομμουνιστών, σχέσεις, γίνεται ανυπόφορη για το αξίωμα του γενικού γραμματέα. Γι αυτό προτείνω στους συντρόφους να μελετήσουν καλά τον τρόπο της μετάθεσης του Στάλιν απ΄ αυτή τη θέση και της τοποθέτησης σ’ αυτήν άλλου προσώπου, που από όλες τις άλλες απόψεις να διαφέρει από τον σ. Στάλιν μόνο σε ένα προσόν, και συγκεκριμένα: να είναι πιο υπομονετικός, πιο προσιτός, πιο ευγενικός και πιο προσεκτικός προς τους συντρόφους, λιγότερο ιδιότροπος κ.τ.λ.»[4].
Αυτές είναι οι αναφορές που κάνει ο Λένιν για τον Στάλιν στο γράμμα του από το οποίο ανάγονται συγκεκριμένα συμπεράσματα και εύλογα ερωτήματα. Ο Λένιν δεν ασκεί κρίση για τις πολιτικές αντιλήψεις του Στάλιν. Ο βασικός ενδοιασμός του Λένιν για τον Στάλιν ήταν ότι είχε απότομο χαρακτήρα, κάτι που όπως σημειώνει δεν ενοχλεί τους κομμουνιστές αλλά δεν θα είναι καλό για τη θέση του Γενικού Γραμματέα. Ζητά να αντικατασταθεί με κάποιον πιο υπομονετικό και ανοιχτόκαρδο.
Για τον Τρότσκι ενώ αναφέρει ότι είναι «ο πιο ικανός άνθρωπος στη σημερινή ΚΕ» (στο ίδιο σ. 345) παράλληλα τον χαρακτηρίζει γραφειοκράτη «προσωπικά ίσως να είναι ο πιο ικανός άνθρωπος στη σημερινή ΚΕ, όμως είναι και ο άνθρωπος που κατέχεται από μία υπερβολική αυτοπεποίθηση και από μία υπερβολική τάση προς τις καθαρά διοικητικές μεθόδους δουλειάς» και ουσιαστικά τον ειρωνεύεται όταν αναφέρεται στην ικανότητά του στην πάλη του ενάντια στην ΚΕ «ο σ. Τρότσκι, όπως έδειξε ήδη η πάλη του ενάντια στην ΚΕ για το ζήτημα του Λαϊκού Επιτροπάτου Συγκοινωνιών, δεν διακρίνεται μόνο για τις εξαιρετικές ικανότητές του» (στο ίδιο σ.345), ο Τρότσκι έχει ευθύνες για τα γεγονότα του Οκτώβρη για τον «μη μπολσεβικισμό του» (στο ίδιο σ. 345).
Κλείνοντας τη συνοπτική παρουσίαση της «Διαθήκης του Λένιν» έχει σημασία να αναφερθεί ότι το πλήρες κείμενο του Λένιν δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στα αγγλικά στους New York Times στις 18 Οκτωβρίου 1926.
Αργότερα δημοσιεύθηκε το 1928 μαζί με το κείμενο του Leon Trotsky “The real situation in Russia”. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1935, οι εκδόσεις Pioneer τύπωσαν και κυκλοφόρησαν το κείμενο «The suppressed Testament of Lenin” μαζί με το άρθρο του Leon Trotsky “On Lenin’s Testament” το οποίο είχε πρωτοδημοσιευθεί το 1934 στο τεύχος Ιουλίου Αυγούστου της Νέας Διεθνούς (αργότερα ονομάστηκε 4η Διεθνής).
Το Νοέμβριο του 1946, κυκλοφόρησε στη Νέα Υόρκη το βιβλίο “Leon Trotsky on the suppressed testament of Lenin”.
Γίνεται, λοιπόν, φανερό ποιος έδωσε στην εισήγηση του Λένιν την ονομασία «η διαθήκη του Λένιν» την οποία ονομασία με μεγάλη ευκολία χρησιμοποίησε ο Ν. Χρουστσόφ στην ομιλία του «Για την προσωπολατρία και τις επιπτώσεις της».
[1] The dethronement of Stalin. Full text of the Khrushchev speech, June 1956
[2] Μιλάω κυρίως για την ιστορική περίοδο μετά το θάνατο του Λένιν και μέχρι την επίσημη αποσταλινοποίηση της Σοβιετικής Ένωσης και την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
[3] «Γράμμα προς το Συνέδριο», Άπαντα Λένιν, τόμος 45, σελ. 345
[4] «Γράμμα προς το Συνέδριο», Άπαντα Λένιν, τόμος 45, σελ. 346
[Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από την υπό κρίση διατριβή της γράφουσας]
Η Ελένη Νικολαϊδου είναι φιλόλογος - ιστορικός, υποψήφια διδάκτωρ στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
