Thumbnail
Αναζητάμε τις ρίζες του κεφτέ, του αγαπημένου φαγητού που γεννήθηκε από την ταπεινή ανάγκη εκμετάλλευσης των περισσευμάτων

«Είναι τόσο πολύπλοκες οι ρίζες του κιοφτέ, πρέπει να διαβάσει κανείς όλη τη βιβλιογραφία του κόσμου που έχει γραφτεί για τους κεφτέδες, και πάλι τίποτα δεν είναι απόλυτα βέβαιο».

Με αυτή την όχι και τόσο ενθαρρυντική φράση της σεφ Σταυριανής Ζερβακάκου, σπουδαγμένης στην Κωνσταντινούπολη, ξεκίνησα να ετοιμάζω αυτό το κείμενο, βέβαιη ότι θα χαθώ μέσα σε αμέτρητες ομόηχες λέξεις: την τουρκική köfte, την περσική kufteh, την αρμένικη kyufta, την πακιστανική kofta, τη βαλκανική ćufta. Όλες σημαίνουν το ίδιο πράγμα: μια μπαλίτσα από ψιλοτεμαχισμένο κρέας.

Η αλήθεια είναι ότι σαν ιδέα είναι πρωτόλεια και απλή. Λιανίζεις ένα κομμάτι κρέας ή ψάρι, το καρυκεύεις, το πλουμίζεις με τη φαντασία σου και τα διαθέσιμα υλικά σου, και έχεις ένα κεφτεδάκι. Αυτό δείχνουν, άλλωστε, και τα ευρήματα σε μια νοητή γεωγραφική ευθεία που εκτείνεται από τη δυτική Μεσόγειο μέχρι την Άπω Ανατολή. Αν και οι πρώτες αναφορές για την παρασκευή αυτή έρχονται από την αρχαία Μεσοποταμία, γενέτειρα πολλών ανθρώπινων ιδεών, κανείς δεν ορκίζεται ότι ναι, αυτή είναι η πατρίδα του και εκεί βρίσκονται οι ρίζες του.

Ο κεφτές, λοιπόν, φαίνεται ότι είναι ένας κοσμοπολίτης που γεννήθηκε από την ταπεινή ανάγκη εκμετάλλευσης των περισσευμάτων. Κεφτέδες φτιάχνονται με κάθε λογής κρέας, με ψάρια και θαλασσινά, με λαχανικά. Για να φτουρήσει το μείγμα και να χορτάσει τις πολυπληθείς οικογένειες, έμπαινε ψωμί ή πλιγούρι, για να αρωματιστεί, κρεμμύδια και φρέσκα μυρωδικά. Όπου υπήρχε λάδι, όπως στη Μεσόγειο, τηγανίστηκαν, όπου όχι, όπως στα βάθη της Ασίας, έγιναν βραστοί.

Σε περιοχές όπως η δική μας, που έχει την ευλογία και την τύχη να αποτελεί σταυροδρόμι, οι ιδέες και οι παραλλαγές ταξίδεψαν με ταχύτητα, εξαπλώθηκαν, υιοθετήθηκαν ή προσφέρθηκαν, καθιερώθηκαν και εγκλιματίστηκαν απόλυτα. Τα χρόνια των μεγάλων μεταναστευτικών ρευμάτων, μαζί με τα πλήθη των ανθρώπων μετακινήθηκαν και οι μαγειρικές τους παραδόσεις και συνήθειες, κάπως έτσι έφτασαν, ας πούμε, οι κοκκινιστοί κεφτέδες στις ΗΠΑ, από Ιταλούς μετανάστες.

Περί ελληνικότητας του ονόματος

Στην Ελλάδα ο κεφτές είναι ένας μερακλίδικος μεζές, ιδιαίτερα όταν σερβίρεται σκέτος, χωρίς συνοδευτικά ή σάλτσες. Εξαίρεση αποτελούν οι κοκκινιστοί κεφτέδες, που συνήθως σερβίρονται με μακαρόνια ή πιλάφι, και τα σουτζουκάκια, ο κυμινάτος αυτός κεφτές που μας ήρθε από τη Σμύρνη και σερβίρεται τόσο σκέτος όσο και με σάλτσα, συνοδεία πιλαφιού ή πουρέ από πατάτες.

Παλαιότερα ο κεφτές ήταν κέρασμα εκλεκτό γιατί έδειχνε την ικανότητα της μαγείρισσας (ή του κάπελα, αφού είναι έξοχος κρασομεζές) να βρίσκει την ιδανική ισορροπία σε κρέας και ψωμί, ώστε ο κεφτές να είναι αφράτος μέσα και τραγανός εξωτερικά, ζουμερός, νόστιμος, μυρωδάτος. Η λέξη κεφτές είναι καθαρά τουρκική (köfte) προερχόμενη όμως από την περσική γλώσσα (kufteh -ρ. kuftan -κοπανάω, αλέθω). Η Περσία, αυτή η ανεξάντλητη δεξαμενή από συνταγές-κοσμήματα, που πολλές τις έχουμε ενσωματώσει στην εθνική μας γαστρονομία, περιλαμβάνει στην κουζίνα (και τη γλώσσα της) το φαγητό kufteh. Η ρίζα της λέξης είναι ινδοευρωπαϊκή (kop, που σημαίνει κόπτω). Ανακεφαλαιώνουμε για αποφυγή παρεξηγήσεων: η λέξη κεφτές είναι τουρκική και, παρά τις προσπάθειες πολλών συμπατριωτών μας να της αποδώσουν ελληνικές ρίζες, ο ισχυρισμός δεν έχει καμία βάση.

Πηγή: gastronomos.gr

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση

Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 16/8

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

leipsoi
Οι Λειψοί στην κορυφή των ελληνικών προορισμών για διακοπές
«Oι Λειψοί προσφέρονται για όσους προτιμούν μέρη χωρίς κοσμοσυρροή και με εύρος επιλογών για χαλάρωση, τοπική κουζίνα και εκδρομές»
Οι Λειψοί στην κορυφή των ελληνικών προορισμών για διακοπές
xalkiiki pisina
Χαλκιδική: Η Αγγελική κείτονταν νεκρή για 3 ώρες τον πάτο της πισίνας
Δεν μπορεί να πιστέψει ανθρώπου νους τα όσα συνέβησαν στην μοιραία κατασκήνωση της Χαλκιδικής, όπου η 8χρονη Αγγελική πνίγηκε στην πισίνα της.
Χαλκιδική: Η Αγγελική κείτονταν νεκρή για 3 ώρες τον πάτο της πισίνας
υπ_παιδειας
Υπουργείο Παιδείας: Διορισμοί μονίμων και προσλήψεις αναπληρωτών εκπαιδευτικών - Τι ακολουθεί
Μια συνολική εικόνα για τους διορισμούς και τις προσλήψεις υποψηφίων εκπαιδευτικών 
Υπουργείο Παιδείας: Διορισμοί μονίμων και προσλήψεις αναπληρωτών εκπαιδευτικών - Τι ακολουθεί