Alfavita Newsroom Τα τικ ανήκουν στις νευροαναπτυξιακές διαταραχές και αποτελούν κοινό αίτιο παραπομπής σε παιδιάτρους, παιδονευρολόγους-αναπτυξιολόγους και παιδοψυχιάτρους. Είναι ξαφνικές, γρήγορες, υποτροπιάζουσες, μη ρυθμικές κινήσεις ή φωνήσεις, συνήθως εμφανιζόμενες σε περιόδους με εξάρσεις και υφέσεις ως προς τη συχνότητα, την ένταση και το είδος τους.
Τυπικά, τα τικ ορίζονται ως κινητικά αν εκδηλώνονται ως ανιχνεύσιμες κινήσεις στα μέλη του σώματος, ενώ ως φωνητικά αν εκδηλώνονται με την εκφορά ακουστών ήχων. Τα κινητικά τικ είναι απλά όταν αποτελούνται από σύντομα, χωρίς νόημα, απότομα κινητικά στοιχεία (π.χ. ανοιγοκλείσιμο ματιών), ενώ σύνθετα όταν είναι μεγαλύτερης διάρκειας και περιλαμβάνουν περισσότερες μυϊκές ομάδες, με περισσότερο στοχευμένο χαρακτήρα (π.χ. ξύσιμο, μάσημα). Από την άλλη, τα φωνητικά τικς είναι απλά όταν συνιστούν γρήγορους, χωρίς νόημα ήχους ή θορύβους (π.χ. ρουθούνισμα, καθαρισμός φάρυγγα, μουγκρητό, γάβγισμα), ενώ σύνθετα όταν περιλαμβάνονται συλλαβές, λέξεις, φράσεις, παράξενα μοτίβα λόγου, ηχολαλία (ακούσια επανάληψη ή μίμηση χειρονομιών ή εκφράσεων άλλου ατόμου), παλιλαλία (επανάληψη φράσεων και ενεργειών του ίδιου του ατόμου), κοπρολαλία (μη ελεγχόμενη έκφραση κοινωνικά μη αποδεκτών λέξεων).
Η έναρξη των τικ συμβαίνει μεταξύ της ηλικίας των 5 με 8 ετών στην πλειονότητα των ασθενών. Tα πρώτα τικ είναι απλά, ενώ τα σύνθετα εμφανίζονται αργότερα, κατά τη διάρκεια της πορείας της νόσου. Επιπρόσθετα, η ανατομική κατανομή τους είναι εντυπωσιακή, με τα πρώτα τικ συνήθως να αφορούν τις μυϊκές ομάδες του κρανίου και του αυχένα (ανοιγοκλείσιμο ματιών, κινήσεις των οφθαλμών, του προσώπου και της μύτης, της κεφαλής και των ώμων), με την συμμετοχή των μυών του κορμού και των άκρων αργότερα.
Μελέτες, επίσης, επισημαίνουν ότι τα φωνητικά τικ ξεκινούν σε μεγαλύτερη ηλικία συγκριτικά με τα κινητικά τικ. Όταν είναι παρόντα πολλαπλά κινητικά και ένα ή περισσότερα φωνητικά τικ, αλλά αυτά εμμένουν για περισσότερο από ένα χρόνο από την πρώτη έναρξή τους, τότε πρόκειται για το σύνδρομο Tourette. Η πιο λανθασμένη πεποίθηση σχετικά με το σύνδρομο Tourette, κυρίως όπως αποτυπώνεται στις κινηματογραφικές ταινίες, είναι ότι το κύριο χαρακτηριστικό των τικ είναι η βωμολοχία, αυτό που με τον ιατρικό όρο ονομάζουμε κοπρολαλία. Στην πραγματικότητα, μόνο 1 στα 10 άτομα με σύνδρομο Tourette εμφανίζουν κοπρολαλία. Επομένως, το εύρος εκδήλωσης των τικ κυμαίνεται από απλά παροδικά τικ, που διαρκούν από μερικές εβδομάδες μέχρι μήνες, έως την εκδήλωση πολλαπλών τικ με μεγάλη διάρκεια.
Όπως τονίστηκε, λοιπόν, τα τικ μπορεί να είναι από ήπια, περνώντας απαρατήρητα, έως σοβαρά, προκαλώντας δυσκολίες στην καθημερινότητα των ατόμων. Τα τικ είναι ακούσια, αλλά δύσκολα ελέγχονται ή καταστέλλονται. Οι αλλαγές στη συχνότητα και την ένταση των τικ μπορεί να εξαρτώνται από περιβαλλοντικούς παράγοντες. Κλινικές μελέτες υποστηρίζουν ότι η έκθεση σε ψυχοκοινωνικούς στρεσογόνους παράγοντες μπορεί να επιδεινώσει τη σοβαρότητα των τικ βραχυπρόθεσμα. Τα τικ, επίσης, εξαφανίζονται κατά τη διάρκεια του βαθέως ύπνου. Όταν τα άτομα προσπαθούν να καταστείλουν τα τικ τους, αυτό τους δημιουργεί στρες, με αποτέλεσμα τα τικ να χειροτερεύουν.
Πολλοί ασθενείς συγκρίνουν τα τικ με το αίσθημα που έχει κάποιος όταν θέλει να ξυστεί ή να φτερνιστεί, το οποίο πρόσκαιρα βελτιώνεται, μέχρι η παρόρμηση να επανέλθει. Η πιο σχετική και καλύτερα χαρακτηρισμένη από αυτά τα αισθητηριακά φαινόμενα είναι η «προαισθητηριακή αύρα», που μπορεί να ορισθεί ως η δυσάρεστη σωματική αίσθηση που τυπικά δυναμώνει ακριβώς πριν τα τικ και στιγμιαία μειώνεται μετά τη λύση των τικ. Φαίνεται ότι τα παιδιά αρχίζουν να αναγνωρίζουν αυτήν την προειδοποιητική αισθητηριακή αύρα περίπου από την ηλικία των 10 ετών. Στην πλειοψηφία των ασθενών, η σοβαρότητα των τικ φθάνει στο ζενίθ στην ηλικία μεταξύ 10 και 13 ετών, έπειτα βαθμιαία ελαττώνονται στο χρόνο, με ουσιαστική μείωση στη σοβαρότητα κατά το πέρασμα στην ενηλικίωση.
Παρ’όλο που τα τικ μπορεί να συγχέονται με άλλες υπερκινητικές διαταραχές, οι περισσότεροι κλινικοί γιατροί μπορούν να διαφοροδιαγνώσουν τα τικ βασιζόμενοι στο ιστορικό, την κλινική εξέταση και την ικανότητα καταστολής των τικ (έστω και πρόσκαιρα), όπως και την παρουσία προαισθητηριακής αύρας. Σύμφωνα με τις πρακτικές παραμέτρους της εκτίμησης των παιδιών με διαταραχές των τικ, όπως περιγράφονται στην Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, οι γονείς και τα παιδιά πρέπει να ερωτώνται για συνήθεις κινήσεις ή φωνήσεις στην αρχική εκτίμηση, καθώς και για οικογενειακό ιστορικό διαταραχών τικ.
Πολλές οικογένειες έχουν άγνοια ότι το συχνό φτέρνισμα, ο βήχας ή το ανοιγοκλείσιμο των ματιών είναι ενδεικτικά τικ, αποδίδοντας αυτές τις συμπεριφορές σε αλλεργίες ή οφθαλμολογικά προβλήματα. Αν ο έλεγχος του κλινικού γιατρού αποβεί θετικός για τη διάγνωση των τικ, μια πιο συστηματική εκτίμησή τους απαιτείται, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας έναρξης, του είδους τους, των παραγόντων που τα ελαττώνουν ή τα επιδεινώνουν και του οικογενειακού ιστορικού.
Σύμφωνα, πάλι, με τις πρακτικές παραμέτρους της θεραπευτικής αντιμετώπισης των παιδιών με διαταραχές των τικ, η θεραπεία των χρόνιων διαταραχών των τικ πρέπει να κατευθύνεται από το επίπεδο βλάβης και δυσχέρειας που προκαλούν, όσο και από οποιεσδήποτε συνοσηρές καταστάσεις. Αν τα τικ είναι ήπια στη σοβαρότητά τους, δεν υπάρχει ανάγκη για παρέμβαση μετά την παροχή ψυχολογικής στήριξης. Ψυχολογικές παρεμβάσεις για τις χρόνιες διαταραχές των τικ πρέπει να είναι στη θεραπευτική φαρέτρα, όταν τα τικ προκαλούν βλάβη, είναι μέτρια στη σοβαρότητά τους ή αν ψυχιατρικές συννοσηρότητες, που επιδέχονται συμπεριφορικές θεραπείες, είναι παρούσες.
Στο ίδιο πλαίσιο, συνεχίζοντας οι αμερικανικές κατευθυντήριες γραμμές, επισημαίνουν ότι η φαρμακευτική αγωγή για τις χρόνιες διαταραχές των τικ πρέπει να θεωρείται θεραπευτική επιλογή, αν τα τικ είναι μέτρια ή σοβαρά και προκαλούν σοβαρή βλάβη στην ποιότητα ζωής ή αν συνυπάρχουν ψυχιατρικές διαταραχές που ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή, η οποία θα στοχεύει τόσο τα συμπτώματα των τικ, όσο και τις συννοσηρές καταστάσεις. Παρά το γεγονός ότι πολλά άτομα με χρόνιες διαταραχές των τικ αναφέρουν ότι αυτά υποχωρούν νωρίς στην ενήλικο ζωή, τα τικ συχνά δεν υφίενται τελείως και τουλάχιστον κάποιο παιδί πρέπει να τα υπομένει για πολλά χρόνια.
Έτσι, οι νέοι με χρόνιες διαταραχές των τικ πρέπει αναπτύξουν αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης των τικ ακόμη και αν λαμβάνουν τεκμηριωμένες θεραπείες. Στοχευμένες παρεμβάσεις θα αμβλύνουν τη βλάβη που προκαλούν τα τικ, θα επηρεάσουν θετικά την ποιότητα ζωής στην παιδική ηλικία και εφηβεία και θα περιορίσουν τις κοινωνικές δυσκολίες στην ενήλικη ζωή.
Πηγή: ygeiamou.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
