Στην πασχαλινή ευχετήρια κάρτα της ΕΛΣΤΑΤ υπήρχε η φωτογραφία ενός τσουρεκιού, αναλύοντας τα συστατικά του με βάση στοιχεία της ελληνικής αγροτικής παραγωγής: ετησίως παράγουμε σχεδόν 1,9 δισ. τόνους γάλα και 1,5 δισ. τεμάχια αυγά, ενώ με βάση τη γεωργική απογραφή του 2021 έχουμε 1.101.523 μαστιχόδεντρα.
Το περίεργο ήταν τα στοιχεία που παρέθετε για τα πορτοκάλια, τα οποία δεν αφορούσαν το σύνολο της παραγωγής, αλλά τις εμπορευματικές συναλλαγές του 2023: οι εξαγωγές έφτασαν τους 356.366 τόνους, αξίας σχεδόν 225,9 εκατ. ευρώ, αλλά παράλληλα εισαγάγαμε 5.334 τόνους πορτοκάλια, αξίας 4,22 εκατ. ευρώ. Πώς γίνεται μια μεσογειακή χώρα που έχει όχι απλώς αυτάρκεια αλλά και περίσσευμα σε εσπεριδοειδή, ώστε να εξάγει στις διεθνείς αγορές, να εισάγει παράλληλα πορτοκάλια (όπως και λεμόνια) από το εξωτερικό;
Ακόμα πιο περίεργο είναι ότι σπανίως βλέπουμε στους πάγκους των αγορών πορτοκάλια που φέρουν σήμανση ότι προέρχονται από τρίτες χώρες. Κι όμως τα καταναλώνουμε στο τραπέζι μας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής και Διακίνησης Φρούτων, Λαχανικών και Χυμών - Ιncofruit Hellas, οι εισαγωγές πορτοκαλιών το α’ τετράμηνο του 2024 εκτοξεύθηκαν κατά 553%, στους 1.470 τόνους, έναντι 225 πέρυσι το αντίστοιχο διάστημα, προερχόμενα κυρίως από Αίγυπτο. Συνολικά οι εισαγόμενες ποσότητες φρούτων και λαχανικών αυξήθηκαν το α’ τετράμηνο του 2024 κατά 32,76%, στους 321.705 τόνους, έναντι 242.314 τόνων το αντίστοιχο διάστημα του 2023.
Σε απόλυτα νούμερα, ο βασιλιάς των εισαγόμενων οπωροκηπευτικών είναι οι πατάτες, με 175.810 τόνους φέτος, έναντι 112.601 τόνους πέρυσι (+56,05%), προερχόμενες κυρίως από την Αίγυπτο, τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Κύπρο. Εντυπωσιακή είναι η αύξηση στις εισαγωγές μήλων, στους 10.887 τόνους, έναντι 3.071 πέρσι (+254,5%), κυρίως από Βόρεια Μακεδονία, και ακολουθούν Πολωνία και Ιταλία. Το ίδιο διάστημα εισαγάγαμε 1.282 τόνους τομάτες, έναντι 434 τόνων το 2023 (+195,4%), προερχόμενες από Τουρκία και Ισπανία.
«Αν για τα τροπικά φρούτα, όπως οι μπανάνες και οι ανανάδες, υπάρχει δικαιολογία για την αύξηση των εισαγωγών, αφού υπάρχει ζήτηση από τον τουρισμό, για προϊόντα που παράγουμε με περίσσεια και έχουμε δυνατότητα για εξαγωγές, αφού πρώτα ικανοποιείται η εγχώρια αγορά, δεν υπάρχει ικανοποιητική δικαιολογία», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Γιώργος Πολυχρονάκης, τεχνικός σύμβουλος της Ιncofruit.
Δικαιολογημένη εξαίρεση θεωρεί ότι είναι οι εποχικές εισαγωγές σε περιόδους που δεν επαρκεί η εγχώρια παραγωγή για να καλύψει τη ζήτηση, π.χ. οι υπαίθρια παραγόμενες τομάτες τους θερινούς μήνες που υπάρχει αυξημένη κατανάλωση και λόγω τουρισμού. Για το γενικευμένο όμως φαινόμενο της ανόδου των εισαγωγών σε φρούτα και λαχανικά, μια εξήγηση που δίνει ο σύμβουλος του Συνδέσμου είναι ότι οι τιμές των εξαγόμενων ελληνικών προϊόντων αυξήθηκαν μεσοσταθμικά, περίπου 27%-28% , μολονότι ο όγκος μειώθηκε λόγω της κατάστασης στην Ερυθρά Θάλασσα.
Αντιθέτως, οι τιμές των εισαγόμενων προϊόντων από τρίτες χώρες αυξήθηκαν μόλις 4,6% και αυτή η διαφορά στην τιμή δημιουργεί κίνητρο για αυξημένες εισαγωγές. «Είμαστε υπέρ του ελεύθερου εμπορίου, αλλά η ένστασή μας είναι ότι τα προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες συχνά δεν έχουν τις προδιαγραφές που επιβάλλει η Ε.Ε., από την άποψη της χρήσης φυτοπροστατευτικών προϊόντων (φυτοφαρμάκων), δικαιωμάτων των εργαζομένων, υγιεινής και ασφάλειας στη συγκομιδή, την καλλιέργεια και τη διάθεση των προϊόντων. Αυτές τις διαδικασίες πρέπει οι κοινοτικές και ελληνικές αρχές να τις ελέγχουν και να τις παρακολουθούν».
Βέβαια φαντάζει οξύμωρο πώς μια χώρα που δεν ελέγχει καν τα του οίκου της (τρανό παράδειγμα η ακραία εκμετάλλευση των μεταναστών εργατών γης στα φραουλοχώραφα της Μανωλάδας), να ελέγξει τι συμβαίνει σε τρίτες χώρες. Ο κ. Πολυχρονάκης επιμένει ότι υπάρχουν ευρωπαϊκές αποφάσεις που μπορούν να εφαρμοστούν, όπως η απαγόρευση της παιδικής εργασίας. Προς το παρόν το Συμβούλιο της Ευρώπης και το Ευρωκοινοβούλιο έχουν εγκρίνει κανονισμό για την απαγόρευση εισαγωγής και διακίνησης προϊόντων που είναι αποτέλεσμα καταναγκαστικής εργασίας, όμως η εφαρμογή του δεν πρόκειται να ξεκινήσει πριν από το 2027.
Εν τω μεταξύ, οι χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, που πλήττονται περισσότερο από τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από χώρες εκτός Ε.Ε., έχουν ζητήσει αυστηρότερους ελέγχους στα σημεία εισόδου, ειδικά για τον εντοπισμό υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων και απαγορευμένων ουσιών.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, το θέμα των εισαγόμενων εσπεριδοειδών χωρίς να υπάρχει η κατάλληλη σήμανση έχει απασχολήσει τις ελεγκτικές αρχές. Αναφέρεται χαρακτηριστικά, περίπτωση απόρριψης πορτοκαλιών που πωλούνταν ως ελληνικά, έφεραν όμως το απαγορευμένο στην Ε.Ε. φυτοφάρμακο χλωροπυριφός -το οποίο έχει εντοπιστεί σε απορριφθέντα φορτία από την Αίγυπτο- έμμεση ένδειξη ότι πρόκειται για παρανόμως «ελληνοποιημένα» φρούτα. Ποιους τρόπους προτείνει η Incofruit για να καταπολεμηθούν οι «ελληνοποιήσεις» και ο αθέμιτος ανταγωνισμός από φθηνές, αλλά αμφιβόλου ποιότητας, εισαγωγές προϊόντων από τρίτες χώρες; Εκτός από την αυστηροποίηση των ελέγχων, εξίσου απαραίτητος κρίνεται ο εξορθολογισμός της κατανομής του ποσοστού κέρδους σε κάθε στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας.
«Δεν μπορεί ο ένας να έχει νόμιμο κέρδος 80% από την τιμή πώλησης και ο άλλος 20-25%. Σε άλλα κράτη έχει υποβληθεί πλαφόν στο περιθώριο κέρδους στα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας. Αν υπήρχε θεμιτός ανταγωνισμός στη χώρα μας, δεν θα είχαμε φαινόμενα όπως να μας μένουν μήλα και πορτοκάλια αδιάθετα και να εισάγουμε από τρίτες χώρες, τα οποία μάλιστα πωλούνται ως ελληνικά. Εισάγονται μήλα από τη Βόρεια Μακεδονία, β’ διαλογής, 23-24 λεπτά το κιλό, πωλούνται ως ελληνικά, και μένουν αδιάθετα τα εγχώρια μήλα, που έχουν τιμή παραγωγού 50 λεπτά, ενώ θα μπορούσαν να διατεθούν στην κατανάλωση και να ρίξουν τις τιμές».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Βάσεις Εισαγωγής: Πτώση σε Πολυτεχνεία και Νομικές αλλά οι Ιατρικές διεκδικούν να πάνε ψηλότερα
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 30/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
