Alfavita Newsroom Πρόσφατα, περιηγούμενος στο διαδίκτυο, αναζητούσα απάντηση στο ερώτημα πόσο μακριά είναι ο ορίζοντας στη θάλασσα. Ναι, τέτοια θέματα με απασχολούν ενίοτε και αφορμή ήταν ένα status που ανέφερε ότι η ατμόσφαιρα στη Θεσσαλονίκη ήταν τόσο καθαρή, που μπορούσες να δεις μέχρι την Κρήτη! Δυνατότητα που αναιρείται αδιαπραγμάτευτα από τους νόμους της φυσικής λόγω της καμπυλότητας της επιφάνειας της Γης. Προφανώς και είχα διακρίνει το μεταφορικό σχήμα, αλλά το ερώτημα είχε ήδη προκύψει και ενόσω διερευνούσα τη σχετική ύλη, σκόνταψα σε ένα άρθρο της Wikipedia για το φαινόμενο Φάτα Μοργκάνα. Μια ονομασία που αρκετοί τυγχάνει να γνωρίζουμε χάρη στο ομώνυμο στιχούργημα του Νίκου Καββαδία. Αλλά ποιος γνωρίζει τι πραγματικά αντιπροσωπεύει; Προσωπικά, δεν είχα ιδέα.
Eύκολα θα υποψιαζόταν κανείς ότι η αναφορά του ποιητή σχετίζεται με τη θάλασσα και τη ναυσιπλοΐα. Και πράγματι με ένα τέτοιο συνειρμό δε θα πέφταμε καθόλου έξω. Φάτα Μοργκάνα, όπως προκύπτει, δεν είναι κάποιο μυστήριο θηλυκό πλάσμα, αλλά ένα σύνθετο οπτικό φαινόμενο που οφείλεται σε θερμοκρασιακή αναστροφή εφαπτόμενων ατμοσφαιρικών στρωμάτων. Προκαλεί οφθαλμαπάτες, οπτικές αλλοιώσεις και αναδιπλασιασμό ειδώλων στον ορίζοντα. Απαντάται στα ανοιχτά της θάλασσας, αλλά και σε κοιλάδες στην ξηρά, ενώ ανήκει στους λεγόμενους ανώτερους αντικατοπτρισμούς. Αλλοιώνει, δηλαδή, τη θέαση πάνω από τον ορίζοντα, σε αντίθεση με τις ανύπαρκτες οάσεις στην έρημο που υπάγονται στους κατώτερους αντικατοπτρισμούς [μιας και τοποθετούνται κάτω από τον ορίζοντα.
Εξαιτίας του Φάτα Μοργκάνα θεωρείται ότι προέκυψαν μύθοι και δεισιδαιμονίες, όπως του Ιπτάμενου Ολλανδού, ενός πλοίου φαντάσματος που το 'χει η μοίρα του να μην αγκυροβολεί ποτέ σε λιμάνι, όντας καταδικασμένο να σαλπάρει για πάντα στα ανοιχτά. Το όνομα προέρχεται από το μεσαιωνικό αγγλικό Μόργκαν λε Φέι, η οποία ήταν μάγισσα κατά τη θρυλική παράδοση, ενώ οι θαλασσοπόροι εκλάμβαναν την οπτασία ως δυσοίωνη.
Τα αξιοπερίεργα είδωλα Φάτα Μοργκάνα εμφανίζονται όταν ρεύματα θερμού αέρα ανυψώνονται πάνω από πυκνότερα ψυχρού και λόγω της θερμοκρασιακής διαφοράς χαρακτηρίζονται από διαφορετικό δείκτη διάθλασης. Κατά συνέπεια, οι ακτίνες του απομακρυσμένου αντικειμένου αλλάζουν πορεία, σα να διέρχονται από διαθλαστικό φακό, και όταν καταφθάνουν στον παρατηρητή συνθέτουν ένα είδωλο αλλοιωμένο, διπλασιασμένο και ανεστραμμένο. Τα αντικείμενα που συχνά αναστρέφονται στο θαλάσσιο ορίζοντα είναι νησιά, πλοία ή παγόβουνα και ενώνονται στις κορυφές τους, όπως αποτυπώνεται στις παρακάτω φωτογραφίες. Δεν ειναι εντυπωσιακό;
Η απάντηση στο ερώτημα που διατύπωσα προηγουμένως, δηλαδή πόσο μακριά είναι ο φαινόμενος ορίζοντας στη θάλασσα, όταν στέκεσαι σε μηδενικό υψόμετρο [και δεδομένου ότι είσαι 1,70 μέτρα ψηλός] είναι 4,7 χλμ. Σε ύψος 100 μέτρων ο ορίζοντας εκτείνεται στα 36 χλμ και στην κορυφή του Έβερεστ φτάνει τα 336 χλμ μακριά. Οι αποστάσεις αυξάνονται κατά ένα παράγοντα 8%, εάν λάβουμε υπόψη μας τη διάθλαση της ατμόσφαιρας υπό κανονικές συνθήκες. Σε κάθε περίπτωση η Κρήτη δε θα μπορούσε να φανεί από τη Θεσσαλονίκη μιας και απέχει 838 χλμ.
Παρακάτω, παραθέτω μία φωτογραφία που είχα βγάλει πριν από κάποια χρόνια στην Αλεξανδρούπολη, όταν σπούδαζα. Τότε, κάνοντας κάποιους γεωγραφικούς υπολογισμούς και συνεκτιμώντας το σημείο της δύσης του Ηλίου, είχα συμπεράνει ότι το όρος που διαγράφεται είναι ο Άθως. Οι πρόποδες του δεν είναι ορατοί γιατί κρύβονται κάτω από τον ορίζοντα, ενώ το φαινόμενο κατώτερου αντικατοπτρισμού αποτυπώνεται με ευκρίνεια στη βάση των μικρών κορυφών. Μοιάζουν με νησιά που αιωρούνται!
Πηγή: lifo.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
