«Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον, ανεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω»
Στο προφητικό ποίημά του «Τείχη», ο Κωνσταντίνος Καβάφης, το μακρινό 1896, έγραψε για όλα αυτά που ανεπαισθήτως μάς κλείνουν «από τον κόσμον έξω», δηλαδή όλα αυτά που μας αλλοτριώνουν και μας κάνουν άθυρμα της τηλεόρασης και της πολιτικής διαφήμισης.
Το τελευταίο διάστημα κάτι έχει αλλάξει στις τηλεοπτικές διαφημίσεις: όλες τους έχουν υποταχτεί σε αυτό που κομψά ονομάζεται Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, δηλαδή δήθεν στην ευθύνη που έχουν οι εταιρείες να μην λειτουργούν για τα συμφέροντα των μετόχων τους, αλλά να προσφέρουν και κάποιο κοινωνικό έργο.
Αυτό λοιπόν σήμερα οι διαφημιστικές εταιρείες το έχουν τερματίσει και έχουν μετατραπεί σε ένα «πλυντήριο» ξεπλύματος των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Ακούμε στη μία για κάποια εταιρεία Ενέργειας, ότι προσφέρει ένα εκατομμύριο σε αναξιοπαθούντες. Ακούμε στην άλλη ότι η δείνα εταιρεία κινητής τηλεφωνίας προσφέρει πακέτα σχεδόν δωρεάν για τις «ευάλωτες κοινωνικές ομάδες». Ναι δεν ακούσατε λάθος: Έτσι ακριβώς!
Άσε πια τις στοιχηματικές εταιρείες: εκεί να δείτε φιλανθρωπία. Και όταν σπικάρουν το νορμάλ μήνυμά τους, ο ρυθμός είναι κανονικός. Όταν όμως φθάσουν στο «κίνδυνος απώλειας περιουσίας», εκεί πια γίνεται ο ρυθμός πολυβόλο. Ίσα που προλαβαίνεις να καταλάβεις τι λένε.
Έχουμε φτάσει στο σημείο οι διαφημίσεις να μην αφορούν ένα συγκεκριμένο προϊόν, αλλά να «ξεπλένουν» συνολικά τη συγκεκριμένη εταιρεία που βγάζει το προϊόν αυτό. Ο Αμερικανός κοινωνιολόγος, Νιλ Πόστμαν, στο εμβληματικό του βιβλίο «Διασκέδαση μέχρι θανάτου: ο δημόσιος λόγος στην εποχή του θεάματος» (εκδόσεις Δρομέας), αναφέρει: «Για να το θέσω πιο απλά, η τηλεόραση είναι το διοικητήριο της ζωής μας. Κανένας δεν είναι τόσο μικρός για να μην μπορεί να δει τηλεόραση, κανείς δεν είναι τόσο απελπιστικά φτωχός, ώστε να μην έχει τηλεόραση, κανένα εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι τόσο τέλειο ώστε να μην διαμορφώνεται από την τηλεόραση. Και το σημαντικότερο: δεν υπάρχει κανένα θέμα δημοσίου ενδιαφέροντος – πολιτική, ειδήσεις, εκπαίδευση, θρησκεία, επιστήμη, αθλητισμός – που να μην έχει τη θέση του στην τηλεόραση. Αυτό σημαίνει ότι η αντίληψη του κοινού γι’ αυτά τα θέματα διαμορφώνεται από τις επιλογές της τηλεόρασης».
Η εξαπάτηση, η αλητεία, η παραπληροφόρηση κυριαρχούν πλέον στις τηλεοπτικές διαφημίσεις και πλέον ο τηλεθεατής δεν ξέρει τι να πιστέψει. Αυτό που ακούει είναι πραγματικό ή fake; Αν πάρουμε δε και τις τράπεζες, θα έλεγε κανείς ότι αυτές είναι καθαρά φιλανθρωπικά ιδρύματα. Δίνουν χαμηλότοκα δάνεια, διευκολύνουν το κοινό τους και δεν αγγίζουν τα σπίτια του κόσμου. Βέβαια, η καχυποψία των τηλεθεατών είναι διάχυτη, διότι ξέρουν ότι όλες οι ιδιωτικές επιχειρήσεις λειτουργούν στο όνομα του κέρδους και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι τα μερίσματα των μετόχων και τα μπόνους των golden boys.
Ο Πόστμαν συνεχίζει λέγοντας: «Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι η τηλεόραση αλλοιώνει την έννοια του “ενημερωμένος”, δημιουργώντας ένα είδος πληροφοριών που ίσως καλύτερα στο σύνολό τους θα ονομαζόταν “παραπληροφόρηση”. Χρησιμοποιώ τη λέξη αυτή σχεδόν με την ίδια σημασία με την οποία χρησιμοποιείται από τους κατασκόπους της CIA και της KGB. Παραπληροφόρηση δεν σημαίνει ψευδής πληροφορία. Σημαίνει παραπλανητική πληροφόρηση, άστοχη, άσχετη, αποσπασματική ή επιφανειακή, πληροφόρηση που δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι κάτι γνωρίζουμε, αλλά που στην ουσία αυτό το κάτι μάς αποπροσανατολίζει».
Αυτό που συμβαίνει με τις διαφημίσεις ιδιωτικών επιχειρήσεων στην τηλεόραση είναι το «λέγε, λέγε, κάτι θα μείνει». Είναι μια καθημερινή πλύση εγκεφάλου από την οποία λίγοι μπορούν να ξεφύγουν. Ανάμεσα στον Όργουελ και στον Χάξλεϊ, αποδεικνύεται ότι είχε δίκιο ο δεύτερος: η μελλοντική, άρα η παρούσα κοινωνία, δεν θα πάρει αναγκαστικά τη μορφή μιας στυγνής δικτατορίας, με λογοκρισία και απαγορεύσεις, αλλά ότι ο πολιτισμός θα γίνει μια παρωδία.
Καταλήγει ο Πόστμαν: «Αυτό που διδάσκει ο Χάξλεϊ την εποχή της προηγμένης τεχνολογίας είναι ότι η πνευματική ερήμωση είναι πιθανότερο να προέρχεται από έναν εχθρό με χαμογελαστό πρόσωπο παρά από κάποιον του οποίου η έκφραση εμπνέει υποψία και μίσος. Στην προφητεία του Χάξλεϊ, ο Μεγάλος Αδελφός δεν μας βλέπει με δική του επιλογή. Εμείς τον βλέπουμε με δική μας. Δεν χρειάζονται δεσμοφύλακες ή πύλες ή υπουργείο Αλήθειας. Εμείς αγαπάμε τις αλυσίδες μας».
Τέλος, η τηλεοπτική διαφήμιση για να μάς εκβιάσει το συναίσθημα, μάς προσφέρει στιγμές οικογενειακής ευτυχίας. Γονείς με τα παιδάκια τους να ζουν ευτυχισμένοι μέσα στα πανάκριβα σπίτια τους και να καλούνται να επιλέξουν συμβόλαια έναντι φυσικών καταστροφών. Η αντίστιξη είναι ισχυρή. Η δυστυχία μπορεί να σε βρει ανά πάσα στιγμή. Κανείς δεν είναι εξασφαλισμένος, εκτός και εάν κάνει το συγκεκριμένο συμβόλαιο στη συγκεκριμένη ασφαλιστική. Εδώ ο συναισθηματικός εκβιασμός είναι φανερός, κάτι που σε άλλες διαφημίσεις όχι. Είναι υπόρρητος, κρυμμένος και πρέπει να σκεφτείς πολύ για να τον ανακαλύψεις.
Ο Σερζ Αλιμί, ο πρώην διευθυντής της Monde Diplomatique, στο συλλογικό έργο «Μάχες για τα μίντια» (εκδόσεις Σαββάλας), και στο δοκίμιό του “Ελευθερία του Τύπου, λογοκρισία του χρήματος», μάς λέει ότι «κάθε μέρα που περνάει η δημοσιογραφία γίνεται ουραγός στις δυνάμεις που θα έπρεπε να ελέγχει. Σε διαρκώς περισσότερες χώρες, όποιος κατέχει τα μέσα ενημέρωσης σέρνει το κράτος και την πολιτική από τη μύτη. Τη μετατροπή αυτή οι δημοσιογράφοι την ονόμασαν “Τέλος της Ιστορίας” και αποθέωση της “Ελευθερίας του Τύπου”. Οι τοίχοι της κρατικής λογοκρισίας που έπεσαν αντικαταστάθηκαν από άλλους, λιγότερο ορατούς. Για ποιο λόγο λοιπόν να επιβάλλουν παρουσιαστές με στολές, όπως τους γνώρισε η Πολωνία των δικτατοριών, όταν η αληθινή εξουσία μπορεί να διαθέτει δημοσιογράφους, οι οποίοι, χωρίς φανερές αλυσίδες, μιλούν τη γλώσσα των ένστολων; Οι στολές στις μέρες μας φέρουν το λογότυπο των αγορών».
Πηγή: PODCAST - efsyn.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολικός εκφοβισμός: Το νέο μοριοδοτούμενο σεμινάριο του Παν.Αιγαίου
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 8/01
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
