Κανένας από τους επισκέπτες της έκθεσης «Γουΐλιαμ Χόγκαρθ: Τόπος και Πρόοδος» («Hogarth: Place and Progress») στο μουσείο Sir John Sloane’s στο Λονδίνο, δεν μπορεί να μη νιώσει το σοκ από τις ωμές απεικονίσεις της ζωής στη βρετανική πρωτεύουσα στις αρχές του 18ου αιώνα και τις κοινωνικές ανισότητες που τη χαρακτήριζαν.
Στα 56 έργα που συνθέτουν την έκθεση, δεν υπάρχει ούτε ένας πίνακας που να μην απεικονίζει πένητες, επαίτες και έκθετα στους δρόμους παιδιά. Όλες τούτες οι αναπαραστάσεις της καθημερινής ζωής του τοτινού Λονδίνου επαναφέρουν ολοζώντανα στα μάτια μας τις ανθυγιεινές κι άνισες συνθήκες μέσα από το δηκτικό και σαρκαστικό βλέμμα του μεγάλου δημιουργού.
Ήδη από τα πρώτα έργα της έκθεσης, ο Χάγκαρθ σπεύδει να διαλύσει την όποια ελπίδα είχε ο θεατής να θαυμάσει μία εξωραϊσμένη τοιχογραφία του Λονδίνου εκείνων των καιρών. Απεναντίας, ο εναρκτήριος πίνακας, που παρουσιάζει μία κοπέλα που μόλις ήλθε από την επαρχία και πέφτει στα δίκτυα μίας ιδιοκτήτριας οίκου ανοχής, προοιμιακά εισάγει στον καμβά που συνέθετε τον χαρακτήρα του Λονδίνου ως «Πόλης Τέρας», όπως το είχε χαρακτηρίσει ο ιδιοφυής σύγχρονος του Χόγκαρθ συγγραφέας Ντάνιελ Ντεφόε.
Το έργο τούτο είναι η πρώτη εκδοχή του «Η πρόοδος της πόρνης» (σήμερα διασώζεται μόνον ως μία σειρά χαρακτικών) που εκτίθεται σε παραλληλία με τη σειρά των πινάκων της «Προόδου του Ασώτου», τη δεύτερη σειρά που φιλοτέχνησε δύο χρόνια αργότερα, το 1734 και αποτελούσαν τμήμα της εκκεντρικής συλλογής του Μουσείου, που δημιούργησε προ δύο αιώνων ο ιδιοκτήτης του. Οι δύο αυτοί χαρακτήρες, καίτοι κοινωνικά διαφορετικοί —ο πλούσιος έκλυτος και η λαϊκή πόρνη— καταλήγουν στο ίδιο τραγικό τέλος: η μία πεθαίνει νέα, ο άλλος καταλήγει σε άσυλο παραφρόνων στο Μπέντλαμ.
Οι μόνες στιγμές ολβιότητας, αυτές της σειράς «Ο Ευτυχισμένος Γάμος» δεν διαδραματίζονται στο Λονδίνο, αλλά είναι παράλληλα εκείνοι που δεν θεωρούνται από τους επιτυχημένους του ζωγράφου. Είναι η πρώτη φορά που οι πίνακες αυτές της σειράς εκτίθενται όλοι μαζί, αλλά οι πληκτικές συνθέσεις τους αποκαλύπτουν πως η δημιουργική φλέβα του Χόγκαρθ έχει ανάγκη από τη βρωμιά και την ποταπότητα του αστικού Λονδίνου, τη ζωντάνια του υπόκοσμού του και την αδρεναλίνη που εκλύει το θέαμα της καταστροφής των ψυχών μέσα στον βόρβορο.
Είναι γεγονός, αλλά τα πιο σαγηνευτικά έργα είναι εκείνα που δεν αφηγούνται μία προσωπική ιστορία, αλλά χαρτογραφούν ένα 24ωρο από τον παλμό του ίδιου του Λονδίνου. Ο κύκλος «Οι τέσσερις φορές τη μέρα», μας συνοδεύουν στο Λονδίνο και τις διάφορες «φυλές» του, μέσα από μία γενναιόδωρη κι όχι τόσο καυστική, σαρκαστική, ματιά, με αναφορές συμπάθειας στις διαφυλετικές σχέσεις των πληβείων και με δηκτικότητα στην υποκρισία των αριστοκρατών.
Η έκθεση δείχνει πώς ο Χόγκαρθ συνέθεσε ένα έπος για την καθημερινή ζωή μίας μεγάλης πόλης, με πολλές ανισότητες εν μέσω μίας κοσμοπολίτικης κουλτούρας. Μολονότι ορισμένα από τα θέματά του εστιάζονται σε πρόσωπα, λίγα από αυτά φιλοτεχνούνται ως αυτοτελή και εξισώνονται με αυτά του καθενός από τους μέσους ανθρώπους. Και η χορεία των πρωταγωνιστών του μοιάζει ατέλειωτη —οι γυναίκες χειραφετημένα πίνουν μπίρες και απολαμβάνουν τον ελεύθερο έρωτα, ενώ μαύροι υπηρέτες χλευάζουν τους «αρίστους».
Ο μόνος που ίσως θα μπορούσε να συναγωνισθεί τον Χόγκαρθ στη μουντή αυτή αναπαράσταση του Λονδίνου, είναι ο Κάρολος Ντίκενς. Όταν κάποιος θα θελήσει να βρει κάποια αντίστοιχη αναπαράσταση του μυθιστορηματικού Κου Πίκγουικ δεν χρειάζεται να καταβάλει κάποια προσπάθεια για να τον αναγνωρίσει ανάμεσα στους τόσους περιθιωριακούς χαρακτήρες που αναπαριστά ο Χόγκαρθ.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη