Η εμπειρία τεσσάρων χρόνων από τα αποτελέσματα της εξέτασης στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Γενικό Λύκειο, οδηγεί πλέον στο αβίαστο συμπέρασμα ότι πολλά παιδιά που διαθέτουν και καλό γλωσσικό επίπεδο και κρίση ΔΕΝ αξιολογούνται ανάλογα και έχουμε μαθητές και μαθήτριες που μπορούν να περάσουν, π.χ. στην Ιατρική να βαθμολογούνται με 15-15,8 και να μην πετυχαίνουν τον στόχο τους. Ενώ δηλαδή έχουν και κρίση και άριστη διατύπωση σε Χημεία, Βιολογία, Φυσική, τη... χάνουν, υποτίθεται, στην εξέταση της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας.
Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει με πολλούς μαθητές και μαθήτριες με χαμηλότερο επίπεδο, που κατορθώνουν να φτάσουν στο 12-14, ελάχιστα δηλαδή κάτω από τους άλλους ενώ στα άλλα μαθήματα, που απαιτούν μελέτη, άριστη κατανόηση των εκφωνήσεων και ακρίβεια στη διατύπωση, γράφουν κάτω από τη βάση!
Σε περσινό μου σημείωμα (https://www.alfavita.gr/.../387821_kritiki-axiologisi-kai...), είχα επιχειρήσει να δείξω, τεκμηριωμένα πιστεύω, γιατί συμβαίνει αυτό. Δυστυχώς, εκτός από τη σημαντική διόρθωση στη βαθμολόγηση της Α1 άσκησης (της γνωστής μας ως πύκνωση κειμένου, παλιότερα τη λέγαμε «περίληψη»), που από 15/100 αξιολογείται τώρα με 20, δεν άλλαξε κάτι άλλο και κυρίως δεν άλλαξε η αξιολόγηση του βασικότερου κριτηρίου για την καταλληλόλητα κάποιου να συνεχίσει σε ανώτατες σπουδές: να εκφράζεται σωστά, με σαφήνεια και ακρίβεια, στα ελληνικά. Θεωρώ άδικη, πρώτα πρώτα για τα ίδια τα παιδιά αυτήν την αδικαιολόγητη υποβάθμιση, αν όχι και απαξίωση, του γλωσσικού επιπέδου των υποψηφίων, αλλά και για τον ίδιο τον τόπο καθώς υπονομεύει το επίπεδο σπουδών και μακροπρόθεσμα το επίπεδο των πτυχιούχων.
Αν όντως μας ενδιαφέρει να επιβραβεύονται τα παιδιά που «ξέρουν γράμματα» και όχι αυτά που απλώς έχουν μάθει να γράφουν μηχανιστικά ότι κάθε γλωσσική επιλογή του συγγραφέα δίνει «ζωντάνια, αμεσότητα και παραστατικότητα» στο κείμενο, όπως, εντελώς εσφαλμένα ζητείται από κάποιες ασκήσεις του διαγωνίσματος ή δήθεν «ερμηνευτές» λογοτεχνικών κειμένων, ας ζητήσουμε με επιστολές, διαβήματα, εκκλήσεις, ψηφίσματα από κάθε χώρο, δημόσιο, ιδιωτικό, σωματεία, συνδέσμους φιλολόγων, φιλοσοφικές σχολές, φιλολογικές ιστοσελίδες από ΙΕΠ και Υπουργείο να αναβαθμιστεί και βαθμολογικά το κριτήριο γνώσης και καλής χρήσης της ελληνικής γλώσσας.
Για να προλάβω τυχόν σχόλια: γνωρίζω και το έχω γράψει, και στο κείμενο που κατέθεσα την περσινή χρονιά (scripta manent!) ότι αυτό δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα στη σύνθεση των ερωτήσεων, στη μοριοδότηση των ασκήσεων αλλά και στη βαθμολόγηση των γραπτών των πανελληνίων εξετάσεων. Είναι πολλά ακόμη. Θεωρώ όμως ότι αυτό είναι το κύριο. Ας πούμε για την αντιμετώπιση των μεγάλων διαφορών μεταξύ των βαθμολογητών σε όλα τα μαθήματα θα μπορούσε να θεσπιστεί η δικαιολόγηση ενώπιον του συντονιστή του βαθμολογικού κέντρου η βαθμολογία από τους δύο βαθμολογητές προκειμένου να διαπιστωθεί εάν όντως εφαρμόστηκαν οι οδηγίες.
Δε γίνεται να μοριοδοτούνται στην παραγωγή λόγου (Δ θέμα) με 10 η δομή, 12 το περιεχόμενο και μόλις με 8 η έκφραση, το λεξιλόγιο, η σύνταξη, η στίξη και η ορθογραφία! Ανάλογα χαμηλή είναι η μοριοδότηση του κρίσιμου τελευταίου κριτηρίου και στην Α1 (την πύκνωση κειμένου) και τη Γ (ερμηνευτικό σχόλιο στη λογοτεχνία). Ας συμφωνήσουμε λοιπόν ότι αυτό το κριτήριο, της ακρίβειας και σαφήνειας στη διατύπωση, η έκφραση, η στίξη και η ορθογραφία θα δίνει το 30% του συνολικού βαθμού στο διαγώνισμα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας. Άλλο ένα 30% να δίνεται για την κατανόηση των δοσμένων κειμένων, ένα ακόμη 30% για το περιεχόμενο των απαντήσεων και το υπόλοιπο 10% σε όποιο άλλο κριτήριο επιλεγεί (ευστοχία ερμηνευτικού σχολίου στο Γ θέμα, π.χ.).
Κατά αναλογία δηλαδή στο Δ να δίνονται 10 αντί για 8 μόρια, στην Α1 8 αντί για 5 και στη Γ 5 αντί για 3 που δίνονται σήμερα ενώ ανάλογα να προβλέπεται συγκεκριμένη αφαίρεση μονάδων για εκφραστικά και ορθογραφικά λάθη σε όλες τις ασκήσεις. Δεν προτείνεται δηλαδή μία ριζική ανατροπή του υπάρχοντος σχεδιασμού αλλά μία ριζική αναπροσαρμογή των προτεραιοτήτων, των κριτηρίων που θέτει η πολιτεία για την επιλογή φοιτητών και φοιτητριών.
Δεν είναι, επομένως ένα τεχνικό ή λογιστικό ζήτημα. Για να το καταστήσω σαφέστερο: θέλουμε φοιτητές και φοιτήτριες Ιατρικής, Υπολογιστών, Φυσικής Αγωγής, αλλά και Φιλοσοφικής και Ψυχολογίας, θέλουμε αυριανούς πολίτες γενικότερα που να εκφράζονται με σαφήνεια και ακρίβεια και που κατανοούν τα γραφόμενα. Είναι κρίμα κι άδικο παιδιά με τόσο ωραία ελληνικά και ώριμη και, συχνά πρωτότυπη, σκέψη να χαντακώνονται, κυριολεκτικά. Γιατί σύμπτωση επαναλαμβανόμενη τέσσερα χρόνια, δεν είναι πλέον σύμπτωση, αλλά σύμπτωμα συγκεκριμένης παθογένειας. Πιστεύω ότι η διάγνωση έχει γίνει. Είναι ώρα να αποφασιστεί η εφαρμογή της θεραπείας.
*Φιλόλογος, Δρ Ιστορίας, Διευθυντής ΓΕΛ Αγίας Τριάδας Αργολίδας
Ειδήσεις, θέματα και λύσεις για Πανελλήνιες 2024 - Βάσεις εισαγωγής
Μηχανογραφικό: Διαφοροποιήσεις στις επιλογές των υποψηφίων και επιλογές που εκπλήσσουν
Βάσεις εισαγωγής: Πτώση σε Πολυτεχνεία και Νομικές αλλά οι Ιατρικές
