Alfavita Newsroom Εναν οδηγό για την προετοιμασία των μαθητών για τις πανελλαδικές εξετάσεις 2024, ετοίμασε ο Φιλόλογος κ.Κων/νος Φ. Μαραγιάννης και δημοσιεύουμε ακολούθως.
Ο εκπαιδευτικός, έχοντας την εμπειρία 30 και πλέον ετών συμμετοχής στις Πανελλαδικές εξετάσεις, ως Πρόεδρος , μέλος της Λυκειακής Επιτροπής διεξαγωγής των Εξετάσεων και βαθμολογητής στα Φιλολογικά μαθήματα, κάνει ορισμένες επισημάνσεις, τις οποίες θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη οι υποψήφιοι
Α. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
Στις 31 Μαΐου 2024 αρχίζουν οι Πανελλαδικές εξετάσεις με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας. Είναι μια σημαντική στιγμή για τους μαθητές της Γ΄ Λυκείου , αφού από το αποτέλεσμα των γραπτών εξετάσεων, θα εξαρτηθεί η είσοδός τους στο Πανεπιστήμιο και ο βαθμός εκπλήρωσης του ονείρου τους για σπουδές, σε σχολή της προτίμησής τους. Πρόκειται για μια δύσκολη και αγχώδη διαδικασία , αφού, μέσα σε τρεις ώρες, καλείται ο κάθε μαθητής να απαντήσει στα ερωτήματα του μαθήματος για το οποίο προετοιμάστηκε,, κατά τη διάρκεια της χρονιάς, αφιερώνοντας πολλές ώρες και απίστευτο κόπο. Επομένως, οι Πανελλαδικές εξετάσεις αποτελούν την κορύφωση μιας διαδικασίας που στην ουσία ξεκίνησε από τη Β΄ Λυκείου, στην οποία οι μαθητές επιλέγουν τις κατευθύνσεις, ανάλογα με τα μαθήματα στα οποία τα καταφέρνουν καλύτερα και είναι απαραίτητα για το πεδίο στο οποίο θα επιλέξουν την σχολή της επιθυμίας τους.
Βέβαια, οι Πανελλαδικές Εξετάσεις δεν αποτελούν την μοναδική ευκαιρία στη ζωή των νέων, γιατί υπάρχει η δυνατότητα να ξαναδώσουν την επόμενη χρονιά, αν δεν πάνε καλά, ενώ έχουν τη δυνατότητα να μην πάρουν μέρος στις εξετάσεις και να κάνουν μια άλλη επιλογή στη ζωή τους που μπορεί να είναι δημιουργική και προσοδοφόρος για την επαγγελματική τους πορεία.
Aξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι η αγορά εργασίας έχει αλλάξει ριζικά και δεν ισχύουν τα στάνταρ της επαγγελματικής αποκατάστασης των προηγούμενων δεκαετιών. Για παράδειγμα, ένας νέος που τελειώνει Φυσικός ή Βιολόγος, δεν επιδιώκει πλέον τον διορισμό του στην εκπαίδευση, όπως γινόταν παλιά, αλλά με τα πτυχία αυτά και πολλά άλλα, κυρίως θετικών επιστημών, ανοίγεται ο δρόμος για τη σταδιοδρομία του στο χώρο της έρευνας, κυρίως σε μεγάλες επιχειρήσεις και πολυεθνικές που έχουν παρόμοιο αντικείμενο έρευνας και εργασίας.
Β. ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ-ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ.
Έχοντας την εμπειρία 30 και πλέον ετών συμμετοχής στις Πανελλαδικές εξετάσεις, ως Πρόεδρος , μέλος της Λυκειακής Επιτροπής διεξαγωγής των Εξετάσεων και βαθμολογητής στα Φιλολογικά μαθήματα, έχω να κάνω τις παρακάτω επισημάνσεις, τις οποίες θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη οι υποψήφιοι:
Στις τελευταίες 15 μέρες πριν τις εξετάσεις, γίνονται συστηματικές επαναλήψεις της ύλης του μαθήματος, το οποίο ήδη ο μαθητής έχει μελετήσει, κατά τη διάρκεια της χρονιάς. Δεν είναι ωφέλιμο να ασχοληθεί με ένα μικρό ή μεγάλο τμήμα μιας διδακτικής ενότητας που ενδεχόμενα δεν μελέτησε και δεν αφιέρωσε ως τώρα τον απαιτούμενο χρόνο.
Η μελέτη της ύλης πρέπει να γίνεται με πρόγραμμα και σύστημα και αφορά και στα τέσσερα μαθήματα των Εξετάσεων. Το αν θα είναι ισομερώς μοιρασμένος ο χρόνος, θα εξαρτηθεί από τον ίδιο το μαθητή, ο οποίος θα ιεραρχήσει τις εκπαιδευτικές ανάγκες του κάθε μαθήματος και θα διαθέσει τον απαιτούμενο χρόνο. Για παράδειγμα, ένας μαθητής της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών, μπορεί να διαθέσει λιγότερο χρόνο για τη Νεοελληνική Γλώσσα, την οποία έχει δουλέψει κατά τη διάρκεια της χρονιάς και να διαθέσει περισσότερο χρόνο στην επανάληψη των Λατινικών, της Ιστορίας ( απομνημόνευση υλικού, όχι, τώρα, επεξεργασία πηγών) και των Αρχαίων, στο θεωρητικό μέρος και όχι στην επεξεργασία κι άλλων άγνωστων κειμένων.
Η παραμονή της εξέτασης του κάθε μαθήματος πρέπει να είναι μια χαλαρή ημέρα επανάληψης, με διαστήματα χαλάρωσης και ξεκούρασης και σε καμιά περίπτωση ξενύχτι. Εννέα, το αργότερο δέκα το βράδυ, ο μαθητής πρέπει να κοιμηθεί για να είναι ξεκούραστος το πρωί και να έχει πνευματική διαύγεια.
Την ημέρα της εξέτασης προσέρχεται έγκαιρα στο σχολείο, έχοντας μαζί του στυλό μπλέ ή μαύρο ανεξίτηλο , όχι όμως και τα δύο χρώματα, γιατί αν γράψει με διαφορετικά χρώματα, το γραπτό θα ακυρωθεί (μια πρακτική οδηγία είναι να έχουν όλοι οι μαθητές μπλε στυλό), νερό ή χυμό, σβηστήρα, κατά τη γνώμη μου, δεν χρειάζεται, γιατί κάτι που θα γράψει και θα το θεωρήσει λανθασμένο, μπορεί να το διαγράψει, ενώ απαγορεύεται το μπλάνκο.
Μόλις παραλάβει τα θέματα, διαβάζει με μεγάλη προσοχή τις ερωτήσεις για να κατανοήσει τί ζητάει η καθεμιά και ελέγχει στο τέλος, αν απάντησε σε όλες. Επίσης, πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή για τον τύπο που ζητάει η κάθε επιμέρους άσκηση. Αυτό ισχύει προπαντός για τα Αρχαία και τα Λατινικά, στα οποία, συχνά, παρατηρείται το φαινόμενο καλοί μαθητές να χάνουν μόρια, επειδή έδωσαν τύπο διαφορετικό από αυτόν που ζητούνταν (π.χ. ζητιέται το γ΄ ενικό και ο μαθητής γράφει το γ΄ πληθυντικό κ.λπ.
Ο μαθητής αξιοποιεί όλο το χρόνο των τριών ωρών και δεν φεύγει πολύ νωρίτερα, ακόμη και αν έχει ολοκληρώσει τις απαντήσεις. Βέβαια, ο χρόνος που θα μείνει, μετά την ολοκλήρωση των απαντήσεων- κάτι που γίνεται, συχνά, στα Λατινικά και σε κάποια θεωρητικά μαθήματα των άλλων κατευθύνσεων- θα πρέπει να αξιοποιηθεί για λεπτομερή έλεγχο της πληρότητας των απαντήσεων και ενδεχόμενα λάθη και όχι για αμφισβήτηση των βασικών απαντήσεων που μπορεί να οδηγήσει σε διόρθωση σωστών απαντήσεων.
Αν ο μαθητής έχει αμφιβολία, αν πρέπει να συμπεριλάβει ως απάντηση μια παράγραφο σε μια ερώτηση , καλό είναι να την γράψει, γιατί το επιπλέον δεν αξιολογείται αρνητικά, ενώ, αν χρειάζεται , η έλλειψή της θα αφαιρέσει μόρια.
Με την ολοκλήρωση της γραπτής εξέτασης του κάθε μαθήματος και την έξοδο του μαθητή από την αίθουσα εξέτασης, ο αναλυτικός έλεγχος των απαντήσεων και η αποκάλυψη κάποιων λαθών που έγιναν, κατά τη γνώμη μου, δεν ωφελεί σε τίποτα, γιατί δεν μπορεί να αλλάξει κάτι, ενώ προσθέτει άγχος και στενοχώρια που επηρεάζει την προετοιμασία για το επόμενο μάθημα. Μερικοί μαθητές το κάνουν αυτό και προχωρούν στην προετοιμασία του επόμενου μαθήματος, κάτι που είναι προς όφελός τους.
Γ. ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Τα Λατινικά αποτελούν ένα από το τέσσερα μαθήματα την Ομάδας Προσανατολισμού των Ανθρωπιστικών Σπουδών και θεωρείται, κατά κοινή ομολογία, ένα μάθημα εύκολο, γιατί ό,τι διδάσκεται, εξετάζεται και δεν ζητούν κάτι που δεν έχουν διδαχθεί οι μαθητές, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα μαθήματα, που έχουν περισσότερες δυσκολίες: Άγνωστο τα Αρχαία Ελληνικά, Αξιολόγηση πηγών η Ιστορία και η Γλώσσα συνδυασμό των θεμάτων της παραγωγής του λόγου με άγνωστο κείμενο από τη λογοτεχνία. Επομένως, ο μαθητής των Ανθρωπιστικών Σπουδών θα πρέπει να γράψει πολύ καλά στο μάθημα των Λατινικών ( πάνω από 80, τουλάχιστον μόρια) για να μπορέσει να ισοσταθμίσει ένα ενδεχόμενο στραβοπάτημα στα άλλα μαθήματα. Για τους παραπάνω, λοιπόν, λόγους το μάθημα των Λατινικών παίζει σημαντικό ρόλο στην επιτυχία ενός μαθητή
Η κατανομή των 100 μορίων γίνεται ως εξής:
20 μόρια η μετάφραση
10 μόρια η Εισαγωγή ( μπορούν να μπουν ερωτήσεις κλειστού ή ανοιχτού τύπου και τα δύο προηγούμενα χρόνια κατά τα οποία εφαρμόστηκε ο νέος τρόπος εξέτασης των Λατινικών, με την εισαγωγή και την ετυμολογική άσκηση, μπήκαν ερωτήσεις αντιστοίχισης και Σωστού , Λάθους)
30 μόρια η Γραμματική.
30 μόρια το Συντακτικό
10 μόρια η Ετυμολογική άσκηση η οποία τα δύο προηγούμενα χρόνια είχε την εξής δομή: το 2022: Πίνακας με 2 Στήλες, που στη μία Στήλη είχε λατινικές λέξεις και στην άλλη Στήλη ελληνικές λέξεις. Οι μαθητές κλήθηκαν να αντιστοιχίσουν τις λέξεις της νέας ελληνικής της Β΄ Στήλης με τη λατινική της Α΄ Στήλης (2 λέξεις περίσσευαν).Το 2023: δόθηκαν 5 ελληνικές λέξεις και ζητήθηκε να βρεθεί για την καθεμία μία λατινική λέξη ετυμολογικά συγγενής από το κείμενο.
Συγκεκριμένες οδηγίες επιτυχίας στο μάθημα των Λατινικών
1/Οι μαθητές θα πρέπει να είναι προσεκτικοί σε όλες τις ασκήσεις, και στην απόδοση της μετάφρασης με βάση τους χρόνους που έχει το κείμενο και τη σημασία των λέξεων που δίνει το σχολικό βιβλίο.
2/Στις γραμματικές ασκήσεις θα πρέπει να προσέξουν τον ακριβή τύπο που ζητείται: αν είναι ενικός ή πληθυντικός, το πρόσωπο , στους περιφραστικούς τύπους των ρημάτων να λάβουν υπόψη το γένος του υποκειμένου και να επιλέξουν τον σωστό τύπο.
3/Στο συντακτικό να είναι αναλυτικός ο χαρακτηρισμός: π.χ. είναι αντικείμενο του ρήματος τάδε, στο χαρακτηρισμό των μετοχών : π.χ. Επιρρηματική Χρονική μετοχή ,συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος….λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα… της πρότασης.
4/Ο χαρακτηρισμός των δευτερευουσών προτάσεων, επίσης , να είναι ακριβής και λεπτομερής π.χ. Δευτερεύουσα ονοματική (ουσιαστική) πλάγια ερωτηματική πρόταση.
Εύχομαι σε όλους τους υποψήφιους δύναμη, επιμονή στον αγώνα που δίνουν και κάθε επιτυχία!
*Ο Κων/νος Φ. Μαραγιάννης είναι Φιλόλογος και διδάσκει το μάθημα των Λατινικών στο Γενικό Λύκειο Θέρμου Αιτωλοακαρνανίας.
Ειδήσεις, θέματα και λύσεις για Πανελλήνιες 2024 - Βάσεις εισαγωγής
Μηχανογραφικό: Διαφοροποιήσεις στις επιλογές των υποψηφίων και επιλογές που εκπλήσσουν
Βάσεις εισαγωγής: Πτώση σε Πολυτεχνεία και Νομικές αλλά οι Ιατρικές
