Σε μια συνέντευξή της στον Γκύντερ Γκάους για την γερμανική τηλεόραση, η οποία προβλήθηκε στις 28 Οκτωβρίου του 1964, η Χάνα Άρεντ, εξηγεί πολύ αναλυτικά τι συνέβη στη Γερμανία μεταξύ του 1933 όταν αναρριχήθηκε ο Χίτλερ στην εξουσία και του 1935, οπότε και έγινε το κομματικό συνέδριο της Νυρεμβέργης.
Αυτό που συνέβη το περιγράφει με τον γερμανικό όρο Γκλάισάλτουνγκ, ο οποίος μεταφράζεται ως «ευθυγράμμιση» και αναφέρεται στη διαδικασία ναζιστικοποίησης της Γερμανίας, δηλαδή της υπαγωγής της κοινωνίας και των κρατικών θεσμών στην ιδεολογία και την πολιτική του Εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος. Η διαδικασία αυτή υλοποιήθηκε μέσω έκτακτων νομοθεσιών και είχε ως τελική κατάληξη την κατάργηση του ομοσπονδιακού πολιτικού συστήματος και την εγκαθίδρυση μιας ολοκληρωτικού τύπου δικτατορίας.
Στο βιβλίο της «Τρεις συζητήσεις» (εκδόσεις Μάγμα) η Άρεντ εξηγεί: «Το πρόβλημα δεν βρισκόταν στις πράξεις των εχθρών μας, αλλά και στις πράξεις των φίλων μας. Ήταν λες και σχηματιζόταν γύρω μας μια νεκρή ζώνη. Είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω ότι η ευθυγράμμιση αποτελούσε τον κανόνα μεταξύ των διανοουμένων, όχι όμως και μεταξύ των υπολοίπων».
Σε άλλη ερώτηση του Γκάους, η Άρεντ, αναφερόμενη στα όσα συνέβαιναν στη Γερμανία με τα τάγματα εφόδου και τις επιθέσεις στους Εβραίους απαντά: «Εν έτει 1933 η αδιαφορία δεν ήταν πλέον δυνατή. Είχε πάψει από καιρό να είναι δυνατή», εννοώντας προφανώς ότι από τότε ο κάθε συνειδητός άνθρωπος έπρεπε να επιλέξει με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει.
Επιχειρώντας να ερμηνεύσει τη στάση κορυφαίων ναζιστών, αναφέρεται στον Άιχμαν, προτού γράψει το περίφημο βιβλίο «Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ» (εκδόσεις Θύρσος). Ως γνωστόν ο Άιχμαν απήχθη στην Αργεντινή (όπου ζούσε) από την ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών Μοσάντ στις 11 Μαϊου του 1960. Η δίκη του ξεκίνησε στις 11 Απριλίου 1961. Αυτή την παρακολούθησε η Χάνα Άρεντ ως δημοσιογράφος. Από τη μια, μας συνεπαίρνει με τη ζωηρότητα της αφήγησης και την ακρίβεια της δημοσιογραφικής έρευνας, προσφέροντάς μας άγνωστες πτυχές του ολοκαυτώματος των Εβραίων. Ταυτόχρονα, η επιμονή στη σκιαγράφηση του πορτραίτου του κατηγορουμένου μάς παρέχει μιαν έξοχη ανάλυση της ανθρώπινης συνθήκης ενός εγκληματία πολέμου.
Αναφερόμενη λοιπόν προσωπικότητά του, λέει: «Ο Άιχμαν ήθελε απλώς να συμπράξει. Ήθελε να ακολουθήσει το ρεύμα. Η θέληση να συμπράξει και ακολουθήσει το ρεύμα, αρκούσε για να καταστήσει δυνατά τα στυγνότερα εγκλήματα. Κατ’ ουσίαν, οι εκάστοτε Χίτλερ δεν πληρούν εκ προοιμίου τις τυπικές προδιαγραφές για τέτοιου είδους εγκλήματα, διότι απλούστατα θα ήταν ανίσχυροι χωρίς την υποστήριξη των υπολοίπων. Υπάρχει ένα χαρακτηριστικό στους Γερμανούς: η εξιδανίκευση της υπακοής. Όσο είμαστε παιδιά, ακολουθούμε κατ’ ανάγκη μια τέτοια λογής υπακοή. Θα έπρεπε όμως να ξεμπερδεύουμε απ’ αυτήν το αργότερο μέχρι το 14ο ή το 15ο έτος της ηλικίας μας».
Συνεχίζει λέγοντας: «Ο Άιχμαν δεν ήταν ο μοναδικός που επικαλέστηκε τη «διαταγή», τον «όρκο, την «ανάγκη για υπακοή», όπως επίσης και την «υπακοή ως αρετή». Η επίκληση του όρκου, λοιπόν, και η αποποίηση ευθυνών δεν συναντώνται μόνο στον Άιχμαν, αλλά και στα πρακτικά της δίκης της Νυρεμβέργης, όπου δικάστηκαν οι υπόλοιποι ναζιστές ηγέτες, τα οποία αποτυπώνουν κάτι εξοργιστικά ηλίθιο».
Αυτό, ισχύει σε κάθε ακροδεξιό ή ναζιστικό κόμμα. Δείτε τη Χρυσή Αυγή: ανεξαρτήτως που κατέληξε κατά τη διάρκεια και μετά τη δίκη, όσο ήταν οργανωμένο κόμμα, κανείς δεν διανοήθηκε να αμφισβητήσει τον Νίκο Μιχαλολιάκο. Επειδή στο καταστατικό του κόμματος υπήρχε η περίφημη «Αρχή του Αρχηγού» (Führerprinzip), κατά τα πρότυπα του Χίτλερ, δηλαδή η απόλυτη εξουσία του φίρερ.
Ο ναζισμός και ο φασισμός επιδιώκουν να αφομοιώσουν το άτομο μέσα στην κοινότητα. Λειτουργούν με την ψυχολογία της αγέλης. Είναι το βασίλειο του κομφορμισμού. Κανείς δεν θέλει να διαφέρει. Έχει μείνει στην ιστορία μια φωτογραφία σε κάποια ναζιστική συγκέντρωση όπου χιλιάδες άνθρωποι χαιρετούν ναζιστικά, εκτός από έναν, ο οποίος έχει κατεβασμένο το χέρι και συνήθως μπαίνει μέσα σε κύκλο στη φωτογραφία.
Η ένταξη σε μιαν αγέλη ή σε ένα ακροδεξιό ή ναζιστικό κόμμα, σημαίνει αποποίηση της ατομικής ευθύνης: δεν φταίω εγώ, αυτές ήταν οι διαταγές μου, τι μπορούσα να κάνω; Εάν δεν υπάκουα θα κινδύνευε η ζωή μου.
Η Άρεντ χαρακτηρίζει τον Άιχμαν ένα γρανάζι ενός τεράστιου γραφειοκρατικού μηχανισμού, λέγοντας: «Θα έλεγα ότι αυτή η μέθοδος δολοφονίας από την καρέκλα ενός γραφείου μαζικά… Πρόκειται για έναν τύπο ανθρώπου ασύγκριτα τρομακτικότερο από κάθε άλλο δολοφόνο, διότι δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τα θύματά του. Σκοτώνει ανθρώπους, λες και πρόκειται πραγματικά για μύγες: εντελώς απρόσωπα»
Ο κίνδυνος που συνιστούν σήμερα για την Ευρώπη ηγέτες σαν την Λεπέν, την Μελόνι ή τον Όρμπαν δεν είναι εικονικός, αλλά πραγματικός. Βέβαια, οι σημερινές ιστορικές συνθήκες διαφέρουν αρκετά από εκείνες του Μεσοπολέμου. Όμως ο αρπακτικός νεοφιλελευθερισμός, η απογοήτευση, η απελπισία και έλλειψη οράματος από την πλευρά της Αριστεράς διαμορφώνουν ένα πλαίσιο που δεν εγγυάται ότι δεν θα ξαναζήσουμε καταστάσεις όπως αυτές που περιγράφει η Άρεντ.
Και τελικά, ίσως σήμερα τη θέση των Εβραίων να πάρουν οι μετανάστες και οι απόκληροι της γης.
Πηγή: Efsyn.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
