Alfavita Newsroom Δημοσιεύτηκε πρόσφατα η «Εκθεση παρακολούθησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης 2019» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αναλυτές και εφημερίδες εστίασαν στο σημείο της Εκθεσης που αναφέρεται στις επιδόσεις των μαθητών της Γ’ Γυμνασίου στη Γλώσσα, τα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες. Ο σχετικός πίνακας δείχνει τρία πράγματα: 3 στα 10 μαθητές μας έχουν προβλήματα στα γνωστικά αντικείμενα αυτά, το ποσοστό αυτό αυξάνει και, τέλος, τα καταφέρνουν λιγότερα καλά -κατά δέκα μονάδες- από τον μέσο όρο των μαθητών στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Οι συντάκτες των κειμένων αυτών μάλλον δεν πρόσεξαν ότι η διαπίστωση αναπαράγει τη γνωστή έρευνα PISA του 2015 - αναφέρεται ρητά στην έκθεση. Βέβαια, το γεγονός ότι τα αποτελέσματα αναφέρονται στο 2015 δεν μειώνει το πρόβλημα και την ανάγκη αντιμετώπισής του. Θεωρώ ότι το πρόβλημα οφείλεται, εν μέρει, στις αθέλητες συνέπειες μιας πετυχημένης ως προς τους αριθμούς, μακρόχρονης πολιτικής καταπολέμησης της μαθητικής διαρροής. Διαβάζουμε στην έκθεση: «Το ποσοστό των νέων ηλικίας 18-24 ετών που εγκατέλειψαν πρόωρα το σχολείο, το οποίο ανήλθε σε 4,7% το 2017, συγκαταλέγεται μεταξύ των χαμηλότερων στην Ε.Ε. (μέσος όρος 10,6%)».
Η πρόσφατη έκθεση της ΑΔΙΠΔΕ (Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση) στηρίζει το επιχείρημά μου. Δείχνει ότι γύρω στο 20% των μαθητών που μπαίνουν στο Γυμνάσιο βαθμολογούνται στα τρία προαναφερθέντα γνωστικά αντικείμενα με τη βάση του 10 και κάτω. Το πρόβλημα συνεπώς υπάρχει από το Δημοτικό, αφορά παιδιά με συγκεκριμένα κοινωνικά χαρακτηριστικά, συνεχίζεται στο Γυμνάσιο και η συντριπτική πλειονότητα των παιδιών αυτών εγγράφεται στα ΕΠΑΛ. Αν ισχύουν όλα αυτά, τότε πρέπει να ξαναδούμε την ακολουθούμενη εκπαιδευτική πολιτική στο Νηπιαγωγείο και στο Δημοτικό.
Οσα μένουν να γίνουν
Η Εκθεση αναδεικνύει αρκετά θετικά και καλεί να συνεχίσουμε στον δρόμο αυτό: θέσπιση δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής εκπαίδευσης, μείωση μαθητικής διαρροής, «προώθηση μιας πιο συνεργατικής νοοτροπίας στο σχολείο», «σημαντικές προσπάθειες για την παροχή σχολικής εκπαίδευσης σε 12.867 παιδιά πρόσφυγες» την περίοδο 2018-2019, καλύτερες προοπτικές απασχόλησης για τους πρόσφατους αποφοίτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλαγή της πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, «σημαντικές μεταρρυθμίσεις» στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση.
Αντίστροφα, σημειώνεται ότι μένουν αρκετά να γίνουν και να ενταχθούν σε μια συνολική στρατηγική. Ενδεικτικά, «το ψηφιακό σχολείο δεν έχει γίνει ακόμη πραγματικότητα και οι ψηφιακές δυνατότητες δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς», οι συμπολίτες μας που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό έχουν μειωμένες ευκαιρίες πρόσβασης στα ΑΕΙ, η συμμετοχή στη μάθηση ενηλίκων φτάνει μόλις το 4,5% (μέσος όρος στην Ε.Ε.: 11,1%) και υπάρχει ανάγκη για καλύτερη σύνδεση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας.
Ορισμένα από τα προαναφερθέντα χρήζουν συζητήσεων. Ενδεικτικά, το ποσοστό εγγραφής στα νηπιαγωγεία είναι υψηλότερο από το 81,5% που δίνει η Εκθεση, καθώς δεν συμπεριλαμβάνει τα παιδιά που πάνε στα ιδιωτικά. Συζητήσιμος είναι και ο αναφερόμενος χρόνος διδασκαλίας των εκπαιδευτικών στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, σύμφωνα με τον οποίο οι Ελληνες εργάζονται λιγότερο από τους συναδέλφους τους των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ. Θαρρώ αυτό έχει να κάνει και με τον τρόπο υπολογισμού, αν δηλαδή η διδακτική ώρα λογαριάζεται εργασιακά ως 45λεπτο ή ως μια ώρα.
Δύο μείζονα προβλήματα
Η Έκθεση θίγει πολλές πτυχές της εκπαίδευσης. Διαβάζοντάς την θα έλεγα ότι αναδεικνύει δύο μείζονα σήμερα προβλήματα.
Το πρώτο αφορά την τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση (ΤΕΕ).
Το δεύτερο την τριτοβάθμια εκπαίδευση στο σύνολό της, ιδιαίτερα τέσσερις πτυχές της: πρόσβαση, χρηματοδότηση, περιεχόμενο σπουδών, σχέση με την αγορά εργασίας.
Είναι τόπος κοινός ότι δεν είχαμε και δεν έχουμε άξια λόγου ΤΕΕ. Ο αριθμός των μαθητών στα ΕΠΑΛ συγκρινόμενος με άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι μικρός. Ηταν 37% το 2000, 27% το 2014 και σήμερα κοντά στο 30% -μέσος όρος στην Ε.Ε. 47%. Συζητήσιμη είναι η παρεχόμενη ποιότητα σπουδών και αβέβαιο το μέλλον των αποφοίτων.
Συνεπώς, όπως σωστά τονίζεται στην Εκθεση, πρέπει να ληφθούν μέτρα με στόχο την άμεση βελτίωση των ΕΠΑΛ και τη θέσπιση θεσμών που ενισχύουν την ΤΕΕ. Υπό το πρίσμα αυτό η Εκθεση βλέπει θετικά τα διετή προγράμματα σπουδών που θεσπίστηκαν το 2017 και τα οποία λειτουργούν σε πολλές χώρες του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΧΑΕ).
Η ενίσχυση της ΤΕΕ θα βοηθούσε πολλαπλά: επαγγελματικά τους αποφοίτους της, την οικονομία, την ορθολογικότερη οργάνωση των πανεπιστημίων. Στη βάση αυτή θα μπορούσαν να σχεδιαστούν πτυχές των ΑΕΙ όπως ο αριθμός των εισακτέων, η καλύτερη χωροταξική κατανομή των τμημάτων, η αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων, τα προγράμματα σπουδών και η πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
Ολα αυτά, ασφαλώς, με τον όρο της γενναίας δημόσιας αλλά και ιδιωτικής χρηματοδότησης. Στην Εκθεση σημειώνεται ότι «το 2019 το Συμβούλιο της Ε.Ε. απηύθυνε ειδική σύσταση στην Ελλάδα στην οποία την καλούσε να προβεί σε επενδύσεις στην εκπαίδευση και στις δεξιότητες». Θυμίζω ότι το 2018 αυξήθηκαν οι δαπάνες για την έρευνα και για πρώτη φορά ξεπέρασαν το 1% του ΑΕΠ (1,18%). Αυτό δεν αρκεί. Η πολιτεία οφείλει μεθοδικά να αυξήσει τη χρηματοδότηση ώστε το αργότερο σε μια δεκαετία να φτάσουμε στον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. Εξίσου επιτακτική είναι και η αύξηση των ιδιωτικών δαπανών η οποία, με εξαίρεση την «παραπαιδεία», είναι εξαιρετικά χαμηλή και αποδυναμώνει την κατάταξη των ελληνικών ΑΕΙ διεθνώς. Λίγες επιχειρήσεις έχουν γέφυρες με τα ΑΕΙ, λίγες επενδύουν στην έρευνα. Για να το πω αλλιώς, δεν μπορούν και αυτές να περιμένουν μόνο από το Δημόσιο.
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
