Με διαδικασίες fast track και εν μέσω πανδημίας προωθείται το σχέδιο νόμου με τίτλο «ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ».
Οι συνθήκες είναι κατάλληλες διότι υπάρχει η τεχνογνωσία η οποία αποκτήθηκε από την ψήφιση του Ν. 4763/2020 για την ΕΕΚ και επιπλέον υπάρχει και ο απαιτούμενος χρόνος διότι η πανδημία διαρκεί.
Τα θέματα τα οποία πρόκειται να ρυθμίσει το Σ/Ν είναι «καυτά», αλλά φαίνεται ότι θα ψηφιστούν με δεδομένο ότι η υπουργός παιδείας παρέμεινε στη θέση της και άρα έχει την πλήρη εμπιστοσύνη του πρωθυπουργού.
Το Σ/Ν είναι φανερό ότι θα ψηφιστεί, όχι μόνο διότι υπάρχει η κυβερνητική πλειοψηφία, αλλά και διότι η συζήτηση στη βουλή θα επικεντρωθεί στο Β΄ μέρος για την «ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ». Το θέμα αυτό είναι ευκολότερα προσβάσιμο στους ομιλητές σε αντίθεση με το Α΄ μέρος το οποίο έχει αρκετά δυσνόητα σημεία και ασάφειες.
Σε ότι αφορά το νέο σύστημα εισαγωγής μπορούμε να παρατηρήσουμε τα εξής:
- Με τον περιορισμό στις επιλογές για την εγγραφή σε τμήματα ή σχολές τίθεται όριο μέχρι 10% για τα ΓΕ.Λ. και 20% για τα ΕΠΑ.Λ. Από τον περιορισμό αυτό θίγονται οι μαθητές και των τύπων λυκείου, αλλά περισσότερο οι μαθητές των ΕΠΑ.Λ. διότι ο αριθμός των επιλογών των αντίστοιχων τομέων σε σχέση με τα επιστημονικά πεδία 2,3 και 4 είναι λιγότερες. Παράδειγμα ένας απόφοιτος ΕΠΑ.Λ. από τον τομέα Μηχανολογίας με το ισχύον σύστημα έχει 44 επιλογές και με το νέο 9. Στις νέες δυνατότητες με τις 9 επιλογές είναι ιδιαίτερα δύσκολο να επιτύχει σε σχολή του τόπου κατοικίας του και η φοίτηση σε άλλη πόλη γίνεται επίσης δυσχερέστερη με δεδομένο ότι οι μαθητές των ΕΠΑ.Λ. προέρχονται συνήθως από τις οικονομικά ασθενέστερες οικογένειες.
Με το ποσοστό 10%, θίγονται επίσης και οι μαθητές ΓΕ.Λ. διότι και εδώ η μείωση των επιλογών είναι μεγάλη, ένας διπλασιασμός σε 20% και 40% θα ανακούφιζε τους μαθητές και των δύο τύπων λυκείου και θα μείωνε τις δαπάνες της οικογένειας σε περιπτώσεις σπουδών εκτός του τόπου κατοικίας.
Να παρατηρήσουμε ότι με το παρόν Σ/Ν τυπικά δεν εμφανίζεται η πολιτική βούληση να μην σπουδάσουν τόσοι πολλοί μαθητές.
Η μείωση του αριθμού των εισαγομένων δεν γίνεται με απόφαση υπουργού. Η μείωση θα γίνει διότι οι μαθητές θα εμφανιστούν με όχι καλές επιδόσεις και ως εκ τούτου δεν θα κριθούν κατάλληλοι για σπουδές στα Δημόσια Πανεπιστήμια!
- Για την εισαγωγή των αποφοίτων ΓΕ.Λ. και ΕΠΑ.Λ. καθιερώνεται η ίδια εξεταστέα ύλη σε ημερήσια και εσπερινά. Η ρύθμιση αυτή θίγει καίρια τους μαθητές των Εσπερινών Λυκείων και κυρίως τα Εσπερινών ΕΠΑ.Λ., όπως προκύπτει από τα ακόλουθα στατιστικά στοιχεία του υπουργείου παιδείας.
Κατά το σχολ. Έτος 2017 – 2018 ο αριθμός μαθητών στα Λύκεια είχε ως εξής: ΓΕ.Λ. Ημερήσια 226.666, Εσπερινά 5.409, ποσοστό των Εσπερινών 2,3%.
ΕΠΑ.Λ. Ημερήσια 65.070, Εσπερινά 20.572, ποσοστό Εσπερινών 24%
Κατά το σχολ. Έτος 2019 – 2020
ΓΕ.Λ. Ημερήσια 202.782, Εσπερινά 3.316, ποσοστό Εσπερινών 1,6%
ΕΠΑ.Λ. Ημερήσια 79.578, Εσπερινά 28.739, ποσοστό Εσπερινών 26,5%
Από τα παρατεθέντα ποσοστά γίνεται φανερό ότι ένα ποσοστό του μαθητικού δυναμικού 26,5% των ΕΠΑ.Λ. θα συναντήσει μεγάλες δυσκολίες για να συνεχίσει σε πανεπιστημιακές σχολές. Η περίπτωση αυτή είναι ίσως το μεγαλύτερο χτύπημα που πρόκειται να δεχτούν οι μαθητές των ΕΠΑ.Λ.
- Τα μηχανογραφικά δελτία πρώτης φάσης, δεύτερης φάσης και το παράλληλο, δημιουργούν μια κατάσταση πρόσβασης μέσα «από χίλια κόσκινα».
Ιδιαίτερα με το παράλληλο μηχανογραφικό δελτίο (sic) καθιερώνεται για πρώτη φορά η εγγραφή στα Δημόσια Ι.Ε.Κ. μέσω μηχανογραφικού, με κριτήριο το βαθμό Απολυτηρίου, δημιουργώντας έτσι την ψευδαίσθηση ότι ο υποψήφιος πέρασε σε κάποιο ΑΕΙ.
Στα Ιδιωτικά δεν υπάρχει καμία δέσμευση, αρκεί το Απολυτήριο Λυκείου με οποιαδήποτε βαθμολογία.
Εδώ εμφανίζεται και ένα άλλο αξιοπερίεργο, τα Ι.Ε.Κ. Δημόσια και Ιδιωτικά, διατηρούν τον χαρακτήρα και τον τίτλο τους ως δομές Κατάρτισης και ο σκοπός τους είναι, η παροχή εξειδικευμένων στελεχών για την αγορά εργασίας.
Ο διατιθέμενος συγκεκριμένος αριθμός θέσεων των Δημόσιων Ι.Ε.Κ., προσδιορίζεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Διά Βίου Μάθησης και Νεολαίας, σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 13Δ, προς κάλυψη από τους τελειόφοιτους και υποψήφιους των πανελλαδικών εξετάσεων του οικείου σχολικού έτους.
Ο αριθμός των διατιθέμενων θέσεων Κατάρτισης στα Ιδιωτικά Ι.Ε.Κ. παραμένει ανεξέλεγκτος και κάθε Ι.Δ.Ι.Ε.Κ. μπορεί να εγγράφει όσους καταρτιζόμενους και σε όποια εξειδίκευση επιθυμεί.
Το εφαρμοζόμενο σύστημα στα Ι.Ι.Ε.Κ. δεν συμβαδίζει πάντα με τις ανάγκες της αγοράς στις διάφορες εξειδικεύσεις, αλλά με τις επιθυμίες των εγγραφόμενων.
Οι προσφερόμενες θέσεις Κατάρτισης σε Δημόσια και Ιδιωτικά Ι.Ε.Κ. θα πρέπει, κατά την άποψή μας να συμβαδίζουν, με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, οι οποίες πιστοποιούνται από το Παρατηρητήριο Απασχόλησης, το οποίο βρίσκεται σε διαρκή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους και άλλους φορείς της αγοράς. Δεν θα πρέπει, κατά την άποψή μας και πάλι, να γίνεται αποδεκτό από την πολιτεία μια δομή που παρέχει επαγγελματικό τίτλο με πιστοποίηση να λειτουργεί και με το πνεύμα Κέντρου Ελευθέρων Σπουδών.
Επανερχόμενοι στο νέο σύστημα εισαγωγής σημειώνουμε ότι με τις κυοφορούμενες αλλαγές είναι πιθανόν η παραπαιδεία να μη μειωθεί αλλά να αυξηθεί.
Η διεύρυνση της Εκπαίδευσης και της Κατάρτισης στον ιδιωτικό τομέα δεν είναι σίγουρο ότι θα συμβάλλει στην αναβάθμιση της Εκπαίδευσης και της Κατάρτισης. Με τα δεδομένα εισαγωγής μάλλον προμηνύεται υποβάθμιση.
- Με το νέο τρόπο εισαγωγής στα ΑΕΙ αποκλείονται και πάλι οι απόφοιτοι των ΕΠΑ.Λ. από τις Στρατιωτικές και Αστυνομικές σχολές Αξιωματικών. Μπορεί τα συναρμόδια με το Υ.ΠΑΙ.Θ. υπουργεία να προβάλουν ενστάσεις, αλλά όλα τα υπουργεία ανήκουν στο ίδιο κράτος και όλοι οι υπουργοί έχουν τον ίδιο πρωθυπουργό. Δεν είναι δυνατόν να αποκλείονται οι απόφοιτοι των ΕΠΑ.Λ. που έχουν Απολυτήριο βάσει Νόμου ισότιμο με το Απολυτήριο του ΓΕ.Λ. και επιπλέον Πτυχίο ειδικότητας. Ο αποκλεισμός αυτός είναι αντίθετος με τις διατάξεις του συντάγματος περί ίσης μεταχείρισης, έχουν υποβληθεί σχετικές ερωτήσεις από βουλευτές του ΚΙΝΑΛ και του ΚΚΕ, αλλά η υπουργός παιδείας δεν απάντησε σε καμία.
Υπάρχουν και άλλες διαφαινόμενες αρνητικές επιπτώσεις όπως και κάποιες θετικές, ουδέν κακόν αμιγές καλού και αντίστροφα.
Για παράδειγμα είναι θεμιτός ο στόχος για μια σταδιακή μείωση του αριθμού των φοιτητών και η σύνδεση του εκπαιδευτικού συστήματος με την αγορά εργασίας, ώστε να μειωθεί η μετανάστευση των νέων πτυχιούχων και να ευνοηθεί η οικονομική ανάπτυξη.
Για να συμβεί αυτό όμως, είναι απαραίτητο να υπάρξει και ένας άλλος ελκυστικός πόλος πριν το πανεπιστήμιο, στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ώστε να μην συνωστίζονται τόσοι πολλοί στις πύλες των πανεπιστημίων.
Η αποσυμφόρηση δεν μπορεί να είναι βίαιη και προπάντων θα πρέπει προηγουμένως να έχει γίνει ορατός ένας άλλος ελκυστικός πόλος για τους μαθητές.
Τα πανεπιστήμια παρέχουν μόρφωση και βιοποριστικά εφόδια για την έξοδο προς την αγορά εργασίας σε θέσεις ανώτερων στελεχών της οικονομίας.
Στην Ελλάδα έχουμε επάρκεια ανώτερων στελεχών και έλλειψη μεσαίων. Στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση το σχολείο που προετοιμάζει τα μεσαία στελέχη για την έξοδο προς την αγορά εργασίας και για τη συνέχιση σε αντίστοιχες πανεπιστημιακές σπουδές είναι το Επαγγελματικό Λύκειο και αυτό θα έπρεπε να ευνοηθεί από την επιχειρούμενη μεταρρύθμιση.
Αντίθετα είναι φανερό από το παρόν Σ/Ν, όσο και από τον ψηφισθέντα Ν. 4763/2020, ότι δεν ευνοείται το ΕΠΑ.Λ. αλλά μπαίνει στο περιθώριο και αναδεικνύεται η Κατάρτιση, η Μαθητεία και η εργασία ανηλίκων.
Είναι περίεργο το σκεπτικό όσων σχεδιάζουν και θεσμοθετούν αλλαγές οι οποίες είναι βέβαιο ότι θα συναντήσουν σοβαρά εμπόδια αποδοχής και εφαρμογής με κίνδυνο να προκληθεί ένα αλαλούμ και πολλές διατάξεις να μην εφαρμοστούν.
Οι αλλαγές στο εκπαιδευτικό μας σύστημα για να επιτύχουν θα πρέπει να έχουν όραμα, κοινωνική αποδοχή και κυρίως αποδοχή αυτών που πρόκειται να τις εφαρμόσουν, των εκπαιδευτικών.
Το γεγονός ότι η κυβέρνηση κινείται με τον αέρα του δημοσκοπικού προβαδίσματος δεν διασφαλίζει τίποτε, διότι ως γνωστόν «έχει ο καιρός γυρίσματα».
Ίδωμεν
*Εκπαιδευτικός – Ερευνητής, Πρόεδρος Ε.Ε.Τ.Ε.Κ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
