Χρήστος Κάτσικας Η χρόνια ανεπαρκής οικονομική στήριξη του εκπαιδευτικού συστήματος είναι γνωστό ότι έχει δημιουργήσει όχι μόνο ποσοτικά αλλά και σοβαρότατα ποιοτικά προβλήματα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, συμβάλλοντας με αποφασιστικό τρόπο στη διαμόρφωση μιας «υποδόριας» εκπαιδευτικής διαδικασίας με πολύμορφες εκφάνσεις.
Έτσι όταν πριν λίγους μήνες ο υφυπουργός παιδείας, αρμόδιος για τα ΑΕΙ, κ. Άγγελος Συρίγος, ανακοίνωσε στη Βουλή την συγχρηματοδότηση Κράτους και ιδιωτικών φορέων με το ποσό των 37 εκατομμυρίων ευρώ για τα Βιομηχανικά Διδακτορικά, πολλοί το είδαν με θετικό μάτι καθώς φαινόταν ότι άνοιγε κάπως η «κάνουλα» της ενίσχυσης των Πανεπιστημίων.
Αλλά και πολλοί ήταν εκείνοι που απόρησαν διαβάζοντας για τα «βιομηχανικά διδακτορικά». Μα τι είναι, τέλος πάντων, τα «βιομηχανικά διδακτορικά»;
Η απάντηση ήρθε πριν λίγες μέρες από την υπουργό Παιδείας που από το βήμα της Βουλής, ενέταξε τα «βιομηχανικά διδακτορικά» «σε ένα ευρύτερο πλαίσιο μεταρρυθμίσεων του επερχόμενου νομοσχεδίου για τα πανεπιστήμιά μας», και με τροπολογία εξπρές του ΥΠΑΙΘ σε άσχετο νομοσχέδιο, τα έκανε νόμο του κράτους.
Η υπουργός Παιδείας περιέγραψε τα «βιομηχανικά διδακτορικά» ως τη «δυνατότητα που δίνουμε πλέον με ένα πλήρες θεσμικό πλαίσιο, προκειμένου οι υποψήφιοι διδάκτορες, πανεπιστήμιο και εταιρείες βιομηχανίας να συνεργάζονται, προκειμένου ακριβώς να έρθει πιο κοντά η έρευνα με τα απτά προβλήματα, με την επίλυση συγκεκριμένων ζητημάτων».
Απροκάλυπτα
Πιο απροκάλυπτα ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας Θανάσης Κυριαζής για τα Βιομηχανικά Διδακτορικά σημειώνει:
«Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας, ότι μέσω των βιομηχανικών διδακτορικών δίνεται η δυνατότητα, κάποια εργαστήρια να γίνονται μέσα στη βιομηχανία. Είναι μεγάλη υπόθεση να μπει στην παραγωγή από την αρχή και εκτός της πρακτικής άσκησης, στην οποία υποβάλλονται ή δέχονται να πάνε κάποιοι φοιτητές -και κατά την άποψή μου πρέπει να είναι υποχρεωτική η πρακτική άσκηση, γιατί με την πρακτική αξία έρχεσαι σε επαφή, ακριβώς, με αυτά τα οποία θέλει οικονομία- αλλά με βιομηχανικά διδακτορικά, είναι ακόμη πιο πολύ, γιατί μέσω των διδακτορικών κάνεις την έρευνα και η έρευνα αυτή γίνεται μέσα στη βιομηχανία και ξέρεις. Δεν είναι θέμα το αν θα εκμεταλλευτεί η βιομηχανία τα δικά σου θέματα. Είναι ότι θα εκμεταλλευτείς και εσύ τα θέματα της βιομηχανίας, για να μπορείς να προχωρήσεις».
Στην ίδια γραμμή πλεύσης η Δρ Μαρία Μποζούδη, Senior Advisor ΣΕΒ, επισημαίνει ότι "κεντρική πρόκληση της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης είναι η μετατροπή της γνώσης σε προστιθέμενη αξία, ανταγωνιστικά βιομηχανικά προϊόντα, και καλές θέσεις εργασίας. Ο θεσμός των βιομηχανικών διδακτορικών διευκολύνει τη διάδραση της επιστημονικής κοινότητας με τον βιομηχανικό κόσμο προς αυτό".
Η αναστροφή της πραγματικότητας ή ένα ακόμη επεισόδιο στο σίριαλ εμπορευματοποίηση
Στη βιασύνη της, βέβαια, να περάσει η τροπολογία η υπουργός Παιδείας «ξέχασε» να πει πως δεν μίλαγε γενικά και αόριστα για ζητήματα που θα λυθούν με την παραγωγή νέας γνώσης αλλά για την ικανοποίηση πολύ συγκεκριμένων αναγκών των επιχειρήσεων. Δηλαδή, για έρευνα με αποκλειστικό προορισμό να γίνει εμπορεύσιμο προϊόν ή υπηρεσία με το βλέμμα στην αύξηση των κερδών των επιχειρήσεων.
Τελικά, η τροπολογία εξπρές του ΥΠΑΙΘ δεν αποτελούσε παρά ένα ακόμη επεισόδιο στο σίριαλ εμπορευματοποίηση της Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης.
Όπως εύστοχα επισημαίνει η Δημοκρατική Πανεπιστημονική Κίνηση η ρύθμιση για τα "βιομηχανικά διδακτορικά", κοντολογίς η κατά παραγγελία έρευνα από μια ιδιωτική επιχείρηση που ήδη υπάρχει και η κυβέρνηση δίνει τώρα και θεσμική κάλυψη, θεσμοθετεί την απελευθέρωση της έρευνας από ακαδημαϊκά κριτήρια και απαιτήσεις.
Προβλέπει ότι τα επιστημονικά ερωτήματα της έρευνας η μεθοδολογία, το χρονοδιάγραμμα, η αξιολόγηση και διάδοση των αποτελεσμάτων, τα πνευματικά δικαιώματα που απορρέουν από αυτά, οι όροι εργασίας και αμοιβής των φοιτητών αλλά και οι αμοιβές των καθηγητών, θα είναι αποτέλεσμα ατομικής διαπραγμάτευσης μεταξύ τριών ισότιμων μερών, Καθηγητή-φοιτητή- επιχείρησης.
Οι δε συσχετισμοί της θα αποτυπώνονται σε μια τριμερή συμφωνία που θα επικυρώνεται από ένα επιχειρηματικό πανεπιστήμιο που διψά για έσοδα.
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της απαξίωσης των διδακτορικών σπουδών αρκεί να σημειώσουμε ότι προβλέπεται ακόμα και εκπροσώπηση της επιχείρησης στην τριμελή επιτροπή με μόνο προσόν την κατοχή διδακτορικού τίτλου σπουδών του εκπροσώπου της.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι «η συνεργαζόμενη επιχείρηση ή βιομηχανία υποδεικνύει έναν (1) εκπρόσωπό της με εμπειρία και γνώση σχετική με το αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής, που έχει ως καθήκοντα την καθοδήγηση του υποψήφιου διδάκτορα. Ο εκπρόσωπος της επιχείρησης ή της βιομηχανίας δύναται να συμμετέχει ως μέλος στην τριμελή συμβουλευτική επιτροπή, εφόσον είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος, κατόπιν σύμφωνης γνώμης Συνέλευσης του τμήματος κατά παρέκκλιση των άρθρων 38 και 41 του ν. 4485/2017».
Κανονική «επιδότηση» των μεγάλων επιχειρήσεων
Ο θεσμός των βιομηχανικών διδακτορικών ανήκει στο πλαίσιο επιδότησης του ιδιωτικού τομέα για να πράξει αυτό που θα έπρεπε ούτως ή άλλως να κάνει στην προσπάθεια να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητά του.
Γιατί βέβαια, εύλογα, εγείρεται το ερώτημα γιατί η επίλυση τεχνικών προβλημάτων της βιομηχανίας δεν γίνεται με την πρόσληψη τακτικού επιστημονικού προσωπικού αντί να χρησιμοποιείται το «δέλεαρ» του διδακτορικού.
Σύμφωνα με τον υφιστάμενο σχεδιασμό, τα «βιομηχανικά διδακτορικά» στοχεύουν στην εξεύρεση μιας επιστημονικά τεκμηριωμένης λύσης σε συγκεκριμένο τεχνικό πρόβλημα μιας επιχείρησης που είναι, κατά κανόνα, και ο παραγγελιοδόχος της έρευνας.
Η εκπόνηση ενός διδακτορικού στοχεύει στην παραγωγή νέας πρωτότυπης γνώσης για την προαγωγή της επιστήμης, στο πλαίσιο ελεύθερης (βασικής) έρευνας και όχι στην επίλυση ενός τεχνικού προβλήματος με διεξαγωγή βιομηχανικής έρευνας ή πειραματικής ανάπτυξης. Πέρα όμως από το γεγονός ότι η ιδέα των «βιομηχανικών διδακτορικών» είναι ξένη προς την αντίληψη της Παιδείας και της Έρευνας ως δημόσιων αγαθών, κινείται και προς τη λάθος κατεύθυνση όσον αφορά τον σκοπό τον οποίο υποτίθεται ότι εξυπηρετεί: πριονίζει το κλαδί των ανατρεπτικών καινοτομιών, οι οποίες ιστορικά έχουν αποδειχθεί ότι προκύπτουν από την έρευνα που εκκινεί από την επιστημονική περιέργεια και όχι από την επίλυση τεχνικών, προβλημάτων επιχειρήσεων ή βιομηχανιών με προοπτική εμπορικής εκμετάλλευσης.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
