«Και τώρα, κάθε κατεργάρης στον πάγκο του!»
Έτσι μου έλεγε η γιαγιά μου κι εγώ ίδρωνα από ανησυχία για το τι θα συμβεί όταν ανοίξουν τα σχολεία. Όλοι με κοιτούσαν με βλέμματα χαμογελαστά, αλλά συνάμα στο χαμόγελο κρυβόταν και μια μικρή δόση ειρωνείας, η οποία ομολογουμένως με έκανε να νιώθω ακόμα χειρότερα.
Όλοι έχουμε περάσει από αυτό το στάδιο. Όλοι, ανεξάρτητα αν ήταν η πρώτη ή η τελευταία φορά που πήγαμε σχολείο, ζούσαμε αυτή την αγωνία, η οποία συνήθως ξεκινούσε μαζί με τον Σεπτέμβρη, και φυσικά, μαζί με τα πειράγματα των μεγάλων. Κι ενώ εμείς νιώθαμε άγχος, αγωνία, ή και ενθουσιασμό καμιά φορά, οι γονείς μας είχαν κι εκείνοι τα ίδια συναισθήματα. Άγχος, αγωνία –ιδιαίτερα αν ήταν και η πρώτη φορά στο σχολείο- αλλά παράλληλα και ένα αίσθημα ανακούφισης, το οποίο ταυτίζεται με την «ηρεμία» τους όσο τα παιδιά θα είναι σχολείο. Παρ’ όλα αυτά, όταν φτάσει η μεγάλη μέρα, τότε συνήθως οι γονείς βιώνουν πιο έντονα το άγχος, απ’ ότι τα παιδιά.
Τι μπορεί να κάνει ένας γονιός, ώστε να περάσει όσο το δυνατό αναίμακτη η πρώτη μέρα στο σχολείο;
Και όταν λέμε αναίμακτη, εννοούμε και για τους γονείς αλλά και τα παιδιά. Στην περίπτωση που τα παιδιά είναι μικρότερα στην ηλικία και δεν έχουν ξαναπάει σχολείο, τότε τα πράγματα είναι ελαφρώς πιο περίπλοκα. Οι γονείς καλούνται να προσαρμόσουν το πρόγραμμα του παιδιού στα νέα δεδομένα, να το μυήσουν στην νέα καθημερινότητα, αλλά παράλληλα αυτό να γίνει με τον πιο ομαλό τρόπο, ώστε να μην το βιώσει το παιδί ως κάτι βίαιο ή απειλητικό. Όσο αφορά την ανησυχία του παιδιού, οι γονείς καλό θα ήταν να έχουν εξηγήσει την σημασία και τον λόγο που τα παιδιά πάνε σχολείο, εκ των προτέρων. Ταυτόχρονα θα πρέπει να του απαντήσουν με όσο το δυνατό απλό, αλλά και αναλυτικό τρόπο, το τί ακριβώς συμβαίνει εκεί. Με αυτό τον τρόπο το παιδί δεν θα βρεθεί προ εκπλήξεως την πρώτη μέρα στο σχολείο, αλλά θα έχει ήδη «εκπαιδευτεί» σχετικά με το τι θα αντιμετωπίσει εκεί. Είναι σημαντικό την στιγμή που θα ενημερώσουμε το παιδί για το νέο του ξεκίνημα, να το παρουσιάσουμε με όσο το δυνατό πιο θετικό και ενθουσιώδες τρόπο, ώστε το παιδί να λάβει το μήνυμα ότι το σχολείο είναι κάτι συναρπαστικό, προκειμένου να αναπτύξει θετικά συναισθήματα για την αλλαγή αυτή. Επίσης θα ήταν καλό να βρούμε και επιχειρήματα γιατί «το να πηγαίνει σχολείο είναι τόσο ωραίο γεγονός», όπως το ότι θα γνωρίσει νέα παιδιά, θα κάνει φίλους, θα παίζει όλη την μέρα κλπ.
Ανεξαρτήτως, τώρα, εάν έχουν ξαναπάει σχολείο τα παιδιά ή όχι, οι γονείς θα ήταν καλό να προετοιμάσουν –και πρακτικά αυτή την φορά- το παιδί σχετικά με την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Αυτό ίσως να σημαίνει ότι θα ήταν καλό να πάρουν τα παιδιά μαζί στις αγορές σχολικών ειδών, των ρούχων, των παπουτσιών κλπ. Με αυτό τον τρόπο, το παιδί θα βιώσει τον ενθουσιασμό και θα «ανυπομονεί» να πάει στο σχολείο, προκειμένου να φορέσει τα νέα του ρούχα ή να χρησιμοποιήσει τα νέα του σχολικά είδη.
Δεν καθιστά, όμως, το σχολείο ως πηγή στρες και άγχους, μόνο ο φόβος για το άγνωστο ή ο φόβος για τις υποχρεώσεις που έρχονται, αλλά και η γενικότερη αλλαγή του προγράμματος των παιδιών, το οποίο περνά από την ξεγνοιασιά και την ανεμελιά του καλοκαιριού, σε ένα δομημένο και ιδιαιτέρως απαιτητικό καθημερινό πλάνο. Κι αυτή η αλλαγή καλό θα ήταν να γίνει όσο το δυνατό πιο ομαλά, προκειμένου και πάλι να μην έρθει απότομα και βίαια η αλλαγή στα παιδιά.
Τα παραπάνω περιλαμβάνουν προγραμματισμό της καθημερινότητας, αλλαγή της ώρας που ξυπνούν το πρωί, προγραμματισμός γευμάτων, προγραμματισμός της ώρα που περνούν μπροστά στο υπολογιστή ή στην τηλεόραση. Παρ’ όλα αυτά, όμως, όλα τα παραπάνω αλλάζουν σιγά –σιγά στην πορεία των ημερών, μέχρι να ανοίξει το σχολείο. Αν τα παιδιά σας την προηγούμενη σχολική χρονιά βίωσαν κάποια δυσκολία, καλό θα ήταν να κάνετε μία συζήτηση για αυτήν. Αν η δυσκολία σχετίζονταν με τις σχολικές επιδόσεις, μία επαναπροσπάθεια ή μια επανάληψη ίσως θα βοηθούσε. Αντίθετα αν η δυσκολία αφορούσε κάποιο περιστατικό bullying, θα πρέπει να συζητήσουμε ξανά με σεβασμό και συμπόνια τί θα μπορούσε να κάνει το παιδί σε αντίστοιχες περιπτώσεις.
Ότι και να έχει συμβεί την προηγούμενη σχολική χρονιά, ανεξάρτητα από το εάν το παιδί έχει ξαναπάει σχολείο ή όχι, είναι σημαντικό για τους γονείς να θυμούνται και να εκφράσουν:
- Ότι η αγάπη και ο θαυμασμός τους προς το παιδί δεν εξαρτάται από τις σχολικές τους επιδόσεις
- Ότι και η αποτυχία εμπεριέχει κάποια μορφή μάθησης
- Ότι στο τέλος κάθε σχολικής μέρας τα παιδιά μπορούν να απευθυνθούν στους γονείς τους για οτιδήποτε τα απασχολεί ή τα δυσκολεύει.
Είναι σημαντικό επίσης για τους γονείς, να μεταδώσουν τα παρακάτω μηνύματα:
- Το παιδί μπορεί να καταφέρει οτιδήποτε θελήσει, αρκεί να προσπαθήσει γι αυτό. Είναι σημαντικό το παιδί να αισθανθεί ότι του έχετε εμπιστοσύνη και πως πιστεύετε σε αυτό.
- Η επιτυχία δεν ταυτίζεται πάντα με την «πρωτιά». Η επιτυχία για τον καθένα από εμάς σχετίζεται με τις δυνατότητές μας.
- Οι ανθρώπινες σχέσεις απαιτούν σεβασμό και κατανόηση. Το παιδί θα πρέπει να σέβεται τόσο τους άλλους (συμμαθητές, δασκάλους κλπ) όσο και τον ίδιο του τον εαυτό, συνεπώς
- Για να σεβαστούμε τους άλλους θα πρέπει πρώτα να σεβόμαστε τον εαυτό μας. Είναι σημαντικό για το παιδί να μην «αλλοιώνεται» προκειμένου να αποκτήσει φίλους. Εξίσου σημαντικό είναι να γνωρίζει το παιδί να θέτει όρια, ώστε να μην το εκμεταλλευτεί κανένας.
- Για οτιδήποτε συμβεί, οι γονείς θα είναι δίπλα στο παιδί, γι αυτό κι αυτό θα πρέπει να αναφέρει στους γονείς ότι το προβληματίζει ή το δυσκολεύει. Αυτό θα τα προστατέψει από πιθανές λάθος επιλογές και θα μειώσει την αμηχανία που θα προέκυπτε στην περίπτωση κάποιου λάθους χειρισμού μιας περίστασης.
- Αναφορικά με το τελευταίο μήνυμα, είναι σημαντικό να μην δώσουμε στο παιδί την εντύπωση ότι θα πρέπει να μας αναφέρει οτιδήποτε συμβαίνει στο σχολείο επειδή αυτό δεν είναι ικανό να αντιμετωπίσει καταστάσεις. Η θέση σας αφορά την διδασκαλία των σωστών τρόπων αντιμετώπισης των προβλημάτων, και όχι την αντιμετώπιση αυτή καθαυτή. Με αυτό τον τρόπο το παιδί ναι μεν θα μαθαίνει από εσάς το πώς αναμένεται να συμπεριφέρεται κάτω από κάποιες περιστάσεις, όμως κρατά ως εφόδιο αυτή την γνώση προκειμένου να γίνει σιγά- σιγά ανεξάρτητο.
Καλή Σχολική Χρονιά!
*Χαριτίνη Κυρλάκη, Παιδοψυχολόγος στο Κέντρο Συμβ/κής & Ψυχ/πείας Internus
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
