Πριν λίγο καιρό ο κ Πιερακάκης δήλωνε: «Θα αλλάξουν όλα τα βιβλία στην σχολική εκπαίδευση. Θα εισαχθεί το πολλαπλό βιβλίο, δηλαδή η δυνατότητα ενός καθηγητή να επιλέγει από ένα κατάλογο συγκεκριμένων βιβλίων για να διδάξει το μάθημα, επιλογή ενταγμένη βεβαίως στο ίδιο πρόγραμμα σπουδών. Η πιλοτική έναρξη θα γίνει από την έναρξη του σχολικού έτους 2025 και η έγχαρτη μορφή τους θα εισαχθεί στην εκπαίδευση από το 2026».
Η εφημερίδα Πρώτο Θέμα θέλοντας να κάνει κατανοητά τα οφέλη της συγκεκριμένης επιλογής συμπλήρωνε: «Η αλλαγή αυτή, στοχεύει στην απομάκρυνση από την ‘παπαγαλία’ ως μέθοδο εκμάθησης των παιδιών και στην καλλιέργεια της κριτικής τους σκέψης. Μέσα από την ελεύθερη επιλογή βιβλίου αλλά και τη δυνατότητα πρόσβασης σε πολλαπλές πηγές, οι μαθητές θα αλλάξουν εντελώς τον τρόπο που μαθαίνουν στο σχολείο. Επιπλέον, αντί να βασίζονται σε ένα μόνο βιβλίο και αξιοποιώντας τα κατάλληλα ψηφιακά εργαλεία, θα μπορούν να ανακαλύπτουν τη γνώση με τον ιδεωδέστερο τρόπο..
Μεγάλα λόγια (τέλος της παπαγαλίας, καλλιέργεια κριτικής σκέψης, ανακαλυπτικές μορφές μάθησης) που τα έχουμε ξανακούσει αρκετές φορές τόσο με την αλησμόνητη διαθεματικότητα του Αλαχιώτη (πρώην προέδρου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου), την φλυαρία που συνόδευε στις επιμορφώσεις την εισαγωγή των νέων βιβλίων το 2006, τα διάφορα κύματα τεχνολογικού εκσυγχρονισμού της τάξης(εκπαιδευτικά cd-roms που παρήχθησαν με χρήματα του ΕΠΕΑΕΚ ..πρόγονο του σημερινού ΕΣΠΑ, τους διαδραστικούς, την επαυξημένη πραγματικότητα και τώρα την τεχνητή νοημοσύνη).
Η όλη διαδικασία θυμίζει το σχόλιο του αμερικάνου καθηγητή L. Cuban, που μελετώντας την ιστορία της εισαγωγής της τεχνολογίας στο σχολείο τα τελευταία εκατό χρόνια, διατύπωσε επιγραμματικά το παρακάτω συμπέρασμα. «Ανά δεκαετία διάφοροι ειδικοί ανακαλύπτουν μια τεχνολογία, μια διαδικασία με την οποία υπόσχονται ότι θα μεταμορφώσουν το σχολείο. Όταν αυτό αποτυχαίνει ρίχνουν την ευθύνη στους εκπαιδευτικούς και εναποθέτουν τις ελπίδες τους για αλλαγή του σχολείου σε μια νέα τεχνολογία».
Δεν είναι τυχαίο που από τα βιβλία του 1985 κάθε αλλαγή είτε Αναλυτικού Προγράμματος είτε διδακτικών εγχειριδίων είχε τους ίδιους πάνω κάτω στόχους. Όμως δεν παρουσιάστηκε ποτέ καμία έρευνα που να τεκμηριώνει γιατί τα προς απόσυρση βιβλία δεν ήταν καλά, γιατί δεν πέτυχαν τους στόχους τους, πού εμφανίστηκαν προβλήματα, τι είδους προβλήματα ήταν αυτά κτλ. Στην ουσία δεν έγινε κανένας απολογισμός για τα προηγούμενα διδακτικά πακέτα. Η όλη διαδικασία έμοιαζε με αλλαγή επίπλωσης και εξοπλισμού σε επιχείρηση, ντυμένη με όμορφες λέξεις πχ διαθεματικότητα, σύνδεση καθημερινής ζωής και επιστήμης, να μπει ο καθημερινός και βιωμένος κόσμος στο σχολείο κτλ.
Θα ήταν καλό να έχουμε κάποιες έρευνες στα χέρια μας για τα παρακάτω:
-Το βιβλίο ιστορίας της Στ τάξης, ποιο αποτέλεσμα έχει σε σχέση με το προηγούμενο;
-Τι μένει στα παιδιά απ αυτόν τον καταιγισμό ονομάτων και πληροφοριών. Με ποιους τρόπους οι εκπαιδευτικοί προσπαθούν να κάνουν αυτόν το κατάλογο προσώπων, τοπωνυμίων, χρονολογιών προσβάσιμο στα παιδιά;
-Τι ποσοστό το παιδιών αφομοιώνει την ύλη και τις κεντρικές έννοιες στην φυσική των μεγάλων τάξεων του δημοτικού;
-Γιατί τόσο μεγάλο ποσοστό μαθητών του δημοτικού αδυνατεί να διηγηθεί μια ιστορία με αρχή μέση και τέλος ή να γράψει μια δομημένη παράγραφο για την αφήγηση ενός περιστατικού;
-Τι μέρος από τα παραπάνω προβλήματα είναι ευθύνη των εγχειριδίων και τι του αναλυτικού προγράμματος που είναι από τα πιο φορτωμένα σε ύλη σε όλη την Ευρώπη;
-Πώς γίνεται να κυριαρχεί η ανάγκη για να απαλλαγούμε από ακαδημαϊκά προσανατολισμένα Α-Π και ταυτόχρονα η ύλη να είναι αυτή που είναι (σε ποιες άλλες χώρες υπάρχει τόσο μεγάλη πίεση της ύλης στις μικρές ηλικίες);
Αλλά τα ερωτήματα δεν τελειώνουν εδώ. Μήπως θα έπρεπε να κάνουμε ένα απολογισμό εκεί που υπάρχει το πολλαπλό βιβλίο τι αποτελέσματα έχει δώσει.
Μήπως να δούμε τι έγινε με την πρώτη προσπάθεια εισαγωγής πολλαπλού βιβλίου στο δημοτικό με τα διδακτικά πακέτα Κόκοτα και Καλκάνη πριν δύο δεκαετίες περίπου και γιατί μέσα σ ένα χρόνο το πρώτο αποσύρθηκε από τις τάξεις και έμεινε στο διαδίκτυο. Ποια ήταν τα κριτήρια των εκπαιδευτικών στην επιλογή τους;
Μήπως να δούμε τι γίνεται στην ξενόγλωσση εκπαίδευση που κάθε φροντιστήριο αγγλικών επιλέγει σειρά διδακτικών εγχειριδίων από διαφορετικό εκδοτικό οίκο. Τι διαφορές έχουν τα εγχειρίδια αυτά, μήπως το μόνο που αλλάζει είναι τα κείμενα ενώ η δομή οι ασκήσεις και το επίπεδο είναι απελπιστικά ίδια (έτσι ώστε όταν ένα παιδί αλλάζει φροντιστήριο και συνεπώς βιβλίο να το κάνει χωρίς κανένα πρόβλημα). Μήπως τελικά είναι παραλλαγές στο ίδιο θέμα και η διαφοροποίηση είναι στην επιλογή κειμένου και στην εικονογράφηση;
Μήπως να δούμε την αγορά βοηθημάτων γα κάθε μάθημα του δημοτικού που κάθε εκδοτικός οίκος βγάζει την δική του, πόσο διαφοροποιημένα είναι, πόσο διαφορετικές προσεγγίσεις έχουμε;
Συνοψίζοντας, το πολλαπλό βιβλίο είναι μάλλον προϊόν ιδεολογικής εμμονής της κυβέρνησης που προσπαθεί να καταργήσει κάθε δημόσιο οργανισμό και να τον αντικαταστήσει με την λειτουργία της αγοράς. Θα έχουμε διάφορους εκδοτικούς οίκους που θα διαγωνίζονται για την κυριαρχία του δικού τους εγχειριδίου στα σχολεία. Όπως ακριβώς κάνουν οι εκδότες ξενόγλωσσων διδακτικών πακέτων.
Θα ήταν πιο σοβαρό βήμα η δημιουργία ενός ενιαίου εγχειριδίου για κάθε μάθημα και τάξη με ταυτόχρονη δημιουργία ψηφιακής αποθήκης υλικού με επιπλέον κείμενα, ασκήσεις, υλικό για διαδραστικούς πίνακες, ανακεφαλαιωτικά διαγωνίσματα, βίντεο με παρουσίαση του βιβλίου ή πειραμάτων αποσπάσματα από τηλεοπτικό υλικό που δίνουν σύγχρονη διάσταση κτλ. Ότι δηλαδή κάνουν οι έμπειροι εκπαιδευτικού στα blog των τάξεων τους.
Εν κατακλείδι, τα σχολεία είναι πολύ σύνθετοι και πολύπλοκοι οργανισμοί για να μετασχηματιστούν με απλές συνταγές και σίγουρα δεν θα γίνει χωρίς να ακουστεί η εμπειρία των εκπαιδευτικών που πασχίζουν να ανταποκριθούν σε τελείως αντιφατικές απαιτήσεις (να βγει η ύλη αλλά να γίνει με καλλιέργεια ενεργητικών μεθόδων μάθησης) και μαθητικούς πληθυσμούς με τελείως διαφορετικές αφετηρίες και μορφωτικό κεφάλαιο.
*Οι Γιώργος Πολάκης-Γιώργος Τζωρτζακάκης είναι δάσκαλοι.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 19/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
