Yπάρχουν εδώ και χρόνια ορισμένα επαναλαμβανόμενα ζητήματα που συζητιούνται με την έναρξη της σχολικής χρονιάς:
Διορισμός χιλιάδων αναπληρωτών εκπαιδευτικών που δεν μπορούν να καλύψουν τα έξοδα μετακίνησης και διαβίωσής τους στον χώρο εργασίας τους λόγω του εξαιρετικά χαμηλού μισθού. Αποτέλεσμα; Αν δε έχουν άλλους πόρους, αρνούνται τον διορισμό τους ή ζουν σε εξευτελιστικές συνθήκες (διαμονή στο αυτοκίνητο, στο κάμπινγκ ή ακόμη και στο σχολείο). Οικογένειες που δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στο κόστος αγοράς των σχολικών ειδών. Οικογένειες που δεν καταφέρνουν να παρέχουν τα βασικά αγαθά στα παιδιά τους λόγω της ανεργίας, της επισφαλούς εργασίας, των χαμηλών μισθών και της ασυγκράτητης ακρίβειας.
Υπεράσπιση της δημόσιας και ποιοτικής εκπαίδευσης δεν σημαίνει μόνο μοίρασμα διαδραστικών πινάκων στα σχολεία, οι οποίοι κινδυνεύουν να μείνουν ανεκμετάλλευτοι χωρίς την ουσιαστική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών (δυστυχώς, το έχουμε ξαναζήσει αυτό το σενάριο). Σημαίνει, μεταξύ άλλων, υπεράσπιση της αξιοπρεπούς ζωής, της ασφάλειας, της υγείας και της στήριξης όλων των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των εκπαιδευτικών, προκειμένου να μπορούν να έχουν τους πόρους, υλικούς και ψυχικούς για να στηρίξουν τα παιδιά στη μάθηση και στην πρόοδο. Σημαίνει υπεράσπιση της ασφάλειας, της υγείας και της ευημερίας των παιδιών. Η επίδοση των παιδιών, άλλωστε, δεν βασίζεται κυρίαρχα στην ατομική τους ικανότητα ή / και στην προσωπική τους προσπάθεια, όπως λανθασμένα έχει κυριαρχήσει. Η εξασφάλιση της ευημερίας τους αποτελεί μία από τις βασικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη των ικανοτήτων των παιδιών και την κινητοποίησή τους στη συμμετοχή και την επίδοση στα μαθήματα.
Η απαξίωση των εκπαιδευτικών που συστηματικά επιδιώκει το Υπουργείο Παιδείας με την επιβολή προδιαγεγραμμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και διαδικασιών και τη μείωση της παιδαγωγικής τους αυτονομίας, υποβαθμίζουν τον ρόλο των εκπαιδευτικών και την ικανότητά τους να λαμβάνουν αποφάσεις ως κριτικά σκεπτόμενοι επαγγελματίες. Η ποινικοποίηση των επιλογών των εκπαιδευτικών να διαφοροποιηθούν από τις επιβαλλόμενες πολιτικές, η αντιμετώπιση των διεκδικήσεών τους με χημικά και καταστολή, οι χαμηλές αμοιβές τους και η έλλειψη συστηματικής και ουσιαστικής επιμόρφωσης αποτελούν, επίσης, σημαντικές όψεις αυτής της απαξίωσης. Ο ρόλος τους είναι κρίσιμος για την εκπαίδευση των παιδιών και θα πρέπει το Υπουργείο να τον υποστηρίζει παρά να αντιμετωπίζει τους εκπαιδευτικούς ως μεταπράτες των αναλυτικών προγραμμάτων και δημόσιους υπάλληλους που λειτουργούν με εντέλεσθαι. Ας αναρωτηθούμε ποια είναι τα περιθώρια δράσης των εκπαιδευτικών όταν υπάρχει ένα ασφυκτικό θεσμικό πλαίσιο που καθορίζει τη διδασκαλία στο σχολείο. Ποια είναι τα περιθώρια δράσης τους όταν οι εξουσίες έχουν συγκεντρωθεί στη διεύθυνση του σχολείου. Πόσο αποτελεσματικές θα είναι οι πολιτικές αυστηροποίησης των ποινών στα σχολεία όταν αυτές ουσιαστικά υπονοούν ότι το σχολείο είναι αδύναμο να εκπαιδεύσει και να επηρεάσει τις ζωές των παιδιών μέσα από συλλογικές και συμμετοχικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων εντός της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Αντίθετα σε μια διαχειριστική λογική εποπτείας των εκπαιδευτικών και των παιδιών στο σχολείο, αντίθετα σε μια πολιτική που δείχνει έλλειψη εμπιστοσύνης στα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας, η συζήτηση χρειάζεται να μεταφερθεί στην ουσία της εκπαίδευσης και σε συγκεκριμένα μέτρα για τη διασφάλιση της πρόσβασης και της επιτυχίας όλων των παιδιών σε αυτήν. Ενδεικτικά ερωτήματα μιας τέτοιας συζήτησης μπορεί να είναι: Τι είναι σημαντικό να κατακτήσουν οι μαθητές και οι μαθήτριες στην υποχρεωτική τους εκπαίδευση και γιατί; Ποιες είναι οι εκπαιδευτικές προτεραιότητες και με ποια λογική αυτές μπορούν να διαμορφωθούν μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες στο παρόν κοινωνικό πλαίσιο και με βάση τις ανάγκες σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο; Ποιες είναι οι διαδικασίες και οι στρατηγικές που ενισχύουν την επίτευξή τους; Για την απάντηση αυτών των ερωτημάτων απαιτείται η σύμπραξη όλων των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας, η αξιοποίηση της ερευνητικής γνώσης που παράγουν τα πανεπιστήμια και της γνώσης που προκύπτει από ποικίλες εκπαιδευτικές παρεμβάσεις που έχουν δοκιμαστεί από εκπαιδευτικούς φορείς. Οι εκπαιδευτικοί και τα παιδιά θα πρέπει να αναγνωριστούν ως ειδήμονες που καθημερινά βιώνουν την εκπαίδευση και οι προτάσεις τους να επηρεάσουν επιτέλους τις τελικές αποφάσεις. Σε αυτή την συζήτηση δεν ξεχνούμε τις ευρύτερες προϋποθέσεις επιτυχίας των εκπαιδευτικών προτεραιοτήτων και διαδικασιών στις οποίες θα καταλήξουμε μετά την απάντηση των προηγούμενων ερωτημάτων. Οι προϋποθέσεις αυτές αφορούν τόσο στη χρηματοδότηση, στην έγκαιρη στελέχωση, στις υψηλές αμοιβές των εργαζομένων, στις ευκαιρίες για δωρεάν επιμόρφωση, στη δημοκρατική λειτουργία των σχολείων όσο και στην πραγμάτωση ενός κοινωνικά δίκαιου κράτους που εξασφαλίζει τη δωρεάν πρόσβαση στα δημόσια αγαθά και υποστηρίζει τα παιδιά και τις οικογένειές τους στην εκπαίδευση και στην ισότιμη κοινωνική ανέλιξη.
Μια συνθετική, τεκμηριωμένη, δημοκρατικά αποφασισμένη και προοδευτική πρόταση θα δείξει πόσο σοβαρά λαμβάνουμε υπόψη το γεγονός ότι μία χώρα με καλά εκπαιδευμένους πολίτες είναι μία χώρα που λειτουργεί δημοκρατικά και αναπτυξιακά.
Σοφία Αυγητίδου, Καθηγήτρια Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέα έρευνα συνδέει γνωστά μαγειρικά λάδια με κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής - Αιτήσεις έως 30/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
