Νίκος Μάστορας Παράρτημα στην Κύπρο ετοιμάζεται να ιδρύσει το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ενώ παράλληλα βρίσκεται σε επαφή για πιθανή ίδρυση κοινών προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών με μια σειρά σπουδαίων πανεπιστημίων του εξωτερικού, όπως τα MIT Sloan School of Management, École Polytechnique, Purdue University, University of Strathclyde.
Ο Πρύτανης του αρχαιότερου και σπουδαιότερου τεχνολογικού ιδρύματος της χώρας, καθηγητής κ.Ιωάννης Χατζηγεωργίου, στη συνέντευξη που παραχώρησε στο alfavita.gr αναλύει τις προτεραιότητες και τους σχεδιασμούς του ιδρύματος για το επόμενο διάστημα, ενώ μιλά για την επικείμενη έλευση μη κρατικών ΑΕΙ στη χώρα.
Ακόμα ο κ.Χατζηγεωργίου, παραμονές της επετείου της μεγάλης εξέγερσης, δίνει τη δική του εκδοχή στο γιατί κλήθηκε η αστυνομία στο ίδρυμα κατά τη Βραδιά του ερευνητή και μιλά για τη βία στα πανεπιστήμια, καταλήγοντας ότι «σε κανένα αξιοπρεπές πανεπιστήμιο του κόσμου δεν υπάρχουν αντίστοιχες καταστάσεις»
Τονίζει ότι δεν συμμετέχει στη συζήτηση για δίδακτρα σε προπτυχιακά διότι εκτός των άλλων η δωρεάν δημόσια παιδεία είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη στη χώρα μας
Εκτιμά ότι το ΕΜΠ δεν έχει ανάγκες για νέο διοικητικό προσωπικό. Αντίθετα, θα πρέπει σύντομα να καλυφθούν οι απώλειες σε μέλη ΔΕΠ ώστε να πλησιάσει το επίπεδο προ οικονομικής κρίσης.
Μιλά για τις προσπάθειες εξεύρεσης χρηματοδοτικών πόρων για την αποκατάσταση του κτιρίου Γκίνη στο Ιστορικό Συγκρότημα του Πολυτεχνείου, το οποίο, ανακαινιζόμενο, θα αποτελέσει κόσμημα όχι μόνο για το Ίδρυμα αλλά και για όλη τη χώρα
Αναφέρει ότι όταν το ΕΜΠ θα ξεκινήσει να λειτουργεί πάση δυνάμει, θα μπορέσει να αλλάξει ακόμη και τον οικονομικό χάρτη της χώρας, «διότι η οικονομική ανάπτυξη είναι κατά βάση αντικείμενο καινοτομίας και τεχνολογικών επιτευγμάτων, τα οποία είναι δική μας εξειδίκευση»
Ολη η συνέντευξη του Ιωάννη Χατζηγεωργίου
Το ΕΜΠ μαζί με το ΕΚΠΑ είναι τα πανεπιστήμια με το υψηλότερο κύρος στη χώρα και στις διεθνείς κατατάξεις. Η πρόθεσή σας να ιδρύσετε (όπως και το ΕΚΠΑ) παράρτημα στην Κύπρο, με δίδακτρα για τους φοιτητές και διαφορετικούς όρους πρόσβασης από αυτούς που ισχύουν στην Ελλάδα, κατακρίθηκε ήδη από 2 σχολές του ΕΜΠ οι οποίες σε αποφάσεις τους εξηγούν τους λόγους διαφωνίας, ανάμεσα στους οποίους λένε ότι « πρόκειται επί της ουσίας για την ίδρυση ενός Ιδιωτικού Πανεπιστημίου χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα την εξωστρέφεια και τη διεθνοποίηση του Ιδρύματος». Τι απαντάτε; Και τι λέτε για τα δίδακτρα στα προπτυχιακά, που όλο και περισσότερο ακούγονται τελευταία;
Θα πρέπει κατ’ αρχάς να διευκρινιστεί ότι η ίδρυση παραρτημάτων στο εξωτερικό από ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας προβλέπεται στο άρθρο 6 του νόμου 4957/2022. Κατά την άποψή μου, ότι προβλέπεται στο νομοθετικό πλαίσιο και μάλιστα σε πρόσφατες και καινοφανείς διατάξεις, αποτελεί μια προτροπή της Πολιτείας και εγγυάται την υποστήριξή της. Τούτου δοθέντος εξετάζουμε, πράγματι, τη δυνατότητα ίδρυσης παραρτήματος του ΕΜΠ στην Κύπρο και σας διαβεβαιώ ότι η ανταπόκριση που έχουμε γι’ αυτό το εγχείρημα από την Κυπριακή πλευρά είναι πολύ ενθαρρυντική. Είναι προφανές ότι η υλοποίηση ενός τέτοιου εγχειρήματος, το οποίο αναλαμβάνεται για πρώτη φορά από το Ίδρυμα θα πρέπει να γίνει με πολύ προσεκτικά και συγκροτημένα βήματα, ώστε να εξασφαλιστεί η επιτυχία του. Στην κοινότητα του ΕΜΠ γίνεται ευρεία και περιεκτικότατη διαβούλευση επί του αντικειμένου και εκφράζεται πληθώρα απόψεων, οι οποίες θα ληφθούν υπόψη ώστε να διαμορφωθούν κατάλληλα όλα τα στάδια της προσπάθειας. Σε κάθε περίπτωση, το αρμόδιο όργανο για την ίδρυση παραρτήματος στο εξωτερικό είναι η Σύγκλητος του ΕΜΠ, η οποία θα κληθεί να αποφασίσει υπέρ ή κατά.
Είναι, επίσης, αλήθεια ότι, εφόσον το εγχείρημα έχει αίσιο τέλος, το Παράρτημα θα λειτουργεί υπακούοντας στη νομοθεσία της χώρας υποδοχής, δηλαδή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Προσωπικά δεν βλέπω τίποτε μεμπτό σε αυτό ειδικά όταν γινόμαστε αποδέκτες τόσο θερμής υποδοχής από την Κυπριακή πλευρά, η οποία προσβλέπει στο κύρος του ΕΜΠ, στα προγράμματα σπουδών των Σχολών του και στο υψηλό επίπεδο του διδακτικού και ερευνητικού του προσωπικού για την εκπαίδευση των νέων μηχανικών και, εν τέλει, στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της Κύπρου. Και, πράγματι, είναι ακριβές ότι η βιωσιμότητά του εξαρτάται από τη θέσπιση διδάκτρων. Σε διαφορετική περίπτωση δεν θα υπήρχε καν λόγος να τεθεί το θέμα ούτε ως σκέψη, διότι η δράση αυτή θα έπρεπε να υποστηριχθεί οικονομικά από τους πενιχρούς εθνικούς μας πόρους.
Επίσης, δεν υπάρχει κανένα «πρόσχημα» το οποίο να οδηγεί την προσπάθεια. Η ίδρυση Παραρτήματος, θα ενισχύσει την εξωστρέφεια και τη διεθνοποίηση του ΕΜΠ και θα βελτιώσει, αναμφίβολα, τη θέση του στις διεθνείς κατατάξεις.
Όσον αφορά, τέλος, στη συζήτηση για τα δίδακτρα σε προπτυχιακά, κατανοώ ότι αναφέρεστε σε προγράμματα σπουδών σε δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Ελλάδα. Σας διαβεβαιώ ότι εγώ δεν συμμετέχω σε αυτήν τη συζήτηση και ούτε πρόκειται να συμμετάσχω. Φρονώ ότι βρίσκεται εκτός αντικειμένου και οι σχετικές αναφορές είναι παρελκυστικές, διότι εκτός των άλλων η δωρεάν δημόσια παιδεία είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη στη χώρα μας. Η δική μας προσπάθεια έγκειται στο να κάνουμε και ποιοτική αυτή τη δημόσια, δωρεάν παιδεία. Η δημόσια δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση υπήρξε τομή για τη χώρα και συνέβαλε σε υπέρμετρη ανάπτυξη από τον χρόνο θέσπισής της. Επέτρεψε σε φερέλπιδες νέους και νέες, να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους, να εξελιχθούν επιστημονικά και επαγγελματικά και να συνδράμουν στην πρόοδο του τόπου. Τούτο όμως δε σημαίνει ότι το παλαιότερο και μεγαλύτερο τεχνολογικό ίδρυμα στην Ελλάδα, το ΕΜΠ, το οποίο διαθέτει και το μεγαλύτερο κύρος στη χώρα δεν μπορεί να επιδιώκει αυτά που ο νόμος επιτρέπει. Σε ηθικό μάλιστα πλαίσιο θα μπορούσε να εκληφθεί ως πατριωτική στάση, δεδομένου ότι συζητούμε για την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ποιες ειναι οι προτεραιότητες του ΕΜΠ για το 2025; Το όραμά σας για το ίδρυμα τα επόμενα χρόνια; Επίσης πώς εξελίσσεται η χρηματοδότηση και η στελέχωση του ιδρύματος σε καθηγητές και προσωπικό;
Το Πολυτεχνείο είναι το μεγαλύτερο και παλαιότερο τεχνολογικό Ίδρυμα της χώρας. Αυτό, φυσικά, συνοδεύεται με την μακρά παράδοση και ιστορία του, γεγονός που προσθέτει στο κύρος του. Εντούτοις, συνδέεται και με πεπαλαιωμένες κτιριακές υποδομές, οι οποίες απέχουν πολύ από τα σύγχρονα πρότυπα. Τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα το ΕΜΠ συνδέονται, πράγματι, με τις υποδομές του, οι οποίες απαιτούν εκτεταμένες συντηρήσεις, αναβαθμίσεις και ανακαινίσεις, ώστε να είναι λειτουργικές και να οργανώνουν ένα εύρυθμο και ελκυστικό εκπαιδευτικό, ερευνητικό και εργασιακό περιβάλλον. Η νέα διοίκηση του Ιδρύματος έχει θέσει ως προτεραιότητες την κατοχύρωση της ασφάλειας των εγκαταστάσεων και την αναβάθμιση των υποδομών για τη βελτίωση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος. Άλλωστε, η συγκεκριμένη αναγκαιότητα μαζί με τη διεθνοποίηση του Πολυτεχνείου είναι δύο τομείς στους οποίους το Ίδρυμα υστερεί.
Τα προβλήματα που παρατηρούνται στην κατάσταση των κτιριακών υποδομών, είναι μεταξύ άλλων και αποτέλεσμα της περιορισμένης χρηματοδότησης κατά την πολυετή οικονομική κρίση. Πολλές από τις συναρτώμενες ανάγκες καλύφθηκαν και συνεχίζουν να καλύπτονται από τους ίδιους πόρους του Ιδρύματος, δηλαδή τα έσοδα του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας, τα οποία είναι σημαντικά λόγω των εξαιρετικών επιδόσεων του ερευνητικού μας προσωπικού. Εν πάση περιπτώσει, η βελτίωση των υποδομών θα απασχολεί το Ίδρυμα για πολλά χρόνια ακόμη, μέχρι αυτές να φτάσουν στο επίπεδο που αξίζει στην κοινότητά μας.
Για το επόμενο έτος προτεραιότητες, επιπρόσθετα, είναι η απορρόφηση των κονδυλίων της χρηματοδότησης που λάβαμε μέσω του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ, περί τα 11 εκατ. €), η οποία αφορά πράγματι σε υποδομές, καθώς και της επιπλέον χρηματοδότησης των περίπου 9 εκατ. € μέσω του προγράμματος «Πανεπιστήμια Αριστείας» για τη βελτίωση των ερευνητικών, πλέον, υποδομών. Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι από το ΕΠΑ χρηματοδοτείται και η υδροδότηση της Πολυτεχνειούπολης μέσω του δικτύου της ΕΥΔΑΠ, η οποία αποτελεί αίτημα της κοινότητάς μας ήδη από την θεμελίωση της Πολυτεχνειούπολης. Υψηλά επίσης στην ατζέντα της διοίκησης του Ιδρύματος είναι η ανάπτυξη και ενίσχυση των δραστηριοτήτων μεταφοράς τεχνολογίας, η διείσδυση στο εγχώριο, και αναπτυσσόμενο, οικοσύστημα καινοτομίας και η ίδρυση κοινών Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών μέσω συνεργασιών με ιδρύματα του εξωτερικού. Τέλος, θεωρώ σημαντικότατο στόχο για το Πολυτεχνείο την εξεύρεση χρηματοδοτικών πόρων για την αποκατάσταση του κτιρίου Γκίνη στο Ιστορικό Συγκρότημα του Πολυτεχνείου, το οποίο, ανακαινιζόμενο, θα αποτελέσει κόσμημα όχι μόνο για το Ίδρυμα αλλά και για όλη τη χώρα, λόγω της μακράς ιστορίας του, και της ιδιαίτερης νεοκλασικής του αρχιτεκτονικής. Η ανακαίνιση του κτιρίου Γκίνη έχει και συμβολικό χαρακτήρα λόγω των εκτεταμένων βανδαλισμών και καταστροφών που υπέστη στο πρόσφατο παρελθόν από τις δράσεις ομάδων, οι οποίες το είχαν παρανόμως καταλάβει για μεγάλο χρονικό διάστημα πληγώνοντάς το συνεχώς με μανία καταστροφής.
Σχετικά με τη χρηματοδότηση του ΕΜΠ, θα ήταν τουλάχιστον παράλειψη να μην τονισθεί ότι έχει βελτιωθεί, όπως τουλάχιστον καταδεικνύεται από τα ποσά που προαναφέρθηκαν. Οποιαδήποτε επιπλέον χρηματοδότηση είναι πάντα ευπρόσδεκτη και αυτό ακριβώς διεκδικούμε συνεχώς. Πρέπει, όμως, να επισημανθεί ότι πέραν της χρηματοδότησης, αναγκαία είναι και η βελτίωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει τις προμήθειες του δημοσίου, ώστε αυτές να υλοποιούνται ταχύτερα και με μεγαλύτερη ευελιξία. Όσον αφορά στο προσωπικό, δηλώνω με κάθε ειλικρίνεια ότι δεν έχουμε ανάγκες για νέο διοικητικό προσωπικό. Αντίθετα, θα πρέπει σύντομα να καλυφθούν οι απώλειες σε μέλη ΔΕΠ ώστε να πλησιάσουμε το επίπεδο προ οικονομικής κρίσης. Ανάγκες επιπρόσθετα διαπιστώνονται σε ότι αφορά στο εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό για τη στελέχωση των εργαστηρίων μας, όπως και σε προσωπικό για τη στελέχωση των τεχνικών μας υπηρεσιών.
Αναφορικά, τέλος, με την προσωπική μου στόχευση, το όραμά μου όπως αναφέρετε, για το μέλλον του Πολυτεχνείου, θα ξεκινήσω και πάλι από την μακρά ιστορία του και την εμβληματική του παράδοση. Ξέρετε, σύμφωνα με την κοινή αντίληψη το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο είναι το παλαιότερο ίδρυμα της χώρας. Αυτό είναι λάθος διότι και τα δύο ιδρύματα ιδρύθηκαν ταυτόχρονα με το ίδιο Βασιλικό διάταγμα το 1837. Ο σεβασμός μου στην ιστορία και την παράδοση του ΕΜΠ (άλλωστε κι εγώ απόφοιτός του είμαι διανύοντας όλη μου τη σταδιοδρομία, τη ζωή μου στην κυριολεξία, εντός του), αποτελεί την κινητήριο δύναμη του οράματός μου. Το Πολυτεχνείο είναι κόσμημα για τη χώρα και την Ελληνική κοινωνία και μπορεί να συνεισφέρει τα μέγιστα στην ανάπτυξη και των δύο. Όταν το ΕΜΠ θα ξεκινήσει να λειτουργεί πάση δυνάμει θα μπορέσει να αλλάξει ακόμη και τον οικονομικό χάρτη της χώρας, διότι η οικονομική ανάπτυξη είναι κατά βάση αντικείμενο καινοτομίας και τεχνολογικών επιτευγμάτων, τα οποία είναι δική μας εξειδίκευση. Είναι πεποίθησή μου ότι διαθέτει αστείρευτες δυνάμεις, διότι υποδέχεται και εκπαιδεύει τους περισσότερα υποσχόμενους νέους αυτής της χώρας που αποτελούν και τη σημαντικότερη περιουσία του. Το Πολυτεχνείο αιμοδοτούσε, και συνεχίζει να το κάνει, με καθηγητές και ερευνητές τα καλύτερα πανεπιστήμια του εξωτερικού, τρανή απόδειξη της εξαιρετικής εκπαίδευσης που παρέχουμε.
Δυστυχώς, όμως, για πολλά χρόνια το Πολυτεχνείου ενεργούσε ως δρομέας ταχύτητας με βαρίδια στα πόδια. Δική μου δουλειά είναι η αφαίρεση αυτών των βαριδιών, ώστε το Πολυτεχνείο να λειτουργεί εύρυθμα και αποτελεσματικά με βάση την αποστολή του υπηρετώντας τον λαό και τη δημοκρατία. Η βία που ενδημούσε στο Πολυτεχνείο, όπως και σε άλλα ιδρύματα, θα πρέπει να εξαλειφθεί άπαξ δια παντός. Η κοινότητά του, θα πρέπει να απολαμβάνει ένα αξιοπρεπές και σύγχρονο περιβάλλον στο οποίο οι καθηγητές θα διδάσκουν και οι φοιτητές θα εκπαιδεύονται σε σύγχρονα προγράμματα σπουδών και σε πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια. Το Πολυτεχνείο και τα συγκροτήματά του θα πρέπει να είναι φιλόξενοι χώροι όχι μόνο για τους φοιτητές μας αλλά και για όλους τους Έλληνες πολίτες οι οποίοι θα μπορούν, όταν αυτό φυσικά είναι δυνατόν, να θαυμάζουν τα επιτεύγματα των ερευνητών μας και τα αντικείμενα της συνεισφοράς μας στην ανάπτυξη της χώρας. Θα πρέπει να διασυνδεθούμε στενότερα με παραγωγικούς φορείς, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, αναζητώντας διαύλους μεταφοράς των καινοτόμων επιστημονικών εργαλείων που παράγουμε ώστε αυτά να ενσωματωθούν στην παραγωγική διαδικασία. Θα πρέπει εμείς να δώσουμε το στίγμα της ανάπτυξης και της κατευθυντήριες οδούς λειτουργώντας ως σύμβουλος της Πολιτείας η οποία οφείλει να μας ακροάζεται και να μας εμπιστεύεται. Ίσως όλα τα προηγούμενα φαντάζουν ρομαντικά, αλλά είναι προσωπική μου πεποίθηση ότι δεν είμαστε μακριά από τον στόχο.
Το 2025 αναμένεται και η ίδρυση των πρώτων μη κρατικών ΑΕΙ στην Ελλάδα. Συμφωνείτε με αυτή την προοπτική παρά το άρθρο 16; Θα είναι τα νέα μη κρατικά-ιδιωτικά ιδρύματα ανταγωνιστικά προς τα δημόσια; Πώς βλέπετε το ζήτημα;
Δεν πρόκειται να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες σχετικά με τα νομικά θέματα τα οποία έχουν εγερθεί ως προς τη συνταγματικότητα ή μη του σχετικού νόμου. Υπάρχουν πολλοί, πιο αρμόδιοι εμού, να γνωμοδοτήσουν επί του θέματος. Για μένα, τη νομοθετική πρωτοβουλία έχει η κυβέρνηση η οποία κρίνεται για τις επιλογές της, και μέχρι της τελικής κρίσης του θέματος, οι διατάξεις που ψηφίστηκαν πρόσφατα αποτελούν νόμο του κράτους.
Αναφορικά με το «ανταγωνιστικό πλαίσιο» στο οποίο θέτετε τη συνύπαρξη δημόσιων και μη κρατικών ΑΕΙ, το ΕΜΠ, για το οποίο είμαι αρμόδιος να μιλήσω, δεν έχει να φοβηθεί τίποτε. Στην Ελλάδα τουλάχιστον όταν αναφερόμαστε στο «Πολυτεχνείο» εννοούμε το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το οποίο όπως προείπα είναι το πανεπιστήμιο με το μεγαλύτερο κύρος στη χώρα, δεδομένου ότι βρίσκεται στην πρώτη θέση με βάση τις κατατάξεις της ΕΘΑΑΕ και απολαμβάνει περίοπτες θέσεις στις διεθνείς κατατάξεις. Δεν μας προβληματίζει κανένας ανταγωνισμός και ευχαρίστως αποδεχόμαστε την πρόκληση, αν πράγματι η συνύπαρξη ακαδημαϊκών φορέων στο ίδιο ακαδημαϊκό περιβάλλον μπορεί να εκληφθεί ως ανταγωνισμός, διότι καθημερινά ανταγωνιζόμαστε τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου και σας διαβεβαιώ το κάνουμε με εξαιρετική επιτυχία. Άρα, η αντίδρασή μας σε αυτό είναι να γίνουμε ακόμη καλύτεροι, διεκδικώντας βέβαια και από την Πολιτεία να τηρεί τις δικές της συνταγματικές υποχρεώσεις για τη δημόσια, δωρεάν παιδεία. Πράγματι, διαθέτουμε εξαιρετικό διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό και εκπαιδεύουμε τους καλύτερους απόφοιτους της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα. Οι απόφοιτοί μας είναι περιζήτητοι στην αγορά εργασίας, μόνο το 2% εξ αυτών δηλώνει ότι δεν έχει εργασία, το 25% των εν ενεργεία καθηγητών μας συμπεριλαμβάνεται στο 2% των πλέον επιδραστικών επιστημόνων παγκοσμίως, διαθέτουμε 160 περίπου επίσημα θεσμοθετημένα εργαστήρια, εξοπλισμό μοναδικό για τα Ελληνικά δεδομένα, δεκάδες ερευνητικές ομάδες που εργάζονται αποτελεσματικά και παραγωγικά σε όλα τα αντικείμενα της τεχνολογίας αιχμής εκτελώντας έργα καινοτομίας και πρωτοποριακή έρευνα. Είμαστε το μοναδικό ίδρυμα που εκταμιεύει, εξ ιδίων πόρων, άνω του 1.100.000€ κατ’ έτος για την ενίσχυση των υποψηφίων διδακτόρων του. Το μοναδικό ίδρυμα που οργανώνει πρόγραμμα ενίσχυσης βασικής έρευνας, πάλι εξ ιδίων πόρων. Η ιστορία και η παράδοσή μας είναι, περίπου, ισόχρονη με αυτήν του νέου Ελληνικού κράτους και έχουμε κατακτήσει ίσως την κορυφαία θέση στη συνείδηση όλης της κοινωνίας. Δεν έχουμε, πράγματι, να φοβηθούμε τίποτε. Οφείλουμε βέβαια να διορθώσουμε τις δικές μας ατέλειες ώστε να βλέπουμε το μέλλον με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία.
Στο ΕΜΠ τελευταία έχει συμβεί πιο συχνά από παλαιότερα να καλείται η αστυνομία να επέμβει, όπως πρόσφατα στη βραδιά του ερευνητή και ακολουθούν οργισμένες ανακοινώσεις, κάποιες με αιχμές εναντίον σας. Τι απαντάτε; Το ΕΜΠ έχει μακρά ιστορία στους αγώνες για την εκπαίδευση και φυσικά την ελευθερία και τη δημοκρατία. Θεωρείτε την ακαδημαϊκή αριστεία θέμα σημαντικότερο από την διατήρηση αυτής ιστορικά κατακτημένης ιδιαιτερότητας;
Δεν θα προσπαθήσω επ’ ουδενί να αποφύγω το ερώτημα. Αντίθετα χαίρομαι που μου δίνεται η δυνατότητα να απαντήσω και να παραθέσω κάποιες πληροφορίες, με πρόσφατο παράδειγμα αυτά που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης για τη «βραδιά του ερευνητή». Άλλωστε έχω ήδη ενημερώσει σχετικά όλη την κοινότητα του ΕΜΠ. Η εκδήλωση οργανώθηκε ως γιορτή της έρευνας στο Πολυτεχνείο, όπου κάθε χρόνο, στο εμβληματικό κτίριο Αβέρωφ στο Ιστορικό Συγκρότημα του ΕΜΠ, δεκάδες ερευνητικές ομάδες του ΕΜΠ εκθέτουν τεκμήρια της εργασίας τους και της έρευνάς τους σε χιλιάδες επισκέπτες, πολίτες αυτής της χώρας. Η κεντρική εκδήλωση λαμβάνει πάντοτε χώρα στην αίθουσα Καυταντζόγλου στον 1ο όροφο του κτιρίου Αβέρωφ.
Στην εκδήλωση παραβρίσκονταν επίσημοι προσκεκλημένοι και, συγκεκριμένα, οι Υπουργοί Υποδομών και Μεταφορών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, η Υφυπουργός Ανάπτυξης, ο Γενικός Γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης ως εκπρόσωπος του Πρωθυπουργού και άλλοι πέντε (5) Γενικοί Γραμματείς Υπουργείων, Πρυτάνεις ΑΕΙ, Κοσμήτορες Σχολών, Μέλη Συμβουλίων Διοίκησης ΑΕΙ, ερευνητές και εκπρόσωποι φορέων του παραγωγικού κόσμου της χώρας, οι οποίοι έγιναν αυτόπτες μάρτυρες των απαράδεκτων συμβάντων.
Η εκδήλωση αμαυρώθηκε από την αιφνίδια εισβολή ατόμων, που από την αρχή εκδήλωσαν ανοίκεια συμπεριφορά, η οποία κορυφώθηκε όταν προσπάθησαν με βία να εισέλθουν στην αίθουσα της εκδηλώσεως, παραβιάζοντας μία από τις πόρτες εισόδου και προκαλώντας τον, ευτυχώς ελαφρύ, τραυματισμό υπαλλήλων του Ιδρύματος, τους οποίους ούτε άκουσαν ούτε σεβάστηκαν.
Η «Βραδιά του Ερευνητή» είναι μία γιορτή για το Πολυτεχνείο που προβάλλει το ερευνητικό έργο των μελών του και αποδίδει τιμή σε αυτά. Είναι σαφές ότι δεν πρέπει και δεν μπορεί να αποτελεί χώρο και βήμα διαμαρτυρίας ακόμα και όσων ισχυρίζονται ότι προασπίζονται όσους εμείς τιμούσαμε.
Το ΕΜΠ είναι το πρώτο Ίδρυμα της χώρας με σημαντικότατες επιτυχίες στον τομέα της έρευνας. Το ΕΜΠ διαχειρίζεται με διαφάνεια και αποτελεσματικότητα εκατοντάδες ερευνητικά προγράμματα στηρίζοντας εκατοντάδες ερευνητές του. Είναι φαιδρό να κατηγορούμαστε για «εργοδοτική αυθαιρεσία και παρενόχληση από τους επιβλέποντες στα εργαστήρια», όπως αβάσιμα αναφέρεται σε διάφορες «ανακοινώσεις», στις οποίες μάλιστα ομολογείται ότι στον χώρο βρέθηκαν μεταξύ άλλων «κάτοικοι της γειτονιάς και συνελεύσεις».
Για τους λόγους αυτούς καθίσταται προφανές ότι μόνο πρόφαση ήταν η δήλωση των ίδιων ατόμων ότι δήθεν διαμαρτύρονταν για τις εργασιακές συνθήκες των ερευνητών του ΕΜΠ, «διαμαρτυρία» που εκδηλώθηκε ως βία, φωνές, ύβρεις, βωμολοχίες, άσχετα συνθήματα και συνεχείς προκλήσεις, ακόμα και σε προσκεκλημένους. Πραγματικός σκοπός τους ήταν η διάλυση της εκδήλωσης. Το δηλώνω μετά απόλυτης βεβαιότητας, διότι δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει. Επιλέγουν δε εκδηλώσεις όχι λόγω του περιεχομένου τους αλλά με κριτήριο τα συμμετέχοντα πρόσωπα και αν αυτά τους είναι αρεστά ή όχι. Υπενθυμίζω τα περσινά συμβάντα, όταν, μπροστά στα μάτια των εκατοντάδων επισκεπτών της Βραδιάς της Ερευνητή, άτομα βανδάλισαν τους τοίχους του Κτιρίου Αβέρωφ με σπρέι, απώθησαν βιαίως τον προκάτοχό μου από το βήμα, και ένας εξ αυτών εκφώνησε «λόγο». Τέτοιου είδους, έκνομες ενέργειες, πέραν από τον φόβο, την ψυχική οδύνη, το άγχος και τον αποτροπιασμό που προκαλούν, προσβάλλουν και καταρρακώνουν το κύρος του ΕΜΠ. Και προφανώς δεν αποτελούν έκφραση της ελευθερίας και δημοκρατίας την οποία αναφέρατε ως ιστορική κατάκτηση του ΕΜΠ.
Ως υπεύθυνος για την ευταξία του Ιδρύματος, την ασφάλεια του προσωπικού μας, των επισκεπτών και των προσκεκλημένων μας, αλλά και για τη διαφύλαξη των εγκαταστάσεων, θεώρησα καθήκον μου να ενημερώσω τις αρμόδιες αρχές και στη συνέχεια να προβώ σε νομικές ενέργειες.
Αυτά που περιγράφω είναι τα ακριβή συμβάντα. Και φυσικά όχι γιατί το λέω εγώ, αλλά γιατί, είμαι βέβαιος ότι, όλοι όσοι ήταν παρόντες στην αίθουσα κατά τη διάρκεια της εισβολής, θα βεβαιώσουν τα ίδια.
Ο όρος «αιχμές εναντίον μου» που χρησιμοποιήσατε, θα έλεγα ότι είναι πολύ ήπιος. Αντίθετα, είναι ακόμη σε εξέλιξη ολόκληρη στρατηγική «δολοφονίας χαρακτήρα» και χυδαίες και ψευδείς αναφορές για το πρόσωπό μου. Δεν τρομοκρατούμαι ούτε από τις οργισμένες ανακοινώσεις, ούτε από τις αιχμές εναντίον μου. Έπραξα τα νόμιμα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μου και της ευθύνης μου. Και θα συνεχίζω αταλάντευτα να κάνω το ίδιο, όταν απαιτείται, για την προστασία της ευταξίας, της ασφάλειας του προσωπικού, της περιουσίας του Πολυτεχνείου.
Το Πολυτεχνείο έχει πράγματι, μακρά ιστορία στους αγώνες για δημοκρατία και ελευθερία. Έχει επιπρόσθετα μακρά ιστορία κοινωνικής προσφοράς από τα μέλη της κοινότητάς του. Αποκορύφωμα, φυσικά, της τεράστιας προσφοράς του Πολυτεχνείου στη χώρα και την Ελληνική κοινωνία ήταν η εξέγερση τον Νοέμβρη του 73 που διέγειρε τις δημοκρατικές συνειδήσεις των πολιτών, εν μέσω της χούντας και του ανελεύθερου καθεστώτος της. Διανοείται άραγε οποιοσδήποτε να συγκρίνει τη δικτατορία των Συνταγματαρχών με τη σημερινή στέρεη δημοκρατία που απολαμβάνουμε; Το ερώτημα είναι φυσικά ρητορικό.
Τέλος, απορρίπτω ως κατακριτέες, όλες τις αναφορές περί «ιδιαιτεροτήτων» οι οποίες σχετίζονται με βίαιες συνθήκες που προσπαθούν να επιβάλουν ως κανονικότητα, βίαιες, έκνομες ομάδες και όλοι όσοι παρέχουν ηθική κάλυψη σε αυτές και τις ενέργειές τους. Οι «ιδιαιτερότητες» του Πολυτεχνείου συνδέονται αποκλειστικά με το υψηλό κύρος του, το σεβασμό που απολαμβάνει σε όλη τη διεθνή ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα, στο υψηλό επίπεδο του προσωπικού του και τις συνεχείς επιτυχίες του στην εκπαίδευση, την έρευνα, την καινοτομία, την παραγωγή και την πρόοδο. Δεν είναι «ιδιαιτερότητα» η βία, οι κατειλημμένοι χώροι από αγνώστους, οι συνεχείς καταστροφές ,οι κλοπές και η τρομοκρατία μέσα στο ακαδημαϊκό περιβάλλον. Δεν είναι ιδιαιτερότητα ο αποκλεισμός καθηγητών, ακόμη και πρυτάνεων, το «χτίσιμο» διδασκόντων, οι παραβίαση στοιχειωδών δικαιωμάτων, η ψυχολογική βία και καταπίεση που υφίστανται μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, ακόμη και η βία με άσκηση σωματικής επαφής. Δεν είναι ιδιαιτερότητα τα γκράφιτι, η αφισορύπανση, τα υβριστικά συνθήματα στους τοίχους και οι απειλές κατά προσώπων. Περισσότερο από τους φυσικούς αυτουργούς αυτών των ενεργειών, μέμφομαι όλους όσους ανέχονται αυτές τις συμπεριφορές, είτε θεωρώντας ότι «δεν είναι δουλειά τους», είτε γιατί οι ίδιοι παρέχουν πολιτική κάλυψη. Σε κανένα αξιοπρεπές πανεπιστήμιο του κόσμου δεν υπάρχουν αντίστοιχες καταστάσεις. Καμία δημοκρατική κοινωνία δεν μπορεί να τις κάνει αγόγγυστα αποδεκτές. Και είναι, το θέτω ήπια, απαράδεκτο το γεγονός ότι οι ολιγάριθμες, συνεχώς υποτροπιάζουσες, εντόνως θορυβούσες και καθ’ έξιν βίαιες ομάδες να εκμεταλλεύονται την ευρεία ανοχή που, εύλογα, επιδεικνύει η δημοκρατία μας και η ακαδημαϊκή μας κοινότητα.
