Νίκος Μάστορας Με τυμπανοκρουσίες το Υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε πρόσφατα την ενίσχυση φιλαναγνωσίας με τη διδασκαλία ολόκληρων λογοτεχνικών έργων, από τη νέα σχολική χρονιά.
Οι εκδότες, υποψιασμένοι για το τι έπεται τέτοιων πανηγυρικών ανακοινώσεων, χαιρέτισαν μεν την απόφαση, όμως το σωματείο συγγραφέων εκδοτών και βιβλιοθηκονόμων, πρότεινε να δοθεί η δυνατότητα να τα επιλέξουν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί σε συνεργασία με τους βιβλιοθηκονόμους από έναν ευρύ κατάλογο που θα συμπεριλαμβάνει όλα τα λογοτεχνικά είδη (μυθιστόρημα, ποίηση, παραμύθια, βιβλία γνώσεων, graphic novel, εικονοβιβλία), κλασικά και σύγχρονα, ελληνικά και ξένα.
Οι εκδότες τονίζουν πως ο κατάλογος θα συγκροτηθεί και θα εμπλουτίζεται από τους εκπαιδευτικούς και τους βιβλιοθηκονόμους, με γνώμονα την πολυφωνία και την ευρύτερη συμπερίληψη σε αυτόν τίτλων από μικρούς και μεγάλους εκδοτικούς οίκους.
Σα να ήξεραν. Γιατί λίγους μήνες αργότερα, η πραγματικότητα προσγείωσε τις προσδοκίες.
Το υπουργείο ανακοίνωσε έναν κατάλογο με μόλις 21 βιβλία, τα οποία θα διατεθούν στα σχολεία από τον Φεβρουάριο.
Συγκεκριμένα, ο υπουργός Παιδείας αποφάσισε την έγκριση προμήθειας, εκτύπωσης και διάθεσης ολόκληρων λογοτεχνικών βιβλίων στο πλαίσιο του μαθήματος της Γλώσσας και της Λογοτεχνίας για τους/τις μαθητές/τριες της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης αντιστοίχως, για το σχολικό έτος 2024-2025. Η προμήθεια θα γίνει από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και την εκτύπωση και τη διάθεση από το «Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων "Διόφαντος"» (Ι.Τ.Υ.Ε.) ολόκληρων λογοτεχνικών βιβλίων στο πλαίσιο του μαθήματος της Γλώσσας και της Λογοτεχνίας για τους/τις μαθητές/τριες της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, για το σχολικό έτος 2024-2025, ως εξής:
Οπως βλέπουμε, το νεότερο από τα βιβλία αυτά (το Ζητείται Ελπίς) έχει γραφτεί το 1954... Γιατί τέτοια επιλογή λοιπόν; Ας δούμε μια εκδοχή:
Η σχετική δαπάνη προμήθειας των πνευματικών δικαιωμάτων των ως άνω λογοτεχνικών βιβλίων με τα απαραίτητα προεκτυπωτικά με σκοπό την εκτύπωση και διάθεσή τους στο πλαίσιο του μαθήματος της Γλώσσας και της Λογοτεχνίας για τους/τις μαθητές/τριες της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης θα βαρύνει τον προϋπολογισμό του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
Η οικονομία...
Και η ιστορία της φιλαναγνωσίας στα σχολεία, κατέληξε στη χτεσινή νέα ανακοίνωση. Τα 19 από τα βιβλία, (λείπει το βιβλίο του Σαμαράκη) θα κοστίσουν στο ΥΠΑΙΘΑ ...630 ευρώ το καθε ένα και συνολικά θα πληρώσει με απευθείας ανάθεση (εκτός από τις εκτυπώσεις τους) λιγότερα από 12.000 ευρώ για το σύνολο των βιβλίων, για χρήση 2 ετών στα σχολεία (σχολικά έτη 2024-2025 και 2025-2026)!
Συγκεκριμένα, ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται έως του ποσού των εννέα χιλιάδων εξακοσίων πενήντα τριών ευρώ και είκοσι τριών λεπτών (9.653,23€) πλέον ΦΠΑ 24%, ήτοι έως του ποσού των έντεκα χιλιάδων εννιακοσίων εβδομήντα ευρώ (11.970,00€), (630,00€Χ19 βιβλία) συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24% και αφορά σε αμοιβή του αναδόχου καθώς και σε όλες τις απαραίτητες δαπάνες για την εκτέλεση της σύμβασης χωρίς καμία επιβάρυνση της Αναθέτουσας Αρχής, έστω και από επιγενόμενη αιτία, συμπεριλαμβανομένων των Σελίδα 5 από 8 ασφαλιστικών εισφορών και πάσης φύσεως φορολογικών και άλλων επιβαρύνσεων υπέρ του Δημοσίου ή οποιουδήποτε τρίτου.
Η σχετική δαπάνη εκτύπωσης και διάθεσης των βιβλίων θα βαρύνει τον προϋπολογισμό του «Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων "Διόφαντος"» (Ι.Τ.Υ.Ε.), το οποίο προβαίνει στις αναγκαίες ενέργειες, ώστε η διανομή των ανωτέρω βιβλίων να πραγματοποιηθεί τον Φεβρουάριο 2025. Ο αριθμός των αντιτύπων θα καθορισθεί από το «Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων "Διόφαντος"» (Ι.Τ.Υ.Ε.).
Τα παραδοτέα που ζητούνται, είναι τα εξής:
Τα πνευματικά και γραμμικά δικαιώματα του περιεχομένου δεκαεννέα (19) ολόκληρων λογοτεχνικών βιβλίων με τις προεκτυπωτικές εργασίες σε ψηφιακώς αναγνώσιμη μορφή (τα οποία συμπεριλαμβάνουν μετάφραση, διόρθωση και επιμέλεια κειμένων, εικονογράφηση, φωτογραφικό υλικό και όλα τα εν γένει γραμμικά δικαιώματα για την παραγωγή αντιτύπων) ανά τίτλο βιβλίου, για χρήση τους, έντυπη ή/και ψηφιακή ή/και ηχητική, στο πλαίσιο του μαθήματος της Γλώσσας και της Λογοτεχνίας για τους/τις μαθητές/τριες της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης αντιστοίχως για τα σχολικά έτη 2024- 2025 και 2025-2026. Το ανωτέρω παραδοτέο θα πρέπει να υποβληθεί στο ΙΕΠ έως 20-12-2024. Η παράδοση θα γίνει σε ηλεκτρονική μορφή στο πρωτόκολλο του ΙΕΠ. Εφόσον απαιτηθεί από το ΙΕΠ, ο Ανάδοχος υποχρεούται να προβεί άμεσα σε διορθώσεις του ψηφιακού αρχείου, κατά τις υποδείξεις του ΙΕΠ.
Η Πρόσκληση για την υποβολή προσφοράς απευθύνεται σε τρεις (3) οικονομικούς φορείς, ως εξής:
1. ΑΕΙΝ ΙΚΕ 2. ΝΕΕΣ ΚΛΑΣΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΟΝ. ΙΚΕ 3. ΝΙΚΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΕ
Οπως αναφέρει το ΙΕΠ, ο Ανάδοχος δηλώνει ρητά και ανεπιφύλακτα ότι είναι κύριος όλων των πνευματικών και γραμμικών δικαιωμάτων των ανωτέρω λογοτεχνικών βιβλίων και αναλαμβάνει να τα προμηθεύσει στο ΙΕΠ, ώστε το ΙΕΠ, το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού (ΥΠΑΙΘΑ) και το ΙΤΥΕ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» να τα χρησιμοποιήσουν, κατά το μέρος των αρμοδιοτήτων τους, για εκτύπωση και διάθεσή στους, σε έντυπη μορφή, μέσω εκπαιδευτικών έντυπων βιβλίων, στις σχολικές μονάδες της πρωτοβάθμιας ή και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Ελλάδας, για χρήση στο πλαίσιο διδασκαλίας και για εν γένει εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Ο κατάλογος των βιβλίων
Γράφαμε πριν ανακοινωθεί το κονδύλι:
Οχι ότι ορισμένα δεν είναι αριστουργήματα, ανεξάρτητα του πότε γράφτηκαν: Για παράδειγμα ο κατάλογος περιλαμβάνει Εξιπερί, Τζέιν Όστιν, Α.Κ.Ντόιλ, Αννα Φρανκ, Τσέχοφ, Όργουελ και από Ελληνες Καζαντζάκη, Π.Σ.Δέλτα, Θεοτόκη, Παλαμά, Σαμαράκη, κ.α. Δεν λέμε αυτό λοιπόν. Λέμε όμως ότι το υπουργείο δεν δείχνει να λειτούργησε με κριτήριο τι θα μπορούσε πραγματικά να εμπνεύσει στους μαθητές τη φιλαναγνωσία, αλλά το τι μπορούσε να βρει πιο οικονομικά...
Πιο σύντομη επιβεβαίωση δε θα μπορούσαμε να φανταστούμε.
Και κλείνουμε με ένα απόσπασμα από την κριτική που άσκησε στο ΥΠΑΙΘΑ ο φιλόλογος-εκπαιδευτικός κ.Ανδρέας Γαλανός για το ζήτημα:
«Εγώ πάντως προς στιγμήν βίωσα ένα αποπροσανατολιστικό déjà vu - πολλούς από αυτούς τους τίτλους τους θυμάμαι στα ράφια της βιβλιοθήκης που υπήρχε στο σπίτι της θείας μου όταν εγώ ήμουνα παιδάκι τη δεκαετία του '80. Ηταν βιβλία που διάβαζαν ως παιδιά τα ξαδέρφια μου τη δεκαετία του ΄60 και '70. Από τότε η Πηνελόπη Δέλτα και η Μαύρη Καλλονή μου φαίνονταν ήδη παλιομοδίτικα και ξεπερασμένα. Το ότι επανέρχονται ως προτάσεις το 2024 με ξεπερνάει.
Υποπτεύομαι τον λόγο - τα πνευματικά δικαιώματα. Αν δεν κάνω λάθος μόνο το βιβλίο του Σαμαράκη (και του Καζαντζάκη για λίγο ακόμα) εξακολουθεί να έχει δεσμευμένα δικαιώματα. Δεν πιστεύω ότι κρύβεται κάποια συντηρητική και ηθικοπλαστική επιλογή από πίσω. Παρόλα αυτά το αποτέλεσμα είναι μια λίστα που βρομάει μούχλα και ναφθαλίνη. Και απορώ τι προτίθενται να κάνουν με τις μεταφράσεις, οι οποίες έχουν επίσης δικαιώματα...
Φυσικά, ο Εξιπερί, η Όστιν, ο Ντόιλ, η Φρανκ, ο Τσέχοφ και ακόμα περισσότερο ο Όργουελ μπροούν να σταθούν και σήμερα. Εξυπακούεται πως Θεοτόκης, Παπαδιαμάντης και Βιζυηνός είναι μοναδικές πένες και σπάνιες κορυφές. Αλλά δεν μπορεί να έχει κανείς την αφελή πεποίθηση πως θα καλλιεργήσει την αγάπη για το διάβασμα στα παιδιά με υλικά σιτεμένα, για να μην πω ξινισμένα. Χρειάζεται δίπλα σε αυτά να μπουν έργα σύγχρονα, με γραφή και περιεχόμενο που να τα αφορούν και να μπορούν να σχετιστούν μαζί του. Αλλιώς ματαιοπονούμε και κουνάμε το δάχτυλο. Και με κήρυγμα δεν αγάπησε κανείς το διάβασμα.
Κατανοώ πόσο δυσβάσταχτο οικονομικά είναι το ζήτημα των δικαιωμάτων όταν συζητάμε για τέτοιας έκτασης διανομή και επίσης ότι αν προτεινόταν η αγορά από τους ίδιους τους μαθητές, θα ανέκυπτε ένα ζήτημα άρσης του δωρεάν χαρακτήρα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, που θα προκαλούσε σοβαρές αντιδράσεις. Και σέβομαι απόλυτα αυτές τις δυσκολίες.
Αλλά δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ: δεν υπήρχε κάποιος τρόπος κοτζαμάν Υπουργείο να λύσει το θέμα των δικαιωμάτων για 2-3 -έστω- πιο σύγχρονα βιβλία;»
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 20/01
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
