Alfavita Newsroom Η ελληνική δημόσια εκπαίδευση, εδώ και χρόνια, βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα σύνολο σοβαρών και διαρκώς διογκούμενων προκλήσεων: υποχρηματοδότηση, καταθλιπτικοί μισθοί, ελλείψεις προσωπικού και απαρχαιωμένες δομές. Σε αυτό το πλαίσιο, δύο ομάδες εκπαιδευτικών έχουν προκύψει, σχεδόν μεταφορικά, ως «νομάδες» και «ντελίβερι».
Οι όροι αυτοί αντικατοπτρίζουν την αβεβαιότητα και την ασφυκτική πίεση που βιώνουν χιλιάδες εκπαιδευτικοί στη χώρα μας, υπονομεύοντας τη λειτουργία του σχολείου και τη μαθησιακή διαδικασία.
Η άνθηση των αναπληρωτών – «νομάδων»
Μια διαρκής αβεβαιότητα
Οι αναπληρωτές ουσιαστικά είναι κάτι σαν «χορηγοί» της εκπαίδευσης, αφού τα χρήματα που παίρνουν πάνε όλα σε εισιτήρια και έξοδα διαβίωσης (ενοίκια, φαγητό κ.λπ.). Για αρκετούς χωρίς το «επίδομα» από τη μητέρα και τον πατέρα ή τη δεύτερη «μυστική» δουλειά δεν υπάρχουν στοιχειώδεις συνθήκες επιβίωσης.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, πάνω από 50.000 αναπληρωτές εκπαιδευτικοί προσλαμβάνονται ετησίως για να καλύψουν κενά στο εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν το 25% του εκπαιδευτικού προσωπικού εργάζεται υπό καθεστώς προσωρινότητας, με τις συμβάσεις τους να λήγουν κάθε Ιούνιο. Η πρακτική αυτή καταργεί τη θεμελιώδη παιδαγωγική σχέση, αφού εκπαιδευτικοί και μαθητές συχνά αποχωρίζονται προτού δημιουργηθεί ένας σταθερός δεσμός.
Το κόστος της περιπλάνησης
Οι «νομάδες» της εκπαίδευσης καλούνται να διαχειριστούν όχι μόνο τη συνεχή αλλαγή σχολείου και τόπου διαμονής αλλά και την οικονομική εξαθλίωση. Με μισθούς που μόλις καλύπτουν τα ενοίκια, τα εισιτήρια και τα βασικά έξοδα διαβίωσης, η επιβίωση γίνεται δυσβάσταχτη. Πολλοί αναγκάζονται να στηρίζονται σε οικογενειακή βοήθεια ή να εργάζονται σε δεύτερες δουλειές, υπονομεύοντας την επαγγελματική και προσωπική τους σταθερότητα.
Αποκαλυπτικά είναι και τα λόγια της Αναστασίας, μιας αναπληρώτριας Θεατρικής Αγωγής:
«Εχουμε γίνει εκπαιδευτικοί-λάστιχο. Πηγαίνουμε σε τέσσερα και πέντε σχολεία, όχι μόνο για να καλυφθούν τα κενά, αλλά για να φανεί ότι τελικά φέτος κάτι έγινε με την Παιδεία.
Οι ειδικότητες έχουν εξαπλωθεί παντού, λένε. Αυτό όμως είναι μια κοροϊδία. Δεν έχουν εξαπλωθεί, απλά συμπληρώνουμε δύο ώρες σε ένα σχολείο, τρεις ώρες σε ένα άλλο με μεγάλες αποστάσεις μεταξύ τους.
Είμαστε εκπαιδευτικοί που πηγαίνουμε κάθε μέρα σε άλλο σχολείο, κάνουμε μάθημα σε διαφορετικά τμήματα… Ξημερώνει μια ημέρα και δεν ξέρουμε σε ποιο σχολείο θα πάμε. Και όλα αυτά για να καλύψουμε τις “τρύπες” της εκπαίδευσης και για να φανεί πως κάτι γίνεται στην Παιδεία. Αυτό όμως μόνο ουσιαστικό δεν είναι…».
Οι «εκπαιδευτικοί – ντελίβερι»: Η αποδόμηση της μόνιμης σχέσης εργασίας
Η ακροβασία της καθημερινότητας
Οι εκπαιδευτικοί που ανήκουν στο μόνιμο προσωπικό δεν μένουν ανεπηρέαστοι. Πολλοί αναγκάζονται να συμπληρώνουν το ωράριό τους σε δύο, τρία ή ακόμα και πέντε σχολεία, διανύοντας μεγάλες αποστάσεις καθημερινά. Αυτή η πρακτική τους εξαντλεί σωματικά και ψυχικά, ενώ η παιδαγωγική διαδικασία γίνεται αποσπασματική και απρόσωπη.
Ενδεικτικά παραδείγματα
Οι ιστορίες εκπαιδευτικών από διάφορες περιοχές της Ελλάδας είναι αποκαλυπτικές:
- Εκπαιδευτικοί αναγκάζονται να κάνουν μάθημα σε διαφορετικά σχολεία την ίδια μέρα, χωρίς επαρκή χρόνο για μετακίνηση.
- Σε κάποιες περιπτώσεις, οι χώροι διδασκαλίας είναι ανεπαρκείς, όπως γυμναστήρια ή αμφιθέατρα χωρίς κατάλληλο εξαερισμό και θέρμανση.
- Η έλλειψη μέσων μαζικής μεταφοράς αναγκάζει κάποιους να πληρώνουν από την τσέπη τους ταξί ή να εξαρτώνται από συναδέλφους για μετακίνηση.
Η διάλυση της παιδαγωγικής σχέσης
Η αδυναμία σταθερής παρουσίας εκπαιδευτικών στο ίδιο σχολείο οδηγεί σε απρόσωπη διδασκαλία, με αποτέλεσμα την αποδόμηση των σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ δασκάλων και μαθητών. Η αποσπασματική αυτή λειτουργία υπονομεύει όχι μόνο τη μάθηση αλλά και τη διαμόρφωση του κοινωνικού ιστού μέσα από το σχολείο.
Η ανθρώπινη διάσταση
Η περίπτωση μιας αναπληρώτριας σε νησί του Αιγαίου είναι χαρακτηριστική: μη μπορώντας να βρει θέση για το παιδί της σε βρεφονηπιακό σταθμό, αναγκάζεται να το παίρνει μαζί της στην τάξη. Αυτή η καθημερινότητα, πέρα από το ότι φανερώνει την απουσία κοινωνικής πρόνοιας, δείχνει και την απόγνωση πολλών εκπαιδευτικών.
Τι μπορεί να γίνει;
Η λύση σε αυτές τις προκλήσεις απαιτεί συντονισμένες παρεμβάσεις:
- Μόνιμοι διορισμοί: Οι ανάγκες σε προσωπικό είναι εμφανείς. Ένα σταθερό ανθρώπινο δυναμικό είναι η βάση για κάθε βιώσιμη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.
- Ορθολογική κατανομή πόρων: Η αύξηση της χρηματοδότησης για την Παιδεία είναι κρίσιμη, με έμφαση στη βελτίωση υποδομών και παροχών.
- Στήριξη των αναπληρωτών: Η παροχή επαρκών οικονομικών κινήτρων και κοινωνικής υποστήριξης μπορεί να περιορίσει την εξουθένωση αυτών των εκπαιδευτικών.
- Αναμόρφωση του εργασιακού καθεστώτος: Μείωση των πολλαπλών τοποθετήσεων και ενίσχυση της σταθερότητας για τους μόνιμους εκπαιδευτικούς.
Η κατάσταση των «νομάδων» και «ντελίβερι» στην εκπαίδευση είναι το σύμπτωμα ενός ευρύτερου συστημικού προβλήματος. Μια εκπαιδευτική πολιτική που επενδύει σε ανθρώπους και δομές είναι η μόνη βιώσιμη λύση για την ενίσχυση του δημόσιου σχολείου και τη διαμόρφωση μιας ισχυρής κοινωνίας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Ηλεκτρικά αμάξια: Γιατί "έμειναν" στην Αράχωβα προκαλώντας κομφούζιο
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Είσαι άνεργος στο κέντρο της Αθήνας; ΠΑΡΕ ΤΩΡΑ έκτακτο επίδομα 1000 ευρώ
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
