Alfavita Newsroom Η έναρξη του 2025 αναμένεται να φέρει δυο νομοσχέδια του υπουργείου Παιδείας, τα οποία παρουσιάστηκαν στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο, πριν από τα Χριστούγεννα.
Αναλυτικά τι είπε ο Υπουργός για το περιεχόμενο των 2 νομοσχεδίων:
Στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο του 2024 παρουσιάσαμε τις δύο νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, για:
– την ίδρυση και λειτουργία των Δημόσιων Ωνάσειων Σχολείων και
– την ενδυνάμωση της σχολικής μονάδας και την εισαγωγή καινοτομιών στην Εκπαίδευση. Το πρώτο νομοσχέδιο προβλέπει την ίδρυση 22 Δημόσιων Ωνάσειων Σχολείων, μέσω της συνολικής αναβάθμισης 11 υφιστάμενων Γυμνασίων και 11 Λυκείων σε περιοχές με κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις.
Τα σχολεία αυτά αναμένεται να δεχτούν περί τους 6.000 μαθητές.
Με το δεύτερο νομοσχέδιο:
– ενισχύουμε την αυτονομία της σχολικής μονάδας σε όλα τα σχολεία, μέσω της ενδυνάμωσης των διευθυντών και της αύξησης της λογοδοσίας,
– ιδρύουμε δύο αθλητικά σχολεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, με προοπτική επέκτασης του θεσμού σε όλη τη χώρα,
– θεσπίζουμε το πρόγραμμα «Ανοιχτό Σχολείο», δίνοντας μέσα από τα σχολεία που θα συμμετέχουν σε κάθε δήμο ένα πλήρες και δομημένο πλαίσιο δραστηριοτήτων για αθλητικές δραστηριότητες, ελεύθερο παιχνίδι, λέσχες ανάγνωσης, διαλέξεις και σχολές γονέων,
– εισάγουμε το Διεθνές Απολυτήριο (International Baccalaureate – ΙΒ) στα Πρότυπα και τα Πειραματικά Λύκεια,
– καθιερώνουμε την ψηφιοποίηση σε όλα τα επίπεδα της εκπαιδευτικής κοινότητας και – εισάγουμε ξεκάθαρους κανόνες λειτουργίας για τα Κέντρα Μελέτης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Τι είναι τα «Ωνάσεια» σχολεία και πώς θα εισάγονται οι μαθητές σε αυτά
Η πρόταση για την ίδρυση των σχολείων προήλθε από το ίδρυμα Ωνάση και τα σχολεία αυτά θα ξεκινήσουν να δέχονται μαθητές με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς το 2025. Τα σχολεία θα στεγαστούν σε υπάρχοντα σχολικά συγκροτήματα τα οποία θα ανακαινισθούν από το ίδρυμα Ωνάση ενώ για την λειτουργία τους θα συσταθεί Διοικούσα Επιτροπή με πλειοψηφία του Δημοσίου.
Το δίκτυο θα δημιουργηθεί από συνολικά 22 υφιστάμενα σχολεία (11 Γυμνάσια και 11 Λύκεια), «σε περιοχές που αντιμετωπίζουν κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις», αρχής γενομένης από τον Σεπτέμβρη του 2025 με 6+6 Γυμνάσια και Λύκεια αρχικά.
Θα είναι άμεσα συνδεδεμένα με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα με στόχο την εισαγωγή και εφαρμογή εκπαιδευτικών καινοτομιών. Τον Σεπτέμβριο του 2025 ξεκινούν τη λειτουργία τους τα πρώτα 6 Γυμνάσια και 6 Λύκεια και το Σεπτέμβριο του 2026 ανοίγουν άλλα 5 Γυμνάσια και 5 Λύκεια.
Τα συγκεκριμένα σχολεία θα υπάγονται στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού. Οι εκπαιδευτικοί θα επιλέγονται από όσους ήδη υπηρετούν στα δημόσια σχολεία, με την ίδια διαδικασία που επιλέγονται και οι εκπαιδευτικοί στα Πρότυπα Σχολεία. Το Ελληνικό Δημόσιο καλύπτει τους μισθούς των εκπαιδευτικών και του διοικητικού προσωπικού, όπως ισχύει για όλα τα δημόσια σχολεία. Το Ίδρυμα Ωνάση αναλαμβάνει την ανακαίνιση των σχολείων έως του ποσού του 1 εκ ευρώ για κάθε σχολική μονάδα, ενώ θα χορηγεί υποτροφίες, θα συνεισφέρει στην επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών και θα καλύπτει λειτουργικά έξοδα έως και 500.000 ευρώ το έτος ανά σχολείο.
Οι μαθήτριες και μαθητές θα εισάγονται με εξετάσεις στην 1η Γυμνασίου, όπως συμβαίνει στα Πρότυπα. Η ίδια διαδικασία θα ακολουθείται για την εισαγωγή τους στην 1η Λυκείου, ενώ οι μαθητές που ήδη φοιτούν στην 2η και 3η τάξη των Γυμνασίων και Λυκείων που θα ενταχθούν στα Ωνάσεια παραμένουν και φοιτούν σε αυτά κανονικά. Ο μαθητικός πληθυσμός που θα έχει τη δυνατότητα να φοιτά στα Ωνάσεια σχολεία υπολογίζεται στις 6.000, ± 10%.
Η λειτουργία τους ως πρότυπα και η εισαγωγή των μαθητών σε αυτά με εξετάσεις ακυρώνει παντελώς την πρόβλεψη για λειτουργία τους σε περιοχές με κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, αφού στην πράξη θα είναι ελιτίστικα σχολεία που θα δέχονται μαθητές από οποιαδήποτε περιοχή ανάλογα με τις επιδόσεις τους στις συγκεκριμένες εξετάσεις. Οπως συνέβη και με τη δημιουργία των ήδη υπαρχόντων Πρότυπων Σχολείων (που η κυβέρνηση επέκτεινε πέρα από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη σε ένα σε κάθε νομό) αυτά θα πάψουν να είναι σχολεία της γειτονιάς, δημιουργώντας τελικά μεγαλύτερη πίεση στις γειτονιές αυτές, όπου τα υπόλοιπα σχολεία τους καλούνται να απορροφήσουν τους μαθητές από τη γειτονιά που δεν διεκδικούν καν ή δεν μπορούν να επιτύχουν την εισαγωγή τους στο πρότυπο.
Διεθνές Απολυτήριο: Μηχανισμός μείωσης των ανισοτήτων ή είσοδος στα δημόσια ΑΕΙ χωρίς πανελλαδικές των μαθητών των ακριβών ιδιωτικών σχολείων;
Θυμίζουμε ότι το πρόγραμμα του IB επέλεγαν, μέχρι σήμερα, μαθητές που είχαν αποφασίσει ότι δεν θα δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις, αλλά θα απευθυνθούν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Με το νόμο 5094/2024 τούς δίνεται αυτοδικαίως «δικαίωμα εγγραφής» στα λεγόμενα μη κρατικά πανεπιστήμια, όπως ορίζει το άρθρο 147 του νόμου.
Τώρα ο υπουργός Παιδείας σκέφτεται μέσω του Διεθνούς Απολυτηρίου να εισάγονται και στη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Δηλαδή σε όσα ιδιωτικά σχολεία (πχ στα πανάκριβα American Community Schools of Athens, στο Κολλέγιο Ανατόλια, στα Εκπαιδευτήρια Κωστέα-Γείτονα, στα Εκπαιδευτήρια Δούκα, στο St. Catherine’s British School, στη Σχολή Μωραΐτη κλπ) παρέχεται και σε κάποια δημόσια πρότυπα (που θα παρέχεται), μια ξεχωριστή ομάδα μαθητών θα εισάγεται στα λεγόμενα μη κρατικά Πανεπιστήμια αλλά και στα δημόσια Πανεπιστήμια χωρίς πανελλήνιες εξετάσεις και χωρίς την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ), χωρίς δηλαδή τις προϋποθέσεις που ισχύουν για τους κοινούς υποψήφιους.
Αλλά τι άλλο είναι αυτό εκτός από πριμοδότηση της ιδιωτικής εκπαίδευσης και μηχανισμός αύξησης των ανισοτήτων στην εκπαίδευση;
Τα "ανοιχτά σχολεία"
Η νέα νομοθετική παρέμβαση του υπουργείου Παιδείας που αφορά άμεσα στους δήμους προβλέπει τη θεσμοθέτηση του Ανοιχτού Σχολείου για τους μαθητές και την κοινωνία.
Ειδικότερα το νομοσχέδιο προβλέπει ότι σε κάθε Δήμο και κυρίως σε μεγάλα αστικά κέντρα και μεγάλους οικισμούς ένας αριθμός σχολείων όλων των βαθμίδων θα λειτουργούν ως Ανοιχτά Σχολεία, προσφέροντας ζώνες ανοιχτών δράσεων. Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής καταρτίζει Πρόγραμμα Σπουδών και αναλυτικό οδηγό δράσεων για το Ανοιχτό Σχολείο. Ο Επόπτης Ποιότητας, καταθέτει πλάνο εφαρμογής με δράσεις σε συγκεκριμένους άξονες.
Την ευθύνη υλοποίησης έχουν οι κατά τόπους δήμοι. Ωστόσο δεν δόθηκαν από το υπουργείο Παιδείας λεπτομέρειες για τον τρόπο και με ποιούς πόρους θα καλύψουν οι δήμοι τις ανάγκες λειτουργίας των σχολείων οι δήμοι, καθώς θα χρειαστεί επιπλέον προσωπικό για τη απογευματινή λειτουργία των σχολείων, καθώς και επιπλέον δαπάνες. Ενδεικτικά, στο Ανοιχτό Σχολείο προβλέπονται αθλητικές δραστηριότητες και ελεύθερο παιχνίδι σε συνεργασία με αθλητικά σωματεία, όπου συμμετέχουν μαθητές και κάτοικοι της περιοχής. Οι σχολικές βιβλιοθήκες μετατρέπονται σε λέσχες ανάγνωσης, συναντήσεων με συγγραφείς, πολιτιστικών εκδηλώσεων και θεματικών εκθέσεων. Επίσης , εντάσσονται κοινωνικές και εθελοντικές δράσεις.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και Δήμαρχος Αμπελοκήπων Μενεμένης, Λάζαρος Κυρίζογλου, εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος ανοιχτών σχολείων κατά τα Σαββατοκύριακα.
Η ευθύνη για την υλοποίηση αυτής της πρωτοβουλίας θα βαρύνει τους 332 Δήμους της χώρας, γεγονός που αναμένεται να προσθέσει επιπλέον πίεση στα οικονομικά και στελεχιακά δεδομένα της Αυτοδιοίκησης.
Σε επιστολή του προς τον Υπουργό Παιδείας Κυριάκο Πιερρακάκη, ο κ. Κυρίζογλου εξέφρασε τους προβληματισμούς του, οι οποίοι κοινοποιήθηκαν και στον Υπουργό Εσωτερικών, Θεόδωρο Λιβάνιο.
Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, έθιξε την ανάγκη ενίσχυσης με πόρους των Δήμων, προκειμένου να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν επιτυχώς στην νέα καθήκοντα που ενδέχεται να προκύψουν με την θέσπιση των ανοικτών σχολείων τα Σαββατοκύριακα.
Η επιστολή αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Κύριε Υπουργέ
Χωρίς καμία προηγούμενη ενημέρωσή μας, πληροφορηθήκαμε από τα ΜΜΕ, ότι ως Υπουργείο σχεδιάζετε τη θέσπιση του λεγομένου «Ανοιχτού Σχολείου» και κατά τα Σαββατοκύριακα, αναθέτοντας την ευθύνη λειτουργίας του στους κατά τόπους δήμους.
Οι Δήμοι της χώρας ήταν πάντοτε και είναι και σήμερα υπέρ του ανοιχτού στην κοινωνία σχολείου. Επισημαίνουμε όμως ότι για την επιτυχή υλοποίηση του ανωτέρω σχεδιασμού απαιτούνται περισσότεροι πόροι για την αντιμετώπιση των λειτουργικών δαπανών και των δαπανών καθαριότητας και φύλαξης (καθαρίστριες, φύλακες).
Παρακαλούμε να συνεκτιμήσετε τα ανωτέρω αλλά και να μας ενημερώσετε αναλυτικότερα».
Ενίσχυση της αυτονομίας των σχολείων και του ρόλου των διευθυντών: Μετάλλαξη του σχολείου και των εκπαιδευτικών!
Με τη νέα νομοθετική ρύθμιση για την ενδυνάμωση του ρόλου των διευθυντών και την ενίσχυση των αρμοδιότητών τους, το υπουργείο Παιδείας επιχειρεί τον αθέατο μετασχηματισμό δασκάλων και καθηγητών σε τεχνικούς και των διευθυντών σε μάνατζερ, οι οποίοι θα διαπλέκονται με την αγορά.
Συγκεκριμένα, σε συνέχεια του Ν. 4823/2021 που προέβλεπε την ενδυνάμωση του ρόλου του διευθυντή, η νέα νομοθετική ρύθμιση έρχεται να ενισχύσει περαιτέρω τις αρμοδιότητές του.
Ανάμεσα σε άλλα, ο διευθυντής ή η διευθύντρια του σχολείου θα μπορεί να επιλέγει Υποδιευθυντή, να προτείνει την κατά προτεραιότητα αξιολόγηση εκπαιδευτικών της σχολικής μονάδας του και να οργανώνει το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα με έλεγχο παιδαγωγικής διάστασης από Σύμβουλο και Επόπτη Ποιότητας.
Στο πλαίσιο μιας ψευδώνυμης αποκέντρωσης οι νέοι διευθυντές επωμίζονται τον νέο ρόλο των διευθυντών-μάνατζερ στο «νέο»-φτωχό «δημόσιο» σχολείο των ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων, ενώ παράλληλα ωθούνται να μετατραπούν σε μάνατζερ-διαχειριστές που θα είναι υποχρεωμένοι ν' αναζητούν πηγές χρηματοδότησης για τη λειτουργία του σχολείου.
Στο «αυτόνομο», πειθαρχημένο, σχολείο-επιχείρηση, που "υφαίνει" μέρα - νύχτα, το υπουργείο Παιδείας δεν θα μπορούσε παρά αφενός να «κατασκευαστεί» μια μεγάλη –αριθμητικά– στρατιά στελεχών εκπαίδευσης και αφετέρου σχεδόν να καταργηθεί κάθε ουσιαστικός ρόλος του Συλλόγου Διδασκόντων και οι εκπαιδευτικοί του να μετατραπούν σε απλά εκτελεστικά όργανα των άνωθεν εντολών, χωρίς ουσιαστικά δικαιώματα στο σχολείο.
Ενα τέτοιο σχολείο φυσικά δεν μπορεί να το διοικεί παρά μόνο ένας διευθυντής-δερβέναγας, με υπερεξουσίες, αξιολογητής και πειθαρχικός προϊστάμενος, ένας διευθυντής-επιθεωρητής και παράλληλα μάνατζερ που προσομοιάζει στον ιδιοκτήτη-διευθυντή ιδιωτικής επιχείρησης.
Στόχος, λοιπόν του υπουργείου Παιδείας είναι η θεσμική μετεξέλιξη του διευθυντή από τον παλιό γραφειοκράτη διευθυντή σε έναν «δυναμικό άρχοντα-μάνατζερ», ο οποίος θα αναζητά πόρους και θα λειτουργεί ως φορέας προώθησης της νέας κουλτούρας επιχειρηματικού πνεύματος, καινοτόμων δράσεων και διασύνδεσης «του σχολείου του» με την τοπική αγορά.
Νέου τύπου εξουσία
Μια τέτοια λειτουργία του διευθυντή θα εναρμονίζεται με τη νέα μορφή «αυτοαξιολόγησης σχολικών μονάδων» που έχει θεσμοθετήσει το υπουργείο, αφού, μέσα από τη διαδικασία αξιολόγησης που προβλέπεται, τα σχολεία θα λειτουργούν ως «αυτονομημένες μονάδες», οι οποίες θα ανταγωνίζονται η μία την άλλη στην επίδειξη καλών σχολικών αποτελεσμάτων, καινοτομικών δράσεων και πρακτικών, ανεύρεσης πόρων και, τέλος, προσέλκυσης πελατών (μαθητών). Μιλάμε για την «κατασκευή» ενός αυταρχικού και ιεραρχικού διοικητικού μηχανισμού της εκπαίδευσης, πλήρως ελεγχόμενου, που δεν υλοποιεί απλά και μόνο την κυβερνητική πολιτική, αλλά λειτουργεί ως μηχανισμός επιτήρησης, αυταρχικού ελέγχου και χειραγώγησης των εκπαιδευτικών στη βάση των πελατειακών σχέσεων και του ρουσφετιού.
Το μάνατζμεντ αντιπροσωπεύει την εισαγωγή ενός νέου τύπου εξουσίας στην εκπαίδευση (και σε όλο τον δημόσιο τομέα), είναι μια «μετασχηματιστική δύναμη». Παίζει ρόλο-κλειδί στην αποδυνάμωση και τη διάλυση συλλογικών συστημάτων λήψης αποφάσεων στα σχολεία και την αντικατάστασή τους με επιχειρηματικά-ανταγωνιστικά.
Σύμφωνα με την έκθεση του Stephen Ball και της Deborah Youdell του Ινστιτούτου της Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου του Λονδίνου («Η κρυφή ιδιωτικοποίηση στη δημόσια εκπαίδευση»), το μάνατζμεντ απόδοσης και ο ανταγωνισμός μεταξύ σχολικών μονάδων (ή Πανεπιστημίων) έχουν πολλών ειδών επιπτώσεις στις σχέσεις, τόσο τις διαπροσωπικές όσο και μεταξύ των ρόλων (κάθετων και οριζόντιων) των εκπαιδευτικών στα σχολεία: πιο συγκεκριμένα, εντατικοποίηση της εργασίας, εργασιακό στρες και, βέβαια, μεταβολές στις σχέσεις του εκπαιδευτικού προσωπικού.
Οι σχέσεις των εκπαιδευτικών με τη διοίκηση εξατομικεύονται, καθώς μειώνονται οι ευκαιρίες συγκρότησης συναδελφικών κοινοτήτων. Το νέο δημόσιο μάνατζμεντ και οι πρακτικές οι οποίες το συγκροτούν προκαλούν αύξηση της παραγωγής διοικητικών εγγράφων και εκθέσεων, καθώς και της χρήσης των συγκεκριμένων εργαλείων για τη δημιουργία αποδοτικών και συγκρίσιμων συστημάτων πληροφόρησης.
Αυτό έχει συνέπεια τόσο την αύξηση της επιτήρησης του έργου και των αποτελεσμάτων των εκπαιδευτικών όσο και ένα διευρυνόμενο χάσμα που αφορά τις αξίες, τους σκοπούς και τις οπτικές μεταξύ του διευθυντικού προσωπικού, από τη μια πλευρά, το οποίο ενδιαφέρεται πρωταρχικά για τη διαχείριση των εντυπώσεων, και, από την άλλη πλευρά, του διδακτικού προσωπικού, που ενδιαφέρεται πρωταρχικά για την υλοποίηση του αναλυτικού προγράμματος, τον έλεγχο της σχολικής τάξης και τις ανάγκες των μαθητών.
Η εξαγωγή συμπερασμάτων από στοιχεία ερευνών σχετικά με την ικανοποίηση και το ηθικό των εκπαιδευτικών θα έδειχνε ότι οι επιπτώσεις και οι αλλαγές οι οποίες περιγράφονται εδώ πρόκειται να έχουν αρνητικές συνέπειες. Μια πτώση στα επίπεδα ικανοποίησης και ηθικού των εκπαιδευτικών έχει, με τη σειρά της, συνέπειες για την πρόσληψη και τη συγκράτησή τους στο σχολείο.
Ερευνες πάνω στην ικανοποίηση των εκπαιδευτικών έχουν επανειλημμένα βρει ότι τόσο ο μισθός όσο και οι συνθήκες εργασίας, η εμπλοκή στη λήψη αποφάσεων και το καλό κλίμα στο σχολικό χώρο, διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο. Ολοι αυτοί οι παράγοντες απειλούνται ή μειώνεται η σημασία τους από τα αποτελέσματα του συνδυασμού του ανταγωνισμού, του νέου διοικητισμού και της λογοδοσίας σε κρίσιμα ζητήματα.
Επαναπροσδιορισμός των εργασιακών σχέσεων και των συνθηκών απασχόλησης
Οι μορφές ιδιωτικοποίησης στην εκπαίδευση έχουν προκαλέσει τον επαναπροσδιορισμό των εργασιακών σχέσεων και των συνθηκών απασχόλησης. Αυτό συνοδεύεται από συναφείς περιορισμούς του ρόλου των εκπαιδευτικών σωματείων και υποβαθμίζει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τις συμφωνίες απασχόλησης.
Συγκεκριμένα, το νέο μάνατζμεντ εισάγει και παρακολουθεί την επιτυχία στόχων απόδοσης, ενώ η εργασία των εκπαιδευτικών εξατομικεύεται και, συγχρόνως, υπόκειται σε μορφές μέτρησης αποτελεσμάτων. Τα μέτρα αποτίμησης της απόδοσης με βάση τα αποτελέσματα δημιουργούν τις συνθήκες για την εισαγωγή συμβάσεων απασχόλησης και αμοιβής συνδεδεμένων με την απόδοση.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής - Αιτήσεις έως 7/01
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
