Alfavita Newsroom Η συζήτηση που άνοιξε τον τελευταίο διάστημα σχετικά με τα Πρότυπα - Πειραματικά σχολεία, θα ήταν χρήσιμο να μη γίνεται μόνο μέσα απο δελτία τύπου και συνθηματολογικές προσεγγίσεις εφημερίδων και γραφείων τύπου κομμάτων, αλλά οργανωμένα, δημοκρατικά και πρωτίστως με την ενεργό συμμετοχή ολόκληρης της εκπαιδευτικής κοινότητας. Αυτό δηλαδή που δεν έγινε στη διαδικασία θέσπισης.
Τα τελευταία χρόνια βρεθήκαμε ως κοινωνία μπροστά σε μία πρωτοφανή υποβάθμιση της ήδη απαξιωμένη δημόσιας παιδείας.
Σχολεία καταργήθηκαν, οι δημόσιες πιστώσεις περικόπηκαν ακόμη περισσότερο, δάσκαλοι και καθηγητές απαξιώθηκαν επιστημονικά και εξοντώθηκαν οικονομικά. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις (συντήρηση και επισκευές), τα εποπτικά μέσα και οτιδήποτε άλλο συνέβαλε στην εύρυθμη και ορθή λειτουργία της σχολικής μονάδας, έπαψε να είναι δεδομένο και αυτονόητο. Οι εξωφρενικοί φόροι που πληρώνουμε πρέπει πλέον να ταΐζουν το αχόρταγο τέρας του χρέους και των δανειστών, ενώ καταδικάζουν τη δημόσια παιδεία, τα νοσοκομεία και τις δημόσιες δομές στον αργό θάνατο, στην υποβάθμιση και την καταδίκη στο όνομα της αποθέωσης του ιδιωτικού κέρδους σε βάρος του δημόσιου οφέλους.
Σε αυτό λοιπόν το περιβάλλον η αλλαγή του νομικού πλαισίου το 2011 για τα πρότυπα σχολεία φάνηκε σαν μία όαση στην έρημο που φαίνονταν να απλώνεται στη δημόσια παιδεία τόσο για όσους εκτιμούν και εμπιστεύονται την αξία της, αλλά και για όσους το πρότυπο σχολείο ήταν η σανίδα σωτηρίας απέναντι στην οικονομική ασφυξία που προϋπέθετε η μέχρι τότε επιλογή του (λεγόμενου) καλού ιδιωτικού. Η θέσπιση εξετάσεων για την εισαγωγή των παιδιών για όσους για πρώτη φορά συμμετείχαμε φάνηκε ως μία ευκαιρία που δεν ξόρκιζε μόνο την υποψία της συνδιαλλαγής που αδίκως φημολογούνταν, αλλά ήταν και μία πρώτη πρόκληση σε δοκιμασία για τα παιδιά. Ταυτόχρονα η τοποθέτηση των εκπαιδευτικών, εξασφαλίζει μέσω της ιδιαίτερης επιλογής τους, την απαιτούμενη επιστημονική επάρκεια και θεωρητικά πιστοποιεί την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου και του παιδαγωγικού αποτελέσματος .
Το ερώτημα ωστόσο για την αναγκαιότητα των πρότυπων σχολείων παραμένει και αφορά στην τεράστια πλειοψηφία της κοινωνίας και όλων των νεανικών ματιών που περιμένουν απαντήσεις.
- Χρειάζεται να υπάρχει σύστημα που θα ξεκαθαρίζει από τόσο νωρίς τα παιδιά σε άριστους και μη;
- Μπορεί μία 3ωρη εξέταση σε 3 επιστημονικά πεδία να αποτυπώσει τις πραγματικές ικανότητες και δυνατότητες του μαθητή και να τον κατατάξει στους άριστους ;
- Γιατί είναι περισσότερο χρήσιμος ένας εκπαιδευτικός με πρόσθετα επιστημονικά προσόντα σε ένα σχολείο με άριστους μαθητές και όχι σε ένα σχολείο του Περάματος, της Φυλής ή του Κερατσινίου και της ορεινής Ναυπακτίας;
Nα το ξεκαθαρίσουμε λοιπόν από την αρχή: αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι το δημόσιο σχολείο να είναι ένα, ενιαίο, παιδαγωγικά επαρκές και επιστημονικά αξιόπιστο.
- Να προσφέρει τις ίδιες ευκαιρίες σε όλους τους μαθητές, δωρεάν.
- Να δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους μαθητές ανεξάρτητα απο οικονομική θέση, θρήσκευμα, χρώμα, φυλή και καταγωγή την ευκαιρία να ξεδιπλώνουν δεξιότητες, ιδιαιτερότητες και ενδιαφέροντα, να κατακτούν τη γνώση και τα εφόδια για την προσωπική και επαγγελματική τους εξέλιξη.
- Να μην είναι πηγή δογματισμού παπαγαλίας και αποστήθισης, αλλά φορέας αμφισβήτησης όξυνσης της κριτικής σκέψης και απόφασης.
- Να είναι εργαλείο πολιτιστικής και πνευματικής καλλιέργειας και όχι καζάνι αναπαραγωγής πληροφοριών.
Mε την έννοια αυτή η θέση των πρότυπων σχολείων αριστείας στο εκπαιδευτικό σύστημα γίνεται περιττή. Ταυτόχρονα χρειάζεται η ισότιμη ένταξη και ενσωμάτωση στο εκπαιδευτικό σύστημα των σχολείων εκείνων που αναζητούν νέες παιδαγωγικές μεθόδους και τρόπους διδασκαλίας, που επιχειρούν να ανιχνεύσουν στα πλαίσια του ζωντανού παιδαγωγικού περιβάλλοντος καινοτόμες ιδέες, βιβλία,μαθήματα και μορφές αξιολόγησης των επιδόσεων.
Η εμπειρία που συσσωρεύθηκε αυτά τα χρόνια είναι ικανή να αποτυπώσει με ευκρίνεια τα θετικά και τα αρνητικά του θεσμού των προτύπων σχολείων και είναι επαρκής για όλους τους παράγοντες ώστε να πάρουν θέση απέναντι στις προθέσεις της νέας ηγεσίας του Υπουργείου.
Η θετική αποτίμηση αφορά κυρίως στο επίπεδο του εκπαιδευτικού έργου, της αξιόλογης παιδαγωγικής προσέγγισης απο την πλευρά του εκπαιδευτικού προσωπικού, αλλά και της αξιέπαινης δραστηριότητας των ομίλων.
Ταυτόχρονα όμως παραβιάστηκε η έννοια της αναβάθμισης και της αποτελεσματικότητας με την εντατικοποίηση και την αύξηση της σχολικής πίεσης και του άγχους.
Η βαθμοθηρία απέναντι στη γνώση και ο ανταγωνισμός απέναντι στην άμιλλα, είναι φαινόμενα που αναπτύσσονται επικίνδυνα με ευθύνη και των γονιών. Δηλητηριάζουν τις σχέσεις των παιδιών, παραβιάζουν την εφηβική αθωότητά και μπορεί να διαμορφώνουν ανθρώπους ακραία ανταγωνιστικούς, αλαζόνες και υπερόπτες, ικανούς να χαρακτηρίζουν και να ομαδοποιούν τους συμμαθητές τους ανάλογα με τις επιτυχίες και τις βαθμολογικές τους επιδόσεις. Ταυτόχρονα με αφετηρία το σπίτι,(ανασφάλειες και προσδοκίες) αναπτύχθηκε ένα δίχτυ παράλληλης παιδείας που έστελνε λανθασμένες πληροφορίες στους εκπαιδευτικούς και τροφοδότησε έναν φαύλο κύκλο με κέντρο τα παιδιά και θύμα την απαιτούμενη αφομοίωση και την ψύχραιμη παιδαγωγικά προσέγγιση φαινομένων, εννοιών αλλά και μαθημάτων.
Παρά λοιπόν τις προαναφερόμενες διαφωνίες και επιφυλάξεις, ο θεσμός υπάρχει, μετρά μία διαδρομή, ταυτισμένη με την παράδοση και την ιστορικότητα, την κοινωνική προσφορά και την αξιοποίηση της γνώσης, αλλά και στις τοπικές πολιτιστικές, πνευματικές και καλλιτεχνικές δράσεις.
Θα είναι όμως λάθος να υποκύψουμε στην αντίληψη η οποία κυριάρχησε στη σκέψη του νομοθέτη, όχι τόσο εκείνου που εισήγαγε την έννοια (Μεταξάς), αλλά κυρίως του σύγχρονου. Έχει σημασία να τοποθετηθούμε στα ζητήματα που αφορούν τόσο στην εισαγωγή των μαθητών σε Γυμνάσιο και Λύκειο, όσο και στα βασικά χαρακτηριστικά των πρότυπων σχολείων.
Είναι λάθος να ταυτίσουμε την ικανότητα και τις αυξημένες δυνατότητες των παιδιών με την επίδοση σε ένα εξεταστικό μοντέλο που μόνο αυτό δεν αποτυπώνει.
Εάν λοιπόν χρειάζεται να φροντίσουμε τις ιδιαίτερες ικανότητες των παιδιών διαμορφώνοντας ένα περιβάλλον που θα τις αξιοποιεί και θα τις πολλαπλασιάζει, πρέπει να συζητήσουμε για μία διαδικασία που θα μετρά τις δυνατότητες των παιδιών από νωρίς, σε όλες τις πλευρές της γνωσιακής και ψυχοκοινωνικής τους ανάπτυξης.
Εάν για τα πειραματικά σχολεία το τυχαίο δείγμα μπορεί να εξασφαλίζει το απαιτούμενο “υλικό” όπου θα μπορούν οι εκπαιδευτικοί να δοκιμάσουν νέες παιδαγωγικές τάσεις και ιδέες, στα πρότυπα χρειάζεται το “υλικό” αυτό να επιλέγεται έγκαιρα, μέσα από μία αξιόπιστη παιδαγωγικά και αντικειμενική επιστημονικά κλίμακα που θα μετρά τις δυνατότητες και τις ικανότητες του παιδιού και όχι μόνο των βαθμολογικών του επιδόσεων σε 2-3 ή 5 επιστημονικά πεδία.
- Γιατί για παράδειγμα αξιολογείται η δυνατότητα ενός παιδιού δημοτικού να λύνει μία άσκηση φυσικής ή μίας εξίσωση μαθηματικών και δεν αξιολογείται μαζί με αυτό, η ικανότητά του να ζωγραφίζει, να παίζει μουσική, να είναι καλός σε ένα άθλημα ή η έφεση του στο θέατρο, το χορό ή το τραγούδι και τη βυζαντινή μουσική; Η προσωπικότητα ενός ανθρώπου είναι όλα αυτά μαζί. Εάν τα πρότυπα σχολεία θέλουν να είναι τέτοια, χρειάζεται να συγκεντρώνουν και τέτοιες προσωπικότητες με τέτοιες δυνατότητες και ικανότητες. Με αυτόν τον τρόπο και διαβαθμίζοντας τη βαρύτητα της κάθε δεξιότητας θα μπορεί να υπονομευτεί η εξωσχολική προετοιμασία που άνθισε τα τελευταία χρόνια μέσα από φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα και θα επιτρέπει μέσω του συνολικού προφίλ του μαθητή (portfolio) η ικανότητά του να ανταποκριθεί στο περιβάλλον του πρότυπου σχολείου, αλλά και η δυνατότητά του να αξιοποιήσει και να διαμορφώσει ολοκληρωμένα τάσεις, δεξιότητες και ικανότητες.
- Γιατί θα πρέπει ο μαθητής της Γ’ Γυμνασίου να μπαίνει στη διαδικασία των εξετάσεων για την εισαγωγή στο Λύκειο, απαξιώνοντας στην ουσία όλα τα μαθήματα πλην εκείνων που θα εξεταστεί, υποβιβάζοντας με αυτόν τον τρόπο την τάξη σε φροντιστηριακού τύπου τμήμα προετοιμασίας για τις εξετάσεις του Λυκείου. Τί θα αποδείξει παραπάνω άλλη μία εξέταση προσομοίωσης πανελλαδικών εξετάσεων, εκτός απο την απαράδεκτη παιδαγωγικά δοκιμασία που μπορεί να στιγματίσει ψυχολογικά και να καθορίσει παιδαγωγικά τα παιδιά σε μία κρίσιμη ψυχοκοινωνικά περίοδο της ζωής τους; Κανέναν και τίποτε δεν ωφελεί αυτή η δοκιμασία εκτός απο τα φροντιστήρια και τα δίκτυα παραπαιδείας που ευδοκιμούν με κέντρο αυτές τις διαδικασίες εκτός εάν οι διαδικασίες αυτές δεν θεσπίστηκαν ακριβώς για αυτήν την ευδοκίμηση.
- Γιατί το πρότυπο σχολείο ανάμεσα στα άλλα στοιχεία της πρωτοτυπίας του να μην είναι και η δυνατότητα που θα δίνει στα παιδιά να αποκτούν μέσα στο σχολείο πτυχία ξένων γλωσσών ή γνώσης Η/Υ, μουσικής ή καλλιτεχνικών, σε συνεργασία ενδεχομένως με αντίστοιχες πανεπιστημιακές σχολές, μειώνοντας με αυτόν τον τρόπο τους χρόνους αλλά και τα έξοδα της οικογένειας απέναντι σε ένα δυσβάσταχτο κόστος;
- Γιατί το αναλυτικό πρόγραμμα, τα μαθήματα και τα βιβλία να είναι όλα δεσμευτικά ώς προς τη χρήση και τους παιδαγωγικούς στόχους των σχολείων και αυτό να μήν είναι αντικείμενο διαβούλευσης ανάμεσα στην πολιτεία και τους παράγοντες της σχολικής μονάδας, ώστε αυτά να συμβαδίζουν με στοιχεία της παράδοσης του σχολείου, της περιοχής ή άλλων ιδιαίτερων γνωρισμάτων;
- Γιατί η έννοια και τα χαρακτηριστικά του πρότυπου σχολείου να αφορούν μόνο μία κλειστή ομάδα σχολείων αυστηρά καθορισμένων και όχι μία δυνατότητα την οποία θα μπορούν να αποκτούν όλα τα σχολεία της χώρας εφόσον ανταποκρίνονται σε μία κλίμακα στόχων και προϋποθέσεων εφικτών και μετρήσιμων σε κάθε μονάδα που θα επιθυμεί να ενταχθεί σε αυτή τη δοκιμασία εφόσον εξασφαλίζονται απο την πολιτεία οι υλικοτεχνικές προϋποθέσεις ;
Αυτά είναι λίγα από τα πολλά ερωτηματικά που οφείλουμε να θέσουμε ώστε η έννοια και το περιεχόμενο της λεγόμενης αριστείας, να αφορά στο σύνολο της δημόσιας εκπαίδευσης, από την ηγεσία μέχρι τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους διοικητικούς υπαλλήλους.
Εν κατακλείδι, εάν η πρόθεση του υπουργείου σε ότι αφορά τις αλλαγές στο νομικό πλαίσιο των πρότυπων πειραματικών σχολείων προσανατολίζεται στο διαχωρισμό τους, εάν σκοπεύει να καταργήσει τις εξετάσεις στα πειραματικά, να εξετάσει σε συνεργασία με τους παράγοντες των σχολικών μονάδων εναλλακτικούς τρόπους αξιολόγησης για την εισαγωγή μόνο από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο, με επακόλουθη ανοιχτή πρόσβαση στο Λύκειο, χωρίς απαγορευτική συμπλήρωση τμημάτων και εφόσον ενθαρρύνει ένα διάλογο όλων των παραγόντων της σχολικής ζωής για τις μορφές, τα χαρακτηριστικά, τους στόχους, το περιεχόμενο και τη θέση των πρότυπων σχολείων στο συνολικό εκπαιδευτικό σύστημα, τότε είναι σε δρόμο που μπορεί να μας βρίσκει στην ίδια κατεύθυνση και αφετηρία, απέναντι στις αντιλήψεις που ταυτίζουν τα πρότυπα σχολεία και τους μαθητές τους με τον ελιτισμό, την εξετασιολαγνεία και την αριστεία, όχι ως δυνατότητα και στοχοθέτηση όλων των ανθρώπων, αλλά ως δήθεν γενετικά προδιαγεγραμμένο “χάρισμα” που η πολιτεία τάχα οφείλει να προστατεύσει .
Οφείλουμε να δείξουμε στις γενιές που έρχονται για να διαχειριστούν αυτήν την κοινωνία ότι μπορεί να μην είναι μία ζούγκλα όπου ο πιο σβέλτος, ο πιο δυνατός και ο πιο καπάτσος μπορεί να επιβιώνει, να νικά και να κυριαρχεί στους υπόλοιπους.
Οφείλουμε στο μέτρο που μας αναλογεί να συμβάλουμε σε μία εκπαίδευση, όπου η συνεργασία, η αλληλεγγύη, η άμιλλα και η επικοινωνία, θα είναι στοιχεία και παράγοντες της κουλτούρας που πρέπει να διαμορφώνει το σχολείο ώστε να επενδύει αποτελεσματικά στη γνώση και την πνευματική καλλιέργεια που έχουμε ανάγκη.
Παπανικολάου Νίκος
Μέλος του Συλλόγου Γονέων κ’ Κηδεμόνων του
Π.Π Γυμνασίου Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης
Κλείστε τα εισιτήριά σας με την AEGEAN εδώ -Επιλέξτε από και προς και δείτε πόσο κοστίζει
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 03/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
