Alfavita Newsroom
Η Τ.Μ., 55 ετών, ήταν μια επιτυχημένη γιατρός. Ο κόσμος την εμπιστευόταν, είχε τον τρόπο της με τους ανθρώπους. Πριν από λίγα χρόνια, όμως, όλα άλλαξαν. Σήμερα κινδυνεύει να χάσει και το ιατρείο και την υπομονή της.
Ολα ξεκίνησαν όταν ένας γείτονάς της άρχισε να αντιδρά στη συνήθειά της να ταΐζει τις γάτες που «παρεισέφρεαν» στον κήπο του σπιτιού της. Με τον συγκεκριμένο άνθρωπο δεν τα πήγαινε καλά, είχε ακούσει ότι δηλητηρίαζε τα ζωντανά, αλλά δεν μπορούσε να το αποδείξει. Μια μέρα, βρήκε αστυνομικούς να της χτυπούν την πόρτα. Οπως της είπαν, υπήρχε σε βάρος της εισαγγελική παραγγελία για ψυχιατρική εξέταση με αίτημα τον ακούσιο εγκλεισμό της σε ψυχιατρείο. Οταν ρώτησε από ποιον, αρνήθηκαν να της απαντήσουν, απλώς την οδήγησαν στο αστυνομικό τμήμα φορώντας της χειροπέδες...
«Τότε ξεκίνησε ένας Γολγοθάς», λέει στην «Κ». «Μολονότι με τη δικηγόρο μου το ζητούσαμε από την πρώτη στιγμή, μας αρνούνταν αντίγραφο της δικογραφίας, την πρόσβαση δηλαδή στον φάκελο που με αφορούσε, ώστε να μπορώ να πληροφορηθώ ποιος με κατηγορεί και τι ισχυρίζεται». Με δική της πρωτοβουλία απευθύνθηκε σε ειδικές δημόσιες δομές ώστε να εξεταστεί ψυχιατρικά. Οι αλλεπάλληλες γνωματεύσεις ήταν ότι δεν πάσχει από οποιοδήποτε ψυχιατρικής φύσης πρόβλημα. Η καταγγελία εις βάρος της όμως εκκρεμούσε.
Υστερα από απίστευτη ταλαιπωρία και έχοντας χτυπήσει όλες τις πόρτες, από το υπουργείο Υγείας μέχρι τον Συνήγορο του Πολίτη, με την προτροπή της δικηγόρου της, η Τ.Μ. απευθύνθηκε στο Γραφείο Συνηγορίας που λειτουργεί πιλοτικά εδώ και ένα χρόνο από την Εταιρεία Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας στο πλαίσιο προγράμματος που αφορά την προάσπιση των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών. «Υπήρξε άμεση ανταπόκριση από τους εξειδικευμένους νομικούς συμβούλους του φορέα, οι οποίοι κινητοποιήθηκαν και τελικά καταφέραμε να πάρουμε τον φάκελο της υπόθεσης». Από την επαφή με το Γραφείο Συνηγορίας, διαπίστωσε ότι είχε πέσει σε κάτι σαν τρύπα του συστήματος, την οποία ελάχιστοι γνωρίζουν αφού αφορά κατά βάση την πλέον παραμελημένη, χωρίς φωνή, ομάδα του πληθυσμού, τους ψυχικά ασθενείς. «Εάν κάποιος ισχυριστεί για σένα ότι δεν έχεις σώας τας φρένας, κινδυνεύεις να κλειστείς στο ψυχιατρείο», λέει στην «Κ» η δικηγόρος της. «Μολονότι ο μόνος αρμόδιος να αποφασίσει αν κάποιος πρέπει να εγκλειστεί ή όχι είναι ο γιατρός και όχι ο δικαστής ούτε ο εισαγγελέας, πάρα πολλοί είναι αυτοί που συλλαμβάνονται με χειροπέδες και καταλήγουν στα ψυχιατρεία προκειμένου να εξεταστούν με αφορμή μια ανάλογη καταγγελία. Εκτιμώ ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που προσωρινά νοσηλεύονται σε ψυχιατρεία δεν χρήζουν ακούσιου εγκλεισμού».
Το επιβεβαιώνει μιλώντας στην «Κ» και ο νομικός κοινωνικός ανθρωπολόγος και συντονιστής του Γ.Σ. κ. Αλέξανδρος Λούντζης. «Εχουμε αντιμετωπίσει στο πλαίσιο του προγράμματος πάρα πολλές περιπτώσεις ακούσιας νοσηλείας για ανθρώπους που τα ψυχικά τους προβλήματα δεν έχρηζαν εγκλεισμό. Είναι συχνά ο τρόπος που επιλέγουν συγγενείς για να καταφέρουν να εκποιήσουν την περιουσία τους».
Η συστηματική παραβίαση των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών στη χώρα μας ήταν προφανώς η αιτία που οδήγησε στην ανάπτυξη του Γραφείου Συνηγορίας από τους αρμόδιους φορείς (ΕΚΨΥ σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων και την Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου), όπου μπορούν να απευθύνονται όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας, καθώς και φιλικά ή συγγενικά τους πρόσωπα, που ανησυχούν ότι θίγονται τα δικαιώματά τους. Μέσα στους 10 μήνες λειτουργίας του, έχει δεχθεί και έχει περαιώσει 290 υποθέσεις. Οι περισσότερες (70) αφορούσαν σε προνοιακά και ασφαλιστικά θέματα. «Πολύ συχνά μας καλούν άνθρωποι που για παράδειγμα έχουν 67% ποσοστό αναπηρίας, ξαφνικά τους αναγνωρίστηκε 50% ποσοστό αναπηρίας, με αποτέλεσμα να χάνουν δικαιώματα για σύνταξη και επιδόματα», αναφέρει η ψυχολόγος του Γ.Σ. κ. Νίκη Δαρμογιάννη. Οι υπόλοιπες υποθέσεις αφορούσαν κλινική καθοδήγηση (57), δηλαδή ερωτήματα για το πού μπορούν να απευθυνθούν, ποιες δομές έχουν κοντά τους, κληρονομικά ή περιουσιακά θέματα (39), καταγγελίες διακρίσεων στον χώρο εργασίας (26), θέματα δικαστικής συμπαράστασης ή επιμέλειας ανηλίκων (22), ακούσια νοσηλεία (13) κ.ά.
Απροστάτευτοι ασθενείς από τη γραφειοκρατία
«Αυτά που τραβάμε εμείς στις επαφές μας με τις υπηρεσίες, εδώ έχουν κατά πολύ μεγεθυνθεί», λέει ο Αλέξανδρος Λούντζης, νομικός και συντονιστής του Γραφείου Συνηγορίας που έχει συστήσει η Εταιρεία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας σε συνεργασία και με το Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων και την Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. «Αν μια φορά κωλυσιεργούν ή αγνοούν αιτήματα από εμάς, στους ψυχικά ασθενείς η αντιμετώπιση είναι δέκα φορές χειρότερη». Την κατάσταση επιτείνουν οι συνεχείς αλλαγές στο προνοιακό πλαίσιο, για τις οποίες δεν ενημερώνονται οι κρατικοί υπάλληλοι, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να εξυπηρετήσουν. «Ειδικά οι ψυχικά ασθενείς είναι ευάλωτος πληθυσμός, θέλουν βοήθεια για να κάνουν κάποια πράγματα, μια υποτυπώδη έστω καθοδήγηση».
Κύριος στόχος του Γραφείου Συνηγορίας, η συνέχιση της λειτουργίας του οποίου μοιάζει μονόδρομος ειδικά στη σημερινή συγκυρία (το πρόγραμμα στην πιλοτική του φάση λήγει αυτόν τον Απρίλιο), είναι η εμπέδωση της αντίληψης ότι οι ψυχικά ασθενείς διατηρούν στο ακέραιο τα δικαιώματά τους. «Εχουμε πολλές καταγγελίες από εργαζομένους τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα ότι έχουν απειληθεί με δυσμενή μετάθεση ή απόλυση αντιστοίχως όταν νόσησαν, κάτι που απαγορεύεται από την ισχύουσα νομοθεσία» συνεχίζει ο κ. Λούντζης. «Πολύ συχνά επίσης καταγράφεται διαρροή στοιχείων που εμπίπτουν στο ιατρικό απόρρητο, όταν πρόκειται για ψυχικά ασθενείς, ιδίως στο πλαίσιο δικαστικής διαμάχης για επιμέλεια ανηλίκου μετά το διαζύγιο».
Το σύστημα δεν φαίνεται να μπορεί να τους προστατεύσει. Οι ειδικοί σύμβουλοι του Γραφείου Συνηγορίας πάντως τα καταφέρνουν. «Είναι εντυπωσιακό τι μπορεί να πετύχει ακόμα και μια μικρή τέτοια παρέμβαση, αν σκεφτεί κανείς την πολυπλοκότητα κάποιων αιτημάτων».
Το Γραφείο Συνηγορίας λειτουργεί στο πλαίσιο του προγράμματος «Πλατφόρμα Δράσης για τα Δικαιώματα στην Ψυχική Υγεία» (www.psy-dikaiomata.gr). Το έργο χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία στο πλαίσιο του Προγράμματος «Είμαστε όλοι Πολίτες», το οποίο είναι μέρος του συνολικού Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του ΕΟΧ για την Ελλάδα, γνωστού ως EEA Grants. Διαχειριστής Επιχορήγησης του Προγράμματος είναι το Ιδρυμα Μποδοσάκη. Οι πολίτες μπορούν να λάβουν δωρεάν τις υπηρεσίες του κατόπιν προγραμματισμένης κατ’ ιδίαν συνάντησης ή τηλεφωνικής συνομιλίας καλώντας στο 210-72.38.009.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
