Η ποίηση του Κώστα Καρυωτάκη μοιάζει με ένα μεγάλο σπίτι, ένα τεράστιο σπίτι, το οποίο όλη μέρα και απ' όλες τις πλευρές ο ήλιος το «λούζει» με το φως του. Και όμως. Στο εσωτερικό του σπιτιού αυτού δεν μπορεί να μπει ούτε μια ακτίνα. Ο Καρυωτάκης φρόντισε να μην αφήσει το παραμικρό περιθώριο. Τόσο ερμητικά κλειστό είναι αυτό το σπίτι.
Αυτό το σπίτι, το τόσο καταθλιπτικό σπίτι, το τόσο μουντό σπίτι, επηρέασε ποιητές σαν τον Ρίτσο και τον Σεφέρη να «χτίσουν» το δικό τους.
Η ποίηση του Κώστα Καρυωτάκη δεν έχει τίποτα το ηρωικό. Είναι άκρως αντιηρωική. Μέσα από τον αυτοσαρκασμό αποδομεί τα πάντα. Αποθεώνει το αδιέξοδο. Αποθεώνει το άδοξο. Χωρίς την παραμικρή αμφιβολία ο Κώστας Καρυωτάκης είναι ο σπουδαιότερος θλιμμένος ποιητής που έβγαλε ποτέ η Ελλάδα.
Έγραψε για τον πόνο, τη θλίψη, την αποτυχία, τη ματαίωση, τη μοναξιά. Και αφού έγραψε για όλα αυτά, μια ημέρα σαν σήμερα, σε ηλικία μόλις 32 ετών, μας αποχαιρέτισε και πήγε στο ραντεβού που είχε με τον θάνατο.
«Έχω κάτι σπασμένα φτερά. Δεν ξέρω καν γιατί μας ήρθε το καλοκαίρι αυτό»
Ο Κώστας Καρυωτάκης είδε το πρώτο φως της ημέρας στην Τρίπολη 30 Οκτωβρίου 1896. Ήταν ο δεύτερο παιδί της οικογένειας, ενώ ακολούθησε ένα ακόμα μετά από αυτόν.
Ο πατέρας του, Γιώργος Καρυωτάκης, ήταν νομομηχανικός και εξαιτίας της δουλειάς του η οικογένεια αναγκαζόταν συχνά να αλλάζει σπίτια και περιοχές. Έζησαν στη Λευκάδα, την Πάτρα, τη Λάρισα, την Καλαμάτα, το Αργοστόλι, την Αθήνα και τα Χανιά.
Ο μικρός Κώστας, από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής του, ήταν ξεκάθαρο πως ήταν διαφορετικός απ' όλους τους υπόλοιπους νέους της ηλικίας του.
Σεμνός, μετρημένος, σοβαρός, θλιμμένος και σπάνια χαμογελαστός, έδειξε από νωρίς την τάση προς τα γράμματα.
Από τα εφηβικά του χρόνια δημοσίευε ποιήματά του σε παιδικά περιοδικά, ενώ το όνομά του αναφέρεται και σε διαγωνισμό διηγήματος του περιοδικού «Διάπλαση των Παίδων». Το 1917 ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Νομική. Προσπάθησε να ακολουθήσει το επάγγελμα του δικηγόρου, δεν τα κατάφερε και έπιασε δουλειά στο δημόσιο. Άρχισε να εργάζεται στη Νομαρχία Θεσσαλονίκης.
Σιχαινόταν τη δουλειά του και τη γραφειοκρατία όσο τίποτα και ανέπτυξε κάποιου είδους συνδικαλισμό, πιθανότατα σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσει όλα τα αρνητικά που ένιωθε. Για αυτό το λόγο ερχόταν σε διαρκή κόντρα με τους προϊσταμένους του και εκείνοι τον τιμωρούσαν με μεταθέσεις. Σύρος, Άρτα, Αθήνα…
Μέσα σε όλα αυτά ο Καρυωτάκης άρχισε να δημοσιεύει ποιητικές συλλογές. «Ο Πόνος των Ανθρώπων και των Πραγμάτων», η πρώτη του, δημοσιεύτηκε το Φεβρουάριο του 1919 και δεν έλαβε ιδιαίτερα θετικές κριτικές. Η δεύτερη συλλογή του, υπό τον τίτλο «Νηπενθή», εκδόθηκε το 1921 και το Δεκέμβριο του 1927 εκδόθηκε η τελευταία ποιητική συλλογή του, με τίτλο «Ελεγεία και Σάτιρες». Από τη «Νηπενθή» και μετά ο Καρυωτάκης ήταν ένα υπολογίσιμο μέγεθος στην εγχώρια ποίηση.
Κάπου ανάμεσα στο μίσος του για τη δουλειά του και τη διέξοδο της ποίησης, ο Καρυωτάκης ερωτεύτηκε. Ο πρώτος του μεγάλος έρωτας ήταν η Άννα Σκοδρύλη, την οποία γνώρισε ως έφηβος στα Χανιά. Η δεύτερη ήταν η «καταραμένη» ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη, συνάδελφός του στη Νομαρχία Αττικής.
Ο Καρυωτάκης αγάπησε βαθιά την Πολυδούρη αλλά ποτέ του δεν κατάφερε να ξεπεράσει τη Σκοδρύλη.
Με την Πολυδούρη γνωρίστηκαν τον Δεκέμβριο 1921. Εκείνος γοητεύτηκε από τη στάση ζωής που είχε εκείνη. Εκείνη γοητεύτηκε από την ποίησή του. Η μποέμικη ζωή που έκανε η Πολυδούρη, ωστόσο, ήταν φορτίο βαρύ για τον Καρυωτάκη. Η απελευθερωμένη κοπέλα του έκανε μέχρι και πρόταση γάμου αλλά εκείνος αρνήθηκε.
Στην αρχή επικαλέστηκε την άσχημη εμφάνισή του και πώς δεν θα της ταίριαζε, όταν εκείνη επέμεινε, ωστόσο, εκείνος της είπε πως έπασχε από κάποιο αφροδίσιο νόσημα. Η Πολυδούρη δεν τον πίστεψε αλλά εκείνος δεν έκανε ούτε βήμα πίσω και επέμεινε πως δεν μπορεί να γίνει μεταξύ τους κάτι περισσότερο.
Οι μελετητές του έργου του λένε πως στο ποίημα του «Ωχρά Σπειροχαίτη» (το όνομα του μικροβίου που προκαλεί τη σύφιλη), είναι η απόδειξη ότι ο ποιητής όντως έπασχε από τη συγκεκριμένη ασθένεια.
Ο έρωτας αυτός έμεινε ανεκπλήρωτος. Η Πολυδούρη πληγωμένη και προδομένη, έφυγε για το Παρίσι όπου συνέχισε να κάνει αντισυμβατική ζωή. Κάπως έτσι ο Καρυωτάκης έμεινε μόνος του, συνεχίζοντας τη μοναχική του πορεία προς τον θάνατο.
«Θάνατος είναι οι κάργες που χτυπιούνται στους μαύρους τοίχους και στα κεραμίδια»
Το Φεβρουαρίου του 1928 ο Καρυωτάκης αποσπάστηκε στην Πάτρα και λίγο αργότερα στην Πρέβεζα. Στον τελευταίο του σταθμό. Η αλληλογραφία του με συγγενείς του την περίοδο αυτή αναδεικνύει την απόγνωση του Καρυωτάκη. Στις 20 Ιουλίου πήγε στο Μονολίθι και βούτηξε στη θάλασσα και επί δέκα ώρες προσπαθούσε να αυτοκτονήσει, προσπαθώντας μάταια να πνιγεί.
Την επόμενη μέρα (21 Ιουλίου) αγόρασε ένα περίστροφο και επισκέφτηκε ένα καφενείο της Πρέβεζας.
Αφού πέρασε λίγες ώρες μόνος του καπνίζοντας, πήγε στην παραλία του Αγίου Σπυρίδωνα, έκατσε κάτω από έναν ευκάλυπτο, έστρεψε το όπλο πάνω και αυτοπυροβολήθηκε.
Στην τσέπη του η αστυνομία βρήκε ένα σημείωμα, που εξηγούσε τους λόγους της αυτοκτονίας του:
«Είναι καιρός να φανερώσω την τραγωδία μου. Το μεγαλύτερό μου ελάττωμα στάθηκε η αχαλίνωτη περιέργειά μου, η νοσηρή φαντασία και η προσπάθειά μου να πληροφορηθώ για όλες τις συγκινήσεις, χωρίς τις περσότερες να μπορώ να τις αισθανθώ. Τη χυδαία, όμως, πράξη που μου αποδίδεται τη μισώ. Εζήτησα μόνο την ιδεατή ατμόσφαιρά της, την έσχατη πικρία. Ούτε είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για το επάγγελμα εκείνο. Ολόκληρο το παρελθόν μου πείθει γι’ αυτό. Κάθε πραγματικότης μου ήταν αποκρουστική. Είχα τον ίλιγγο του κινδύνου.
» Και τον κίνδυνο που ήρθε τον δέχομαι με πρόθυμη καρδιά. Πληρώνω για όσους, καθώς εγώ, δεν έβλεπαν κανένα ιδανικό στη ζωή τους, έμειναν πάντα έρμαια των δισταγμών τους ή εθεώρησαν την ύπαρξή τους παιχνίδι χωρίς ουσία. Τους βλέπω να έρχονται ολοένα περισσότεροι μαζί με τους αιώνες. Σ’ αυτούς απευθύνομαι. Αφού εδοκίμασα όλες τις χαρές είμαι έτοιμος για έναν ατιμωτικό θάνατο. Λυπούμαι τους δυστυχισμένους γονείς μου, λυπούμαι τα αδέλφια μου. Αλλά φεύγω με το μέτωπο ψηλά. Ήμουν άρρωστος. Σας παρακαλώ να τηλεγραφήσετε, για να προδιαθέση την οικογένειά μου, στο θείο μου Δημοσθένη Καρυωτάκη, οδός Μονής Προδρόμου, πάροδος Αριστοτέλους, Αθήνας.
[Υ.Γ.] Και για ν’ αλλάξουμε τόνο. Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι να μην επιχειρήσουνε ποτέ να αυτοκτονήσουν δια θαλάσσης. Όλη νύχτα απόψε, επί δέκα ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ήπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πώς, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ορισμένως, κάποτε, όταν μου δοθεί η ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγμένου».
Σύγχρονοι μελετητές της ζωής και του έργου του Καρυωτάκη είναι πεπεισμένοι, πλέον, πως ο σπουδαίος ποιητής δεν αυτοκτόνησε από την κατάθλιψη.
Λένε πως ένα συγκεκριμένο απόσπασμα της τελευταίας του επιστολής μπορεί να φανερώνει την αλήθεια. «Τη χυδαία, όμως, πράξη που μου αποδίδεται τη μισώ. Εζήτησα μόνο την ιδεατή ατμόσφαιρά της, την έσχατη πικρία. Ούτε είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για το επάγγελμα εκείνο». Κανείς δεν ξέρει περισσότερες λεπτομέρειες. Μόνο υποθέσεις μπορούν να γίνουν.
Λέγεται πως ο Καρυωτάκης συνδεόταν ερωτικά με μια πόρνη πριν πάρει μετάθεση για την Πρέβεζα.
Δεν αποκλείεται, λοιπόν, κάποιοι να βρήκαν την ευκαιρία να τιμωρήσουν τον «ενοχλητικό συνδικαλιστή» με μια υπόθεση μαστροπείας και να τελειώνουν οριστικά με αυτόν. Το τι πραγματικά έγινε και ποια ήταν αυτή η «χυδαία πράξη» για την οποία τον κατηγορούσαν, θα μείνει για πάντα ένα μυστήριο.
Σε ό,τι αφορά την Πολυδούρη, στο Παρίσι κόλλησε φυματίωση. Μια νύχτα τη βρήκαν πεσμένη στο δρόμο. Επέστρεψε στην Αθήνα για να νοσηλευτεί στο «Σωτηρία». Εκεί έμαθε τα δυσάρεστα νέα για την αυτοκτονία του Καρυωτάκη.
Η είδηση αυτή την κατέβαλε ακόμα περισσότερο. Η κατάσταση της υγείας της επιδεινώθηκε και κατέρρευσε ψυχολογικά. Στις 29 Απριλίου 1930, μη αντέχοντας άλλο ζήτησε από έναν φίλο της να την προμηθεύσει με μορφίνη και αυτοκτόνησε παίρνοντας υπερβολική δόση.
Πηγή: reader.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 27/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
