Όλοι ξέρουμε το μονοπάτι που είχαμε συνηθίσει να ακολουθούμε για να βρούμε μια πληροφορία στο διαδίκτυο; Μέχρι χθες, ο «παλιός καλός δρόμος» λεγόταν Google: πληκτρολογούσαμε μια ερώτηση, βλέπαμε μια λίστα αποτελεσμάτων και ξεκινούσαμε το προσωπικό μας «ταξίδι» ανάμεσα σε σελίδες, συνδέσμους και παραπομπές.
Σήμερα, όμως, ο ορίζοντας έχει ανοίξει. Δεν ψάχνουμε μόνο στη Google. Ήδη πολλοί από εμάς έχουν αρχίσει να ζητούν βοήθεια από «έξυπνους οδηγούς» — τεχνητούς βοηθούς όπως το ChatGPT, το Perplexity, το Google Gemini, το Copilot στον Microsoft Edge, και άλλα AΙ εργαλεία. Με μια φράση, με μια ερώτηση στη φυσική μας γλώσσα, οι μηχανές αυτές απαντούν άμεσα και στοχευμένα, χωρίς να χρειάζεται να κάνουμε ανασκαφές σε ατελείωτες λίστες αποτελεσμάτων.
Αυτή η αλλαγή θυμίζει λίγο το πέρασμα από τη χάρτινη εγκυκλοπαίδεια στη μηχανή αναζήτησης: μια μετάβαση που μας πήρε από την «αναζήτηση βελόνας στα άχυρα» σε «έναν σοφό σύμβουλο» που καταλαβαίνει τι ρωτάμε. Μόνο που τώρα, αυτός ο σύμβουλος γίνεται ακόμα πιο προσωπικός, σχεδόν σαν να έχουμε δίπλα μας έναν έμπιστο φίλο που γνωρίζει την πρόθεσή μας, τις ανάγκες μας, το πλαίσιο της ερώτησής μας, και μας δίνει την κατάλληλη απάντηση στο λεπτό.
Ακριβώς εδώ μπαίνει στο παιχνίδι το AEO (Answer Engine Optimization) — η βελτιστοποίηση για «μηχανές απαντήσεων». Αν το SEO (Search Engine Optimization) είχε στόχο να μας ανεβάσει ψηλά στα αποτελέσματα αναζήτησης της Google, το AEO μας καλεί να προσαρμοστούμε σε έναν κόσμο όπου η απάντηση φτάνει στον χρήστη σχεδόν πριν εκείνος καν προλάβει να πατήσει το «Enter».
Σκεφτείτε το AEO σαν μια φωνή ανάμεσα σε ένα πλήθος: Αντί να φωνάξεις «εδώ είμαι!» ελπίζοντας κάποιος να σε προσέξει, τώρα έχεις την ευκαιρία να είσαι εσύ αυτός που θα απαντήσει πρώτος και καθαρά στο ερώτημα του χρήστη — σαν τον άνθρωπο που όλοι στρέφονται να ρωτήσουν όταν ψάχνουν κάτι.
Σε αυτή τη νέα εποχή, η αναζήτηση δεν μοιάζει πια με ψάρεμα σε μια απέραντη λίμνη, όπου ρίχνουμε πετονιά και περιμένουμε. Είναι περισσότερο σαν να έχουμε δίπλα μας ένα σοφό πλάσμα που γνωρίζει ήδη πού κρύβεται η σωστή πληροφορία. Εμείς, ως δημιουργοί περιεχομένου, έχουμε την πρόκληση να μάθουμε πώς θα ετοιμάζουμε την «ιδανική μπουκιά πληροφορίας», ώστε αυτός ο ψηφιακός βοηθός να την προσφέρει αμέσως στον χρήστη.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό;
- Δημιουργούμε περιεχόμενο που απαντά ξεκάθαρα και άμεσα στα ερωτήματα.
- Δίνουμε έμφαση στην πρόθεση του χρήστη, όχι απλώς σε λέξεις-κλειδιά.
- Χρησιμοποιούμε δομημένα δεδομένα για να καταλαβαίνουν οι ΑΙ βοηθοί με ακρίβεια τι είναι αυτό που προσφέρουμε.
- Βελτιστοποιούμε για περιβάλλοντα φωνητικής αλληλεπίδρασης, φτιάχνοντας απαντήσεις που «ακούγονται» φυσικές.
Αυτό δεν είναι απλώς μια τάση: είναι η νέα πραγματικότητα της διαδικτυακής αναζήτησης. Αν μέχρι χθες αναρωτιόμασταν «πώς θα έρθει ο επισκέπτης στη σελίδα μας;», τώρα ρωτάμε «πώς θα φτάσει η απάντησή μας στον άνθρωπο που ρωτά;».
Για τις επιχειρήσεις, η υιοθέτηση του AEO σημαίνει ότι θα κατακτήσουν μια εξέχουσα θέση στα νέα κανάλια πληροφόρησης. Αντί να περιμένουν τον χρήστη να χαθεί σε λίστες και κλικ, θα μπορούν να γίνουν η άμεση λύση στο πρόβλημα. Και όπως ξέρουμε, όποιος παρέχει λύσεις κερδίζει εμπιστοσύνη, αξιοπιστία και τελικά πιστότητα.
Για τον απλό χρήστη, οι επιλογές είναι δύο:
Εμμένει στην «παραδοσιακή» αναζήτηση, όπου έχει τον πλήρη έλεγχο αλλά χρειάζεται χρόνο για να φιλτράρει τα αποτελέσματα ή χρησιμοποιεί ai εργαλεία όπου οι απαντήσεις έρχονται έτοιμες, σαν να έχει στο πλευρό του έναν πολύπειρο σύμβουλο. Ο χρήστης μπορεί να χάνει ένα μέρος της αυτενέργειας στο φιλτράρισμα, αλλά κερδίζει τόσο σε χρόνο όσο και σε ευκολία.
Καθώς λοιπόν τα AΙ εργαλεία εξελίσσονται, προβλέπεται ότι οι απαντήσεις που θα προσφέρουν θα γίνονται όλο και πιο άρτιες, εύστοχες και αξιόπιστες. Το ταξίδι στις πληροφορίες μοιάζει όλο και λιγότερο με λαβύρινθο και περισσότερο με μια διαδρομή καθοδηγούμενη από έναν έμπιστο ξεναγό.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη μετασχηματίζει την ψηφιακή μας κουλτούρα: από έναν κόσμο όπου εμείς κυνηγούσαμε την πληροφορία, περνάμε σε έναν κόσμο όπου η πληροφορία έρχεται σε εμάς. Σε αυτόν τον νέο, πιο «ανθρώπινο» (παρά τα αντιθέτως λεγόμενα πολλές φορές) και στοχευμένο ψηφιακό χώρο, το AEO γίνεται το κλειδί για να ανοίξουμε τις πόρτες της γνώσης — την κατάλληλη στιγμή, στο κατάλληλο πρόσωπο, με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο.
*Θανάσης Δαβαλάς- Διδάσκων και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου
