παραλία Θεσσαλονίκης
Η δοτική των αρχαίων ελληνικών

Υπάρχουν κάποια στερεοτυπικά αστεία για να δείξουμε τις διαφορές μεταξύ των βόρειων και των νότιων διαλέκτων της Ελλάδας. Χοντρικά, αυτό που λέμε στην πλάκα, από τη Λαμία και πάνω και από τη Λαμία και κάτω. Ένα από αυτά τα αστεία τονίζει το «με λες», «την είπα» σε αντίθεση με το «μου λες», «του είπα» που χρησιμοποιούμε στην Αθήνα.

Αυτή είναι μία από τις «ιδιαιτερότητες» της διαλέκτου της Θεσσαλονίκης την οποία συχνά εντοπίζουν οι Αθηναίοι μαζί φυσικά με το παχύ «λ». Aντιστρόφως, φυσικά είναι ο κλασικός πόλεμος για το τι είναι σουβλάκι και τι σάντουιτς.

Στο παρόν κείμενο, ας μείνουμε στο «με λες» το οποίο εκλαμβάνεται συχνά ειρωνικά ή ακόμα και ως γλωσσικό λάθος. Στην πραγματικότητα, όμως, μιλάμε για έναν διαφορετικό τρόπο να διορθωθεί μία «απουσία».

Αν το δούμε στην πράξη, το «μου λες» και το «με λες» είναι ουσιαστικά η επιλογή μίας διαφορετικής πτώσης. Από τη μία, την πιο αθηναϊκή εκδοχή, χρησιμοποιείται η αιτιατική πτώση. Στην άλλη, την πιο θεσσαλονικία, χρησιμοποιείται η γενική.

Ο λόγος είναι ότι σε προηγούμενες φάσεις της ελληνικής γλώσσας υπήρχε η δοτική πτώση η οποία ως γνωστόν δεν υπάρχει πια στα νέα ελληνικά (εκτός από κάποιες περιπτώσεις γλωσσικών εκφράσεων που έχουν μείνει ως γλωσσικά απολιθώματα «τοις μετρητοίς», «δόξα τω θεώ» κτλ).

Από ένα σημείο και μετά, αυτή η αιτιατική των βόρειων ιδιωμάτων αποτέλεσε και ζήτημα ταυτότητας για τους Θεσσαλονικείς, πολλοί εκ των οποίων το χρησιμοποιούν ακόμα πιο έντονα τις φορές που κατεβαίνουν στην Αθήνα.

Πάντως, σε κάθε περίπτωση μπορούμε να διαβεβαιώσουμε ότι και οι δύο χρήσεις είναι το ίδιο σωστές, παρότι στο παρελθόν κυκλοφόρησε ένα δήθεν κείμενο του Μπαμπινιώτη, πράγμα που δεν έχει γράψει ποτέ, το οποίο τόνιζε ότι η αιτιατική «είναι πιο κοντά» στη δοτική.

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Μισθοδοσία εκπαιδευτικών: Απαράδεκτη η απόφαση να μας πληρώσουν παραμονή Χριστουγέννων

Είσαι άνεργος στο κέντρο της Αθήνας; ΠΑΡΕ ΤΩΡΑ έκτακτο επίδομα 1000 ευρώ 

ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση

Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα