Τρικυμιά στο διαδίκτυο

Τρικυμιά στο διαδίκτυο

Ο θαυμαστός καινούργιος κόσμος της τεχνολογίας θεωρείται πως αποτελεί το μέλλον της οικονομίας. Ωστόσο, διαθέτει και παρελθόν, αλλά και παρόν που μάλλον δεν είναι τόσο άξια θαυμασμού.

 

Δίσεκτο έτος ήταν το 2012 για το Facebook, το οποίο έκανε μια καταστροφική πρώτη αρχή στο χρηματιστήριο που άφησε τους επενδυτές γεμάτους αβεβαιότητα. Ο καθηγητής Σίντνεϊ Φίνκελσταϊν που εδώ και τρία χρόνια υποδεικνύει τους χειρότερους μάνατζερ του έτους, στέκεται στο υπερτροφικό «εγώ» και την ανωριμότητα του Ζούκερμπεργκ.

Λάθη συμβαίνουν παντού και οι ίδιοι νόμοι της οικονομίας ισχύουν για όλες τις επιχειρήσεις, κάτι που συχνά έχουν διαπιστώσει με πικρό τρόπο πολλοί επενδυτές.

Η Electronic Arts (EA) είναι η πιο μεγάλη και γνωστή εταιρεία παραγωγής ηλεκτρονικών παιχνιδιών (video games) στην Αμερική και στον κόσμο. Ομως, τα τελευταία δύο χρόνια, αναδεικνύεται από τους ψηφοφόρους του ιστολογίου consumerist.com χειρότερη εταιρεία στις ΗΠΑ. Οι συντάκτες του ιστολογίου κάλεσαν την ΕΑ να πάψει να αντιμετωπίζει τους πελάτες της σαν ανθρώπινους κουμπαράδες και να μη βγάζει τόσα ανολοκλήρωτα ή/και σπασμένα παιχνίδια με την πρόθεση να πουλήσει σαν έξτρα ό,τι θα έπρεπε να είχε δώσει με την αρχική αγορά.

Η κακόφημη διάκριση της ΕΑ λογικά σχετίζεται και με τη βουτιά στην κερδοφορία της, η οποία προκάλεσε την απομάκρυνση του ισχυρού άνδρα της εταιρείας, Τζον Ριτσιτιέλο, ο οποίος παραιτήθηκε στα τέλη Μαρτίου. Το τρίτο τρίμηνο του 2012, το τελευταίο για το οποίο ανακοινώθηκαν στοιχεία, η ΕΑ είχε εισπράξεις 1.18 δισ. δολάρια, έναντι 1.65 δισ. για το ίδιο διάστημα του 2011. Για να σωθεί η παρτίδα, η ΕΑ ανακάλεσε από την εφεδρεία τον δικό της Κιγκινάτο, τον Λάρι Προμπστ, ο οποίος είχε διατελέσει CEO της επιχείρησης απ' το 1991 έως το 2007.

 

Ο Ροντ Χέιστινγκς τελικά δικαίωσε τη φήμη του ως γκουρού της νέας οικονομίας.

Η πασίγνωστη για τους εκτυπωτές και τους υπολογιστές της Hewlett-Packard (ΗΡ) βρίσκεται σε κρίση διαρκείας και οι συχνές αλλαγές στο τιμόνι της δεν την έχουν βοηθήσει. Τρεις CEO της ΗΡ απολύθηκαν μεταξύ 2005 και 2011, έτος που το Δ.Σ. αποφάσισε να φέρει ένα αστέρι για να δώσει πνοή στην εταιρεία. Γι' αυτό και απευθύνθηκε στη Μεγκ Ουίτμαν, η οποία είναι δισεκατομμυριούχος χάρη στη θητεία της ως CEO στο eΒay μεταξύ 1998 και 2008. Η Ουίτμαν, που ήταν υποψήφια των ρεπουμπλικανών για κυβερνήτης της Καλιφόρνια το 2010, αλλά έχασε παρότι ξόδεψε 144 εκατ. δολάρια για την προεκλογική της εκστρατεία, πάλεψε να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών.

 

Η τιμή της μετοχής της Groupon, που ξεκίνησε τη μόδα των προσφορών μέσω Ιντερνετ, έχει υποχωρήσει κατά 85% σε σχέση με το ιστορικό υψηλό, το ίδιο και η περιουσία του μεγαλοεπενδυτή της εταιρείας, Λεβαντόφσκι και του ιδρυτή της εταιρείας Μέισον.

Το 2012 φάνηκε να χάνει τη μάχη, καθώς έσοδα, πωλήσεις και η τιμή της μετοχής της εταιρείας υποχώρησαν κατά 14%, 12% και 46%, αντίστοιχα. Ωστόσο, μέσα στο 2013 η ΗΡ έχει ανακτήσει μερικό απ' το χαμένο έδαφος και απ' την αρχή του έτους οι μετοχές της κερδίζουν 37%.

Στον σκληρό ανταγωνισμό για την επικράτηση στην αγορά των smartphones κερδισμένες -προς το παρόν τουλάχιστον- φαίνεται να βγαίνουν η Apple με το iPhone και οι εταιρείες εκείνες των οποίων τα κινητά χρησιμοποιούν Android, δηλαδή το λειτουργικό σύστημα της Google. Η μεγάλη χαμένη της τελευταίας πενταετίας είναι η Νokia, η οποία το 2008 είχε μερίδιο λίγο πιο κάτω από 50% στην αγορά των smartphones.

 

Πολλοί αναλυτές δείχνουν τον Ελοπ, τον πρώτο CEO της εταιρείας που δεν είναι Φινλανδός, υπεύθυνο για τη δύσκολη θέση στην οποία περιήλθε η Nokia.

Η μετοχή της τον Μάιο εκείνου του καλού για τη φινλανδική εταιρεία έτους διαπραγματευόταν κοντά στα 30 δολάρια. Πέρασαν πέντε ζημιογόνα χρόνια από τότε. Σήμερα η τιμή της μετοχής της κυμαίνεται κάτω από τα 3.5 δολάρια και η εταιρεία μοιάζει να στηρίζεται στις φτηνές, απλές συσκευές για να επιστρέψει στην κερδοφορία και όχι στην τεχνολογία αιχμής. Ετσι κι αλλιώς, λόγω της θέσης του, μεγάλο κομμάτι της ευθύνης γι' αυτήν την παρακμή ανήκει στον τιμονιέρη της εταιρείας, Στίβεν Ελοπ. Δεν είναι όμως ο μόνος λόγος που πολλά δάχτυλα δείχνουν τον Ελοπ, τον πρώτο CEO της εταιρείας που δεν είναι Φινλανδός, για τη δύσκολη θέση στην οποία περιήλθε η Nokia.

Ο Καναδός μάνατζερ κυκλοφόρησε στις αρχές του 2011 ένα εσωτερικό σημείωμα που έφερε τον τίτλο «φλεγόμενη πλατφόρμα», στο οποίο παρομοίαζε τη Nokia με υπεράκτια πλατφόρμα άντλησης πετρελαίου που καίγεται, από την οποία έπρεπε όποιος ήθελε να ζήσει να πηδήξει.

Στο ίδιο σημείωμα ο Ελοπ έκανε μια υποτιμητική αναφορά στα smartphone της εταιρείας του, που «έτρεχαν» λειτουργικό σύστημα Symbian, η οποία έβλαψε τις πωλήσεις των συσκευών της Nokia, πράγμα που παραδέχτηκε και ο ίδιος.

Την ίδια καθοδική πορεία με τη Nokia είχε και η καναδική RIMM τα τελευταία χρόνια. Τα Blackberry, τα τηλέφωνα της RIMM, που κάποτε ήταν το δεξί χέρι κάθε επαγγελματία της επικοινωνίας, έχουν μείνει πολύ πίσω. Τρία χρόνια πριν κυριαρχούσαν στην αγορά, τώρα το μερίδιο που ελέγχουν είναι μικρότερο από 1%.

Η δε μετοχή της RIMM διαπραγματευόταν στα 144 δολάρια, ενώ σήμερα η τιμή της μόλις που φτάνει τα 15.8 δολάρια - πτώση 89%. Οι ιδρυτές και CEOs της, Τζιμ Μπαλσίλι και Μάικλ Λαζαρίντις, έχουν δει τις περιουσίες τους να συρρικνώνονται αναλόγως από 3.7 και 4.3 δισεκατομμύρια σε 405 και 472 εκ. δολάρια, αντιστοίχως.

Δίσεκτο έτος ήταν το 2012 και για το Facebook, το οποίο έκανε μια καταστροφική πρώτη αρχή που άφησε τους επενδυτές γεμάτους αβεβαιότητα. Αρχικά, εκείνη την ημέρα της εισαγωγής της μετοχής της εταιρείας στο χρηματιστήριο τον περασμένο Μάιο, η τιμή της έφτασε τα 45 δολάρια εκτινάσσοντας την κεφαλαιοποίησή της στα 85 δισ. και την αποτίμηση της περιουσίας του Μαρκ Ζούκερμπεργκ στα 20 δισ. δολάρια. Ομως, σύντομα, μέσα στο καλοκαίρι, η τιμή της μετοχής έπεσε έως τα 17 δολάρια για να ανακάμψει κάπως το 2013 και να κινείται σήμερα στα 28 δολάρια.

Αρκετοί αναλυτές είναι απαισιόδοξοι για το μέλλον της μετοχής του γιγαντιαίου κοινωνικού δικτύου, αφού, εκτός των άλλων, το Facebook αντιμετωπίζει πλέον ανταγωνισμό και διαρροή χρηστών σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Αλλοι, όπως ο καθηγητής Σίντνεϊ Φίνκελσταϊν που εδώ και τρία χρόνια υποδεικνύει τους χειρότερους μάνατζερ του έτους, στέκονται στο υπερτροφικό «εγώ» και την ανωριμότητα του Ζούκερμπεργκ, που δεν πείθει ότι έχει τα απαραίτητα προσόντα για να διοικήσει μια τόσο μεγάλη επιχείρηση.

Μπορεί οι περισσότεροι να μην ξέρουν την εταιρεία παραγωγής ηλεκτρονικών παιχνιδιών Zynga, ωστόσο είναι πιθανό να γνωρίζουν κάποιο απ' τα προϊόντα της που έκαναν θραύση στο Facebook, όπως, για παράδειγμα, το Farmville. Ο ιδρυτής και CEO της Zynga, Μάρκους Πίνκους, ο οποίος έδωσε στην εταιρεία το όνομα του σκύλου του, αποφάσισε να τη βάλει στο χρηματιστήριο στα τέλη του 2011.

Το ντεμπούτο της στον NASDAQ έγινε στα 9 δολάρια και μέχρι το καλοκαίρι του 2012 έφτασε τα 16. Όμως, η σχέση της Zynga με το Facebook, απ' όπου αντλούσε το 80% των εσόδων της, διαταράχθηκε εκείνο το διάστημα και η μετοχή της κατρακύλησε επίσης κατά 80% περίπου και σήμερα διαπραγματεύεται στα 3.18 δολάρια.

Μέχρι την περσινή άνοιξη η εταιρεία Netflix, που είναι πάροχος οπτικο-ακουστικού υλικού στο διαδίκτυο, ήταν από τις πιο «καυτές» στη Γουόλ Στριτ. Η τιμή της μετοχής κινείτο στην περιοχή των 270 δολαρίων τον Μάιο του 2012 και η κεφαλαιοποίηση της Netflix έφτανε τα 16.5 δισεκατομμύρια.

Ο Ροντ Χέιστινγκς, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Netflix, αναγνωριζόταν και με τη συμμετοχή του σε πολλά Δ.Σ., μεταξύ των οποίων και του Facebook, ως γκουρού της νέας οικονομίας, ενώ η περιουσία του υπολογιζόταν σε 900 εκατομμύρια δολάρια.

Ωστόσο, το φθινόπωρο βρήκε τον Χέιστινγκς υπό αμφισβήτηση και την εταιρεία σε κρίση, αφού η τιμή της μετοχής έπεσε στα 56 δολάρια ακολουθώντας τον περιορισμό στις πωλήσεις. Φαίνεται όμως πως, έκτοτε, ο Χέιστινγκς και η Netflix κατόρθωσαν να φέρουν πίσω συνδρομητές και να ανακάμψουν. Η μετοχή της κοστίζει 216 δολάρια με ανοδικές τάσεις.

Κορεσμός

Η Groupon είναι η εταιρεία που το 2008 ξεκίνησε τη «μόδα» των καταναλωτικών προσφορών μέσω διαδικτύου. Ο ιδρυτής και CEO της, Αντριου Μέισον, ήταν τότε μόλις 28 ετών.

Η εταιρεία μπήκε στο χρηματιστήριο το 2011, με αρχική τιμή μετοχής τα 26 δολάρια. Εφτασε μέχρι και τα 31 δολάρια ανεβάζοντας την αποτίμηση της περιουσίας του Μέισον σε 1.4 δισ. και του Ερικ Λεβαντόφσκι, που ήταν ο άνθρωπος που επένδυσε στο πρώτο στάδιο της Groupon, σε 3.4 δισ. δολάρια.

Τα πράγματα άρχισαν να στραβώνουν το 2012 για τον Μέισον και τον Λεβαντόφσκι, αφενός λόγω ανταγωνισμού και αφετέρου λόγω κορεσμού του κοινού απ' τις προσφορές.

Σήμερα η τιμή της μετοχής της Groupon έχει υποχωρήσει κατά 85% σε σχέση με το ιστορικό υψηλό, το ίδιο και η περιουσία των Μέισον-Λεβαντόφσκι.

EΓΡΑΨΑΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Ο φυλακισμένος Κροίσος και ο... δήμιος του Τζομπς

Οι αναταράξεις στις εταιρείες της προηγμένης τεχνολογίας δεν είναι τελευταίο φαινόμενο. Προηγήθηκε η περίοδος 1997-2000 όταν ο δείκτης NASDAQ τετραπλασιάστηκε για να προσγειωθεί την επόμενη τριετία ανώμαλα, γυρίζοντας στα επίπεδα απ' τα οποία ξεκίνησε.

Η φούσκα του «ντοτ-κομ», όπως ονομάστηκε, οδήγησε την αμερικανική οικονομία σε ύφεσης, η οποία ξεπεράστηκε μόνο παροδικά και επιφανειακά με άλλη φούσκα - την άνθηση των παραγώγων και των άλλων σύνθετων και «τοξικών» χρηματο-οικονομικών προϊόντων. Ανάμεσα στις πολλές επιχειρήσεις που φαλίρισαν τότε ήταν και η WorldCom, που με ενεργητικό 107 δισ. δολαρίων, ήταν για ένα διάστημα η μεγαλύτερη επιχείρηση τηλεπικοινωνιών στον κόσμο.

Πτώχευσε 

Η εταιρεία πτώχευσε το 2002 αφού αποκαλύφθηκαν και λογιστικά τρικ που έκρυβαν ένα τεράστιο χρέος. Ο ιδρυτής και ισχυρός άνδρας της WorldCom, Μπέρνι Εμπερς, ένας απ' τους 200 πλουσιότερους Αμερικανούς το 1999 και στη λίστα του Forbes, καταδικάστηκε σε 25 χρόνια φυλάκιση για απάτη. Μεταξύ των χειρότερων μάνατζερ που πέρασαν απ' τον χώρο των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας πρέπει να συμπεριλάβουμε και έναν πρώην CEO της Apple, τον Τζον Σκάλεϊ.

Ηταν ο άνθρωπος που το 1985 οδήγησε τον Στιβ Τζομπς στην -προσωρινή- έξοδο απ' την Apple. Κατά ειρωνικό τρόπο, ο Τζομπς ήταν εκείνος που είχε φέρει τον Σκάλεϊ απ' την Pepsi το 1983.

Ο Σκάλεϊ, που με αμοιβή 2.2 εκ. δολαρίων ετησίως ήταν ο πιο υψηλόμισθος CEO της Σίλικον Βάλεϊ το 1987, σχεδόν χρεοκόπησε την Apple, ώσπου εκδιώχθηκε απ' το Δ.Σ. της το 1993.

Νικήτας Κουριδάκης

 

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22770&subid=2&pubid=63822484