Alfavita Newsroom Του Χρήστου Κάτσικα
Σύμφωνα με Έκθεση του υπουργείου Παιδείας το πλήθος του διδακτικού προσωπικού στα Ελληνικά Α.Ε.Ι. έχει μειωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια, από 24.636 το 2009/10 σε 14.686 το 2014/15.
Πρόκειται για μια μείωση της τάξης του 40%. Στα Πανεπιστήμια η μείωση αυτή ανέρχεται στο 21% περίπου ενώ στα ΤΕΙ απογειώνεται στο 65% περίπου. Και βέβαια είναι φανερό ότι αυτή η αποψίλωση προσωπικού συνδέεται με ένα νήμα με τη «γραμμή» υποχρηματοδότησης που πριμοδοτήθηκε με ένταση και συνέπεια από το 2010 μέχρι σήμερα.
Στο πλαίσιο αυτό είναι φανερό ότι η χρηματοδότηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι ένα ζήτημα με πολλές διαστάσεις Εκπαίδευσης και ως εκ τούτου όχι μόνο δεν απουσίαζε από το τραπέζι των πορισμάτων του Προέδρου της Επιτροπής Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία, κ Αντώνη Λιάκου, που παραδόθηκαν πρόσφατα στον Υπουργό Παιδείας, αλλά αντίθετα υπάρχει εκτενής αναφορά για τα οικονομικά της Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Στις αναφορές του «Πορίσματος» της επιτροπής Λιάκου, προσδιορίζονται δύο θέματα μείζονος σημασίας ως προς τη χρηματοδότηση των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Το ένα αφορά τη μορφή των πόρων πέραν της δημόσιας χρηματοδότησης και το άλλο αφορά τη μορφή, την κατανομή και τη διαχείριση της δημόσιας χρηματοδότησης.
Α. Λιάκος προς Πανεπιστήμια: «βγάλτε το ψωμί σας μόνοι σας»
Σύμφωνα με την αναφορά, «με δεδομένη την ανεπάρκεια των δημόσιων πόρων για την ανώτατη εκπαίδευση, το Υπουργείο Παιδείας θα πρέπει να αναλάβει τις πρωτοβουλίες και να προωθήσει τις πολιτικές εκείνες που θα δώσουν στα ΑΕΙ τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν ίδιους πόρους τόσο από εξωτερικές όσο και από εσωτερικές πηγές».
Οι εξωτερικές πηγές, σύμφωνα με την αναφορά, αφορούν κατά κύριο λόγο τους πόρους που προέρχονται από ερευνητική δραστηριότητα, από παροχή υπηρεσιών και από συνεργασίες των ΑΕΙ με φορείς του δημόσιου τομέα (κοινωνικούς/πολιτιστικούς/παραγωγικούς φορείς σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο) καθώς επίσης και με φορείς του ιδιωτικού τομέα (από τον χώρο των επιχειρήσεων και της βιομηχανίας).
Οι εσωτερικές πηγές αφορούν κατά κύριο λόγο τους πόρους που προέρχονται από εκπαιδευτικές δραστηριότητες εκτός τυπικού προγράμματος ή/και τυπικού χρόνου σπουδών (δραστηριότητες δια βίου μάθησης και κατάρτισης, θερινά σχολεία κλπ.), τους πόρους που προέρχονται από δίδακτρα από προπτυχιακά προγράμματα σπουδών που απευθύνονται αμιγώς σε ξένους φοιτητές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα έσοδα που προέρχονται από την αξιοποίηση και αποτελεσματική διαχείριση της περιουσίας των ιδρυμάτων, τα έσοδα που προέρχονται από την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων καινοτομίας που παράγονται από τα ΑΕΙ μέσα από την επιστημονική δραστηριότητά τους και τις γενικότερες καινοτομικές πρωτοβουλίες που αναπτύσσουν.
Σε ό,τι αφορά τη δημόσια χρηματοδότηση των ΑΕΙ, τα πορίσματα της «Έκθεσης» εστιάζουν σε δύο όρους-κλειδιά: την αποτελεσματικότητα και την αυτονομία. Το πρώτο βήμα στην κατεύθυνση αυτή είναι η ελαχιστοποίηση των μορφών της δημόσιας χρηματοδότησης και ο περιορισμός της σε τρεις μόνο τομείς: την επιχορήγηση για λειτουργικές δαπάνες, τη μισθοδοσία του τακτικού προσωπικού και το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων.
Το δεύτερο βήμα αφορά την προώθηση όλων των αναγκαίων νομοθετικών ρυθμίσεων που θα δώσουν στα ΑΕΙ τη δυνατότητα της μεγαλύτερης δυνατής ευελιξίας και αποτελεσματικότητας στη διαχείριση των κάθε μορφής πόρων τους.
Το τρίτο βήμα αφορά την κατανομή της ενιαίας επιχορήγηση για λειτουργικές δαπάνες στα ΑΕΙ, αφενός μεν με βάση ένα σύστημα αντικειμενικών κριτηρίων και δεικτών που θα διαμορφώνεται με τη σύμφωνη γνώμη των ίδιων των ΑΕΙ, αφετέρου δε με βάση τις συμφωνίες προγραμματικού σχεδιασμού που θα καταρτίζονται μεταξύ πολιτείας και ιδρυμάτων.
Σύμφωνα με το συντάκτη της «Έκθεσης» κ. Αντώνη Λιάκο «το πρόβλημα της εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες είναι η χρόνια ανηλικιότητα και η εξάρτησή του, τόσο ως προς τους οικονομικούς πόρους όσο και ως προς την καθοδήγηση από ένα συγκεντρωτικό μηχανισμό. Επομένως η κεντρική μας στόχευση θα πρέπει να είναι η ενδυνάμωση και η ενηλικίωση της εκπαίδευσης σε όλα τα πεδία και σε όλους τους συμμετέχοντες. Αυτονομία, ανάληψη της ευθύνης και λογοδοσία είναι το τρίπτυχο της ενηλικίωσης και της ενδυνάμωσης».
«Με δεδομένο το ασφυκτικό δημοσιονομικό πλαίσιο, οφείλουμε να διερευνήσουμε τι είδους δυνατότητες μπορούμε να δημιουργήσουμε ώστε τα πανεπιστήμια να αντλήσουν επιπλέον πόρους, όχι βέβαια με την επιβολή διδάκτρων», δήλωνε ο υπουργός Παιδείας, Ν. Φίλης, σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Hot Doc». Οπως είπε, «η πρόταση της Επιτροπής διαλόγου κάνει λόγο για πόρους που μπορούν να προέλθουν από ερευνητική δραστηριότητα, από την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων καινοτομίας, που παράγονται από τα ΑΕΙ, και από συνεργασίες των ΑΕΙ με φορείς του δημόσιου τομέα, καθώς επίσης και με φορείς του ιδιωτικού τομέα. Επίσης, μιλάει για έσοδα που μπορούν να προέλθουν από εκπαιδευτικές δραστηριότητες εκτός τυπικού προγράμματος, από δίδακτρα προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών που απευθύνονται αμιγώς σε ξένους φοιτητές εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης και, βέβαια, από την αξιοποίηση και την αποτελεσματική διαχείριση της περιουσίας των Ιδρυμάτων».
Το «λεξικό» της ιδιωτικοποίησης των Πανεπιστημίων :
Τα παραπάνω πορίσματα της « Έκθεσης» του Εθνικού Διαλόγου είναι φανερό ότι συμβαδίζουν με την έκθεση του δικτύου «Ευρυδίκη», «Χρηματοδότηση σχολείων στην Ευρώπη» (Ιούνιος 2014), στην οποία τονίζεται ότι «η χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση του 2008 έδωσε νέα ώθηση σε πολιτικές δράσεις και πρωτοβουλίες που σχετίζονται με τη χρηματοδότηση της Εκπαίδευσης και ειδικότερα σε εκείνες που προωθούν την αποδοτικότητα».
Να το πούμε καθαρά και ας μην αμφιβάλλει κανείς: Τα τελευταία χρόνια πριμοδοτείται μια κεντρική κατεύθυνση και "υφαίνεται" μια πολύ συγκεκριμένη «οδηγία» για τα Πανεπιστήμια. Η κατεύθυνση δεν είναι άλλη από τη μείωση της δημόσιας χρηματοδότησης των Πανεπιστημίων. Η «οδηγία» προς τους πανεπιστημιακούς συνοψίζεται στο εξής: «Βγάλτε το ψωμί σας μόνοι σας».
Είναι σαφές ότι αναπτύσσεται μια ευέλικτη ορολογία που μοιάζει με τη «λιποδιάλυση» που υπόσχονται τα ινστιτούτα αδυνατίσματος. Μόνο που το «λίπος» που πρέπει να «καεί» στην προκειμένη περίπτωση είναι οι κατακτήσεις των δυνάμεων της εργασίας.
Η Ανώτατη εκπαίδευση εκβιάζεται να δημιουργήσει πεδία ζήτησης των «υπηρεσιών» της εργαλειοποιώντας πλήρως τη διδασκαλία και την έρευνα. Να προωθήσει τις «πωλήσεις» των υπηρεσιών αυτών, υποτασσόμενη στις εκάστοτε εκτιμήσεις για τις ανάγκες της αγοράς, να μετατοπίσει τη μέριμνα των προγραμμάτων σπουδών προς τις απαιτήσεις της κατάρτισης και μόλις δοθεί η κατάλληλη ευκαιρία να ορίσει δίδακτρα.
Οι εύηχες λέξεις και φράσεις «Αυτονομία», «λογοδοσία», «ανάληψη της ευθύνης», «σύνδεση με την οικονομία και την κοινωνία» δεν αποτελούν παρά το μαύρο φόντο της κρατικής υποχρηματοδότησης, του ριζικού περιορισμού των προγραμμάτων, των μαθημάτων και του προσωπικού, τη μεταφορά του κόστους των όποιων παροχών στους φοιτητές, την εξώθηση προς την εμπορευματοποίηση, και βέβαια την πλήρη εξατομίκευση και ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων του ακαδημαϊκού προσωπικού μαζί με τις αποδοχές τους. Ουσιαστικά ωθούν στην παράδοση της ανώτατης εκπαίδευσης στις βουλές και τους σχεδιασμούς των επιχειρήσεων, αλλά και στην υποχρέωση των φοιτητών να χρηματοδοτούν οι ίδιοι τις σπουδές τους. Αυτό δεν είναι μακρινή πραγματικότητα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
