Μπορεί ο Ολυμπιονίκης των Κρίκων Λευτέρης Πετρούνιας να διαγωνιστεί και να κερδίσει στο Άλμα εις Μήκος όπως ο Ολυμπιονίκης Μίλτος Τεντόγλου-και αντίστροφα; Την ίδια λογική επιβάλλει το PISA/ΟΟΣΑ, με την εξέταση-αξιολόγηση και κατάταξης των εκπαιδευτικών συστημάτων- και ας προσπαθήσουμε να φωτίσουμε ορισμένες πτυχές του προβλήματος.
Κάθε φορά που ανακοινώνονται τα αποτελέσματα της «ταξινόμησης» PISA/ΟΟΣΑ, αρχίζει «φρενίτιδα» ενδιαφέροντος για την παιδεία και για το εκπαιδευτικό σύστημα, από ειδικούς και μη ειδικούς, σε όλα τα επίπεδα! Οι κατηγορίες σε βάρος εκπαιδευτικών και μανθανόντων διανέμονται αφειδώλευτα, στην προσπάθεια τους νυν και πρώην αρμόδιοι, να βρουν «το στόχο», το εξιλαστήριο θύμα, τον υπαίτιο για τη χαμηλή κατάταξη της χώρας!
Προφανώς υπάρχουν προβλήματα στο δημόσιο σχολείο της Κύπρου/της Ε/Κ κοινότητας και χρειάζεται μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση για αναβάθμιση της ποιότητας της προσφερόμενης παιδείας, που θα καλλιεργεί στους μανθάνοντες την κριτική σκέψη, τις ανθρωπιστικές αξίες, τη δημοκρατία, την πολιτότητα, την αλληλεγγύη και συναδέλφωση ανάμεσα σε ανθρώπους ανεξάρτητα φυλής χρώματος ή θρησκείας.
Ωστόσο, για τη θέση της Κύπρου στην κατάταξη ΟΟΣΑ/PISA, δεν φταίνε ούτε οι εκπαιδευτικοί ούτε οι μανθάνοντες, ούτε ο τρόπος εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών ούτε ο τρόπος αξιολόγησης τους. Η Κύπρος, έχει μια διαφορετική σκοποθεσία και δομή στο εκπαιδευτικό της σύστημα και δεν είναι προσανατολισμένο να διδάσκει μόνο ικανότητες και δεξιότητες στα τρία γνωστικά αντικείμενα, τα οποία ναι μεν διδάσκονται σε Γυμνάσιο και Α Λυκείου αλλά με διαφορετικό περιεχόμενο και στόχους.
Ως γνωστό κάθε χώρα έχει το δικό της εκπαιδευτικό πρόγραμμα και τις δικές της συνθήκες. Πώς είναι δυνατό να γίνει αυτή η αξιολόγηση και σύγκριση ανάμεσα σε ανόμοια εκπαιδευόμενους και να προβαίνει το PISA σε κατάταξη «ποιότητας εκπαιδευτικών συστημάτων»; Πώς είναι δυνατό ο μανθάνοντας, ενώ διδάσκεται διαφορετική ύλη με άλλους στόχους και σκοπούς, να μπαίνει στη βάσανο εξέτασης-αξιολόγησης PISA/ΟΟΣΑ- του οποίου η ύλη/στόχοι εξέτασης είναι διαφορετικοί; Προφανώς ΔΕΝ νομιμοποιείται κανένας, στη βάση αυτής της αξιολόγησης να προβαίνει σε αξιολόγηση της ποιότητας του εκπαιδευτικού συστήματος και να κατατάσσει τις διάφορες χώρες.
Το Πρόγραμμα ΟΟΣΑ/PISA αξιολογεί δεξιότητες και ικανότητες σε ΤΡΙΑ μόνο γνωστικά αντικείμενα [Φυσικές Επιστήμες, Μαθηματικά, Κατανόηση Κειμένου]. Ο ισχυρισμός του είναι να αναδείξει αν οι 15- χρονοι μανθάνοντες, που βρίσκονται στο τέλος της υποχρεωτικής τους εκπαίδευσης, είναι ικανοί να ενταχθούν στο εργασιακό δυναμικό της χώρας -όχι της χώρας τους, αλλά της αναπτυγμένης οικονομικά χώρας, μέλους του ΟΟΣΑ. (Στο Πρόγραμμα PISA, συμμετέχουν χώρες με διαφορετικές οικονομίες- κουλτούρες και συνθήκες, και διαφορετικές ανάγκες). Ο ισχυρισμός του PISA για αποτύπωση της ικανότητας μανθανόντων να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις οικονομικής ζωής, εκτός από το ότι διαστρεβλώνει τον σκοπό της εκπαίδευσης, έχει αμφισβητηθεί, γιατί δεν υπάρχουν εμπειρικά ερευνητικά στοιχεία που να τον τεκμηριώνουν και να τον αποδεικνύουν.
Επιπρόσθετα αυτός ο ισχυρισμός αποτελεί επιβολή μιας μονολιθικής και δυτικοκεντρικής θεώρησης των κοινωνιών έναντι του υπόλοιπου κόσμου. Η αντιμετώπιση διαφορετικών προκλήσεων απαιτεί διαφορετικές γνώσεις και δεξιότητες. (Sjøberg, 2015). Για κάθε είδους λόγους -πολιτιστικούς, πολιτικούς, θρησκευτικούς και οικονομικούς- οι διαφορετικές κοινωνίες λειτουργούν διαφορετικά και παρουσιάζουν διαφορετικές προκλήσεις.
Οι αρμόδιοι του PISA/ΟΟΣΑ παραπλανούν όταν προωθούν τη θέση ότι υπάρχει ένα σύνολο δεξιοτήτων και γνώσεων που είναι καθολικά πολύτιμες σε όλες τις κοινωνίες, ανεξάρτητα από την ιστορία και τις συνθήκες τους. Το πρόγραμμα PISA δεν μπορεί να μετρά την ποιότητα της εκπαίδευσης μιας χώρας με δείκτες που είναι κοινοί και καθολικοί, ανεξάρτητα από τα σχολικά συστήματα, την κοινωνική δομή, τις παραδόσεις, τον πολιτισμό, τις περιβαλλοντικές συνθήκες, τους τρόπους ζωής, τους τρόπους παραγωγής κ.λπ.". (Campbell, M. 2013, Sjøberg, 2015).
Η προετοιμασία των μανθανόντων για οικονομική δραστηριοποίηση μπορεί να αποτελεί μέρος της ευθύνης των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Αλλά δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι η μόνη ευθύνη (Labaree, 1997- Sjøberg, 2015- Zhao, 2016).
Το PISA αντιμετωπίζει την οικονομική ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα ως τον μοναδικό σκοπό της εκπαίδευσης. Έτσι, αξιολογεί μόνο τα τρία γνωστικά αντικείμενα - μαθηματικά, φυσικές επιστήμες, κατανόηση κειμένου, που θεωρούνται γενικά σημαντικά για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στην παγκόσμια οικονομία. Η άποψη για την εκπαίδευση που προωθείται από το PISA είναι στρεβλή και εξαιρετικά περιοριστική στο θέμα μόρφωση. (Berliner, 2011- Sjøberg, 2015- Uljens, 2007).
Για κανένα εκπαιδευτικό σύστημα δεν μπορεί να αποτυπωθεί η ποιότητα του με επιδόσεις σε τρεις αριθμούς [Μαθηματικά Φυσικές Επιστήμες, Κατανόηση κειμένου] όπως ισχυρίζεται το PISA. Αυτό δεν είναι δυνατόν, είναι τρελό" (Morrison, 2013).
Το PISA δείχνει ελάχιστο ενδιαφέρον για άλλα μαθήματα που περιλαμβάνονται στα προγράμματα σπουδών όπως οι ανθρωπιστικές επιστήμες, τέχνες και μουσική, φυσική αγωγή, κοινωνικές επιστήμες, ξένες γλώσσες, ιστορία, γεωγραφία (Sjøberg, 2015). Ο περιοριστικά καθορισμένος σκοπός της εκπαίδευσης όπως πράττει το PISA, αποβαίνει σε βάρος του ευρύτερου σκοπού της εκπαίδευσης. Ο σκοπός της εκπαίδευσης είναι πολύ ευρύτερος και περιλαμβάνει πολύ περισσότερα από την προετοιμασία υποψηφίων να υπηρετήσουν την οικονομία, όπως: Η ιδιότητα του πολίτη, οι δημοκρατικές αντιλήψεις, η αλληλεγγύη, η ισότητα, οι πολιτισμικές αξίες, η κριτική σκέψη. Αυτές οι πτυχές "συχνά λησμονούνται ή αγνοούνται όταν οι συζητήσεις για την ποιότητα του σχολείου βασίζονται σε αποτελέσματα και κατατάξεις του PISA" (Sjøberg, 2015).
Το Πρόγραμμα αξιολόγησης-κατάταξης PISA/ΟΟΣΑ επικρίνεται από ερευνητές και ακαδημαϊκούς από όλο τον κόσμο. Χαρακτηριστική είναι ανοικτή επιστολή που έχει αποσταλεί προς το Δρ Andreas Schleicher, Διευθυντή του Προγράμματος PISA του ΟΟΣΑ από περισσότερους από 80 Ακαδημαϊκούς-Προσωπικότητες, με σημαίνοντα ρόλο στο χώρο της εκπαίδευσης, από πανεπιστήμια όπως: Cambridge, Oxford, London, Bristol, Stanford (California), Columbia (New York), Ballarat (Australia), Canterbury (New Zealand) και Stockholm. Στην επιστολή ζητείται τερματισμός του προγράμματος PISA και εκφράζονται ανησυχίες για τις καταστρεπτικές επιπτώσεις του στη μόρφωση και στα εκπαιδευτικά συστήματα. Στην επιστολή επικρίνουν τον ΟΟΣΑ και τον τρόπο διοργάνωσης του Διαγωνισμού PISA και τον κατηγορούν ότι:
Δεν έχουν αξιοπιστία και εγκυρότητα τα αποτελέσματα αξιολόγησης του PISA, ούτε και ο τρόπος στατιστικής επεξεργασίας και σταθμίσεων που χρησιμοποιεί.
Δεν υπάρχει διαφάνεια και πλήρης ενημέρωση για την όλη διαδικασία
Δεν τεκμηριώνεται η καταλληλόλητα του PISA για αξιολόγηση ΟΛΩΝ των εκπαιδευτικών συστημάτων με μια ενιαία αξιολόγηση στη βάση επιδόσεων-μετρήσεων-βαθμών μετά από εξέταση σε ΤΡΙΑ γνωστικά αντικείμενα –και σε σχέση με την ανάπτυξη και οικονομία
Δεν υπάρχει ένα σύνολο δεξιοτήτων και γνώσεων που είναι καθολικά πολύτιμες σε όλες τις κοινωνίες/ και σε όλες τις οικονομίες
Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών συστημάτων από το PISA/ΟΟΣΑ παραγνωρίζει τους μη μετρήσιμους στόχους της παιδείας /συστήματος εκπαίδευσης, που αφορούν γνωστικά αντικείμενα που προωθούν την καλλιτεχνική ανάπτυξη, τη φιλοσοφία, την ηθική, περιορίζοντας έτσι την ουσία της παιδείας.
Αποκλείει και απορρίπτει τη συμμετοχή και άλλων ειδικοτήτων επιστημόνων στη όλη διαδικασία, όπως π.χ. ερευνητών από ανθρωπιστικές, κοινωνικές, ιστορικές, φιλοσοφικές, γλωσσικές, καλλιτεχνικές επιστήμες και χρησιμοποιεί μόνο «ψυχομετρητές, στατιστικολόγους, οικονομολόγους».
O Πρύτανης Παν.Κύπρου, κ.Τάσος Χριστοφίδης, σε ραδιοφωνική εκπομπή (ΑΣΤΡΑ, 4/10/2018) σε σχετική ερώτηση απάντησε ότι “Μια εξέταση μπορεί να εξυπηρετήσει σκοπούς σύγκρισης ανάμεσα στους μαθητές, αν αυτοί διδάσκονται το ίδιο περιεχόμενο και με τις ίδιες μεθόδους. Αν το περιεχόμενο διδασκαλίας και οι μέθοδοι διδασκαλίας και προετοιμασίας είναι διαφορετικοί, τότε οποιαδήποτε εξέταση δεν θα μπορούσε να αποτελέσει αξιόπιστη μέθοδο για να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς σύγκρισης του επιπέδου των μαθητών.»
Για αυτό είναι λάθος να απαιτούμε από τον Ολυμπιονίκη των Κρίκων Λευτέρη Πετρούνια να διαγωνιστεί και να κερδίσει στο Άλμα εις Μήκος όπως ο Ολυμπιονίκης Μίλτος Τεντόγλου-και αντίστροφα.
Campbell, M. (2013). West vs Asia education rankings are misleading: Western schoolchildren are routinely outperformed by their Asian peers, but worrying about it is pointless. New Scientist( 2898). Retrieved from https://www.newscientist.com/article/mg21728985-800-west-vs-asia-education-rankings-are-misleading/
Labaree, D. (1997). Public Goods, Private Goods: The American Struggle over Educational Goals. American Educational Research Journal, 34(1), 39-81
Morrison, H. (2013, December 1). Pisa 2012 major flaw exposed. Retrieved from https://paceni.wordpress.com/2013/12/01/pisa-2012-major-flaw-exposed/
OECD and Pisa tests are damaging education worldwide - academics
https://www.theguardian.com/education/2014/may/06/oecd-pisa-tests-damaging-education-academics
Sjøberg, S. (2015). PISA and Global Educational Governance-A Critique of the Project, its Uses and Implications. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 11(1), 111-127.
Uljens, M. (2007). The Hidden Curriculum of PISA: The Promotion of Neo-Liberal Policy By Educational Assessment. In S. T. Hopmann, Gertrude Brinek, & M. Retzl (Eds.), PISA zufolge PISA – PISA According to PISA (pp. 295-303). Berlin: Lit Verlag.
Zhao, Y. (2016). Who’s Afraid of PISA: The Fallacy of International Assessments of System Performance. In A. Harris & M. S. Jones (Eds.), Leading Futures (pp. 7-21). Thousand Oaks, CA: Sage.
Zhao, Y. (2018). What Works May Hurt: Side Effects in Education. New York: Teachers College Press
Σημείωση: Η Κύπρος συμμετέχει στο Πρόγραμμα μέσα από την ΕΕ, γιατί η Τουρκία δεν την αποδέχεται στον ΟΟΣΑ. Σε κάθε ανακοίνωση PISA/ΟΟΣΑ υπάρχει και η σχετική σημείωση για μη αναγνώριση από Τουρκία
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
