Alfavita Newsroom Ο Γουσέφ Ελντακάρ διευθύνει τη Διεθνή Σχολή Επιστήμης της Πληροφορίας της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, ειδικεύεται στους υπολογιστές μεγάλης κλίμακας με αντικείμενο την έρευνα μέσω της τεχνολογίας της πληροφορίας. Εκπροσωπεί τη Βιβλιοθήκη στη Διεθνή Κοινοπραξία Διατήρησης του Διαδικτύου της οποίας διετέλεσε πρόεδρος το 2023. Με αφορμή το ταξίδι του στην Αθήνα ως διοργανωτής και εισηγητής ημερίδας, ο Ντίνος Σιώτης είχε μια ενδιαφέρουσα συνομιλία μαζί του την οποία και παρουσιάζει στις "Νησίδες" της efsyn.gr
● Τι σας τράβηξε στην τεχνολογία της πληροφορίας;
Θα έλεγα ότι είναι ένας συνδυασμός δύο πραγμάτων: η περιέργεια με προσέλκυσε στο κομμάτι της «τεχνολογίας» και η αγάπη για τη γλώσσα με προσέλκυσε στο κομμάτι της «πληροφορίας». Οσον αφορά την περιέργεια, νέος ακόμη, είχα ένα έντονο αίσθημα-κίνητρο για να μαθαίνω πώς λειτουργούν οι υπολογιστές και να θέλω πάντα να πηγαίνω ένα επίπεδο βαθύτερα και να πλησιάζω την κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των εσωτερικών μηχανισμών τους. Οσον αφορά το άλλο μέρος, την «πληροφορία», θυμάμαι επίσης ότι από πολύ νωρίς βρήκα τον εαυτό μου λάτρη της έννοιας της γλώσσας και του τρόπου με τον οποίο «κωδικοποιούμε» τις πληροφορίες, ένα ενδιαφέρον που κατ’ επέκταση, θα έλεγα, συνέβαλε στο να νιώσω την ανάγκη να αρχίσω να μαθαίνω πώς να προγραμματίζω υπολογιστές κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων σχολικών μου χρόνων πριν μπω στο κολέγιο.
● Σε αυτό το ιστορικό ίδρυμα όπου εργάζεστε, στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, ποιος ο ρόλος της Τ.Ν. στην ανάπτυξη και διεύρυνση της παγκόσμιας αποστολής της;
Η νέα Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, αναγεννημένη στον εικοστό πρώτο αιώνα, φιλοδοξεί να αποτελέσει κορυφαίο ίδρυμα στην ψηφιακή εποχή. Αυτό το όραμα έχει διαμορφώσει τη Bibliotheca Alexandrina σε κάτι που εκτείνεται πέρα από μια παραδοσιακή βιβλιοθήκη. Αυτό είναι ιδιαίτερα ορατό στον ρόλο της Διεθνούς Σχολής Επιστήμης της Πληροφορίας της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας στην υποστήριξη της έρευνας και του πολιτισμού μέσω της τεχνολογίας, όπου η αναδυόμενη τεχνολογία της Τεχνητής Νοημοσύνης χρησιμοποιείται με περισσότερους τρόπους από ό,τι στο παρελθόν. Για παράδειγμα, ένας τομέας στον οποίο βλέπουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη και τη μηχανική μάθηση να χρησιμοποιούνται, είναι τα ερευνητικά έργα υπολογιστικής έρευνας που κατανέμονται στην υπηρεσία υπολογιστών υψηλής απόδοσης, καθώς η μηχανική μάθηση συνεχίζει να αποδεικνύεται μια εξαιρετικά αποτελεσματική τεχνική για την επίλυση πληθώρας προβλημάτων. Στο έργο μας, με δεδομένα που συλλέγονται μέσω της ανίχνευσης ιστοσελίδων, παρατηρείται επίσης αυξημένη χρήση της μηχανικής μάθησης ως εργαλείου για την ανάλυση μεγάλων δεδομένων, όπως σε ένα πρόσφατο έργο όπου συνεργαστήκαμε με ασκούμενους από το Πανεπιστήμιο για την ανάλυση δεδομένων ειδήσεων διαχρονικά. Και ως ένα τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό παράδειγμα, οι εφαρμογές μας εικονικής πραγματικότητας (VR) αρχίζουν επίσης να χρησιμοποιούν την τεχνολογία Τ.Ν., συγκεκριμένα, στην ανάπτυξη ενός εικονικού χαρακτήρα ξεναγού στην εφαρμογή VR του Μουσείου Αρχαιοτήτων.
● Πώς βλέπετε την ταχύτατη ανάπτυξη της Τ.Ν. να αλλάζει τον τρόπο διοίκησης, διαχείρισης και ψηφιοποίησης της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας;
Από πολύ νωρίς, η νέα Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας είχε θέσει στόχο να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στο να είναι ένας οργανισμός χωρίς πολύ χαρτί, όσον αφορά τον τρόπο διαχείρισής της. Σήμερα, οι περισσότερες από τις εσωτερικές μας διαδικασίες εκτελούνται ψηφιακά μέσω του δικού μας λογισμικού που αναπτύχθηκε στο σπίτι μας. Η Τ.Ν. και η μηχανική μάθηση μπορούν, φυσικά, να ενισχύσουν περαιτέρω έναν τέτοιο θεσμικό αυτοματισμό, αν και αυτό είναι ένα θέμα στο οποίο δεν έχουμε ακόμη σημειώσει πρόοδο, καθώς συνεχίζουμε να βελτιώνουμε τη λύση εσωτερικής αυτοματοποίησης.
● Μπορεί η Τ.Ν. να αλλάξει τα δεδομένα και να δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο φιλαναγνωσίας, να φέρει πιο κοντά τους νέους στο βιβλίο;
Η προσωπική μου γνώμη είναι, ναι, η Τ.Ν. δεν πρέπει να είναι κάτι που αντικαθιστά τα βιβλία, αλλά να τα συμπληρώνει. Μπορεί κανείς να φανταστεί πολλούς τρόπους με τους οποίους η Τ.Ν. μπορεί και ήδη βοηθά όσους αγαπούν το διάβασμα να έχουν μια εμπλουτισμένη εμπειρία, ξεκινώντας από συστήματα συστάσεων Τ.Ν. που μας βοηθούν να ανακαλύψουμε τίτλους βιβλίων τα οποία ταιριάζουν με τις προτιμήσεις μας, μέχρι μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLM) που μπορούν να εκπαιδευτούν σε μια ολόκληρη βιβλιοθήκη βιβλίων και να συνομιλούν μαζί μας για το τι διαβάζουμε.
● Θα μπορέσει κάποτε η Τ.Ν. να διαβάζει για εμάς και να μας δίνει περιλήψεις βιβλίων;
Τα μοντέλα Τ.Ν. είναι στην πραγματικότητα αρκετά αποτελεσματικά στις μέρες μας όσον αφορά την περίληψη, με αξιοσημείωτα παραδείγματα, μεταξύ άλλων, τα T5 και BART. Τούτου λεχθέντος, βρίσκω ιδιαίτερα ενδιαφέρον το μέρος αυτής της ερώτησής σας σχετικά με την Τ.Ν. που μπορεί να «διαβάζει για εμάς», επειδή μου θυμίζει μια συζήτηση που είχα το πρωί με μια φοιτήτρια που ζητούσε συμβουλές για την εργασία αποφοίτησής της, και μια ιδέα που εξετάσαμε ήταν η ανάπτυξη ενός πρωτότυπου Τ.Ν. που θα διάβαζε βιβλία για νεότερους ανθρώπους και θα συμμετείχε σε συζητήσεις με τον άνθρωπο σχετικά με το τι υπάρχει στο βιβλίο καθώς θα το διάβαζαν μαζί.
● Ελλάδα και Αίγυπτος, Αθήνα και Αλεξάνδρεια έχουν ιστορικούς πολιτιστικούς δεσμούς χιλιετιών. Πώς βλέπεται αυτοί οι δεσμοί να εξελίσσονται στον 21ο αιώνα;
Αυτό είναι απολύτως αληθές. Η Ελλάδα και η Αίγυπτος ως πολιτισμοί, και συγκεκριμένα οι πόλεις της Αθήνας και της Αλεξάνδρειας, έχουν τόσο αλληλένδετη ιστορία που φτάνει πολύ μακριά. Για μένα, μπορώ σχεδόν να απεικονίσω αυτή την πολύ ιδιαίτερη σύνδεση σαν ένα είδος φωταύγειας που ρέει με τα νερά της όμορφης Μεσογείου. Βλέπω αυτού του είδους τη σχέση ως κάτι που πρέπει να αγαπάμε και ως μια ευκαιρία για στενή συνεργασία σε μια ευρεία επιλογή τομέων, συμπεριλαμβανομένου φυσικά του τομέα της τεχνολογίας. Στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, πάντα εκτιμούσαμε τις συνεργασίες με ελληνικά ιδρύματα, όπως στην περίπτωση του έργου LinkSCEEM-2 και του έργου VI-SEEM, όπου προσωπικά είχα τη χαρά να συμμετάσχω.
♦ Ημερίδα «Τεχνητή Νοημοσύνη και Πολιτισμός»
Μουσείο της Ακρόπολης, αίθουσα Δημήτρης Παντερμαλής, 31 Οκτωβρίου, 9.30 ώς 17.30. Δεκαέξι Ελληνες και ξένοι εισηγητές. Οργάνωση: περιοδικό (δε)κατα, Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, Γενικό Συμβούλιο Βιβλιοθηκών.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 4/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
