Υπάρχουν αρκετοί που ισχυρίζονται ότι όσοι είναι εναντίον των πρότυπων σχολείων, των Ωνάσειων σχολείων (νέο «φρούτο» στη δημόσια εκπαίδευση), της ατομικής εκπαιδευτικής αξιολόγησης κ.λπ. θεωρούν ως προοδευτισμό τη στασιμότητα ή/και την οπισθοδρόμηση, υπεραμύνονται της ήσσονος προσπάθειας και αποθεώνουν μόνο τον κρατικό πατερναλισμό ή/και τον κρατικισμό.
Πριν απ’ όλα να ξεκαθαρίσουμε ότι οι επιδόσεις των μαθητών, καλές, μεσαίες ή άριστες αποτελούν φαινόμενο πολυπαραγοντικό όπως και τόσα άλλα. Επηρεάζονται κατά πολύ από τις κοινωνικές συνθήκες, τις οικονομικές αλλά και το οικογενειακό μορφωτικό κεφάλαιο εντός των οποίων μεγαλώνουν και διαπαιδαγωγούνται οι μαθητές. Το δεδομένο αυτό πιστεύω ότι βοηθά στην κατανόηση των όποιων διαφωνιών εκφράζουν αρκετοί για τη λειτουργία των Ωνάσειων και πρότυπων σχολείων.
Θα αποπειραθώ ν’ απαντήσω όσο πιο εμπεριστατωμένα γίνεται για τα Ωνάσεια σχολεία και για τα πρότυπα. Η επίκληση ότι η λειτουργία των Ωνάσειων σχολείων θα συντελέσει στην άμβλυνση των ανισοτήτων, κυρίως σε ευάλωτες περιοχές στις οποίες θα λειτουργήσουν, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Και τούτο επειδή οι μαθητές σ’ αυτά τα σχολεία θα εισάγονται με εξετάσεις, που σημαίνει ότι θα καταφύγουν στα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα μαθήματα για να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό, στον οποίο όμως τα παιδιά αυτών των περιοχών δεν θα έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν. Ταυτόχρονα σε αυτά τα σχολεία υπάρχει δυνατότητα να πηγαίνουν και μαθητές από άλλες περιοχές. Επομένως τα περισσότερα παιδιά που σήμερα φοιτούν σ’ αυτά τα σχολεία θ’ αναγκαστούν να πάνε και σε σχολεία άλλων περιοχών ή και πόλεων! Πάει περίπατο λοιπόν το σχολείο της γειτονιάς τους! Επιπλέον τα σχολεία αυτά είναι δημόσια και υπάρχει η συνταγματική επιταγή η πολιτεία να παρέχει εκπαίδευση με ίδιους όρους σε όλα τα παιδιά! Δεν μπορούν να υπάρχουν κατηγοριοποιήσεις δημόσιων σχολείων. Στα δημόσια σχολεία χωρούν όλοι οι μαθητές ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξεως, οικονομικής κατάστασης, μορφωτικού οικογενειακού κεφαλαίου κ.λπ.
Τώρα όσον αφορά την αιτίαση: «μας δίνουν λεφτά ιδιώτες και θα τους πούμε όχι;» απαντάμε πως είναι καλοδεχούμενη η δωρεά τους, αλλά τα χρήματα που θα δώσουν θα πρέπει να τα διαχειριστούν οι υπεύθυνοι της δημόσιας εκπαίδευσης, που γνωρίζουν τις ανάγκες της. Μπορεί κάλλιστα να δημιουργηθεί μια επιτροπή διαχείρισης, στην οποία να μετέχουν και οι δωρητές, που αν διαπιστώσουν ατασθαλίες να κλείσουν τους κρουνούς της χρηματοδότησης. Η σημερινή κατάσταση δεν έχει σχέση με τους παλιούς δωρητές και ευεργέτες, οι οποίοι έδιναν χρήματα και φτιάχνονταν σχολεία εκ του μηδενός, πετραδάκι - πετραδάκι, δεν έπαιρναν έτοιμα δημόσια σχολεία όπως τώρα για να τα φτιάξουν όπως αυτοί νομίζουν. Η ίδρυση Ωνάσειων σχολείων αποτελεί άλλο ένα δείγμα κατηγοριοποίησης δημόσιων σχολείων, που είναι ανεπίτρεπτο εκ της λογικής και του συντάγματος. Η κυβέρνηση και πολλοί υποστηρικτές της προτάσσουν την αριστεία για την οποία έχουν μια εσφαλμένη εντύπωση. Η σωστή κατά την άποψή μου είναι: άριστα σχολεία για όλους και όχι σχολεία που πέφτουν σοβάδες, που πλημμυρίζουν, που δεν έχουν στοιχειώδεις υποδομές, που έχουν αίθουσες κοντέινερ, κακοπληρωμένους εκπαιδευτικούς ή και καθόλου εκπαιδευτικούς με αποτέλεσμα να χάνονται χιλιάδες διδακτικές ώρες ακόμη και τώρα, που μιλάμε, κακογραμμένα βιβλία και κάκιστα Προγράμματα Σπουδών. Μέγιστη προτεραιότητα, επίσης, είναι να δημιουργηθεί η εκπαίδευση της μάθησης και όχι της αμάθειας, της εγκύκλιας γνώσης και της κριτικής σκέψης και όχι όπως σήμερα που οι απόφοιτοι του λυκείου, ακόμη και όσοι/ες επιτυγχάνουν σε σχολές υψηλής ζήτησης, θεωρούνται ως προσοντούχοι αγράμματοι! Αυτές είναι οι βασικές προτεραιότητες και όχι τα Ωνάσεια σχολεία!
Σε ό,τι αφορά τα πρότυπα σχολεία, πρέπει να σταματήσει αυτή η τάση της δημιουργίας όλο και περισσότερων πρότυπων δημόσιων σχολείων επειδή δεν πρόκειται ν’ αναβαθμίσουν το σύνολο της δημόσιας εκπαίδευσης. Αντίθετα, πολύ χρήσιμα είναι τα πειραματικά σχολεία, όπου τίθενται δοκιμαστικά σε εφαρμογή καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα και διαδικασίες, ώστε αν κριθούν επιτυχημένα να εφαρμοστούν στο σύνολο των σχολείων της δημόσιας εκπαίδευσης.
Έχει όντως διαπιστωθεί ότι οι άριστοι μαθητές πλήττουν σε μια τάξη στην οποία υπάρχουν μαθητές όλων των διαβαθμίσεων. Πολλές φορές απομονώνονται από τους υπόλοιπους, που τους θεωρούν «σπάστες», ή γίνονται θύματα εκφοβισμού κ.λπ. Επομένως γιατί είναι κακό αυτοί οι μαθητές να είναι μαζί με άλλους χαρισματικούς και στο ίδιο επίπεδο; Οι σύγχρονες παιδαγωγικές αντιλήψεις επιδιώκουν την ενσωμάτωση και όχι τον διαχωρισμό επειδή ο τελευταίος δημιουργεί πολύ περισσότερα προβλήματα απ’ αυτά που λύνει. Μερικά εξ αυτών είναι η γκετοποίηση ή/και ασυλοποίηση. Επιπλέον επειδή μεγάλωσαν σε συνθήκες γυάλας αναπτύσσουν έναν ελιτισμό που τους δυσκολεύει πολύ μόλις ενηλικιωθούν. Ως τα πιο βασικά συμπτώματα που εμφανίζουν είναι ότι δυσκολεύονται να συνεννοηθούν ή/και να συνεργαστούν μετέπειτα στη δουλειά είτε ως διοικητές είτε ως διοικούμενοι είτε με πελάτες τους που δεν είχαν τις δικές τους επιδόσεις. Πολλές φορές αυτή η ανωτερότητα στη μαθησιακή διαδικασία συχνά τους παγιδεύει σε αυταπάτες, αφού δεν αποτελεί πλεονέκτημα στην κοινωνικοποίηση, τις φιλίες, τις ερωτικές σχέσεις ούτε συμβαδίζει και πολύ περισσότερο ταυτίζεται με την ψυχική ωριμότητα.
Επίσης, θα πρέπει να προστεθεί ότι οι προικισμένοι μαθητές δεν ταυτίζονται με τους ταλαντούχους. Ούτε οι πρώτοι είναι εξυπνότεροι των δεύτερων και τούμπαλιν. Η πρώτη κατηγορία αφορά παιδιά με εξαιρετικές επιδόσεις στη μαθησιακή διαδικασία. Η δεύτερη, παιδιά με εξαιρετικές δεξιότητες σε έναν ή περισσότερους τομείς. Η προκρούστεια λογική των εξετάσεων για να μπουν στα πρότυπα σχολεία αποκλείει τη δεύτερη κατηγορία, γιατί μία μαθηματική ή μουσική ή εικαστική ιδιοφυΐα δεν επιτυγχάνει κατ’ ανάγκη σε γενικές εξετάσεις, που περιέχουν προς εξέταση Νεοελληνική Γλώσσα, Φυσική κ.λπ.
Επομένως, εύλογα θα ρωτήσει κάποιος: τα χαρισματικά παιδιά (με εξαιρετικές επιδόσεις στη μαθησιακή διαδικασία) τι θα απογίνουν; Θα τ’ αφήσουμε να ισοπεδώνονται στο όνομα της κοινωνικής συνοχής ή της ενσωμάτωσης; Όχι βέβαια! Στα μοντέρνα εκπαιδευτικά συστήματα υπάρχουν πολλά εργαλεία που βοηθούν τα χαρισματικά παιδιά: επιτάχυνση, επιπλέον ώρες αλλά στους τομείς ενδιαφέροντός τους ή ακόμα και ειδικές καλοκαιρινές κατασκηνώσεις. Ένα παιδί που έχει μαθηματικό ταλέντο, χαίρεται να ασχολείται επιπλέον ώρες με το αντικείμενο που αγαπά, όπως κάποια άλλα κάνουν μπαλέτο, κιθάρα ή πιάνο.
Συνεπώς όχι μόνο τα Ωνάσεια αλλά ούτε και τα πρότυπα πρέπει ν’ αποτελούν προτεραιότητες της δημόσιας εκπ/κής πολιτικής της χώρας μας. Η πολιτεία οφείλει να βελτιώσει άλλους βασικούς τομείς και υποδομές της δημόσιας εκπ/σης, πολλές των οποίων προαναφέρθηκαν. Οι πρωτοβουλίες της προς αυτή την κατεύθυνση ουδόλως οπισθοδρόμηση ή κατέβασμα του πήχη συνιστούν, αλλά αποτελούν εμφανή σημάδια προόδου μιας σύγχρονης δημόσιας εκπαίδευσης. Αντιθέτως η δημιουργία Ωνάσειων και πρότυπων σχολείων και μάλιστα περισσότερων των υπαρχόντων αποτελούν κινήσεις εντυπωσιασμού και όχι ουσίας.
*Εκπ/κός
Αντιπρόεδρος ΔΣ Β’ ΕΛΜΕ Κορινθίας
Τακτικός αιρετός εκπρόσωπος εκπ/κών ΔΕ στο ΠΥΣΔΕ ν. Κορινθίας
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/02
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
