Αναζητούν νέα εργαλεία και μείγμα αντιλαικής διαχείρισης

Τις αντιθέσεις ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα και στο εσωτερικό τους επιβεβαίωσε η ετήσια σύνοδος ΔΝΤ - Παγκόσμιας Τράπεζας

Πλήρης επιβεβαίωση ότι η διετής παράταση στη δημοσιονομική προσαρμογή που ζητάει η ελληνική κυβέρνηση συνεπάγεται νέα μέτρα και ανατροπές σε βάρος των εργαζομένων και του λαού συνιστά το δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού «Spiegel», σύμφωνα με το οποίο η τρόικα ζήτησε από τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης να δοθεί η παράταση στην Ελλάδα.

Οπως εκτιμά το περιοδικό, το χρηματοδοτικό κενό που θα δημιουργηθεί σε περίπτωση επιμήκυνσης της ελληνικής δημοσιονομικής προσαρμογής θα φτάσει τα 30 δισ. ευρώ και για να καλυφθεί χρειάζεται είτε «κούρεμα» του ελληνικού χρέους που διακρατεί ο επίσημος τομέας - κυρίως η ΕΚΤ -, είτε ένα τρίτο δανειακό πακέτο. Τόσο η μία όσο και η άλλη εκδοχή συνοδεύονται από μνημόνια και νέα εξοντωτικά μέτρα για τη λαϊκή οικογένεια. Σύμφωνα με το «Spiegel», στο εσωτερικό της τρόικας υπάρχουν «διαφορετικές απόψεις» για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί το ζήτημα του ελληνικού χρέους.

Στα 30 δισ. ευρώ ανεβάζουν το κόστος της επιμήκυνσης και οι «Financial Times». Σύμφωνα με την εφημερίδα, για να καλυφθεί αυτό το ποσό χρειάζεται είτε να αυξηθεί το μέγεθος του δεύτερου δανείου προς την Ελλάδα στα 204 δισ. ευρώ, είτε να κάνει η Ελλάδα νέες δημοσιονομικές περικοπές, είτε η κυβέρνηση να αντλήσει χρήματα με βραχυπρόθεσμο δανεισμό από τις αγορές, είτε τα κράτη - μέλη να δεχθούν ζημίες στα δάνεια στήριξης που έχουν δώσει στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της Commerzbank, από το συνολικό χρέος των 326 δισ. ευρώ της Ελλάδας, περίπου 126 δισ. ευρώ είναι από τα πακέτα στήριξης. Μία πιθανή συμβιβαστική λύση, σύμφωνα με αξιωματούχους, θα είναι η επιμήκυνση του προγράμματος αποπληρωμής του δανείου και η μείωση των επιτοκίων γι' αυτά τα δάνεια, κάτι που επίσης έχει ήδη γίνει δύο φορές. Είναι φανερό ότι όποια από τις παραπάνω «λύσεις» κι αν επιλεγεί, το μάρμαρο θα κληθεί να το πληρώσει ο λαός, με νέα μέτρα και δάνεια που θα φορτωθούν στην πλάτη του.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον ευρωπαϊκό Τύπο, ο διαφαινόμενος εκτροχιασμός του ελληνικού δημόσιου χρέους ανησυχεί την Ευρωζώνη, η οποία αναζητά νέα διαχειριστικά εργαλεία. Μεταξύ των εναλλακτικών προτάσεων που συζητιούνται είναι η επαναγορά ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά, η μετατροπή των δανείων του ESM για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών σε μετοχές και η χρήση των εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις.

Μιλώντας στην εφημερίδα «Sueddeutsche Zeitung», ο Γ. Ασμουσεν, μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ, απέκλεισε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο η ΕΚΤ να χρηματοδοτήσει και να αναλάβει την επαναγορά ομολόγων από την Ελλάδα, καθώς «αυτό θα ήταν ζήτημα της ελληνικής κυβέρνησης». Αλλος Ευρωπαίος αξιωματούχος, τον οποίο επικαλείται το «Ρόιτερς», δήλωσε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις για να επαναγοράσει μέρος από το χρέος της.

Από το Τόκιο, όπου βρέθηκε για τη σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Β. Σόιμπλε, δήλωσε το Σάββατο ότι μπορεί να γίνει συζήτηση για το «ρυθμό της μείωσης των χρεών των ευρωπαϊκών χωρών», αλλά όχι επί της αρχής της, απαντώντας στο ΔΝΤ, που ζητάει εδώ και τώρα «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. «Συμφωνούμε απολύτως με το ΔΝΤ και κυρίως με την κα Λαγκάρντ ότι είναι αναπόφευκτη η μεσοπρόθεσμη μείωση των υψηλών επιπέδων του χρέους. Δεν υπάρχει καμία διαφωνία ως προς αυτό», πρόσθεσε ο Σόιμπλε.

Την ίδια ώρα, ο εκπρόσωπος της καγκελαρίου της Γερμανίας, Σ. Ζάιμπερτ, διευκρίνιζε από το Βερολίνο ότι δεν τίθεται θέμα για νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους και ότι «πρέπει να πληρωθούν οι όροι του προγράμματος διάσωσης».

Δηλωτική της συζήτησης που γίνεται για το «μείγμα» διαχείρισης της κρίσης είναι και η παρέμβαση του Ο. Ρεν, ο οποίος ζήτησε, μιλώντας στη σύνοδο του Τόκιο, «χαλάρωση» των μέτρων λιτότητας. «Τη στιγμή που φαίνεται ότι αποδυναμώνεται εκ νέου η παγκόσμια οικονομία, οι χώρες - μέλη της ΕΕ που έχουν το περιθώριο δημοσιονομικών ελιγμών, πρέπει να είναι έτοιμες να επανεξετάσουν τον ρυθμό της (δημοσιονομικής) εξυγίανσης εάν οι μακροοικονομικές συνθήκες επιδεινωθούν περαιτέρω», είπε ο Ο. Ρεν.

Ο ίδιος επιβεβαίωσε ότι ο καημός του είναι να βρεθούν νέοι πόροι χρηματοδότησης του κεφαλαίου για να κάνει επενδύσεις, καθώς, όπως συμπλήρωσε, «μολονότι η μείωση των ελλειμμάτων είναι στοιχείο - κλειδί για την εμπιστοσύνη των αγορών, αυτή πρέπει να πραγματοποιηθεί κατά τρόπον όσο το δυνατό πιο ευνοϊκό για την ανάπτυξη».

Το ίδιο θέμα έθεσε εκ νέου και η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, ζητώντας επιπλέον χρόνο δύο ετών για την Ελλάδα, προκειμένου να επιτύχει τον περιορισμό των ελλειμμάτων της. «Αντί για μια μετωπική και μαζική μείωση, είναι καμιά φορά προτιμότερο να έχουμε περισσότερο χρόνο δεδομένου ότι πολλές χώρες εφαρμόζουν σήμερα πολιτικές μείωσης των ελλειμμάτων», είπε η Λαγκάρντ. Σε κάθε περίπτωση, η ετήσια σύνοδος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας αποτέλεσε πεδίο εκδήλωσης των αντιθέσεων ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα για τη διαχείριση της κρίσης κυρίως στην Ευρωζώνη.

Επαληθεύοντας το συγχρονισμένο χαρακτήρα της βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης και τα ζόρια στην αστική διαχείριση, στην κοινή ανακοίνωση μετά το τέλος της συνόδου τονίζεται ότι «επιβραδύνεται ο ρυθμός ανάπτυξης» της παγκόσμιας οικονομίας και ότι αυτή πρέπει να γυρίσει ξανά στην κατεύθυνση μιας «ισχυρής, ισορροπημένης και βιώσιμης ανάπτυξης», με τσάκισμα των λαών και ισοπέδωση κάθε εργατικού δικαιώματος.

Στη νέα έκθεση του ΔΝΤ για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας, που δόθηκε στη δημοσιότητα στο Τόκιο, το Ταμείο περιμένει για την Ευρωζώνη μείωση του ΑΕΠ κατά 0,4% αντί του 0,3% των προβλέψεων τον Ιούλη. Από την πλευρά του ο διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του ΔΝΤ, Ρ. Μογκαντάμ, χαρακτήρισε «δύσκολη υπόθεση» την Ελλάδα, εκθειάζοντας ωστόσο τη «βελτίωση στο πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο, στο κόστος εργασίας και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών».

Μιλώντας στη Σιγκαπούρη, ο Β. Σόιμπλε είπε ότι η ελληνική χρεοκοπία «δεν πρόκειται να συμβεί», καθώς «όλοι εμπιστεύονται πως η ελληνική κυβέρνηση κάνει ό,τι είναι απαραίτητο», ενώ το Βερολίνο θα υποστηρίξει την Αθήνα στην πορεία της «να γίνει ανταγωνιστική». Στον αντίποδα και δείχνοντας ότι πολλαπλασιάζονται οι διαφορετικές γνώμες για τη διαχείριση της κρίσης στην Ευρωζώνη, ο Σουηδός ομόλογός του, Α. Μποργκ, εκτίμησε ότι είναι «αρκετά πιθανό η Ελλάδα να φύγει από την Ευρωζώνη», ακόμα και μέσα στο επόμενο εξάμηνο.

Από το Βερολίνο, η Γερμανίδα καγκελάριος, Α. Μέρκελ, συνέχισε να στηρίζει ένθερμα τις αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις που προωθεί η συγκυβέρνηση στην Ελλάδα, λέγοντας ότι «βήμα βήμα οπωσδήποτε σημειώνεται μια ορατή πρόοδος» και ότι «πρέπει να απαιτήσουμε οι δεσμεύσεις που συμφωνήθηκαν από κοινού να τηρηθούν».

Σε ό,τι αφορά στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, που η κρίση τις έχει φέρει κυριολεκτικά στο «κόκκινο», αξιωματούχοι της Ευρωζώνης λένε ότι η ισπανική κυβέρνηση εξετάζει τους όρους για την προσφυγή της σε δάνεια από τους μηχανισμούς στήριξης της ΕΕ και σε μια τέτοια περίπτωση το αίτημά της ενδεχομένως να συζητηθεί το Νοέμβρη, στο πλαίσιο ενός «ευρύτερου πακέτου», μαζί με το αναθεωρημένο δανειακό πρόγραμμα για την Ελλάδα και το πακέτο δανειοδότησης της Κύπρου.

«Κινούμαστε, κάνουμε βήματα, το προετοιμάζουμε, τα πράγματα θα κατασταλάξουν το Νοέμβριο», δήλωσε ανώτατος αξιωματούχος, ο οποίος μετέχει στις συνομιλίες για πιθανή δανειοδότηση της Ισπανίας, λέγοντας ότι τότε αναμένεται να υποβληθεί το σχετικό αίτημα από την Ισπανία. Οπως όλα δείχνουν, το επόμενο διάστημα οι αντιθέσεις θα κορυφωθούν στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, με κύριο θέμα τον επιμερισμό της ζημιάς από την ελεγχόμενη διαχείριση της κρίσης.

Χαρακτηριστική ως προς αυτό είναι η εκτίμηση του Ιταλού υπουργού Οικονομικών, Β. Γκρίλι, στην ιταλική εφημερίδα «La Repubblica» ότι η χώρα του θα πληρώσει βαρύ τίμημα σε περίπτωση που η Ισπανία καταθέσει αίτημα για καθολική στήριξη της οικονομίας της. «Εάν η Ισπανία ζητήσει καθολική στήριξη μεγαλύτερη των 100 δισ. ευρώ, τότε το μερίδιο της Ιταλίας θα αντιστοιχεί στο 1,5% του ΑΕΠ» τόνισε, επισημαίνοντας με νόημα ότι το δημόσιο χρέος της Ιταλίας έχει ήδη ενισχυθεί κατά 4% ως αποτέλεσμα της ευρωπαϊκής στήριξης προς την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία.