της Θεανώ Φωτίου*
Ο τίτλος αφορά δύο αξιολογήσεις των ΑΕΙ της χώρας που πρόσφατα συζητήθηκαν στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων του Β' Θερινού Τμήματος της Βουλής χωρίς να καταλήξει πουθενά η συζήτηση και με τη διακηρυκτική και μεγαλόστομη δήλωση του υπουργού ότι η συζήτηση θα συνεχιστεί στην Βουλή, σε επόμενο Τμήμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ από τότε αναμένει τη συνέχιση, αλλά απάντηση καμμία.
Η αξιολόγηση της ΑΔΙΠ
Η πρώτη αξιολόγηση έγινε από την Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ) με εξωτερικούς κριτές – δηλαδή, από πανεπιστημιακά Ιδρύματα του εξωτερικού. Η ΑΔΙΠ αξιολόγησε 414 Τμήματα των Πανεπιστημίων και ΤΕΙ της χώρας και έβγαλε συμπεράσματα σε 4 τομείς: προγράμματα σπουδών, τρόπο διδασκαλίας, αναλογίες διδασκόντων-διδασκομένων, υλικοτεχνική υποδομή και ερευνητική ικανότητα των Ιδρυμάτων κ.λπ.
Σε ένα πολυσέλιδο τόμο η ΑΔΙΠ καταλήγει σε προφανή συμπεράσματα σε κάθε ένα τομέα. Τόσο προφανή και γνωστά, όσο αυτά που αναφέρει κάθε πανεπιστημιακός και διοικητικός στα τηλεοπτικά πάνελ για να χλευαστεί ως αναξιόπιστος επιστήμων αρνούμενος την αξιολόγηση.
Δηλαδή, οι εκθέσεις εξωτερικής αξιολόγησης οι οποίες στηρίχθηκαν σε όλα τα στοιχεία που τους έδωσαν τα Ιδρύματα της χώρας και τα οποία προφανώς δεν απέκρυψαν, ούτε αλλοίωσαν τίποτε, καταλήγουν:
α) στο υψηλό επίπεδο των προσφερόμενων προγραμμάτων σπουδών, καθώς και τη σύγχρονη ορθή δομή, οργάνωση και διάρθρωσή τους,
β) το θετικό επίπεδο των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών, τις διαδικασίες επικαιροποίησής τους, την ύπαρξη ορθολογικών κριτηρίων αξιολόγησής τους,
γ) το εξαιρετικό επίπεδο της ερευνητικής ικανότητας των Ιδρυμάτων. Εδώ μοιάζει οι αξιολογητές να απορούν πώς επιτυγχάνονται αυτές οι επιδόσεις με τα δεδομένα χαμηλά ποσοστά κρατικής χρηματοδότησης.
Και σε αυτό το σημείο αρχίζουν τα αρνητικά συμπεράσματα. Δηλαδή, οι κακές αναλογίες διδασκόντων προς διδασκομένους εις βάρος των διδασκομένων. Να σημειωθεί εδώ ότι οι αναλογίες αυτές, εξάγονται με τους ενεργούς φοιτητές και όχι με τους πλασματικούς «αιώνιους φοιτητές» –πού τους βρήκαν;!
Δεν επαρκεί, λοιπόν, το διδακτικό προσωπικό που υπηρετεί στα Ιδρύματα ισχυρίζεται η ΑΔΙΠ, αλλά ούτε και το διοικητικό και τεχνικό προσωπικό. Και βεβαίως, υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στην υλικοτεχνική υποδομή.
Εδώ, βέβαια, οι «ιθαγενείς πανεπιστημιακοί και διοικητικοί» δεν μπορούν παρά να αποθαυμάσουν τα επιστημονικά εργαλεία που κατέληξαν επιτέλους μέσα από μια ογκώδη αξιολόγηση 579 σελίδων, στα προφανή διά γυμνού οφθαλμού συμπεράσματα τα οποία γνωρίζουν οι παρεπιδημούντες την Ιερουσαλήμ.
Μόνο που οι επικίνδυνοι λαϊκιστές του ΠΑΣΟΚ, με προεξέχουσα την κ. Διαμαντοπούλου, αυτά τα στοιχεία διαστρεβλώνουν από το 2009. Για να καταργήσουν τη Δημόσια Δωρεάν Ανώτατη Εκπαίδευση (συνταγματικά κατοχυρωμένη). Για να την ιδιωτικοποιήσουν κομμάτι-κομμάτι με ιδιωτικά κολλέγια που σήμερα λέγονται ανερυθρίαστα Πανεπιστήμια και με δίδακτρα στις μεταπτυχιακές σπουδές (όσο πιο περιζήτητο είναι το Τμήμα, τόσο πιο ακριβό για να σπουδάσουν… τα παιδιά του λαού!).
Για να κάνουν τα Ιδρύματα επιχειρήσεις, τους διδάσκοντες επιχειρηματίες, που από τα κέρδη θα βγάζουν το μισθό τους και τα έσοδα των εργαστηρίων του Ιδρύματος. Αυτά, όμως, δεν τα αγγίζει η αξιολόγηση της ΑΔΙΠ –ούτε γνωρίζει αν οι «αιώνιοι φοιτητές» επιβαρύνουν τα Ιδρύματα. Βεβαίως, δεν γνωρίζει αν σε συνθήκες κρίσης μπορούν οι φοιτητές να τελειώνουν τις σπουδές τους σε 6, ή 7 χρόνια (ν+2) ή αν θα βρεθεί σύντομα το 50% των φοιτητών να διαγράφεται.
Δεν γνωρίζει, βεβαίως, τι συμβαίνει με τις μετεγγραφές. Δεν έμαθε, δεν ρώτησε, δεν άκουσε. Αν αυτός ο νέος λαϊκισμός του σημερινού υπουργού θα πνίξει Ιδρύματα κυρίως της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και θα αδειάσει τα περιφερειακά, ώστε να είναι έτοιμα προς συγχώνευση-κατάργηση και ξεπούλημα σε ιδιωτικά «Πανεπιστήμια».
Δεν γνωρίζει αν οι διαγραφές των «αιωνίων» αυτόματα διασπούν τα ισχυρά ελληνικά πτυχία σε δύο –αφού οι διαγραφέντες θα απαιτούν, για τα όσα έτη σπουδών έχουν ολοκληρώσει, ένα «πρώτο» πτυχίο (bachelor) ώστε να πάρουν το δεύτερο (master) από τα ιδιωτικά «Πανεπιστήμια» ή από το εξωτερικό.
Η ΑΔΙΠ, με ακαδημαϊκή ευγένεια και τακτ, δεν θίγει τα κακώς κείμενα της κυβέρνησης. Αξιολόγηση κάνουμε εντός των κυβερνητικών επιλογών και πλαισίων, όχι αντιπολίτευση. Κατά τα άλλα είναι έγκυρη και αξιοκρατική!
Όμως, τα στοιχεία παρέχουν ένα μεγάλο πρωτογενές υλικό για τη δική μας Αριστερά. Για τις άμεσες ενέργειες, τις μεσοπρόθεσμες προτάσεις μας. Μπορούμε και έχουμε υποχρέωση να προχωρήσουμε τις επεξεργασίες μας το υλικό αυτό είναι χρήσιμο, όχι μόνο για την πολεμική και κριτική που ξεδιπλώνουμε, αλλά και για την ανασυγκρότηση του Δημόσιου χώρου της Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας.
Η αξιολόγηση των 8 Πανεπιστημίων
Η δεύτερη έρευνα πρόκειται για μια ποσοτική αξιολόγηση των οργανογραμμάτων και Οργανισμών 8 Πανεπιστημίων (ΕΚΠΑ, ΕΜΠ, ΑΠΘ, Πανεπ. Ιωαννίνων, Κρήτης, Πατρών και Οικονομικό Παν. Πατρών). Διεξάγεται κατεπειγόντως, για να έχει ο νέος υπουργός Λοβέρδος μια «έγκυρη επιστημονικά γνώμη» σε σχέση με την αξιολόγηση των διοικητικών υπαλλήλων. Δηλαδή, αν και πόσους πρέπει να απολύσει ή να μετακινήσει μετά την αθλιότητα που έχει προηγηθεί πριν 10 μήνες με τίτλο διαθεσιμότητα διοικητικών υπαλλήλων 8 Πανεπιστημίων της χώρας. Η ενέργεια αυτή του προκατόχου του κόστισε στα Πανεπιστήμια την ακύρωση βασικών λειτουργιών τους, ταλαιπώρησε και εξόντωσε ηθικά και οικονομικά χιλιάδες ανθρώπους και έμεινε εκκρεμής με την καθαίρεση του κ. Αρβανιτόπουλου από υπουργό Παιδείας.
Ο νέος υπουργός, μετά τη γνωστή «διένεξη» με τον Κ.Μητσοτάκη και τους πρώτους λεονταρισμούς του περί αξιοκρατίας, αποφασίζει ότι θα πράξει ό,τι του πει η αξιολόγηση –την οποία αναθέτει με κατεπείγουσες διαδικασίες τις 10 Ιουλίου 2014 σε μια ιδιωτική εταιρεία με έδρα την Χαλκίδα, την TEC Strategy Consultants S.A., έναντι πινακίου φακής 109.600€ πλέον ΦΠΑ.
Η TEC S.A., ω του θαύματος, αξιολογεί τα 8 Πανεπιστήμια σε λιγότερο από ένα μήνα και αρχές Αυγούστου παραδίδει ένα πόνημα το οποίο ο υπουργός παραδίδει ως κιβωτό της γνώσης στην Βουλή χωρίς να το έχει διαβάσει, όπως δηλώνει, για να μην επηρεαστεί.
Ουδέν σχόλιο.
Η μελέτη έχει μια μικρή εισαγωγή, αποκαλυπτική της φιλοσοφίας και του επιπέδου των αξιολογητών. Αναφέρονται τα εξής: «…στο σύγχρονο περιβάλλον της παγκοσμιοποιημένης αγοράς, η καινοτομία και η ποιοτική βελτίωση αποτελούν βασικές διαπραγματευτικές δυνάμεις. Με βάση αυτές, τα πάσης φύσεως ιδρύματα, οργανισμοί επιχειρήσεις, κοινωνίες, καλούνται να αντιμετωπίσουν τα μετασχηματιζόμενα με ιλιγγιώδη ταχύτητα φαινόμενα, όπως: ο ανταγωνισμός, η εκπαίδευση που παγκοσμιοποιείται προοδευτικά σταθερά και αμετάκλητα, η οικονομία, η επιχειρηματικότητα και η διεθνής αγορά, τα πολιτικά και κοινωνικά ρεύματα, η απειλητική ανεπάρκεια πόρων που πλήττει ένα μεγάλο μέρος του πλανήτη. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση, ως διεθνοποιημένος πλέον κοινωνικός θεσμός και αναγνωρισμένος μοχλός της κοινωνικής, οικονομικής ανάπτυξης και προόδου, καλείται να συμβάλει στις λύσεις στα παρακάτω φαινόμενα.
«Τα Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης αποτελούν εστία παραγωγής έρευνας, αδέσμευτης αναζήτησης και μετάδοσης γνώσης, σύνδεσης της γνώσης με την οικονομία και διεργασιών προσαρμογής συνηθειών, συμπεριφοράς και πολιτικότητας σε λογικούς κανόνες» κλπ κλπ.
Για να διεξαχθεί η έρευνα ακολουθείται μια σειρά μεθοδολογικών βημάτων.
Το πρώτο βήμα αφορά την εξαγωγή συμπερασμάτων από τον ευρωπαϊκό χώρο. Για να εξαχθεί ο συντελεστής που πολλαπλασιάζει τον φοιτητικό πληθυσμό για να υπολογίσει το απαιτούμενο πλήθος διοικητικών υπαλλήλων στα Ιδρύματα.
Αντιπαρέρχομαι μια σειρά μεθοδολογικών αυθαιρεσιών, όπως η επιλογή 1 Πανεπιστημίου ανά ευρωπαϊκή πρωτεύουσα και τελικά μόνο 22 πρωτευουσών από τις 28. Τα Πανεπιστήμια που επιλέγονται δεν είναι ομοιογενή τόσο σε φοιτητικό πληθυσμό όσο και σε αριθμό Τμημάτων. Και εδώ, εκ νέου, συμπεραίνεται ότι υπάρχει σημαντική απόσταση του ελληνικού συντελεστή σε σχέση με τον ευρωπαϊκό όσον αφορά στις αναλογίες διοικητικού προσωπικού προς τους φοιτητές: 1,39% ο ελληνικός συντελεστής και 7,91% ο συντελεστής των 22 Πανεπιστημίων των πρωτευουσών!
Και καταλήγουν στο εξής συμπέρασμα: «οι διεθνείς δείκτες δεν εφαρμόζονται, απαιτείται σύγκριση ομοειδών δομών και λειτουργιών, τα ξένα ΑΕΙ λειτουργούν με διαφορετικό καθεστώς». Και προχωρούν σε μια ακόμη διαπίστωση: «για το πλήθος των ενεργών φοιτητών στα ελληνικά Πανεπιστήμια η εφαρμογή με βάση τους δείκτες θα υποδείκνυε 7.978 διοικητικούς υπαλλήλους». Δηλαδή, περισσότερους από τους διπλάσιους όσων υπάρχουν τώρα!
Σε αυτό το σημείο της έκθεσης και αφού η παραπάνω μεθοδολογική προσέγγιση απορρίπτεται, δημιουργούν ένα νέο όρο με όνομα «ισοδύναμος φοιτητικός πληθυσμός» -χαρακτηριστική ακροβασία, αφού ο αριθμός των ενεργών φοιτητών σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ καταγράφεται ήδη στην έκθεση της ΑΔΙΠ! Για τον υπολογισμό του «ισοδύναμου φοιτητικού πληθυσμού» λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των εισακτέων για το 2013 και πολλαπλασιάζεται διαφορετικοί συντελεστές ανά Τμήμα ή Σχολή ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι εργαστηρίων στα προγράμματα σπουδών. Επιπλέον, προστίθεται συντελεστής σχετικός με τις μετεγγραφές. Τελικά με αυτές τις μεθοδολογικές αυθαίρετες υποθέσεις, η έκθεση καταλήγει πάλι στο συμπέρασμα ότι το πλήθος των διοικητικών υπαλλήλων που έχουν ανάγκη τα 8 αξιολογούμενα Πανεπιστήμια είναι μεγαλύτερος από τον σημερινό!
Αυτό που αποδεικνύεται είναι ότι εκείνο που τα ίδια τα Πανεπιστήμια φώναζαν εδώ και ένα χρόνο και το μόνο που μπορεί να πει κάποιος σοβαρά και υπεύθυνα είναι «υπουργέ κ. Λοβέρδο, κάτω τα χέρια από τα ΑΕΙ!».
Ο λαϊκισμός του ΠΑΣΟΚ που σήμερα μεταλαμπαδεύεται στη Δεξιά του Σαμαρά έχει όρια και ανοχές. Αυτές οι δύο αξιολογήσεις αποκαλύπτουν τις μεγάλες ζημιές που έκαναν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ, Δεξιάς και οι μνημονιακές συγκυβερνήσεις. Δεν άλλαξε τίποτα από τα όσα εξήγγειλε και δρομολογούσε η Α. Διαμαντοπούλου, αυτό που βιώνουμε το τελευταίο διάστημα αποτελεί μια άλλη εκδοχή, περισσότερο επικοινωνιακή μεν, αλλά με τον ίδιο πυρήνα. Η κατάρρευση της Δημόσιας Ανώτατης Εκπαίδευσης αποτελεί στρατηγική επιλογή τους και στο πεδίο αυτό έχουμε, ως ριζοσπαστική Αριστερά, να δώσουμε σπουδαίες μάχες.
*βουλευτής επικρατείας ΣΥΡΙΖΑ, καθηγήτρια Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη