Alfavita Newsroom Ελευθερία και ευθύνη είναι έννοιες αλληλένδετες
Οι πανελλήνιες εξετάσεις της φετινής χρονιάς άρχισαν με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας. Οι υποψήφιοι εξετάστηκαν σε φιλοσοφικό κείμενο του Ευάγγελου Παπανούτσου, με θέμα τη φιλία (απόσπασμα από το βιβλίο "Πρακτική Φιλοσοφία").
Ο Ευ. Παπανούτσος ήταν Έλληνας παιδαγωγός, φιλόσοφος και δοκιμιογράφος του 20ου αιώνα. Οι κυριότερες μεταρρυθμίσεις που οφείλονται στον Ευάγγελο Παπανούτσο ήταν, μεταξύ άλλων, η καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας στην Εκπαίδευση και ο διαχωρισμός της Μέσης Εκπαίδευσης στις βαθμίδες Γυμνασίου και Λυκείου. Ο Παπανούτσος σπούδασε θεολογία και φιλοσοφία και άρχισε να υπηρετεί την εκπαίδευση από τις αρχές της δεκαετίας του 1920 διατρέχοντας όλες τις βαθμίδες της και φτάνοντας μέχρι τη θέση του διδάκτορα φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Τούμπιγκεν της Γερμανίας, με "διαβατήριο" μια ανεπανάληπτη διατριβή πάνω στον Πλάτωνα.
Μετά τη γερμανική κατοχή και μέχρι την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών, ο Παπανούτσος υπηρέτησε κατά καιρούς (1944, 1953, 1963) σε υψηλές θέσεις του υπουργείου Παιδείας (διευθυντής και γενικός γραμματέας).
Στην ιστορία έμεινε η μεταρρύθμιση του 1964 επί κυβέρνησης Γεωργίου Παπανδρέου. Τότε το υπουργείο Παιδείας διαρθρωνόταν ως εξής:
-Υπουργός Παιδείας Γεώργιος Παπανδρέου
-Υφυπουργός ο Λουκής Ακρίτας (Κύπριος λογοτέχνης και πολιτικός)
-Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου ο Ευάγγελος Παπανούτσος
Η μεταρρύθμιση Παπανούτσου περιγράφεται στο βιβλίο του "Αγώνες και αγωνία για την παιδεία" του 1965. Δυστυχώς, το έργο του δεν μπόρεσε να υλοποιηθεί, γιατί η Κυβέρνηση έπεσε λόγω της αποστασίας και οι αλλαγές που είχε προωθήσει αναιρέθηκαν. Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, όμως, της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή (μεταρρύθμιση Ράλλη) το 1976 ουσιαστικά στηρίχτηκε στις δικές του ιδέες.
Ευάγγελος Παπανούτσος (1900 - 1982). Εκπαιδευτικός, παιδαγωγός, φιλόσοφος, διακεκριμένος συγγραφέας και ακαδημαϊκός. Σε συνεργασία με τον Ιωάννη Κακριδή και με την ιδιότητα του γενικού γραμματέα του υπουργείου Παιδείας (1964 - 1965), εκπόνησε την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Κέντρου. Ο Ε. Παπανούτσος αγορεύει στη Βουλή (φωτ.: Athens -Press):
Όπως αναφέρουν οι Ν. Βαρμάζης – Τ. Γιάννου στο έργο τους "Η μεταρρύθμιση του 1964", τα βασικά χαρακτηριστικά του "οράματος" Παπανούτσου και οι κυριότερες "τομές", ήταν τα παρακάτω:
-καθιέρωση της δωρεάν παιδείας στις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Εφαρμόστηκε η δωρεάν εγγραφή και δωρεάν χορήγηση βιβλίων.
Μέχρι τότε, για την εγγραφή κάθε μαθητή στο σχολείο, οι γονείς πλήρωναν από το υστέρημά τους. Πρώτα για τα δίδακτρα, τη λεγόμενη "μαθητική εισφορά" και έπειτα αγόραζαν τα βιβλία της χρονιάς. Αυτά τα έξοδα ήταν δραματικά υψηλά για χιλιάδες οικογένειες. Απόδειξη των υψηλών δαπανών για την παιδεία είναι ότι σχεδόν τα μισά παιδιά της εποχής ήταν αναλφάβητα, αφού είτε δεν πήγαιναν καθόλου σχολείο είτε το παρατούσαν στο δημοτικό. Ένα μέτρο σύγκρισης είναι ότι η εγγραφή φοιτητών στο πανεπιστήμιο, αντιστοιχούσε σε έναν μισθό δημοσίου υπαλλήλου.
-επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης από έξι σε εννέα χρόνια για όλα τα παιδιά από 6 έως 15 ετών.
-διαίρεση της μέσης εκπαίδευσης σε δύο ανεξάρτητους κύκλους
-καθιέρωση (παρά τη συνταγματική δέσμευση) της δημοτικής ως αποκλειστικής γλώσσας στο δημοτικό σχολείο και ως ισότιμης προς την καθαρεύουσα στις άλλες βαθμίδες
-ριζική αναμόρφωση του τρόπου επιλογής των υποψηφίων για τα πανεπιστήμια (καθιέρωση του "ακαδημαϊκού απολυτηρίου")
-προσθήκη νεωτερικών μαθημάτων, όπως η Κοινωνιολογία και τα Στοιχεία της Οικονομικής Επιστήμης, ενίσχυση των φυσικών και μαθηματικών, διδασκαλία των αρχαίων κειμένων αποκλειστικά από μετάφραση στις τρεις τάξεις του γυμνασίου
-ουσιαστικές αλλαγές στα σχολικά βιβλία και ουσιαστικές βελτιώσεις ύλης σε Μαθηματικά και Φυσική
-μέριμνα για τη σίτιση
-μέριμνα για τη μεταφορά των μαθητών
-επέκταση, σε τρία χρόνια της εκπαίδευσης των δασκάλων στις Παιδαγωγικές Ακαδημίες, ενώ προωθήθηκαν αυξήσεις για τους εκπαιδευτικούς
-ίδρυση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ως οργάνου για την υλοποίηση της νέας εκπαιδευτικής πολιτικής και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών
-αύξηση των δαπανών για την εκπαίδευση στον κρατικό προϋπολογισμό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τη δεκαετία του ΄60, οι κινητοποιήσεις στον χώρο της παιδείας, από εκπαιδευτικούς ή φοιτητές, ήταν συχνές. Η εκπαιδευτική κοινότητα ζητούσε αύξηση των δαπανών για την Παιδεία στο 15% του κρατικού προϋπολογισμού και δωρεάν εκπαίδευση για όλους τους πολίτες.
Προπύλαια Πανεπιστημίου Αθηνών, 7 Δεκεμβρίου 1962. Στιγμιότυπο μιας από τις πολυάριθμες και μαζικές φοιτητικές εκδηλώσεις για την αναβάθμιση των σπουδών και τη μεταρρύθμιση στην Παιδεία (φωτ.: Κ. Γ. Μεγαλοκονόμου):
Η ΕΡΕ της εποχής είχε κατακρίνει τη μεταρρύθμιση βασιζόμενοι στα παρακάτω επιχειρήματα:
-Η "δωρεάν παιδεία" επικρίθηκε ως παραπλανητική, με τη δικαιολογία ότι δεν κάλυπτε όλες τις σχετικές δαπάνες (γραφική ύλη των μαθητών, έξοδα διαμονής των φοιτητών κ.α.).
-Η δημοτική γλώσσα σχετίστηκε με την αθεΐα, τον αριστερισμό και την αντεθνικότητα.
-Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο θεωρήθηκε ότι στελεχώθηκε αποκλειστικά με αριστερούς ή αριστερίζοντες.
-Το τότε, νέο σχολικό βιβλίο (Ιστορία Ρωμαϊκή και Μεσαιωνική του Κ. Καλοκαιρινού) χαρακτηρίστηκε "προπαγανδιστικό φυλλάδιο" και επικρίθηκε εντονότατα ως αντίθετο προς τις θέσεις της επίσημης εθνικής ιστορίας.
Οι κυβερνήσεις των αποστατών του 1965 όχι μόνο δε συνέχισαν τις διαδικασίες (εκκρεμούσε η ψήφιση δύο νομοσχεδίων, ενός για την πανεπιστημιακή εκπαίδευση και ενός για την τεχνικο-επαγγελματική, που θα ολοκλήρωναν τη μεταρρύθμιση) αλλά και ανέστειλαν ορισμένα μέτρα (στις 9 Σεπτεμβρίου 1965 ανακοινώθηκε λ.χ. η αναθεώρηση των σχολικών βιβλίων του 1964 και η "πολτοποίησις" όσων κριθούν ακατάλληλα).
Το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 κατάργησε τη μεταρρύθμιση (εκτός της "δωρεάν παιδείας"). Στις 5 Μαΐου 1967 με τηλεγραφικές διαταγές κατάργησε το μάθημα της Αγωγής του Πολίτη και σταμάτησε τη λειτουργία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ενώ οι Παιδαγωγικές Ακαδημίες έγιναν και πάλι διετείς.
Πρώτη τάξη του Δημοτικού Σχολείου Μαλτέζου, στο Άργος, 1964:
Στη μεταπολίτευση, η τότε κυβέρνηση επανέφερε πλήρως τη μεταρρύθμιση του 1964, χωρίς όμως να ανακαλέσει τα πρόσωπα που την εισηγήθηκαν. Αντιπολίτευση και κυβέρνηση, συμφωνούσαν για πρώτη φορά.
"Το 1974, στην πρώτη Βουλή της μεταπολίτευσης, με πρωθυπουργό τον Καραμανλή και υπουργό Παιδείας τον Γ. Ράλλη, εισάγουμε τα νέα μέτρα. Και για πρώτη φορά συμπολίτευση και αντιπολίτευση συμφωνούν σ’ έναν εκπαιδευτικό νόμο"
Μετά τη μεταπολίτευση άλλωστε, ο Ευ. Παπανούτσος εκλέχτηκε βουλευτής Επικρατείας με το κόμμα της Ένωσης Κέντρου του Γ. Μαύρου, ενώ η κυβέρνηση Καραμανλή προωθούσε όπως είπαμε αρκετές από τις βασικές ιδέες της μεταρρύθμισης που επινόησε κατά τη δεκαετία του 1960. Το 1980 ο Ευάγγελος Παπανούτσος τιμήθηκε με την ένταξή του στην Ακαδημία Αθηνών.
Ο Ευ. Παπανούτσος, θυμάται τα ψεύδη που διαδίδονταν από τους αντιπάλους της μεταρρύθμισης του 1964. Από τα απομνημονεύματα του:
"Σε φιλική συγκέντρωση άκουσα ένα βράδυ άγνωστη μου κυρία να διηγείται, εμβρόντητη τάχα, ότι στο γλωσσικό μάθημα τα παιδιά, με το νέο πρόγραμμα διδάσκονται απίστευτα πράγματα, λ.χ. το αγοράκι της φίλης της έκλινε στο τετράδιό του με τη συγκατάθεση του δασκάλου το όνομα "η φορά" στον πληθυντικό "οι φοράδες". Την πλησίασα τότε και τη ρώτησα σε ποιο σχολείο φοιτά το παιδί των φίλων της. Μου απαντά: στο Πειραματικό του Πανεπιστημίου. Πρωί – πρωί την άλλη μέρα κάνω μόνος μου αιφνιδιασμό στις τάξεις του Πειραματικού, εξετάζω τα τετράδια των μαθητών των μικρών τάξεων, πουθενά το εξάμβλωμα τούτο. Τηλεφωνώ στην κυρία το αποτέλεσμα και παίρνω την απάντηση ότι έκανε λάθος στο όνομα του σχολείου, πιστεύει όμως ότι είναι το ιδιωτικό Τάδε. Πηγαίνω αμέσως στο σχολείο τούτο, μπαίνω σε όλες τις τάξεις, θέτω ως άσκηση στα παιδιά την κλίση του ονόματος "η φορά", και πάλι η πληροφορία διαψεύδεται.
Ξανατηλεφωνώ στην κυρία η οποία αυτή τη "φορά" μου απαντά εκνευρισμένη ότι δεν θυμάται πια το όνομα του σχολείου, ούτε μπορεί να το μάθει… Με τον ίδιο αδιάκριτο και ανεύθυνο τρόπο οι καλοθελητές (των καλών πάντοτε κοινωνικών τάξεων άνθρωποι) διέδιδαν τότε ότι για τη νέα Γραμματική (της Δημοτικής) που διδάσκονταν τα παιδιά τους στο σχολείο, τα παραθετικά του επιθέτου "(υ)ψηλός" ήσαν: "ταβανόσκουπα" και "μαντράχαλος". Οι παλαιότεροι θα θυμούνται ότι στον πόλεμο κατά του Ψυχάρη οι "καθαρολόγοι" υποστήριζαν ότι τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο οι "μαλλιαροί" θα τον έλεγαν "Κώτσο Παλιοκουβέντα" και το "Σοφία ορθοί" της εκκλησίας "Σοφία, σούζα". Η ιστορία δηλαδή επαναλαμβανότανε με τρόπο κωμικοτραγικό".
Παπανούτσος, Ε. Π 1982. Απομνημονεύματα, εκδόσεις Φιλιππότης, σελ. 107-109. Για τους πολέμιους της μεταρρύθμισης:
Όπως καταγράφει ο Ευ. Παπανούτσος, ορισμένοι κληρικοί υπέβαλαν καταγγελίες στην Ιερά Σύνοδο ζητώντας τον αφορισμό του και την απαγόρευση της κυκλοφορίας των "αντιθρησκευτικών συγγραμμάτων" του.
"Η στάση των αντιφρονούντων πολιτικών και πνευματικών κύκλων απέναντι στην Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση υπήρξε αληθινά αξιοθρήνητη. Όταν ξαναφέρνω στο νου μου το οικτρό θέαμα που παρουσίασε τότε η λεγόμενη επίλεκτη μερίδα ή ηγετική τάξη της κοινωνίας μας, με τα δημοσιογραφικά της όργανα τους ακαδημαϊκούς και τους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους της, ντρέπομαι και σαν Έλληνας και σαν γραμματισμένος άνθρωπος. Πριν ακόμα δοθεί στη δημοσιότητα το νομοθέτημα με την εισηγητική του έκθεση (πράγμα που έγινε αμέσως με την κατάθεσή του στη Γραμματεία της Βουλής) είχεν αρχίσει η πολεμική εναντίον μου με κακοπιστία, εμπάθεια και βιαιότητα που δεν έχουν τα προηγούμενά τους στην πρόσφατη τουλάχιστον ιστορία μας. Όταν δημοσιεύτηκαν στις εφημερίδες τα κείμενα και φάνηκε ότι η Κοινή Γνώμη υποδέχτηκε τα προτεινόμενα μέτρα με χαρά και ελπίδες, η επίθεση έφτασε πια στην αγριότητα και ξεπέρασε τα όρια της ντροπής.
Δεν ήσαν μόνο οι βάναυσοι αρθρογράφοι και οι κατά σύστημα συκοφάντες του κίτρινου Τύπου που έχυναν κάθε μέρα το σιχαμερό δηλητήριό τους, αλλά και πολλοί μεγαλόσχημοι πανεπιστημιακοί εκπαιδευτικοί και κληρικοί
Αυτοί ιδίως ήσαν οι εξοργιστικότεροι, αντί να καθοδηγήσουν με το παράδειγμά τους την κριτική, ακόμη και τη δυσμενή, στον ορθό δρόμο, που είναι ο αντικειμενικός έλεγχος και η ευπρεπής διατύπωση των αντιρρήσεων με σκοπό να γίνουν φανερά τα χάσματα, τα αβλεπτήματα, ακόμη και τα λάθη του συζητούμενου νομοθετήματος, εκείνοι πρώτοι μεταχειρίστηκαν τα αθέμιτα μέσα της πολεμικής: τη σοφιστεία, τη διαστροφή, τους κακεντρεχείς υπαινιγμούς, το ψεύδος, τον διασυρμό. Και προπάντων την κατασυκοφάντηση του υποτιθέμενου πρωτεργάτη (ή "αρχιτέκτονα", όπως τον είπαν) της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης - εμένα προσωπικά. Πύρινα άρθρα, με παχείς, εντυπωσιακούς τίτλους, δημοσιεύονταν κάθε μέρα στις αντιπολιτευόμενες εφημερίδες ("Καθημερινή", "Εστία", "Ακρόπολη", "Βραδινή", "Ημέρα", και στις επαρχιακές ακόμη, όπως στον "Ελληνικό Βορρά" της Θεσσαλονίκης) εναντίον της "αντεθνικής και ανίερης συνωμοσίας των απάτριδων και άθεων ανατροπέων της Εθνικής μας Παιδείας". Μερικοί (έξαλλοι κληρικοί και στενοκέφαλοι πιστοί) υπέβαλαν και καταγγελίες στην Ιερά Σύνοδο ζητώντας να αφοριστώ και να απαγορευτεί η κυκλοφορία των αντιθρησκευτικών συγγραμμάτων μου. Το εχθρικό τούτο μένος μεταδόθηκε στους ... δρόμους της πρωτεύουσας (όπου έγιναν διαδηλώσεις παραεκκλησιαστικών σωματείων με σύνθημα: "'Εξω από το Υπουργείο ο άθεος Παπανούτσος"), καθώς και στην αίθουσα της Βουλής.
Εκεί η ατμόσφαιρα έγινε ανυπόφορη. Την ημέρα που επρόκειτο να αρχίσει η συζ'ητηση του νoμoσχεδίου της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης, επλησίασα τον κ.Κωνστ.Τσάτσο, τότε επιτελικό στέλεχος του αντιπολιτευόμενου την Κυβέρνηση κόμματος "Ε(θνικής) Ρ(ιζοσπαστικής) 'Ε(νωσης)", που τον είδα να μπαίνει στην αδειανή ακόμη αίθουσα της Βουλής, και με όλο που είχαν ψυχρανθεί οι σχέσεις μας (εξαιτίας ενος λιβέλλου του για την αρνητική στάση μου στο ζήτημα: αν θα είναι ή όχι συμφέρουσα στην Ελλάδα η είσοδος της στην "Ευρωπαϊκή Κοινήν Αγορά") και του είπα να προσπαθήσει η συζήτηση του νόμου από το κόμμα του να κρατηθεί σε υψηλό επίπεδο νηφαλιότητας και ευπρέπειας. Με διαβεβαίωσε ότι θα το κάνει, αλλά φαίνεται ότι δεν επέτυχε να πείσει τους συναδέλφους του. Γιατί οι "εθνικόφρονες' βουλευτές επετέθηκαν λαύροι κατά της κυβερνητικής πολιτικής στην Εκπαίδευση και διακήρυτταν σε όλους τους τόνους ότι, αν εφαρμοστεί το "καταχθόνιο" τούτο πρόγραμμα, το Έθνος θα αποκοπεί από... την "ελληνοχριστιανική" του παράδοση και τον δυτικό πολιτισμό, θα αλλαξοπιστήσει και θα εκβαρβαρωθεί. Στους λόγους των δεν άφηναν ευκαιρία να μην εκτοξεύουν εναντίον μου τις πιο απίθανες κατηγορίες".
Απόσπασμα από συνέντευξη που έδωσε ο Ευ. Παπανούτσος στον Λευτέρη Παπαδόπουλο, εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 28/11/1980 (ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ "ΖΩ ΑΠΟ ΠΕΡΙΕΡΓΕΙΑ" Εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ):
"Θα θέλατε να μιλήσουμε για λίγο για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση;
Βεβαίως. Το 1957, επί πρωθυπουργίας Καραμανλή, είχα την περίεργη τύχη να κληθώ στη μεγάλη Επιτροπή Παιδείας. Υπουργός Παιδείας ήταν ο Γεροκωστόπουλος και Προεδρίας ο Τσάτσος – μάλλον ο τελευταίος με πρότεινε. Επί ενάμιση χρόνο αγωνίστηκα όσο μπορούσα, μαζί με τον Λούρο, τον Ζέρβα και τον Μπούη, για να επικρατήσει ένα νεότερο πνεύμα στην εκπαίδευση. Και το πετύχαμε. Τα πρώτα σπέρματα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης μπαίνουν στα πορίσματα αυτής της επιτροπής.
Η συνέχεια;
Το 1963, με πρωθυπουργό και υπουργό Παιδείας τον Γ. Παπανδρέου, αρχίζει η πραγματική δουλειά για την αναμόρφωση της εκπαιδευτικής νομοθεσίας. Μπαίνουμε στη Βουλή και η μεταρρύθμιση γίνεται νόμος του κράτους. Ε, ναι, το παγοθραυστικό που θα σπάσει τον πάγο. Η δημοτική γίνεται ισότιμη γλώσσα με την καθαρεύουσα. Η υποχρεωτική εκπαίδευση πάει στα εννέα χρόνια, από τα έξι που ήταν. Το μονολιθικό Γυμνάσιο διαχωρίζεται σε Γυμνάσιο και Λύκειο. Η διδασκαλία των αρχαίων κειμένων γίνεται από μεταφράσεις. Ιδρύεται το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, με επικεφαλής σπουδαίους επιστήμονες, σαν τον Ι. Κακριδή και τον Ν. Κρητικό. Και καθιερώνεται το ακαδημαϊκό απολυτήριο.
Η δικτατορία τι έκανε;
Κατάργησε τον νόμο, αλλά όχι και το ακαδημαϊκό απολυτήριο. Αλλά το 1974, στην πρώτη Βουλή της μεταπολίτευσης, με πρωθυπουργό τον Καραμανλή και υπουργό Παιδείας τον Γ. Ράλλη, εισάγουμε τα νέα μέτρα. Και για πρώτη φορά συμπολίτευση και αντιπολίτευση συμφωνούν σ’ έναν εκπαιδευτικό νόμο.
(…)
Νύχτα φεύγω από το διαμέρισμα της Αναγνωστοπούλου, όπου ο Ευάγγελος Παπανούτσος, εδώ και εφτά χρόνια, από τον θάνατο της γυναίκας του, ζει μόνος, ανάμεσα στα βιβλία του, στα χαρτιά του, στους πίνακες που αγαπάει.
Γράφετε τα βράδια; τον ρωτάω στην πόρτα.
Είναι το μόνο πράγμα που ξέρω να κάνω. Καμιά φορά σκέφτομαι τι ωραίο θα ήταν να ‘χα μάθει να πηγαίνω και σε καμιά ταβέρνα, όπως ο Βάρναλης…".
Πηγή: news247.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
