Alfavita Newsroom ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ ΤΟΥΡΚΙΑΣ - ΕΕ
Ενταγμένη σε ρευστό πλαίσιο ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών
Η επεισοδιακή «απομάκρυνση» δύο Τούρκων υπουργών από το Ρότερνταμ (ολλανδικό λιμάνι), το περασμένο Σαββατοκύριακο, είναι ενδεικτική των διαστάσεων που αποκτούν οι ανταγωνισμοί μεταξύ Τουρκίας και Ευρωπαϊκής Ενωσης γενικότερα. Επικαλούμενη την ανησυχία της για τη «δημόσια ασφάλεια», η κυβέρνηση της Ολλανδίας όχι απλά εμπόδισε την πραγματοποίηση προγραμματισμένης συγκέντρωσης που θα γινόταν ενόψει του δημοψηφίσματος της 16ης του Απρίλη στην Τουρκία, αλλά και απέκλεισε δύο μέλη του τουρκικού υπουργικού συμβουλίου, ακόμα και από την είσοδό τους στο τουρκικό προξενείο: Για τη μεν πτήση που μετέφερε τον υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έκλεισε ο ολλανδικός εναέριος χώρος. Για το δε κομβόι της υπουργού Οικογενειακών Υποθέσεων, Φατμά Μπετούλ Σαγιάν Καγιά, επιστρατεύτηκε αστυνομική συνοδεία που την οδήγησε οδικώς πίσω στα σύνορα με τη Γερμανία ολοκληρώνοντας την... απέλασή της.
Αντίστοιχες απαγορεύσεις συγκεντρώσεων με ομιλητές Τούρκους υπουργούς σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Σουηδία, είχαν ξεκινήσει από τις προηγούμενες βδομάδες, αναζωπυρώνοντας τις κατηγορίες που εδώ και καιρό ανταλλάσσουν Αγκυρα και Ευρωπαίοι, για το ποιος υπονομεύει περισσότερο τη «δημοκρατία» (με το περιεχόμενο φυσικά που της δίνουν οι εκμεταλλευτές και οι εκπρόσωποί τους).
Ολους τους τελευταίους μήνες, ειδικά μετά τις μαζικές συλλήψεις αντιπάλων της κυβέρνησης ΑΚΡ και τις έρευνες που ακολούθησαν την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, η «υπεράσπιση της δημοκρατίας και του νόμου» έγινε λάστιχο στις τοποθετήσεις εκπροσώπων κάθε πλευράς, μέσα σε ένα πλαίσιο μεγάλης γεωπολιτικής ρευστότητας και πολλών ανακατατάξεων σε Μέση Ανατολή και Ανατολική Μεσόγειο. Η νέα όξυνση της αντιπαράθεσης Τουρκίας - ΕΕ δεν μπορεί να εξεταστεί έξω από αυτό το πλαίσιο: οι σχεδιασμοί ισχυρών μονοπωλιακών κολοσσών για τα τεράστια ενεργειακά αποθέματα της περιοχής, οι συνεχιζόμενες δυσκολίες εξεύρεσης λύσης στη Συρία και οι άφθονες «σκέψεις» για το μέλλον της, οι ευρύτερες μεθοδεύσεις για τη «σταθερότητα» και την «ασφάλεια» που επιταχύνονται με μοχλό και τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» είναι όλα πεδία, τα οποία «προσφέρονται» για να ανεβαίνει το θερμόμετρο των ανταγωνισμών μεταξύ ιμπεριαλιστικών κέντρων και επιχειρηματικών συμφερόντων.
Για παράδειγμα, την περασμένη Πέμπτη, η διαδικτυακή έκδοση της «Σαμπάχ» (μία από τις πιο ένθερμες φιλοκυβερνητικές εφημερίδες) «ανέβασε» ένα τεράστιο ρεπορτάζ στην ενότητα της Οικονομίας με τον τίτλο: «Η πολυεθνική συνεργασία είναι απαραίτητη για τη χρησιμοποίηση του αερίου της Μεσογείου». Εκεί περιγραφόταν αναλυτικά πώς το ενδιαφέρον του τουρκικού κεφαλαίου μεγαλώνει, πλέον, όχι μόνο για τη μεταφορά υδρογονανθράκων από την περιοχή προς την ευρωπαϊκή αγορά, αλλά και για τους τομείς της εξόρυξης και παραγωγής. Μεταξύ άλλων, παραθέτονταν απόψεις Τούρκων αναλυτών ότι «αν η Τουρκία εμπλακεί στην έρευνα (για ενεργειακούς πόρους) στην περιοχή, μια κοινοπραξία εταιρειών που ήδη επιχειρούν στην περιοχή, όπως και ευρωπαϊκές εταιρείες, θα μπορούσαν όλες να ωφεληθούν». Σημειωνόταν η «αναγκαιότητα» η Τουρκία να αναλάβει ρόλο «ενεργού παίκτη, ενώ η Ευρώπη δραστηριοποιείται εδώ και καιρό στο χώρο».
Παράλληλα, για το τεράστιο δίκτυο αγωγών που εκτιμάται ότι θα απαιτηθεί τα επόμενα χρόνια για να «αξιοποιηθούν» οι υδρογονάνθρακες της περιοχής, γινόταν η εξής επισήμανση: «Η κατασκευή των αγωγών απαιτεί πολυεθνική συνεργασία. Αυτή η απαίτηση για συνεργασία θα συνέβαλλε οπωσδήποτε στην ειρήνη στην περιοχή...».
Επισημάνσεις όπως αυτές δεν σημαίνουν βέβαια ότι οι εξελίξεις στον τομέα της Ενέργειας θα καθοριστούν μόνο από τις επιδιώξεις της μίας ή της άλλης πλευράς. Είναι όμως γεγονός ότι οι ανταγωνισμοί κλιμακώνονται ραγδαία και σε αυτό το πεδίο.
«Απειλές» και επισημάνσεις
Η τουρκική ηγεσία αντέδρασε έντονα στις εξελίξεις, κατηγορώντας όχι μόνο την Ολλανδία αλλά και γενικά την Ευρώπη για «φασισμό», ενώ τα αστικά ΜΜΕ της χώρας γέμισαν αναλύσεις για την «ξενοφοβία» που δυναμώνει στη Δύση, αλλά και την ετοιμότητα της Τουρκίας να αναλάβει δράση για την υπεράσπιση του μουσουλμανικού κόσμου.
Την ίδια στιγμή, οι υψηλοί τόνοι επεκτάθηκαν σε ζητήματα μέχρι τώρα κρίσιμα για τη συνεργασία της Τουρκίας με τη Δύση, επιβεβαιώνοντας ότι πρόκειται για μια αντιπαράθεση που δεν ξεκίνησε τώρα και δεν αφορά τις συνθήκες διεξαγωγής της προεκλογικής καμπάνιας για το δημοψήφισμα στην Τουρκία.
Ετσι, η Τουρκία επανέλαβε τις «απειλές» περί «παγώματος» της συμφωνίας για το Μεταναστευτικό που υπέγραψε με την ΕΕ πέρσι τον Μάρτη, διαμαρτυρόμενη ξανά ότι οι Βρυξέλλες δεν έχουν τηρήσει τις υποσχέσεις τους, θίγοντας ουσιαστικά το «παζάρεμα» για τους όρους της συνεργασίας των τουρκικών και των ευρωπαϊκών μονοπωλίων, ευρύτερα της συνεργασίας Αγκυρας - Βρυξελλών.
Επιπλέον, ενδεικτικό είναι και το γεγονός ότι με αφορμή τα γεγονότα στην Ολλανδία άνοιξε ακόμα μια φορά το κατά πόσον η αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ στη νότια Τουρκία πρέπει να συνεχίσει να είναι διαθέσιμη για Ευρωπαίους εταίρους. Ο αρχηγός της τουρκικής αξιωματικής αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, επικρίνοντας την κυβέρνηση του ΑΚΡ για ελλιπή αντίδραση στη στάση της ΕΕ, την κάλεσε να αναστείλει τις σχέσεις με την Ολλανδία και πρόσθεσε: «Λένε (σ.σ. στην κυβέρνηση του ΑΚΡ) "η Γερμανία θα πληρώσει το τίμημα". Πώς; Υπάρχουν Γερμανοί στρατιώτες στην αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ. Μήπως τους απομακρύνατε; Οχι. Μόνο λόγια είστε. Αυτό το έθνος χόρτασε λόγια...».
Σημειώνουμε ότι η «αξιοποίηση» του Ιντσιρλίκ είχε προκαλέσει «τριβές» ειδικά μεταξύ Τουρκίας - Γερμανίας, πριν από μερικούς μήνες, ενώ η ίδια βάση απασχόλησε έντονα και όσους είχαν δει «αμερικανικό δάκτυλο» στην απόπειρα πραξικοπήματος του περασμένου Ιούλη. Στο Ιντσιρλίκ σήμερα διατηρούν βάση και οι ΗΠΑ, ενώ η στρατηγική σημασία της περιοχής είναι τέτοια που και η Γερμανία έχει ενδιαφερθεί να διασφαλίσει «αυτοτελή» στρατιωτική παρουσία εκεί.
Παρά τις ραγδαίες εξελίξεις, πάντως, δεν επιτρέπονται βιαστικά συμπεράσματα. Οι εξελίξεις δεν μπορούν να προδιαγραφούν, δεδομένων και των σύνθετων διεργασιών σε πολλά ιμπεριαλιστικά «στρατόπεδα», αλλά και των αντιθέσεων που εκδηλώνονται έντονα στο εσωτερικό όλο και περισσότερων αστικών τάξεων.
Για παράδειγμα, δεν μπορεί να παραβλεφθεί το βάρος που ασκεί η μεγαλύτερη αλληλεξάρτηση των οικονομιών, αλλά και η πίεση που ασκεί ο προβληματισμός για την αναιμική καπιταλιστική ανάπτυξη (ή και υποχώρηση των δεικτών ανάπτυξης). Αρκετά ρεπορτάζ τη βδομάδα που πέρασε παρέθεταν στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία η Ολλανδία αποτελεί σήμερα τον σημαντικότερο Ευρωπαίο οικονομικό εταίρο της Τουρκίας. Για αυτό ίσως και μια σειρά Τούρκοι υπουργοί διευκρίνισαν πως «ο ιδιωτικός τομέας, ο κόσμος των επιχειρήσεων, οι τουρίστες και ο λαός της Ολλανδίας δεν αποτελούν μέρος της κρίσης». Χαρακτηριστικές ήταν και οι παρεμβάσεις των επιχειρηματικών οργανώσεων της Τουρκίας (όπως της TUSIAD) που συνέστησαν ψυχραιμία στους χειρισμούς.
Και η ρωσική υποψηφιότητα για τους «S-400»
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, απαρατήρητες δεν μπορούν να περάσουν και οι «τριβές» που συχνά αυξάνονται μεταξύ της Τουρκίας και μεγαλύτερων τμημάτων της λεγόμενης «Δύσης». Γερμανικά δημοσιεύματα μετέφεραν μεσοβδόμαδα την ανησυχία αρκετών για τις συνέπειες που θα έχει η «κρίση» Τουρκίας - ΕΕ για το ΝΑΤΟ.
Η Γερμανίδα υπουργός Αμυνας, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, σημείωσε ότι «η Τουρκία δεν κάνει τα πράγματα εύκολα για μας στο ΝΑΤΟ» προσθέτοντας, ωστόσο: «Αλλά κανείς δεν θα έπρεπε να θεωρεί ότι μια Τουρκία εκτός ΝΑΤΟ θα μας άκουγε καλύτερα ή θα ήταν ευκολότερη για συνδιαλλαγή από ό,τι μια Τουρκία εντός ΝΑΤΟ».
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες είναι σίγουρο ότι αρκετοί θα παρακολουθούν στενά τις διαπραγματεύσεις που κατά πολλούς πυκνώνουν τον τελευταίο καιρό μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας, με στόχο η πρώτη να προμηθευτεί από ρωσικές εταιρείες το αντιπυραυλικό σύστημα «S-400», που εδώ και χρόνια ιεραρχεί για την ενίσχυση της πολεμικής της μηχανής.
Θυμίζουμε ότι η Τουρκία είχε αρχικά εκφράσει ενδιαφέρον να αγοράσει τέτοια συστήματα από κινεζική εταιρεία, προκαλώντας τις αντιδράσεις πολλών ΝΑΤΟικών «εταίρων» της. Ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Φικρί Ισίκ, τόνισε ότι «δεν πήραμε λογικές προσφορές για τις τιμές και τη μεταφορά της τεχνογνωσίας» από ΝΑΤΟικούς εταίρους και «έτσι δυνάμωσαν οι διαπραγματεύσεις μας με τους Ρώσους», συμπληρώνοντας μάλιστα ότι, εφόσον τελικά αγοραστούν οι ρωσικοί «S-400» «δε θα ενταχθούν στο σύστημα του ΝΑΤΟ».
Τέλος, ενδεικτικές είναι και οι πληροφορίες - που μετέδωσαν δυτικά αλλά και τουρκικά ΜΜΕ - ότι η Τουρκία θέτει «εμπόδια» σε προγράμματα του ΝΑΤΟ με «χώρες εταίρους», που μεταξύ άλλων αφορούν τη συνεργασία με χώρες - μη μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών εκδηλώσεων, αλλά και προγραμμάτων στρατιωτικής εκπαίδευσης. Μάλιστα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Αμυνας της Αυστρίας, Στέφαν Χιρτς, δήλωσε ότι «το τουρκικό μπλοκάρισμα ξεκίνησε πριν μερικούς μήνες» και συνέχισε ως εξής: «Δεν έχει άμεσο αντίκτυπο στις αποστολές μας στα Δυτικά Βαλκάνια. Αλλά μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα γιατί μπορεί να εμποδίσει την ικανότητά μας να προετοιμάσουμε νέες αποστολές».
Παρέμβαση για το ζήτημα έκανε και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, ζητώντας από Αυστρία και Τουρκία να λύσουν τις «διπλωματικές τους διαφορές» μιλώντας για «μια πολύ άβολη κατάσταση» που «σημαίνει ότι κάποια προγράμματα συνεργασίας δεν μπορούν να ξεκινήσουν».
Α. Μ.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
