Χρήστος Κάτσικας Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού PISA/ΟΟΣΑ που ανακοινώθηκαν αυτές τις μέρες προκάλεσαν ικανοποίηση στους επιχειρηματίες της ιδιωτικής εκπαίδευσης, αφού όπως αναφέρει ο Σύνδεσμός τους (Σύνδεσμος Ιδιωτικών Σχολείων - ΣΙΣ), σε αντίθεση με τους μαθητές των δημοσίων, οι μαθητές των ελληνικών ιδιωτικών σχολείων (ακόμα και μετά την αφαίρεση της επίδρασης του κοινωνικοοικονομικού́ υποβάθρου) πέτυχαν σε όλα υψηλότερες βαθμολογίες από το μέσο όρο των ιδιωτικών σχολείων του ΟΟΣΑ.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΙΣ Χαράλαμπο Κυραϊλίδη, οι διαχρονικά υψηλότερες επιδόσεις των μαθητών των ιδιωτικών σχολείων στο πρόγραμμα PISA δεν είναι συμπτωματικές καθώς «τα ιδιωτικά σχολεία, εξαιτίας του πολύπλευρου εκπαιδευτικού προγράμματος, της καινοτομίας, του πειραματισμού, της παιδαγωγικής αυτονομίας, μπορούν να αμβλύνουν μεγάλο μέρος από τις παθογένειες του εκπαιδευτικού συστήματος» ενώ δόθηκαν και συγκριτικοί πίνακες για την διαφορά της επίδοσης Ιδιωτικών και Δημόσιων Σχολείων στην Ελλάδα για το 2015, 2018 και 2020.
Πριν προχωρήσουμε στο θέμα μας θεωρούμε αναγκαίο να επαναλάβουμε όσα εύστοχα επισημαίνει ο πανεπιστημιακός καθηγητής Παιδαγωγικής Γιώργος Μαυρογιώργος, για τον διαγωνισμό PISA στο εξαιρετικό βιβλίο του "Οίκοι Αξιολόγησης στην Εκπαίδευση και το «Αόρατο Χέρι» της Αγοράς" όπου συμπυκνώνει αποκαλυπτικά: «Το PISA είναι μια νεοφιλελεύθερη παιδαγωγική επινόηση ενός μονοπωλιακού παγκόσμιου «εξεταστικού παραδείγματος» για τη «μέτρηση» των επιδόσεων των μαθητών σε συγκεκριμένες ικανότητες και δεξιότητες. Το PISA φετιχοποιεί τις μετρήσεις, τις συγκρίσεις και τις κατατάξεις στο πλαίσιο ενός οικουμενικού ανταγωνιστικού μαραθώνιου επιδόσεων. Το δοκίμιο PISA είναι «ευφυές»: τα βάζει με την «παπαγαλία»! Το PISA έχει μικρά «μυστικά» που αποκρύπτονται επιμελώς. Το PISA δεν αναγνωρίζει τα σχολικά προγράμματα. Το PISA υποβαθμίζει τις γνώσεις σε πληροφορίες Το PISA κατασκευάζει τις καταστάσεις ζωής. Το PISA είναι ένα διεθνές πρόγραμμα «παρακυβέρνησης» της εκπαίδευσης που διαμορφώνει τη νεοφιλελεύθερη ατζέντα σε έναν καπιταλιστικό κόσμο της εκμετάλλευσης, της οδύνης και ανείπωτης και ανομολόγητης βίας. Το PISA έχει σφοδρούς επικριτές. Έχει και θερμούς υποστηρικτές και θιασώτες. ΟΟΣΑ και PISA είναι το «μακρύ χέρι» της αγοράς».
Ας προχωρήσουμε τώρα, όμως, στο θέμα μας που είναι η προβολή των επιδόσεων των ιδιωτικών σχολείων
Δεν είναι η πρώτη φορά που αναδύεται και προβάλλεται ένας αναγεννησιακός λόγος υπέρ της ιδιωτικής εκπαίδευσης, οι μαθητές της οποίας παρουσιάζονται με αυξημένα ποσοστά στους καταλόγους επιτυχίας και με μειωμένα ποσοστά στους καταλόγους αποτυχίας, σε σύγκριση πάντοτε με τους μαθητές των δημόσιων σχολείων.
Πρόκειται για έναν λόγο που κηδεμονεύεται από τους τίτλους των ΜΜΕ και νομιμοποιείται στις κατασκευασμένες απαντήσεις της κοινής γνώμης, καθώς χρόνια τώρα έχει εγγραφεί στον σκληρό δίσκο των πεποιθήσεών της και αποτελεί τμήμα της ιδεολογικής της «γκαρνταρόμπας».
Ωστόσο, οι υψηλές σχολικές επιδόσεις και η σχολική επιτυχία των μαθητών των περισσοτέρων ιδιωτικών σχολείων συντελούνται, σε κάθε περίπτωση, με τη διαμεσολάβηση του κοινωνικού-οικονομικού background των υποψηφίων και όχι μέσω της «υψηλότερης» ποιότητας των ιδιωτικών σχολείων.
Ιδιαίτερα εκείνων των ιδιωτικών σχολείων που οφείλουν την επιτυχία τους στο μορφωτικό «πλεονέκτημα» μαθητών με «οικονομική-κοινωνική προίκα» που απλά την αναπαράγουν και τη «νομιμοποιούν».
Οι επιδόσεις
Πόσο, όμως, αλήθεια απέχουν οι επιδόσεις των μαθητών ιδιωτικών και δημόσιων σχολείων και ποια είναι τα αθέατα χαρακτηριστικά που συγκροτούν τις όποιες επιτυχίες των πρώτων;
Ας ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα μια και καλή.
Η φοίτηση σε ιδιωτικό σχολείο, από μόνη της, σε καμιά περίπτωση δεν συνεπάγεται υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας σε σχέση με το δημόσιο σχολείο ούτε συνδέεται με εξασφαλισμένα ποσοστά επιτυχίας των τροφίμων του.
Θέλουμε να καταστήσουμε σαφές ότι η παρουσίαση των αποτελεσμάτων των μαθητών όλων των ιδιωτικών σχολείων αποδεικνύει ότι η φοίτηση σ” αυτά δεν «εξασφαλίζει» de facto την επιτυχία στις εξετάσεις, παρά μόνο στις περιπτώσεις εκείνες που οι ευνοημένοι, οικονομικά, κοινωνικά και μορφωτικά μαθητές επιλέγουν την αναπαραγωγή τους μέσα από τα ιδιωτικά σχολεία του «κοινωνικού διαχωρισμού», δηλαδή εκείνα τα πανάκριβα-«αριστοκρατικά» που λειτουργούν στη βάση αναπαραγωγής των γόνων της «αριστοκρατίας».
Και για να έρθουμε στις «υψηλότερες επιδόσεις στο διαγωνισμό PISA/ΟΟΣΑ».
Ο πανεπιστημιακός Δημήτρης Αναστασίου (Professor, Southern Illinois University) σημειώνει με αφορμή την ανακοίνωση του Συνδέσμου Ιδιωτικών Σχολείων για τις «υψηλότερες επιδόσεις» των ιδιωτικών σχολείων:
Ο Πρώτον οι Εκθέσεις του PISA δεν έχουν μέχρι σήμερα βγάλει αναλυτικούς πίνακες κατά χώρα, ούτε για τα αποτελέσματα του 2015 ούτε του 2018 ούτε του 2022.
Δεύτερον οι Εκθέσεις (Reports) για τα αποτελέσματα του 2022 δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα. Είμαστε στο 2ο τόμο όταν για το 2018 κυκλοφόρησαν Πέντε (5) Τόμοι και η νύξη για τις διαφορές στα αποτελέσματα του 2018 είναι στον Τέταρτο Τόμο, που δημοσιεύτηκε το 2020.
Τρίτον και σημαντικότερο οι Εκθέσεις (Reports) του PISA και το 2015 και το 2018 αναφέρουν τα εξής.
α. Για το 2015 (επικέντρωση στις Επιστήμες) ο Τόμος 2 αναφέρει (σε μετάφραση): “Σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ… Οι μαθητές σε ιδιωτικά σχολεία σκοράρουν υψηλότερα στις επιστήμες από τους μαθητές σε δημόσια σχολεία, αλλά αφού ληφθεί υπόψη το κοινωνικοοικονομικό προφίλ των μαθητών και των σχολείων, οι μαθητές στα δημόσια σχολεία σκοράρουν υψηλότερα από τους μαθητές των ιδιωτικών σχολείων κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ και σε 22 εκπαιδευτικά συστήματα.” (σελ. 225)
β. Για το 2018 (επικέντρωση στην Ανάγνωση) ο Τόμος 4 αναφέρει (σε μετάφραση): “Αφού συνυπολογίστηκε το κοινωνικοοικονομικό προφίλ των μαθητών και των σχολείων, οι μαθητές στα δημόσια σχολεία σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία σε ανάγνωση από τους μαθητές σε ιδιωτικά σχολεία, κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ. Σε επίπεδο συστήματος, σε όλες τις χώρες και τις οικονομίες, τα σχολικά συστήματα με μεγαλύτερα ποσοστά μαθητών σε ιδιωτικά ανεξάρτητα σχολεία έτειναν να παρουσιάζουν χαμηλότερη μέση επίδοση στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες, μετά τον συνυπολογισμό του κατά κεφαλήν ΑΕΠ.” (σελ. 158)
Τι αποδεικνύουν τα στοιχεία; Ότι η διαφορά της επίδοσης μετά τον στατιστικό συνυπολογισμό της κοινωνικής και πολιτισμικής κατάστασης των μαθητών και των σχολείων είναι περίπου 15 μονάδες υπέρ των δημόσιων σχολείων!
Ναι υπάρχει διαφορά 15 μονάδων υπέρ των δημόσιων σχολείων στην Ελλάδα!
Με λίγα λόγια τα ιδιωτικά δεν σημειώνουν υψηλότερη επίδοση γιατί παράγουν καλύτερο διδακτικό έργο, αλλά επειδή η κοινωνικοοικονομική κατάσταση μαθητών και σχολείων υπερέχει. Και τα δημόσια τείνουν να παράγουν σχετικά υψηλότερο διδακτικό έργο, εάν συνυπολογιστεί η κοινωνικοοικονομική κατάσταση των μαθητών και των σχολείων. Αυτά λένε τα ίδια τα δεδομένα του PISA.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Καθηγήτρια παραιτήθηκε λόγω του ChatGPT!
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 29/10
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
