Ο,τι γίνεται για ποιοτική βελτίωση τής Παιδείας μας είναι κατ’ αρχήν θετικό και ευπρόσδεκτο. Προϋπόθεση: να αποτελεί πραγματική βελτίωση και να αφορά στην ποιότητα τής παρεχόμενης εκπαίδευσης. Και φυσικά αναφερόμαστε στην δημόσια εκπαίδευση (γιατί η ιδιωτική έχει διαφορετικά δικά της χαρακτηριστικά).
Με το σκεπτικό αυτό ένα υψηλού επιπέδου πρόγραμμα, που δίνει έμφαση στην θεωρία τής γνώσης και στην πρώιμη επιστημονική κατάρτιση για μαθητές που κατέχουν άριστα την αγγλική γλώσσα, το πρόγραμμα Διεθνούς Απολυτηρίου (International Bacalaureate: IB) επιπέδου Προγράμματος απόκτησης Διπλώματος (Diploma Program: DP) θα αποτελούσε εκπαιδευτική κατάκτηση. Ωστόσο, κατάκτηση για ποιους; Πόσοι μαθητές, σε ποια σχολεία, από τι οικογένειες μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις ενός τέτοιου έντονα ανταγωνιστικού και πολύ δαπανηρού αγγλόφωνου προγράμματος αριστείας; Απάντηση: Πολλοί λίγοι έως ελάχιστοι.
Ας θέσουμε, λοιπόν, μερικά καίρια ερωτήματα για να ξέρουμε για τί μιλάμε.
ΕΡΩΤΗΜΑ 1: Ποιος είναι ο σκοπός τού «Διεθνούς Απολυτηρίου επιπέδου Διπλώματος» (IB-DP); Να αξιολογείται και να πιστοποιείται από έναν μεγάλο έγκυρο ξένο εκπαιδευτικό Οργανισμό εδρεύοντα στην Γενεύη η εγκυρότητα και ο βαθμός επιτυχίας ενός απολυτηρίου που επιτρέπει σε μαθητές από χώρες όπως η Ελλάδα να εισάγονται, κατ’ επιλογήν πάντα και με δίδακτρα, ως προπτυχιακοί φοιτητές σε μεγάλα και μικρότερα πανεπιστήμια τού εξωτερικού.
Η φοίτηση στο πρόγραμμα αυτό διαρκεί 2 έτη, περιλαμβάνει ειδικά υψηλών απαιτήσεων και εμβάθυνσης μαθήματα, εργασίες, γραπτές και προφορικές εξετάσεις, γίνεται αποκλειστικά στην αγγλική γλώσσα και αφορά στις δύο τελευταίες τάξεις τού Λυκείου (Β΄και Γ΄).
Οι υποψήφιοι εξετάζονται σε 6 μαθήματα από 6 ομάδες (μητρική γλώσσα και λογοτεχνία, ξένες γλώσσες, ανθρωπιστικές επιστήμες, θετικές επιστήμες, Μαθηματικά και Τέχνες), από τα οποία 3 ή 4 μαθήματα υψηλού επιπέδου και 3 μεσαίου επιπέδου. Οι σπουδές περιλαμβάνουν και έναν «κορμό» για όλους, που σύγκειται σε γραπτή εργασία 1.600 λέξεων μαζί με προφορική εξέταση για θέματα θεωρίας τής γνώσης, μια εκτενή πραγματεία 4.000 λέξεων και υποχρεωτική συμμετοχή σε προγράμματα δημιουργικότητας, δραστηριοτήτων και υπηρεσίας. Εκ των λεχθέντων είναι κατανοητό ότι η απόκτηση υψηλόβαθμου ΙΒ (γιατί τότε μόνο ανοίγει πόρτες) είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα.
ΕΡΩΤΗΜΑ 2: Ποιους μαθητές ενδιαφέρει αυτό το πρόγραμμα για την απόκτηση τού ΙΒ; Προφανώς αυτούς που θα φοιτήσουν με ίδιους πόρους σε ξένα πανεπιστήμια εκτός Ελλάδος, στο άμεσο μέλλον και σε ξένα πανεπιστήμια εντός Ελλάδος.
Προφανώς, δεν ενδιαφέρει ούτε απευθύνεται στον τεράστιο μαθητικό πληθυσμό που φοιτά στο Λύκειο με άλλες προϋποθέσεις και στόχους, αυτούς που προβλέπονται από τα ελληνικά προγράμματα σπουδών τού Υπουργείου Παιδείας, και σκοπεύει καθαρά να φοιτήσει δωρεάν σε δημόσια ελληνικά ΑΕΙ.
ΕΡΩΤΗΜΑ 3: Ποιοι παρέχουν τέτοια (ἐπί πληρωμῇ και ακριβά) προγράμματα; Ενας αριθμός ιδιωτικών σχολείων που έχουν συμβληθεί με τον ξένο φορέα, ο οποίος παρέχει και ελέγχει το πρόγραμμα. (Είναι ο φορέας που διεξάγει τις εξετάσεις, καθορίζει την διδακτέα ύλη, ακόμη και τα προσόντα των διδασκόντων.)
ΕΡΩΤΗΜΑ 4: Ολοι όσοι ακολουθούν αυτό το πρόγραμμα γίνονται δεκτοί στα ξένα πανεπιστήμια, ιδίως τα υψηλού κύρους; Οχι∙ δεκτοί γίνονται όσοι πετύχουν στις απαιτητικές εξετάσεις και μάλιστα ανάλογα με το ύψος τής βαθμολογίας που παίρνουν.
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, τί μπορεί να προσφέρει στην ελληνική εκπαίδευση η πρωτοβουλία εισαγωγής προγραμμάτων ΙΒ στα δημόσια σχολεία (αρχίζοντας από μερικά πρότυπα);
Μια βαρύνουσα και αξιόπιστη απάντηση στο ερώτημα αυτό θεωρούμε ότι πρέπει να σταθμίσει και τα εξής θέματα ουσίας:
1
Μορφώνουμε τα Ελληνόπουλα για να φοιτήσουν και να διεξαγάγουν προπτυχιακές σπουδές σε ΑΕΙ τού εξωτερικού; Αυτός είναι ο σκοπός τής Ελληνικής Δημόσιας Εκπαίδευσης; Μπορεί αυτή να είναι επίσημη ελληνική εκπαιδευτική πολιτική και συνάδει με το Σύνταγμά μας και το γενικότερο πνεύμα των Ελλήνων γονέων-πολιτών; Τι είδους προσφορά είναι αυτή προς την μέση ελληνική οικογένεια που τα παιδιά της φοιτούν σε δημόσια σχολεία;
2
Πρέπει και μπορούν τα Δημόσια Σχολεία, έστω και τα Πρότυπα και τα Πειραματικά, να διεξάγουν σπουδές στην αγγλική γλώσσα για τις δύο τελευταίες τάξεις τού Λυκείου; Εχουμε αυτούς που θα διδάξουν τα ειδικά – ιδιαίτερα υψηλών απαιτήσεων – προγράμματα για το ΙΒ και μάλιστα στα Αγγλικά; Θα τους προσλάβουμε, για να είναι ανταγωνιστικοί, εκτός ΑΣΕΠ και θα τους πληρώσουμε αδρά όσο συνήθως πληρώνονται τέτοιοι εκπαιδευτικοί στα ιδιωτικά σχολεία (βάσει υψηλών διδάκτρων), σε πλήρη μισθολογική αναντιστοιχία προς τους λοιπούς δημόσιους εκπαιδευτικούς; Η αναφορά σε ό,τι γίνεται σε λίγα μεγάλα ιδιωτικά σχολεία για μικρό αριθμό μαθητών που ακολουθούν το πρόγραμμα ΙΒ έχει καμία σχέση με τα κρατούντα στην δημόσια εκπαίδευση; Το πρόβλημα τής ελληνικής οικογένειας δεν είναι να φοιτήσουν δωρεάν κατά το Σύνταγμα (με χρήματα, βεβαίως, που προέρχονται από τους φόρους των πολιτών) σε ένα ελληνικό πανεπιστήμιο; Τι προσφέρει, επομένως, η Πολιτεία με την καθιέρωση τού ΙΒ σε όποια έκταση; Οι συνθήκες εισαγωγής και η ποιότητα σπουδών και των συνθηκών φοίτησης στα ελληνικά πανεπιστήμια είναι αυτά που «καίνε» τους Ελληνες γονείς και σ’ αυτά περιμένουν λύσεις.
3
Κι αν μπούμε στα βαθιά και στην ουσία τής Παιδείας, ποιος είπε ότι είναι σωστό τα παιδιά τού Λυκείου των 17 και 18 ετών να μπαίνουν πρώιμα σε μια εξειδίκευση και βάθος γνώσεων που είναι αντικείμενο των πανεπιστημιακών σπουδών (άλλωστε το bacalaureat, από το λατινικό bacalaureatus, σήμαινε τον κάτοχο προπτυχιακού πανεπιστημιακού πτυχίου) και όχι τού Γενικού Λυκείου το οποίο αποσκοπεί σε μια ευρύτερη μόρφωση των μαθητών; Ενας Παπανούτσος, ένας Τσάτσος, ένας Δελμούζος, ένας Γληνός, ένας Εξαρχόπουλος, ένας Γεωργούλης, ένας Ι. Κακριδής, άλλες ηγετικές μορφές τής Εκπαίδευσης ή ένα ισχυρό Παιδαγωγικό Ινστιτούτο με ανώτερους έμπειρους εκπαιδευτικούς (που καταργήθηκε δυστυχώς) θα συμφωνούσαν ποτέ με ένα τέτοιο είδος πρώιμης εξειδικευμένης εκπαίδευσης, με το Λύκειο να παίζει ανεπισήμως και ανεπιτυχώς τον ρόλο των πρώτων ετών τού Πανεπιστημίου;
4
Τα φημολογούμενα (με πολιτική δημιουργική ασάφεια) ότι με ΙΒ θα μπορούν υποψήφιοι να μπουν (σε κάποιο ποσοστό) στα δημόσια πανεπιστήμια άνευ εισαγωγικών εξετάσεων δεν ισχύουν βεβαίως, διότι απαγορεύονται από το Σύνταγμά μας. Αυτό που πράγματι ισχύει μέχρι σήμερα είναι ότι η ελληνική πολιτεία (καλώς και νομίμως) δεν αναγνωρίζει το ΙΒ ως κριτήριο εισαγωγής στα ελληνικά πανεπιστήμια.
Τελικά, σε τί θα εξυπηρετήσει πραγματικά και πρακτικά η εισαγωγή τού ΙΒ σε μερικά Λύκεια, αν και όποτε μπορέσει τεχνικά να εφαρμοσθεί σε μερικά δημόσια σχολεία; Μήπως ξεκινάει μεν η Πολιτεία με καλές προθέσεις, αλλά δεν έχει υπολογίσει στο πραγματικό τους μέγεθος τις δυσκολίες, τα προβλήματα και την ουσία των επιδιωκομένων στόχων;
Προσωπικά πιστεύω ότι με τέτοιες δήθεν «προχωρημένες» προσεγγίσεις εντυπωσιασμού (ελάχιστα δηλαδή δημόσια σχολεία να μιμηθούν όσα ισχύουν σε λίγα ιδιωτικά σχολεία για διαφορετικούς λόγους και με άλλες προϋποθέσεις) γεννώνται φρούδες ελπίδες και χάνεται πολύτιμος χρόνος από τον πραγματικό σημαντικό στόχο: να ληφθούν γενναία μέτρα για μια καλύτερη ποιοτική εκπαίδευση στα δημόσια σχολεία τής χώρας (καταπολέμηση τού λειτουργικού αναλφαβητισμού, καλύτερη κατάρτιση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, πλήρη στελέχωση με αξιολογούμενο εκπαιδευτικό προσωπικό, ουσιαστική παρακολούθηση και στήριξη τού εκπαιδευτικού έργου στα σχολεία, ψηφιακός γραμματισμός, επίπεδα ξένων γλωσσών, εργαστήρια φυσικών επιστημών, αξιοποίηση τής εκπαιδευτικής τεχνολογίας, ζώνη πολιτισμού και τεχνών από το Νηπιαγωγείο μέχρι και το Λύκειο κ.ά.).
Τελικά, με όλα αυτά καθυστερεί και όλο αναβάλλεται η δημιουργία ενός υγιούς αντίβαρου προς το ξενικό ΙΒ: η καθιέρωση – μέσα και από μια ευρύτερη πολιτική συναίνεση – τού «εθνικού απολυτηρίου», ενός άλλου δηλαδή συστήματος εισαγωγής στα πανεπιστήμιά μας, το οποίο θα στηρίζεται κατά πολύ σε μια αντικειμενική αξιολόγηση τής επίδοσης των μαθητών στις τρεις τάξεις τού Λυκείου (για να μη χαθεί το μόνο θετικό στοιχείο τού ισχύοντος συστήματος, το αδιάβλητο). Ετσι θα επιτευχθεί συγχρόνως και ένας μείζων παιδευτικός στόχος εθνικής σημασίας, η επιβεβλημένη αναβάθμιση, το σωτήριο «ξαναζωντάνεμα» τού απαξιωμένου σήμερα Λυκείου μας. Για το θέμα όμως αυτό έχω επανειλημμένως και εκτενώς αρθρογραφήσει.
Ο κύριος Γεώργιος Μπαμπινιώτης είναι ομότιμος καθηγητής Γλωσσολογίας και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πηγή: Το Βήμα
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/01
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση