Νίκος Τσούλιας Τον αισθανόμαστε κάθε στιγμή. Είναι παντού παρών. Καθορίζει τα πάντα. Φέρνει μαζί του συνεχώς τη φθορά και τη δημιουργία. Άλλοτε θέλουμε να τρέξει γρήγορα και άλλοτε θέλουμε να κολλάει. Πότε τον φοβόμαστε και δεν θέλουμε να βλέπουμε τα σημάδια πάνω μας και πότε προσδοκούμε σε αυτόν να μας λυτρώσει από τις ασχήμιες και τα βάσανα.
Άλλοι φιλόσοφοι τον θεωρούν άρχοντα των πάντων χωρίς αρχή και τέλος. Άλλοι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει και είναι απλά γέννημα της δικής μας ψευδαίσθησης. Άλλοι παίζουν μαζί του και λένε ότι αφού τον μετρούμε με τα άπειρα ρολόγια μας, τον έχουμε κάνει εργαλείο μας, ότι είναι υποχείριό μας.
Πολλοί εκτιμούν ότι δεν μπορούμε να τον συλλάβουμε νοητικά, γιατί μας εμπεριέχει και μας περικλείει σε ένα δικό του σύμπαν, από το οποίο δεν μπορούμε να δούμε αν συμβαίνει κάτι άλλο, αν υπάρχει κάτι άλλο έξω απ’ αυτό – και τζάμπα είναι ο κόπος μας για να τον ορίσουμε.
Ο φίλος μας ο Αϊνστάιν απέδειξε ότι είναι σχετικός, ότι επηρεάζεται και από την ταχύτητα και από τη βαρύτητα, ότι δεν είναι αυτόνομος αλλά μέρος του χωροχρόνου – και επομένως δεν είναι αφεντικό δικό μας ούτε του Σύμπαντος. Μπορούμε δηλαδή να τον κάνουμε να τρέχει άλλοτε πιο αργά και άλλοτε πιο γρήγορα, όπως τον κάνει το Σύμπαν. Ας μην το αντιλαμβανόμαστε.
Πάρα πολλοί επιστήμονες τεκμηριώνουν την παρουσία του μέσα από την εξέλιξη των πάντων (της ύλης, της ζωής και φυσικά της αφεντιάς μας) – και επομένως είναι τόσο υπαρκτός όσο και εμείς.
Άλλοι απλοί πολίτες ισχυρίζονται ότι τον νιώθουν και τον βιώνουν από τις απώλειες των δικών τους ανθρώπων, από τις εναλλαγές των φαινομένων και των γεγονότων και καλό είναι να μην πολυασχολούμαστε μαζί του, γιατί συνεχώς γυρίζουμε στα ίδια και στα ίδια και απλουστεύουν τις αγωνίες και τις αναζητήσεις καταθέτοντας ένα ερώτημα: τι μπορεί να νοηθεί χωρίς αυτόν;
Παρ’ όλα αυτά, η επιστήμη, η φιλοσοφία, η σκέψη κάθε ανθρώπου θα τριγυρίζουν γύρω από αυτόν και από τις άπειρες παράγωγες λέξεις και από τα …πιο άπειρα νοήματά τους, που έχουν χρονική αναφορά. Θέτουν τον εξής προβληματισμό: Μπορούμε να ορίσουμε τον χρόνο, χωρίς να χρησιμοποιήσουμε έννοιες, που να μην έχουν χρονική σημασία; Μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα «τι είναι παπάς», χωρίς να αναφερθούμε στα καθήκοντα του παπά ανακυκλώνοντας έτσι το πρόβλημα, αφού το προς ορισμό ζήτημα ξαναμπαίνει στο δωμάτιο από το παράθυρο;
Κι όμως μια απάντηση υπάρχει. Ο χρόνος και όλα όσα αντιλαμβανόμαστε δεν είναι εικόνες μιας και μόνο στιγμής και έχει μόνο μια κατεύθυνση. Υπάρχει το «βέλος του χρόνου», από το Big Bang προς τον θερμικό θάνατο του Σύμπαντος, το βέλος που παντού καταφαίνεται από την αύξηση της εντροπίας (αταξίας) – πλην του επιμέρους φαινομένου της ζωής, όπου έχουμε αύξηση της πολυπλοκότητας και μείωση της εντροπίας (λόγω ειδικών συνθηκών).
Τέτοιες χρονιάρες μέρες, έλεγαν οι παλιότεροι στα χωριά, το μυαλό μας ανακατεύεται. Πώς σε μια μέρα φεύγει μια ολόκληρη χρονιά; Πώς φορτωνόμαστε τα χρόνια στην ηλικία μας και στην πλάτη μας; Πού πάνε όσοι και όσα υπήρξαν; Οι δε ηλικιωμένοι είχαν άλλες σκοτούρες. «Άντε να τον βγάλουμε κι αυτόν τον χειμώνα», θεωρώντας πώς έτσι θα ζούσαν και άλλον έναν χρόνο και στις μέρες της επόμενης Πρωτοχρονιάς θα ξανάλεγαν την ευχή τους.
Σήμερα στους χρόνους της πανδημίας, σε καιρούς δυστοπίας ποθούμε να κινηθεί πιο γρήγορα ο χρόνος, να φύγει η μαυρίλα του κορωνοϊού και η σκιά του μαζικού θανάτου, να κυλήσει γρήγορα το 2022 μέχρι να ξεφορτωθούμε τη φρίκη της ασθένειας και του πυκνού σκοταδισμού.
Όμως, οι ευχές είναι για να εμπλουτίζουν την αισιοδοξία μας. Η πραγματική λύτρωση έρχεται από τον Ορθολογισμό και τη Λογική, από την Παιδεία και την Κοινωνική Ευθύνη, από την Επιστήμη και τον Διαφωτισμό!
«Διαφωτισμός τώρα!», όπως τονίζει Steven Pinker. Τίποτα άλλο. Γιατί, ιοί θα είναι πάντα παρόντες. Γιατί, ο σκοταδισμός δεν είναι υπόθεση του Μεσαίωνα!
Χρόνια πολλά, όμορφα, δημιουργικά, με υγεία, με άποψη για τη ζωή!
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
