Χρήστος Κάτσικας Σύμφωνα με την ετήσια Έκθεση της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ) για το 2024, ένας στους πέντε μαθητές αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες στην κατανόηση και παραγωγή γραπτού λόγου, με τα προβλήματα αυτά να επεκτείνονται και στα Μαθηματικά.
Η έκθεση της ΑΔΙΠΠΔΕ, βασισμένη σε αποτελέσματα διαγνωστικών εξετάσεων στη ΣΤ' Δημοτικού και τη Γ' Γυμνασίου, καταδεικνύει ότι:
- Το 20% των μαθητών δεν κατανοεί ερωτήσεις πρώτου επιπέδου δυσκολίας.
- Οι δυσκολίες αυτές έχουν ρίζες στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, όπου δεν αντιμετωπίζονται έγκαιρα.
- Η υιοθέτηση της κειμενοκεντρικής προσέγγισης, αν και θεωρητικά ενδεδειγμένη, εφαρμόζεται επιφανειακά και χωρίς επαρκή υποστήριξη (ανεπαρκής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών).
Ένα από τα κύρια σημεία της Έκθεσης είναι η πρόταση για αναθεώρηση του ελάχιστου ηλικιακού ορίου εγγραφής στην Α' Δημοτικού. Σήμερα, οι μαθητές μπορούν να εγγραφούν στην ηλικία των 5 ετών και 8 μηνών, ενώ η ΑΔΙΠΠΔΕ προτείνει την αύξηση στα 6 έτη, όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.
Σύμφωνα με τους συντάκτες της Έκθεσης, η αλλαγή αυτή θα επιτρέψει στα παιδιά να αναπτύξουν την αναγκαία γνωστική και κοινωνική ετοιμότητα, ενώ σε περιπτώσεις ανετοιμότητας προτείνεται η παρακολούθηση ενός ενδιάμεσου προγράμματος, που θα καλύπτει κενά σε γλωσσικές και μαθησιακές δεξιότητες.
Την ίδια ώρα από τη μεριά των επιτελών του υπουργείου Παιδείας σημειώνεται ότι "πρέπει να σταματήσουμε να κολλάμε στον τρόπο ο οποίος δεν είχε δουλέψει στο παρελθόν" και προβάλλεται η ψηφιοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, οι διευθυντές - μάνατζερ σε ρόλο... CEO και μια «χούφτα» πρότυπα σχολεία που στρατολογούν «ενισχυμένους» μαθητές ως το ελιξίριο της εκπαιδευτικής αναγέννησης.
Με την αμέριστη βοήθεια από τις ηλεκτρονικές μας γκουβερνάντες, με τα ατελείωτα άρθρα της δημοσιογραφίας της αυλής και με το βάρος των πρόθυμων διανοουμένων της οθόνης, το κυρίαρχο λεξιλόγιο «ντύνεται» με μαγικές ιδιότητες: Αναβαθμίσεις, εκσυγχρονισμοί, ενδυναμώσεις της εκπαίδευσης.
Μια αλήθεια ( Λειτουργικός αναλφαβητισμός)
Δεν είναι λίγοι οι εκπαιδευτικοί που επισημαίνουν ότι πολλά γραπτά υποψηφίων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση (μαθητών που προετοιμάζονται σαν «άλογα κούρσας» με σχολείο – φροντιστήριο και ιδιαίτερο) είναι γεμάτα από ακατανόητες προτάσεις, ασυνταξίες και χοντροειδή ιστορικά λάθη.
Μάλιστα τονίζουν ότι τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται ένα αντιφατικό φαινόμενο: γραπτά μαθητών που απαντούν με επιτυχία στα περισσότερα ερωτήματα των εξετάσεων, σκοντάφτουν σε ερωτήσεις που απαιτούν κρίση, εκφράζουν με δυσκολία τις σκέψεις τους και εμφανίζουν τερατώδη λάθη. Εμφανίζονται, δηλαδή, σε δεκάδες εκατοντάδες περιπτώσεις, γραπτά που παραπέμπουν, με βάση τις απαντήσεις τους στα ερωτήματα των εξετάσεων, σε υποψηφίους που είναι «καλά προετοιμασμένοι» και ταυτόχρονα έχουν έλλειψη ικανότητας να αρθρώνουν συνεχή λόγο, να ελέγχουν και να λογικοποιούν τις σκέψεις τους χωρίς χάσματα και αντιφάσεις, να κάνουν λογικές αφαιρέσεις ή να κατανοούν γραπτά κείμενα εκτός από τα υποτυπώδη. Ενα είδος «προσοντούχων αγραμμάτων».
Σε άλλες περιπτώσεις μιλάνε για διανοητική ερήμωση που διαφέρει ακόμη και από εκείνη την πρωτόγονη άγνοια, η οποία μπορεί να αφήνει χέρσο το πνεύμα, δεν διαφθείρει, όμως, την ικανότητα ανάπτυξής του.
Μια δεύτερη αλήθεια (Η «ανάγνωση»… της κοινωνίας)
Το ζήτημα είναι πάρα πολύ σοβαρό, καθώς στη γενίκευση του φαινομένου μπορούμε να μιλήσουμε για την εφιαλτική προοπτική μιας τεχνολογικώς υπεραναπτυγμένης κοινωνίας «κατακερματισμένων ανθρώπων»-υπηκόων, ένα είδος «διαδικαστικών ηλιθίων» και πάνω απ’ όλα καταναλωτών, διατεθειμένων να συνεργαστούν με κάθε τρόπο για τη γοητευτική βασιλεία του εμπορεύματος.
Φυσικά, το φαινόμενο αυτό κάθε άλλο παρά μόνο μόνο σχολικά αίτια έχει. Αυτό μπορεί κανείς εύκολα να το καταλάβει όταν αναλογιστεί ποια είναι τα πρότυπα που σήμερα, στην «κοινωνία της γνώσης» και «των δικτύων», προβάλλονται στους νέους ανθρώπους: ο ατομισμός, οι αξίες της ιδιωτικότητας, η απόρριψη της συλλογικής δράσης, η απαξίωση της συμμετοχής στα κοινά, ο αχαλίνωτος ανταγωνισμός, ο χρησιμοθηρικός χαρακτήρας της γνώσης, όλα αυτά και άλλα πολλά αποτελούν από μόνα τους «έξυπνες βόμβες» στα δίκτυα της μάθησης.
Η κρατούσα αντίληψη για την παιδεία προσπαθεί να πείσει ότι η μόνιμη και σταθερή απασχόληση ανήκει στο παρελθόν και καλεί σε συμφιλίωση με την απασχολησιμότητα. H αντίληψη αυτή επιβαρύνεται με την πρόσδοση ενός εργαλειακού χαρακτήρα στη γνώση, καθώς ταυτίζει τις έννοιες «μόρφωση» και «επανεκπαίδευση» με την παροχή γνώσεων και δεξιοτήτων χρηστικού χαρακτήρα, δηλαδή, άμεσα εφαρμοσμένων στην αγορά εργασίας. Να η ιδέα που «ξύνει» τη γνώση ως συλλογικό εργαλείο ερμηνείας και αλλαγής του κόσμου και τη μεταλλάσσει σε γνώση ως στενή εφαρμογή για την επίτευξη του ατομικού στόχου που στοιχίζεται με τις έννοιες «κόστος»-«κέρδος».
Και μια τρίτη αλήθεια και …φαρμακερή
H συζήτηση για τα αποτελέσματα των εξετάσεων που προσπαθεί να τα συνδέσει αφενός με την ετοιμότητα των μαθητών και αφετέρου με το επίπεδο του εκπαιδευτικού έργου, έχει στόχο τη θυματοποίηση των ζωντανών στοιχείων της εκπαίδευσης στην κοινή γνώμη, ώστε να παίρνονται ευκολότερα μέτρα σε βάρος τους. Παράλληλα αποκρύπτει, μέσα σ’ ένα σύννεφο επικοινωνιακής σκόνης για τις «δυνατότητες και τις ευκαιρίες των «υπερλεωφόρων» της πληροφορίας», τις πραγματικές αιτίες που μεταλλάσσουν το ελληνικό σχολείο σε μια «βιομηχανία» ενός ιδιόμορφου αναλφαβητισμού.
Και είναι φανερό ότι από την στιγμή που οι επιτελείς του Υπουργείου Παιδείας έχουν μεταμφιέσει το πρόβλημα ώστε να φαίνεται σχολικό, θα αρχίσει και πάλι το «κυνήγι των μαγισσών». Έτσι το ένα γρανάζι πιάνει το άλλο και υφαίνεται σιωπηλά η κατασκευή του κατηγορητηρίου. Για τις χαμηλές επιδόσεις φταίνε οι καθηγητές που δεν εργάζονται εντατικά, οι μαθητές που δεν διαβάζουν και οι γονείς που δεν ενδιαφέρονται. Οπότε, οι λύσεις αναγκαστικά πρέπει να είναι «εντάσεως εργασίας», δηλαδή αυστηρές εξετάσεις (μεταμφιεσμένες σε «άλλες» εξετάσεις) και αξιολόγηση.
Έτσι, οι εκπαιδευτικοί θα βρεθούν και πάλι ανάμεσα σε διασταυρούμενα πυρά. Τα πυρά εκείνων που θα τους κατηγορούν σαν «τεμπέληδες» και «ακαμάτηδες» που δεν μαθαίνουν τα παιδιά γράμματα και εκείνων που θα προσπαθούν να τους πείσουν ότι αν συνάψουν «ερωτικό δεσμό» με το ψηφιακό σχολείο την «ελαστικοποίηση της εργασίας τους», την «καινοτομία», την «εξεύρεση πόρων» τότε θα ξανασυναντήσουν τον «απολεσθέντα παράδεισο» και το σχολείο θα μετατραπεί σε πραγματικό «ναό μάθησης».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολικός εκφοβισμός: Το νέο μοριοδοτούμενο σεμινάριο του Παν.Αιγαίου
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 8/01
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
