Alfavita Newsroom Η εικόνα του δασκάλου που μέσα από ένα βιβλίο υπαγορεύει στους μαθητές, έχει πλέον ξεθωριάσει στις μέρες μας. Η στροφή προς νέες μορφές διδασκαλίας, πιο συνεργατικές και βιωματικές, φαίνεται να δημιουργεί καινούργιες εικόνες, γεμάτες ζωντανά χρώματα. Η εκπαίδευση αλλάζει και προσαρμόζεται στους κανόνες της νέας εποχής ή τουλάχιστον αυτό θα ήταν το ιδανικό να συμβαίνει. Η καινοτομία, μάλιστα, που φέρνουν ορισμένοι τρόποι διδασκαλίας και μάθησης εξαφανίζουν από το πρώτο πλάνο τον δάσκαλο, δίνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στους ίδιους τους μαθητές.
Σύμφωνα με τη θεωρία του κονστρουκτιβισμού, ο καθένας είναι υπεύθυνος να κατασκευάσει τη γνώση του. Με άλλα λόγια το άτομο βασίζεται στις ήδη υπάρχουσες γνώσεις του και μέσα από νέα ερεθίσματα και διαδικασίες οδηγείται στη μάθηση νέων πραγμάτων ή στον εμπλουτισμό παλαιών γνώσεων. Έτσι η μάθηση γίνεται μια ενεργή διαδικασία αλλά και μια κοινωνική δραστηριότητα αφού ο μαθητευόμενος χρειάζεται τα ερεθίσματα που δέχεται από το περιβάλλον για να κατακτήσει τις καινούργιες γνώσεις. Μία πολλά υποσχόμενη μορφή μάθησης, που ακολουθεί τη θεωρία αυτή, είναι η μάθηση μεταξύ ομοτίμων. Αυτή η θεωρία μπορεί να προσαρμοστεί στο σχολικό πλαίσιο και εφαρμόζεται όταν ένας ή περισσότεροι μαθητές διδάσκουν τους υπόλοιπους συμμαθητές τους. Παράλληλα, το μοντέλο αυτό μάθησης μπορεί να βρει εφαρμογή και στους χώρους εργασίας, αφού η εκπαίδευση ειδικά των νεοεισαχθέντων υπαλλήλων είναι απαραίτητη.
Το να μαθαίνει κανείς από τους άλλους και να συνεργάζεται μαζί τους είναι επιζητούμενο τόσο στην κοινωνία γενικότερα όσο και στην εργασία ή το σχολείο, καθώς μέσα από αυτή τη διαδικασία θα καταφέρει να πετύχει και να εξελιχθεί. Ένα από τα κύρια στοιχεία της μάθησης μεταξύ ομοτίμων που την καθιστά ωφέλιμη αποτελεί το ότι έχει θετικό πρόσημο για όποιον συμμετέχει σε αυτή. Και αυτό γιατί κάποιος που διδάσκει ταυτόχρονα μαθαίνει, αφού μέχρι να φτάσει στο σημείο να μπορεί να διδάξει έχει προετοιμαστεί και καταρτιστεί καταλλήλως. Τα θετικά στοιχεία ενισχύονται, επίσης, επειδή όταν οι μαθητευόμενοι έχουν για δάσκαλο κάποιον ομότιμό τους (φίλο, συμμαθητή, συνάδελφο) συνηθίζουν να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή και να έχουν περισσότερη ενσυναίσθηση, κυρίως όταν ξέρουν πως ενδέχεται να βρεθούν στη θέση του.
Επιπλέον, μέσα από τη μάθηση μεταξύ ομοτίμων καλλιεργούνται οι κοινωνικές δεξιότητες και το ομαδικό πνεύμα, καθώς όλοι μαζί εργάζονται εξίσου για να φτάσουν στην γνώση και να πετύχουν κάποιο μαθησιακό αποτέλεσμα. Όταν η μάθηση λαμβάνει χώρα για παράδειγμα μεταξύ συμμαθητών αυθόρμητα, στις περισσότερες περιπτώσεις, θα γίνει συνεργατική προσπάθεια και θα υπάρχει αλληλοκατανόηση έτσι ώστε τα δυνατά σημεία ενός μαθητή να καλύψουν αδυναμίες άλλων και το αντίστροφο. Αντίστοιχα, όταν ένας παλαιότερος υπάλληλος λαμβάνει την ευθύνη να εκπαιδεύσει καινούργιους συναδέλφους, αυτοί θα τον αισθανθούν πιο κοντά τους και θα τον παρακολουθήσουν αμεσότερα σε σχέση με κάποιον διευθυντή.
Ακόμα δύο σημεία στα οποία συμβάλλει αποτελεσματικά ο τρόπος αυτός μάθησης είναι η διαφορετικότητα και η ανατροφοδότηση. Την θέση του διδάσκοντα, είτε είναι ένας είτε πολλοί, μπορεί να πάρει οποιοσδήποτε ανεξάρτητα από κοινωνικό, πολιτιστικό, οικονομικό υπόβαθρο με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται ο σεβασμός, η ελευθερία και η ισότητα, αξίες που όταν μαθαίνονται από νεαρή ηλικία, υιοθετούνται στην ενήλικη ζωή και προωθούν την ιδέα για ένα καλύτερο μέλλον. Συμμετέχοντας, μάλιστα, κάποιος στη διαδικασία να διδάξει τους ομότιμους του ή να μάθει από αυτούς, οδηγείται στο να σκεφτεί πράγματα που θα μπορούσε να αλλάξει ή βελτιώσει στον εαυτό του, να αναγνωρίσει τυχόν κενά στις υπάρχουσες γνώσεις που θα ήθελε να συμπληρώσει, να επινοεί λύσεις και να δέχεται τις απόψεις ή και την κριτική των υπολοίπων. Μέσα στην ομάδα και με τα ερεθίσματα που δέχεται όποιος ακολουθεί το μοντέλο αυτό μάθησης, αυξάνει την αυτογνωσία του και αποκτά κίνητρο για πρόοδο, τη στιγμή που μαθαίνει να διαχειρίζεται τόσο την αρνητική όσο και τη θετική κριτική.
Κλείνοντας, απαραίτητη είναι η επισήμανση ότι για την επιτυχία εφαρμογής της μεθόδου μάθησης μεταξύ ομοτίμων παραμένει αναγκαίο να υπάρχει κάποιος που συντονίζει τις διαδικασίες, εκτιμά τις παραμέτρους που χρειάζονται προσοχή και πιθανώς αξιολογεί τα αποτελέσματα. Στον ρόλο, λοιπόν, αυτόν επιλέγεται κάποιος ειδικός που σαν αφανής ήρωας κινεί την όλη διαδικασία και αναλαμβάνει τον ρόλο του καθοδηγητή. Το σίγουρο πάντως είναι ότι η μάθηση μετατρέπεται σε μια διαδικασία που προσφέρεται από τους μαθητές για τους μαθητές.
Ελπινίκη Λέκκα, Σύμβουλος Εκπαίδευσης και Σταδιοδρομίας της Career Gate
Θεόδωρος Καλαϊτζίδης, Πρόεδρος Ομίλου ΔΙΑΚΡΟΤΗΜΑ – AFTER SCHOOL – Μαθηματικός,
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/02
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
