Νότια Αμερική και Νότια Ευρώπη – βίοι παράλληλοι;

 

Την περασμένη εβδομάδα, για άλλη μια φορά, επινοήθηκε ένα νέο σχέδιο από την τρόικα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που θα κρατήσει την Ελλάδα ρευστή ώστε να αποφευχθεί η χρεοκοπία, ενώ η οικονομία της συνεχίζει να κατρακυλά χωρίς τέλος.

 

Μετά από δύο προγράμματα διάσωσης, μαζί με την μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους στην ιστορία, η Ελλάδα παραμένει σε πτώχευση και οι ηγέτες της ευρωζώνης αρνούνται να αναγνωρίσουν την ανάγκη για μια νέα προσέγγιση. Για την επίτευξη φερεγγυότητας, θα πρέπει να εφαρμοστεί ένα εκτενές πρόγραμμα διαγραφής χρέους, που να εξαρτάται από τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ώστε να μετατοπίσει το βάρος από τη δημοσιονομική λιτότητα στην ανάκτηση της οικονομικής ανάπτυξης και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των αγορών. Ήρθε η ώρα για το ΔΝΤ να διεκδικήσει κυρίαρχο ρόλο μακριά από τα βραχυπρόθεσμα πολιτικά κίνητρα των ευρωπαίων ηγετών ώστε να επιτευχθεί μια αξιόπιστη στρατηγική για την ελληνική κρίση.

 

Κατά τη διάρκεια της χαμένης δεκαετίας της Λατινικής Αμερικής, η περιοχή γνώρισε μια σειρά από οικονομικές κρίσεις που έφεραν αρκετές χώρες στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Κεφάλαια διάσωσης δόθηκαν μέσω των εμπορικών τραπεζών, την κύρια πηγή χρηματοδότησης των κυβερνήσεων, του ΔΝΤ και άλλων πολυμερών οργανισμών - το ισοδύναμο της τρόικας της δεκαετίας του 1980 - για να αποφευχθεί αυτό το σενάριο. Καθ 'όλη τη δεκαετία, το προφίλ του χρέους της περιοχής επιδεινώθηκε συνεχώς καθώς το ταμείο δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει το θέμα της αφερεγγυότητας και αντιμετώπιζε το πρόβλημα ως έλλειψη ρευστότητας. Κάθε χρόνο το ΔΝΤ προέβλεπε ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν θα αυξηθεί και η αναλογία χρέους προς το ΑΕΠ θα μειώνεται, διατηρώντας την ψευδαίσθηση ότι οι χώρες αυτές δεν ήταν ουσιαστικά σε πτώχευση. Κάθε χρόνο, συνέβαινε το αντίθετο.

 

Αυτη η σουρεαλιστική δυναμική έληξε με το σχέδιο Brady, το οποίο ξεκίνησε το 1989, και προέβλεπε νέα χρηματοδοτικά μέσα για να βοηθήσει τα κράτη να ανακτήσουν την πρόσβαση στις αγορές και να μεταφέρουν τον κίνδυνο μακριά από τις εμπορικές τράπεζες. Αυτό, μαζί με τις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, διευκόλυνε την εξομάλυνση των σχέσεων των χωρών της Λατινικής Αμερικής με τους πιστωτές, αλλά απαιτήθηκαν σημαντικές διαγραφές χρέους στον ιδιωτικό τομέα, μεταξύ 30 και 35 τοις εκατό, αρκετά κάτω από το κούρεμα του 75 τοις εκατό στην Ελλάδα το Μάρτιο. Η στρατηγική ήταν εξαιρετικά εποικοδομητική, καθώς ανανέωσε την εμπιστοσύνη των επενδυτών σε μια αξιόπιστη ανάπτυξη υπό την διαδικασία εξυγίανσης του χρέους, η οποία ενίσχυσε τα κίνητρα για την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

 

Σήμερα, καθώς αντιμετωπίζει την ελληνική κρίση, το ΔΝΤ φαίνεται να ξανακυλάει στην δυναμική της δεκαετίας του 1980 με τη Λατινική Αμερική, αλλά τώρα ως νέος εταίρος στην τρόικα. Η Ελλάδα έχει περάσει σχεδόν τρία χρόνια, στηριζόμενη από την ευρωζώνη, ενώ το ΔΝΤ προσαρμόζει τις αναλύσεις του χρέους της για να δικαιολογήσει τη βιωσιμότητα των εισφορών του, μέσα από όλο και πιο ηρωικές παραδοχές σχετικά με τις μελλοντικές οικονομικές επιδόσεις της χώρας. Επιπλέον, είναι εξαιρετικά απίθανο ότι τα μέτρα που ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα θα μειώσουν το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους στην Ελλάδα ώστε να ικανοποιήσουν το νέο στόχο του 124 τοις εκατό του χρέους προς το ΑΕΠ μέχρι το 2020, καθώς η ύφεση είναι πιθανό να βαθύνει. Αλλά ακόμη και αν η Ελλάδα πετύχαινε αυτό το στόχο για το 2020, παραμένει σε μεγάλο βαθμό χωρίς νόημα, δεδομένου ότι δεν εγγυάται την ανάκτηση της πρόσβασης στις αγορές. Καθώς η εμπειρία της Λατινικής Αμερικής καταδεικνύει, η εμπιστοσύνη των αγορών δεν θα ανακτηθεί μέσω μιας απατηλής αριθμητικής του χρέους, αλλά με τη λήψη αξιόπιστων μέτρων για την επίτευξη φερεγγυότητας.

 

Καθώς το ΔΝΤ καλείται να καταβάλει την επόμενη δόση των κονδυλίων, θα πρέπει να αποφασίσει μεταξύ της λογιστικής παρωδίας ή ενός λογικού προγράμματος, που κλίνει πολύ περισσότερο προς την οικονομική ανάπτυξη και την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας από τι προς τη δημοσιονομική λιτότητα.

 

Ενώ φαίνεται ότι οι ηγέτες της ευρωζώνης είναι πρόθυμοι να κρατήσουν την Ελλάδα στη ζώνη του ευρώ μέσω της συνεχούς αναδιαρθρώσης χρέους, το ΔΝΤ πρέπει να σταματήσει την ατέρμονη πορεία προς το άγνωστο, καθώς θα διαβρώσει περαιτέρω την αξιοπιστία και τον ανεξάρτητο χαρακτήρα του. Επιπλέον, παρατείνοντας την ψευδαίσθηση μιας ρευστής Ελλάδας θα αυξήσει το κόστος για τα 171 μέλη του ΔΝΤ που δεν είναι μέλη της ευρωζώνης, καθώς ο ιδιωτικός τομέας αναχρηματοδοτείται από δάνεια του δημόσιου τομέα και το ελληνικό χρέος συγκεντρώνεται όλο και περισσότερο στον επίσημο τομέα, που τώρα πια αντιπροσωπεύει το 70 τοις εκατό του συνόλου. Στη Λατινική Αμερική, οι μεγάλες ιδιωτικές συμμετοχές του δημοσίου χρέους κατέστησαν δυνατή τη διαγραφή χρέους βασισμένη σε απώλειες του ιδιωτικού τομέα.

 

Δεδομένου ότι το ταμείο μπορεί να καταλήξει να δεχθεί σημαντικές απώλειες σε ελληνικά δάνεια, θα πρέπει να αδράξει την ευκαιρία για να αντιστρέψει την καταστροφική ασάφεια και να αρχίσει την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης τόσο στο ίδιο όσο και στην Ελλάδα. Στη Λατινική Αμερική, μια ολόκληρη δεκαετία χάθηκε πριν από τα υποκείμενα προβλήματα φερεγγυότητας των χωρών να εξεταστούν και η διαδικασία συνεχούς αναδιάρθρωσης του χρέους να λήξει. Μόνο ένα πραγματικά ανεξάρτητο ΔΝΤ μπορεί να αποφύγει το ίδιο αποτέλεσμα για την Ελλάδα

 

 

Sofokleous10